Cerrahlıktan farkı yok! Camdaki internet

Salgın döneminde internetin hayatımızdaki yeri çok daha kapsayıcı oldu. Bu süreçte mesainin büyük bölümünün eve taşınması, eğitimin çevrimiçi gerçekleşmesi ve sosyal medya platformlarında geçirilen sürenin artması internet şebekesi üstünde ciddi bir yük yarattı. Bir evde aynı anda 4-5 kişinin interneti kullanması bağlantı sorunları oluşturdu. Bu bazı evlerde 7-8 kişiye çıktı. Tüketicilerin talebine altyapı aynı hızda karşılık veremedi. Bu yoğunluğun ve yükün gerçek anlamda karşılanabilmesi için ise tüm Türkiye’de şebekeden konuta kadar gerçek bir fiber altyapısının yaygınlaştırılması şart.

HIZ VE KALİTE DÜŞÜK

Diğer taraftan internet hızının önemi kullanıcılar için çok daha kritik hale geldi. Ancak Türkiye’nin bu konudaki yeri istenilen düzeyde değil. Dünyada internet hızında ilk 100 ülke arasında Türkiye maalesef kendisine yer bulamıyor. Bu sıralamada yukarı tırmanmanın en önemli yolu ise fiber altyapının hızla büyümesi. Ancak bu konuda operatörlerin hep birlikte hareket etmesi ve kamunun herkes için teşvik edici olması şart.

BİRAZ KARMAŞIK

Her hafta bir mesleği deneyimlediğimiz İşin Peşinde köşesi için bugünkü durağımız Diyarbakır’ın Bağlar ilçesi... Burada saha ekibi ile birlikte fiber hat döşeyeceğiz. Ama Nâzım Hikmet Caddesi’ndeki işe başlamadan önce Turkcell Fiber Şebekesi Saha Operasyonları ve Planlama Müdürü Onur Cantürk bana iş planını ve benim neler yapacağımı anlatıyor. Ne kadar detaylı dinleyip not alsam da kullanılan terimler ve işin aşamaları biraz anlaşılması zor.

BÖLÜNDÜKÇE DÜŞÜYOR

Şimdiye kadar olan kısımda pek teknik detaylar yoktu ama Onur Cantürk, işin karmaşık kısmına geldiğimizde tekrar devreye giriyor ve anlatıyor: “Fiber altyapı çok yeni. Türkiye’de şimdiye kadar hep bakır altyapı vardı. Bakırın metal değeri yüksek ama internet hızını fiber teknolojisindeki cam gibi yüksek hızda sağlayamıyor. Şebekenin yüksek hızda sağladığı internet bakır hatlar uzadıkça ve bölündükçe düşüyor. Dolayısıyla siz yüksek hızda internet satın alsanız bile bu tam sağlanamayabiliyor. Üstelik fiber hat evinizin içine kadar girmiyorsa bu fiber bağlantısı anlamına gelmez. Doğru ve hızlı bir bağlantı için şebekenden modeme kadar cam kablo kullanılması gerekir.”

FAZLA BÜKME!

Kılavuz kabloyu açılan çukura serip üzerine alüminyum ikaz bandını koyup yolu betonla eski haline getiriyoruz. Şimdi binaya kadar açılan bu hattan kabloları çekeceğiz. Ama fiber teknolojisi bu anlamda biraz fazla dikkat ve titizlik istiyor zira kabloyu biraz fazla bükerseniz yüzlerce metrelik hattın internet bağlantısını kaybedebilirsiniz. Çalışanlar bu noktada adeta iğne-iplik titizliğiyle çalışıyor.

SAÇ TELİ GİBİ

FİBER kablonun içerisinde çok sayıda ve saç teli inceliğinde cam kablolar var ve internet bu ince kablolardan geçiyor. İçinde internet olan fiber optik kablodan bir bağlantı ile binaya fiber internet sağlamak için ‘çoklama’ yapılıyor. İşte o saç teli inceliğindeki kablo özel bir cihaz yardımıyla ek yapılarak çoklanıyor. Bir fiber kılı 16 aboneye yüksek hızda internet sağlıyor. Bağlantı çekilen binada 36 daire olduğu için 3 kıldan bağlantı yapılıyor. Yani bu 3 kıl 48 aboneye internet verebilir. Fiber hattı bina içindeki sonlandırma kutusuna kadar ulaştırıp bağlantı sinyalinin alınması ile işi sonlandırdık.

İLK ÖNCE MAKİNE

Saha ve iş güvenliği sağlandıktan sonra işe başlıyoruz. İlk önce kazı yapılacak yerde başka bir altyapıya zarar vermemek için radar cihazı yardımı ile kontrol sağlandıktan sonra asfalt üzerinde traşer denilen cihazla 10 santimetre genişliğinde, 50 santimetre derinliğinde bir çukur açılıyor. Buraya kadar işler kolay makineler kazıyı yapıyor ama iş binalara yaklaştıkça ele kazma-kürek alıp bir 10-12 metre uzunluğunda çukur açmak gerekiyor. Kazmayı her vurduğunuzda Diyarbakır’ın sıcağını daha yakından hissediyorsunuz. Kazmayla yumuşatılan alanı kürekle temizleyip kabloların geçmesine uygun hale getiriyorum. Daha sonra cadde ile binayı ayıran duvara karot ile bir delik açtık.

NE KADAR KAZANIYORLAR?

Sahada farklı farklı görevlerde çalışan mühendis, ustabaşı, kablo işçisi ve ek yapım ustası gibi personel yer alıyor. Örneğin bir fiber optik ek ustası ortalama 7-8 bin TL arasında kazanca sahip olabiliyor.

KAZI İŞİ ZORLUYOR

İletişim hepimiz için önemli. Ancak işi sahada yapan personel için bu süreçleri hızla yerine getirmek oldukça zor. Kar, yağmur demeden o çukurların kazılıp bağlantının sağlanması gerek. Üstelik her alanda iş makinesi de çalışamıyor. Burada eline kazma kürek alıp kablo çeken işçilerin büyük bir emeği var.

SEFERBERLİK ŞART

Kazı ve bağlantı çalışmaları sırasında Turkcell ekibine fiber konusunda Türkiye’nin neden yavaş kaldığını sordum. Bu konuda kendilerinin adım atmaktan çekinmediğinden hatta oldukça istekli olduklarından bir de ne kadar adım atılırsa atılsın bu işin tüm operatörlere kamunun desteği ve tüm operatörlerin işbirliğinde güzel bir sonuç vereceğinden bahsettiler.

BELEDİYELERİN HIZLI HAREKET ETMESİ GEREK

Çalışmalar sırasında öğrendiğime göre fiber konusunda tüm operatörlerin ortak problemi yerel yönetimler ve benzer kuruluşların yeni hatlar için izin verme konusunda hızlı hareket etmeyerek zorluk çıkarmaları. Hatta bazı belediyeler kazı izinlerini bekletip yüksek ücret de talep ediyormuş. Bir de daha önce operatörler tarafından döşenen fiber altyapı zaman zaman çeşitli kurumlar ve belediye ekiplerinin diğer çalışmaları için dikkat edilmeden zarar gördüğü için vatandaş için bağlantı sorunları yaşanıyormuş.

ULUSLARARASI HATLAR

Fiber hatlar içinden geçtiği ülke kadar komşu ülkeler için de önemli bir değere sahip. Bugün saha çalışmasına konuk olduğumuz bu hat üzerinden İran, Irak, Gürcistan ve Azerbaycan gibi komşu ülkelerin de internet trafiği taşınıyor. Hatta bu hatlar için dev sosyal medya devleri ve ülkeler kullanım ücreti de ödüyor.