İsin Pesinde

İnşaatta günde 2 bin liraya çalışacak eleman bulunamıyor

Diyarbakır Sanayici ve İş Dünyası Derneği (DİSİDER) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mahmut Biroğlu, Diyarbakır ve birçok ilde inşaat sektöründe günlük bin 500 TL ila 2 bin TL arasında çalışacak eleman bulamadıklarını belirtti. Biroğlu, Türkiye'de işsizlik olduğuna inanmadığını ifade ederek, "Her sektörde şu anda personele ihtiyaç var" dedi.

AK Parti seçim bürosu önünde ateş açılmıştı! İki kişi tutuklandı

Bahçelievler'de bulunan AK Parti Seçim İrtibat Bürosu'nun önünde silahla havaya ateş eden iki kişi çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandı.

AK Parti seçim bürosuna saldırı... Numan Kurtulmuş: Saldırılar Türkiye demokrasisini hedef aldı

AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, İstanbul'da AK Parti seçim bürolarına yapılan saldırı girişimine ilişkin "Bu saldırılar bir partiye karşı değil. Sadece AK Parti’nin kurumsal kimliğine karşı değil. Demokrasiye karşı yapılmış hain saldırılardır. Arkasında kim varsa yargının önüne çıkarılmasını temenni ediyoruz" dedi.

Bakan Soylu: Depremde can kaybı 50 bin 783

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, CNN TÜRK canlı yayınında gündeme ilişkin soruları yanıtlıyor. Bakan Soylu, AK Parti'nin Bahçelievler'deki seçim bürolarına yönelik saldırı girişimine ilişkin 'Hem İstanbul Emniyeti, hem savcılık işin peşinde' dedi. Avrupa ve Amerika'nın PKK/PYD'yi desteklediğini söyleyen Soylu, "Türkiye tek bir vatandaşı da kalsa o terör devletini kurdurmaz", ifadelerini kullandı. Soylu, depremde hayatını kaybedenlerin sayısının 50 bin 783 olduğunu duyurdu.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, canlı yayında gündeme ilişkin soruları yanıtladı

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, CNN TÜRK canlı yayınında gündeme ilişkin soruları yanıtlıyor. Bakan Soylu, AK Parti'nin Bahçelievler'deki seçim bürolarına yönelik saldırı girişimine ilişkin 'Hem İstanbul Emniyeti, hem savcılık işin peşinde' dedi.

AK Parti seçim bürosuna saldırı... Bakan Soylu, CNN TÜRK'te açıkladı: Hem İstanbul Emniyeti hem başsavcılık işin peşinde

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, CNN TÜRK canlı yayınında gündeme ilişkin soruları yanıtladı. Bakan Soylu, AK Parti'nin Bahçelievler'deki seçim bürolarına yönelik saldırı girişimine ilişkin 'Hem İstanbul Emniyeti, hem savcılık işin peşinde' dedi. Avrupa ve Amerika'nın PKK/PYD'yi desteklediğini söyleyen Soylu, "Türkiye tek bir vatandaşı da kalsa o terör devletini kurdurmaz", ifadelerini kullandı. Soylu, Kahramanmaraş merkezli depremde hayatını kaybedenlerin sayısının 50 bin 783 olduğunu duyurdu. Emniyet'teki yeni yapılanma iddialarını değerlendiren Soylu, konu hakkında 'Orada önemli bir yapı yakaladık. Bu yapıda hiç tesadüfi olmayan ilişkileri gördük' dedi.

14. Ekonomi Basını Başarı Ödülleri sahiplerini buldu

Ekonomi medyası ve iş dünyası, 14. Ekonomi Basını Başarı Ödülleri töreninde buluştu. Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) tarafından düzenlenen Ekonomi Basını Başarı Ödülleri’nde, haberleriyle gündem yaratan medya mensupları belirlendi. 32 kişilik jürinin puanlamalarıyla bu yıl 14 dalda ödül takdim edildi.

Son dakika: Konyaspor'da İlhan Palut'un sözleşmesi uzatıldı

Süper Lig'de ilk yarıyı lider Trabzonspor'un 7 puan gerisinde ikinci sırada bitiren İttifak Holding Konyaspor'da teknik direktör İlhan Palut'un sözleşmesi uzatıldı.

Yüksek sese sabır lazım

İşin Peşinde köşesi için Almanya’daki bir Türk kahvehanesindeyiz. Kahvehane öğlen saatlerinde açılsa da asıl hareketlilik akşam 17. 00 gibi başlıyor. Mesaiden çıkan işçiler soluğu kahvehanede alıyor. Kalabalık arttıkça sesler farklılaşıyor. Türk masasının yancısı bir Faslı ya da Tunuslu olabiliyor. İşletme sahibi sık sık araya girip kimseyi küstürmeden tansiyonu düşürüyor. Bir bardak çay 1 Euro. Masalarda ise en çok futbol ve ekonomi konuşuluyor.

Aman etler yanmasın!

Bu hafta ‘İşin Peşinde’ köşesi için ustalarla beraber kebap hazırladık. Müşterinin siparişi ile birlikte mutfakta telaşlı bir hareketlilik başlıyor. Sipariş teslim edilene kadar kimse yerinde durmuyor. İşin en zor kısmı ise hem etin ayarını tutturmak hem de ateşin başında çalışmak. Bu işte işin sırrı lezzet olsa da işletmelerin ayakta kalabilmesi için müşteri devamlılığı esas. Yeme-içme sektörü hem pandemideki kapanmalardan hem de maliyet artışlarından oldukça etkilenmiş durumda. Orta sınıftan pek fazla müşteri ise kalmamış gibi görünüyor.

Tamircinin yükselişi! Değişim değil tamir istiyorlar

Bu hafta, İşin Peşinde köşesi için bir oto tamirhanesin-deyiz. Burada en ince işi boyacılar; en zor işi ise motor ustaları yapıyor. Gelen araçların büyük bölümü ağır hasarlı. Ustalar ince işçiliklerini konuşturarak en ağır hasarları bile tamir edebiliyor. Yükselen parça fiyatları ise araç sahiplerinin davranışlarını değiştirmiş görünüyor. Artık sıfır parça taktırmaya kimse yanaşmıyor. İlk tercih o parçaların tamir edilmesi. Bazı müşteriler ise fiyatı yüksek bulunca, bakım ve onarım yaptırmadan araçlarını kullanmaya devam ediyor.

Aracıyı ortadan kaldırdık

Bu hafta İşin Peşinde köşesi için Manisa’da bir zeytin bahçesinde çalıştık. Zeytinleri önce topladık sonra yağa çevirdik. İş, satmaya gelince herkesin yüksek komisyonculuklarından şikâyet ettiği aracıları ortadan kaldırdık. Ürünleri e-ticaret ile tarladan tüketiciye ulaştırdık. Çiftçilere göre e-ticarette de komisyon var ama eski sisteme göre kâr marjı daha yüksek. Zeytinde ise bu yıl kuraklık etkili; verim çok iyi değil. 6 kilogram zeytinden bir litre yağ çıkıyor. Zeytin bahçelerinde çalışan işçiler günlük 125 lira yevmiye alıyor. Bir litre yağın çıplak maliyeti ise 30 lira.

'Kahraman bakkal'ın hesabı bitmiyor

Bu hafta İşin Peşinde köşesi için Maltepe’de bir bakkal dükkânında mesai yaptık. Müşterinin istediği ürünü hemen bulup vermek ve fiyatını söylemek biraz tecrübe istiyor. Bakkalda en zor iş ise ürünlerin fiyatlarını hesaplamak. Zira her ürünün kâr marjı farklı. Toptancıdan alınan ürünü, tüm market ve online platformlara bakarak fiyatlandırdım. Bunun için ciddi bir matematik gerekiyor. Fiyatlandırma sırasında marketler arasında dağlar kadar fiyat farkı olduğunu gördüm. Bu makas bazen yüzde 25, bazen yüzde 50’yi aşıyor. Ama mahalle bakkalı bu marketlerden daha ucuza satmak zorunda. Mahalle bakkalları ‘marketler daha ucuz’ algısının yanlış olduğunu bu durumun eskide kaldığını söylüyor. Bakkallar artık e-ticarete de iş yapıyor.

'Seyyar satıcının işi zorlaşıyor'

Bu hafta İşin Peşinde köşesi için 1980 yılından bu yana İstanbul’da seyyar çiğ köfte satan Hüseyin Kurne ile beraber mesai yaptık. Karaköy’de açtığımız tezgâhın müşterisi hiç eksik olmasa da Kurne’ye göre İstanbul’da seyyar satıcıların müşterileri giderek azalıyor. İşler zorlaşıyor. Tezgâhta günlük 5 kilogram çiğ köfte satılıyor. Maliyeti ise 360 lira. Mesainin büyük bölümünde maliyeti çıkarmak için uğraş verilirken son 2 saat satılanlar kâra yazıyor. Günlük kazanç 150 lirayı buluyor. Çalışırken 10-15 saniyede dürümü hazırlamak zorundasınız.

‘Sipariş kadınlardan’

Bu hafta ‘İşin Peşinde’ köşesi için mutfak dolabı, kapı, masa ve gardırop yapan bir imalathaneye girdik. Pandemi döneminde neredeyse nefes almadan çalıştıklarını belirten marangoz ustaları, “Bu süreçte sadece kadınlar için çalıştık diyebiliriz. Siparişlerin yüzde 90’ında kadınlarla iletişim kuruyoruz. Salgından sonra evlere verilen özen arttı” diyor. Piyasada hazır ürünler ucuz olsa da el işçiliği hâlâ yüksek kalitesiyle talep görüyor ancak bir mutfak dolabını yapmak için 4-5 usta günlerce uğraşıyor. Dolap önce imalathanede üretilip hazırlanıyor; sonra eve gönderiliyor. Mobilya yenileme sıklığı ise 20 yıldan 5 yıla kadar düşmüş durumda.

Terzide tadilat dönemi... Parmağı iğneye kaptırmayın!

İşin Peşinde köşesi için bu haftaki durağımız bir terzi dükkânı. Terzi dükkânlarında artık sıfırdan dikim olayı çok azalmış durumda. Asıl iş tadilata dönmüş. AVM’lerdeki kampanya dönemlerinde terzilerin de işleri artıyor. Yeni kıyafete para vermek istemeyen de tadilata yöneliyor. Paça daraltma, kısaltma ve bel ayarlama en yoğun sipariş konusu. En pahalı işlem ise astar. Bazen ceketin maliyetini yakalıyor. Bir terzi günde ortalama 100 parçayı elden geçirebiliyor. Terzilik ise çok ince el ayarı istiyor. Terziler son dönemde kumaş ve iplik fiyatlarının çok fazla zamlandığını belirtiyor.

Patara’da tarihi mesai

İşin Peşinde köşesi için bu hafta Patara Antik Kenti’nde arkeologların arasına karıştık. Gece kazı evinde kaldık. Kazı evinde mesai saat 05.00’te başlıyor. Saat 06.00’da kazı alanına varılıyor. Kazı sırasında 2 bin 300 yıllık bir yerleşim alanında amfora buluyoruz. Hocalarım dişçi aletlerini verip amforayı temizlememi söylüyor. Gerçekten cerrah hassasiyetinde çalışılıyor. İş hata kaldırmıyor. Kazıda iki büklüm çalışmak zor. Acemiler el arabasıyla başlıyor kürek ve kazma ile devam ediyor. Güneş tepeye çıkınca mesai kazı evinde sürüyor. Kazı mesaisi ise oldukça heyecan verici. Tarihe tanıklık etmek paha biçilemez. Arkeologların en büyük problemi ise iş bulamamak.

Kötü boyaya çifte mesai

Bu hafta “İşin Peşinde” sayfası için boya ustalarının mesaisini yakından inceledik. Pandemi döneminde çok büyük bir gelir kaybı yaşayan ustalar, normalleşme sonrası bekledikleri hareketliliği yakalayamamış. Malzeme fiyatları 3 kat artınca ev sahipleri boya işlerine mesafeli yaklaşıyor. Eğer ev sahibi kalitesiz boya aldırmışsa ustalar iki kat daha fazla çalışmak zorunda kalıyor. Zira daha fazla kat atmak gerekiyor. Günlük yevmiye 250 lira. Çalışanların çoğu sigortasını yaptıramıyor. İşin en zor tarafı kapı ve pencere kenarları ile diğer duvar dipleri. Ev sahipleri ilk önce oralara bakıyor. Duvarlara boyayı eşit şekilde dağıtmak ise ince işçilik istiyor.

Spor hocasının ‘ağır’ mesaisi

Bu hafta İşin Peşinde köşesi için son dönemin gözde mesleklerinden olan spor hocalığını yakından gözlemledim. Spor hocaları mesleğini spor salonunda icra ediyorsa maaş almıyor. Üstelik çoğu salonda özel ders verdiği kişiler için işletmeye pay ödüyor. Özel ders ücretleri semtine göre 150 ile 350 lira arasında değişiyor. Özel ders vermek ise ciddi bir iletişim gücü istiyor. Hocalar sigortasını da kendi ödüyor. Mesaileri sabah 7’de başlayıp akşam 22.00’da bitiyor. Mesai sırasında ortalama 300 kişi ile iletişim kuruluyor. Eğer bir öğrenciye hareketi yanlış yaptırırsan sakatlık olabilir. O yüzden ciddi bir uzmanlık gerekiyor. Hocaların en büyük sıkıntısı ise spor salonunda gelişigüzel yere atılan ağırlıklar. Çünkü mesai sonunda bu ağırlıkları da hocalar topluyor.

Mesai arkadaşım bir robot! Otomotiv fabrikasında çalıştım...

Bu hafta “İşin Peşinde” köşesi için Bursa’daki otomotiv fabrikasında mavi yakalı işçilerle beraber çalıştım. Gövde, boya ve montaj gibi ana hatlarda işçilerin en büyük yardımcısı robotlar. Bu sayede saatte 6 araç üretilebiliyor. Ama robotlara alışkın olmayan biri için bu sistem çok değişik geliyor. Ustalar ise robotların, işlerini çok kolaylaştırdığını belirtiyor. Onlara göre boya ve montaj bölümleri için pek hevesli olmayan Z kuşağının yeri otomasyon olacak. Binlerce parçadan oluşan üretim sürecinde ise her bir parça için ayrı kontrol yapılıyor.

8 saatlik mesaide ortalama 120 müşteriye aynı soru soruluyor: Hoş geldiniz dolduralım mı?

Bu hafta hareketli bir bayram tatili dönemini geride bırakan akaryakıt sektörünü yakından inceleme fırsatı bulduk. Bir akaryakıt satış yetkilisi günde ortama 120 araca 15-16 bin liralık yakıt satışı gerçekleştiriyor. Her müşteriye aynı soru soruluyor: ‘Hoş geldiniz. Dolduralım mı?’ Yakıt dolumu esnasında depo kapağını çizmemek için özenli davranmak ve doğru yakıt verildiğinden emin olmak gerekiyor.Yakıt satışı yapan kadınlar pratiklikte erkekleri geride bırakıyor. Bir istasyonu günde ortalama 2 bin araç ve 5 bin kişi ziyaret ediyor. Gerçekleşen ortalama satış ise günlük 55 bin litreyi buluyor.

Makarnada durmak yok

İşin Peşinde sayfası için bu hafta makarna fabrikasında çalıştım. Tonlarca buğdayın TIR’larla fabrikaya yanaşmasıyla başlayan üretim oldukça sıcak bir ortamda fırınlarla devam ediyor. Fırınların olduğu bölümde çalışmak insanı oldukça zorluyor. Özellikle pandemide artan makarna talebi ise fabrikalarda fazla mesaiye neden olmuş durumda. Ar-Ge’den sonra en önemli kısım ise paketleme. Zira büyük bölümü ihracata çalışan sektörde Japonya gibi alıcılar bir pakette problem görürse tüm siparişi iptal edebiliyor. O yüzden tüm paketler tek tek kontrol ediliyor.

Bayrampaşa Hali’nde işçilerle birlikte çalıştık! Kasa kasa yevmiye

Bayrampaşa’daki meyve-sebze halinde mesai gece başlıyor. Ürün trafiği de insan trafiği de oldukça yüksek. Türkiye’nin farklı noktalarından gelen TIR’lardan tonlarca ürün indiriliyor. Bu ürünleri indirenler ise kasa başına 1 lira ücret alıyor. 10 saati aşan ağır mesai karşılığı alınan yevmiye taşınan ürünle orantılı olsa da çoğu zaman 200 lirayı bulmuyor. Yapılan işin zorluğundan ve gece mesailerinden dert yanan işçiler sektördeki kayıt dışılığın da yüksek olduğunu belirtiyor. Dükkân sahipleri ise artan maliyetlere karşı ayakta kalmanın zorlaştığını anlatıyor.

Araç sahibinin ihmal randevusu

Tatil dönemi geldi. Uzun yolculuklar öncesinde otomobil servislerinde yoğunluklar yaşanıyor. Ustalara göre araç sahipleri güvenlikten çok, görünen detaylara önem veriyor. Pek çok araç sahibi ise hayati önem taşıyan fren sistemlerine ve lastiklere gerekli özeni göstermiyor. Servis işinde çalışmak otomobilleri tanımayı ve tecrübe istiyor. Bu işte çalışanlar 3 bin lira ila 6 bin lira arasında para kazanıyor. Ustalar bu işte de çırak sıkıntısı olduğunu söylüyor.

Benim sadık yarim kara toprak! Fasulye toplayıp biber diktim

Bu hafta Bursa’daki tarlalarda mevsimlik işçilerin arasına karıştık. Onlarla beraber fasulye toplayıp biber diktik. Tarımsal üretimin büyük bölümü onların elinden geçiyor. Günlük 100 lira karşılığında tarlada yapılan mesai ise oldukça yıpratıcı. Fasulyede toplama işlemi kolay ama sabır gerektiriyor. Biber fidesi dikerken çıplak ayakla çalışmak ise oldukça zor. Mevsimlik işçiler 6 ay çalışıp diğer 6 ay bu parayla geçinmek zorunda. En büyük problemleri ise eğitim, sağlık, barınma, kayıt dışılık ve artan maliyetler.

Besicinin kilogram hesabı

Bu hafta İşin Peşinde köşesi için Bursa’da bir büyükbaş hayvan çiftliğinde çalıştım. Balya taşıyıp, yem kardım. Hayvanların bulunduğu alanları temizledim. Bu faaliyetin sürdürülebilmesi için hayvanların günde yaklaşık 1.8 kilogram alması gerekiyor. Ancak girdi maliyetleri ve yem fiyatları hemen her gün artıyor. Bu dengeyi iyi sağlamak ise cambazlık istiyor. Eğer yemi kendi topraklarında yetiştiremiyorsan kâr etmek cidden zor. Yaz aylarında sıcaklar hem hayvanları hem çalışanları zorluyor. Çoğu meslekte olduğu gibi burada da uzun dönemli işçi sıkıntısı var. Bu sorun Afgan işçilerle çözülüyor.

Cerrahlıktan farkı yok! Camdaki internet

Bu hafta Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde fiber altyapısı yapımında çalıştık. Tüm dünya salgın döneminde internetin etrafında döndü. İnternet hızında dünyada oldukça geride olan Türkiye’nin ise şehir merkezlerinden köylere kadar her noktaya fiber altyapıyı kurması gerekiyor. Ancak bu konuda hem operatörlerin hem de kamunun hızlı ve ortak hareket etmesi şart. Çukur kazıp hat döşemek ise adeta iğne-iplikle çalışmaya benziyor. Saç teli inceliğindeki cam kablolar eski bakır hatlar gibi değil. Biraz bükülürse kırılıyor. Tüm bağlantı kopuyor. Sahada çalışırken hem uzmanlık hem de fazlasıyla dikkat gerekiyor.

Milim milim tekne yaptık

Bu hafta İşin Peşinde köşesi için Rumeli Feneri Balıkçı Limanı’nda bir tekne atölyesinde çalıştım. Bu işte neredeyse her aşama el işçiliğine dayanıyor. İşin yüzde 70’ini iskeleti ve ahşap bölümleri oluşturan ustalar yapıyor. Geri kalan kısım ise elektrik ve motor aksamından oluşuyor. Günlük 300 lira yevmiye ile çalışılan bu işte en zor kısım denge kurmak. Bir tekne 4 ayda yapılıyor. O zamana kadar her parçanın simetrik ve dengeli kesilmesi lazım. Her parça milim milim ayarlanıyor. Bugün çalıştığım tekne ‘o gemi bir gün gelecek’ repliği ile hatırladığımız oyuncu Serkan Keskin için yapılıyormuş. Hızla artan maliyetler ise tıpkı otomotivdeki gibi tekne fiyatlarını katlamış.