Sokullu Mehmet Paşa’nın ölümüyle başlayan duraklama (1606) ve onu takip eden Karlofça Antlaşması (1699) ile devam eden gerileme dönemlerimiz boyunca, cereyan eden tüm olumsuzluklardan dersler çıkarıp gerekli önlemleri alamadığımız için, tüm dünyanın gıpta ile baktığı Cihan devletimizi yitirdik.
#Sokullu Mehmet Paşa14 Ağustos gecesi ilk yürüyüş başladı. 30 Ağustos Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nin kazanılması ve orduların süratle harekete geçirilişi ile 12 gün içinde evvela İzmir sonra Bursa işgalden kurtuldu. Kuzeybatı Ege’deki merkezler için süre iki gün daha devam etti. Türkiye bugün Küçük Asya’nın kurtarılışının 100. yılını kutluyor.
#Başkomutanlık Meydan MuharebesiLord Curzon’un ihtiyat tedbirleri arasında antlaşmanın yeniden ele alınacağı konusunda verdiği beyanat açıktır. Ne var ki bu istek kabul görmüş değil. Birtakım grupların amali (emelleri) ve ham hayali için 100. yılın gelmesini boşuna bekleyenler hariç, bilimsel bir Lozan kutlamasına hazırlanmalıyız.
#LozanBu savaşta Gazi Ahmed Muhtar Paşa Doğu cephesinde, ama asıl Gazi Osman Paşa Plevne’de mağlup da olsa büyük bir askeri şahsiyet olarak sivrildi. İstihkâm düzeni tamamıyla yeniydi. Kuşatmaya direniş biçimleri sadece Türk tarihinde değil, Rusya tarihinde ve Balkanlar’ın tarihinde de unutulmaz yer etti. 5 asırlık hâkimiyeti mutantan bir biçimde hafızalarda saklayarak Bulgaristan’dan çekildi.
#YAZAR18 Mart, Nusrat Mayın Gemisi’nin tarihe geçtiği, Boğaz’ın başarıyla savunulduğu ve istila orduları genelkurmaylarının Çanakkale’nin “geçilmez” olduğunu kabul ettikleri gündür. Bu savaş, iyi savaşan, fedakâr komutanlar ve askerlerin savaşıdır. İmparatorluğu savunanlar şahane insanlardı ve Türkiye’nin değil bütün Şark dünyasının iftihar edeceği nesillerdir.
#YAZAR15 yaşında askere alınarak önce Birinci Cihan Harbi’nde, ardından İstiklal Harbi’nde sekiz yıl boyunca aralıksız savaşmış Mehmet Dürdali Karasan’ın hatıraları ilk kez yayımlandı. Cephedeki sıradan askerin haletiruhiyesine ışık tutan bu fevkalade kıymetli kitap, 100 yıl öncesinden salgın günleri Türkiye’sine yazılmış bir ‘halinize şükredin’ mektubu adeta... Üstelik Karasan’ın cepheden günü gününe tuttuğu notların ilk editörlüğünü de ‘Halikarnas Balıkçısı’ Cevat Şakir yapmış.
#Kurtuluş SavaşıRomanya’nın çehresi değişiyor ama galiba kolay değişmeyecek bazı sorunlar var: Nüfus eskisi gibi azalıyor, şu ana kadar ülkenin % 10’u dışarı taşınmış vaziyette. Milli bütçenin bazı haldeki yetersizliği gerekli yatırımların Avrupa desteğiyle yapılmasını zorlamakta. Bunun mahalli politika ve yöneticilerle Avrupa ilişkileri açısından nasıl sorunlar çıkardığını kurcalamayalım ama bir taraf da var ki Romanya, AB’ye katılan üyelerin içinde şartları en uyum sağlamaya, Brüksel’e itaat etmeye hazır bir üye.
#YazarBüyük Taarruz, gerçekten iyi hazırlanmış, planlanmış bir savaştır. Karşıdaki ordunun ne yapacağı tahmin edildiğinden tam anlamıyla bir kurmaylar muharebesi olduğu söylenebilir. O planı yapanların içinde sadece bir kumandan, bir görüş yoktur, bir sürü görüş vardır. Onların muhassalası söz konusudur. O muhassalayı yapan adam ise Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa’dır.
#YazarII. Nikolay neredeyse bütün Avrupa hükümdarları gibi Victoria’nın torunları arasındaydı. II. Wilhelm doğrudan torunuydu. II. Nikolay onun kuzeniydi. Hükümdarlardan oluşan bir aile resminde İngiltere Kralı VII. Edward, Kayzer Wilhelm ve II. Nikolay’ın birbirlerine ikiz kadar benzedikleri görülür. Ayrıca II. Nikolay uzaktan kuzeni sayılabilecek Hessen-Darmstadt hanedanının prenseslerinden Alix Helena (yeni Ortodoks vaftiz adıyla Çariçe Aleksandra Fyodorovna) ile evlendi.
#YazarlarOgan Güner’in ‘Hercümerç’ adlı ilk romanı, tarihin en civcivli dönemlerinden birinde, 20. yüzyılın başında İstanbul’da geçiyor. Dönemin siyasi atmosferi arkada belli belirsiz akarken, gizemli komiser Hayri’nin ve etrafındakilerin başından geçenler okuyucuyu içine çekiyor.
#RomanTürkiye’nin güneyinde yeni bir oluşum başlamıştı; bu oluşumun bölgeye barış ve huzur getirmeyeceği açıktı. Şimdi Cerablus’u kontrol eden Türk Silahlı Kuvvetleri ve ÖSO’dur. Gelecekte ne olacağını göreceğiz ama tam 500 sene önce bölgede ateşli silahları son derece etkili kullanan Osmanlı ordusu vardı.
#İlber Ortaylı