Türkiye’nin ilk kadın sümeroloğu, arkeolog ve dilbilimci Muazzez İlmiye Çığ, 110 yaşında hayatını kaybetti. Çığ, bilime değerli katkılarla birlikte yaşadığı uzun ömürle de tarihe geçti. Kendisiyle 106. doğum günü vesilesiyle yaptığımız söyleşide bunun sırrını; “Gençken bütün hayatımız tahsilimizi tamamlamak ve çalışmaktı. Çalışmaktan hoşlanıp boş oturmaktan hoşlanmazdım” diye vermişti.
#Muazzez İlmiye ÇığBeyindeki ritim bozukluğu olarak tanımlanan epilepsinin, her yaşta ortaya çıkabildiğini hatırlatan Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Canan Aykut Bingöl, akraba evliliklerinin epilepsi riskini artırdığını söyledi. Türkiye'de yaptıkları bir araştırmaya dayanarak verdiği bilgilere göre, epilepsinin, akraba evliliği yapan bireylerde 40 kat daha fazla görüldüğünü belirtti.
#Beyindeki Ritim BozukluğuGeriyor, gerdiriyor, bazen tavan yapıyor, bazen yerlerde sürünüyor... Hayatın ortasına bomba gibi düşüyor. Bunalım, korku gırla gidiyor. Ardından inkâr ve yok sayma sahneye çıkıyor. Yapılması gerekenler öğrenilip kontrol ele alınınca hayat bayram oluyor. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Didem Dereli ile Diyabet Haftası’nda, haftanın başrol oyuncusunu konuştuk.
#DiyabetBir kolorektal kanserin nedenlerine girdiğimiz zaman çok genetik faktörlerden tutunçevresel faktörlere kadar uzanan geniş bir yayılım alanı var nedenini bilmiyoruzama bu kadar bilmiz olmasına rağmen ama genetik etki üzerine çok duruluyor.Özellikle FAP dediğimiz yada diğer tümörlerle toplasanız yüzde sekizi geçmiyordolaysyısla yüzde doksan iksi herkes de olabilir hiç bir nedeni yok.Dolayısıylaailesel bir neden yok . Bu dönemde çok ama çok aramızda tartıyruz fakat nedenolduğu ile ilgili modern toplum hastalığı daha çok. Ynani gelişmiş toplumlardadaha çok görülmekte, geri kalmış toplumlarda kolorektal kanser oranı düşüktür.Gelişmş toplumlarda daha sık olduğunu görüyoruz özellikle yağlı beslenme,kilolu insanlarda sıklığın daha çok olduğu görülmektedir. Dolayısyla bukolorektal kanserlerde çevresel faktörlerden beslenmenin çok önemli olduğunudüşünüyoruz. Dietin önemli olduğunu, az ve sık yemek yeme ve ayrıca özeliklleposalı yiyeceklerin yenilmesi tavsiye edilir.Posalı gıdaların alınması hem lifaçısından ve koruyucu açısından besin değeri yüksek olan meyve ve sebzenintüketilmesi önem arz eder. Beslenme şeklinde doymuş yağlaerdan uzak durulmalıbuda çok önemli faktör. Bir çok faktör var çevresel olsun,genetik olsun genelşekli budur. Burdaki temel amaç nedir gerçekten tümör cerrahisine ve kolorektalcerrahisine önemi erken teşhisidr. Erken teşhisin önemi de şu gerçekten poipleröenmli faktör olduğunu farkketik. Önceden çok ciddiye alınmıyordu. Son zamanlargenetik faktörlerle önem taşıdı. Önceden biops alma vardı. Tabiki her hastaşanslı değil polipop zeminlerde gelen için çünkü üç tipi var bu tümörlerin vehepsi farklı farklı seyredebiliyor sol kolon yada sağ kolon çekumuna kadar daolsa hangi tip olursa olsun amaç erken teşhisdir. Dolayısyla bu kolorektaltümörlerde ameliyat ağırlıklı tedavi gerekiyor.
#KolorekrtralAnkara’da yaşayan iki çocuk annesi A.Z., ablasının meme kanserine yakalandığını duyunca sağlık taraması yaptırarak kendisinin de meme kanseri olduğunu öğrendi. Ardından annesine de meme kanseri tanısı konulan A.Z., “Bir ay arayla ablam, ben ve annem kanser olduğumuzu öğrendik. Etlik Şehir Hastanesi’nde tedavimizi olarak sağlığımıza kavuştuk, bu süreçte birbirimize daha çok kenetlendik ve bağlandık” dedi.
#Etlik Şehir HastanesiKaşlar, yüz ifadelerimizin önemli bir parçasıdır ve yüz estetiğinde büyük rol oynar. Kaş düşüklüğü hem estetik hem de fonksiyonel açıdan çeşitli etkiler yaratabilir. Estetik ve Plastik Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Ufuk Askeroğlu, genç kişilerde daha yaş almış bir görüntüye sebep olan kaş düşüklüğü ile ilgili merak edilenleri anlattı.
#GüzellikABD'de yapılan bir araştırma, koronavirüs enfeksiyonu geçiren çocukların, diğer solunum yolu hastalıklarına yakalanan akranlarına göre Tip 2 diyabet geliştirme olasılığının yüzde 50 daha fazla olduğunu ortaya koydu. Obez çocuklarda ise bu oran yüzde 100’e kadar çıkıyor. Bu durum, Covid-19'un uzun vadeli etkileri konusundaki endişeleri artırdı. Peki koronavirüs neden çocuk ve gençlerde diyabete neden oluyor? Uzmanlar hurriyet.com.tr’ye anlattı.
#SağlıkDeri, göz ve saçta ‘melanin’ pigmentinin eksikliğinden dolayı sarı saçlı, beyaz tenli, renkli ancak ileri derecede bozuk gözleriyle toplumda dikkat çeken albinizmli kişilerden biri Ayşenur Sena Tarakçı. ‘Pigmentsiz İnsan’ ismiyle sosyal medyada ürettiği içeriklerle ayrımcılığa karşı mücadele eden Tarakçı aynı zamanda bir ‘fark yaratan’.
#AlbinizmBioNTech’in kurucuları Prof. Dr. Uğur Şahin ve Prof. Dr. Özlem Türeci’nin geliştirdiği mRNA tabanlı dünyanın ilk akciğer kanseri aşısının ilk faz denemeleri, kısa süre önce Türkiye de dahil olmak üzere 7 ülkede başlatıldı. Bu sevindirici haberin ardından kanserle mücadelede umut verici iki müjde daha geldi. Nobel ödüllü Prof. Dr. Aziz Sancar, beyin kanserine çare olabilecek bir tedavi yöntemini duyururken, Oxford Üniversitesi’nden bilim insanları da yumurtalık kanserine karşı aşı geliştirdiklerini açıkladı.
#BiontechYakın zaman önce kanser atlatmış bir gazeteci olarak dünya çapındaki çalışmaları sadece gazeteci gözüyle değil hasta hakları savunucusu kimliğimle de bir farkındalık yaratabilmek adına takip etmeye çalışıyorum. Bu kez önce Türkiye’nin doğusuna Muş’a gittim; 11. Onkoloji Günleri için. Ardından da Barselona’da düzenlenen ve 149 ülkeden, 34 bin kişinin katıldığı, dünyanın saygın kongrelerinden birine; Avrupa Onkoloji Kongresi’ne... Muş’tan Barselona’ya kanser köprüsü kurulmuş gibiydi. Zira Türk bilim insanlarının her iki kongreye de ilgisi muazzamdı. Ortak sonuç ise standart bir tedavi olarak görülen ve 100 yıldan fazladır kullanılan kemoterapinin yerini spesifik ve hedefe yönelik tedavilerin aldığıydı. Bu yeni tedaviler sayesinde sağ kalım süresi eskiye oranla hayli uzarken hastanın yaşam kalitesi de düşmüyor. Bu da demek oluyor ki kanser ‘ölümcül’ olmaktan çıkıp, ‘kronik’ bir hastalık olma yolunda gidiyor.
#KANSEROtizmin erken teşhisi genellikle zor oluyor ve çocukların çoğu beş yaşına kadar tanı almıyor. Washington Üniversitesi’nden araştırmacılar, bu sorunu çözmek için yapay zeka ve fonksiyonel MRI kullanarak genetik belirteçleri yüksek doğrulukla tespit eden yeni bir yöntem geliştirdi. Peki bu umut verici gelişme, otizmde neleri değiştirebilir ve aileler için belirsizlik tamamen ortadan kalkabilir mi?
#SağlıkTekrarlayan gebelik kaybı ardışık olarak iki veya daha fazla sayıda gebelik kaybının yaşanması olarak tanımlanır. Bu durum, kadınların yaklaşık %1-2'sini etkileyen ciddi bir üreme sağlığı sorunudur. Genetik faktörler, anatomik bozukluklar, hormonal dengesizlikler, bağışıklık sistemi sorunları, birtakım enfeksiyonlar ve çevresel faktörler tekrarlayan gebelik kayıplarına yol açan problemler arasında gösterilebilir.
#Tekrarlayan Gebelik KaybıParis 2024 Olimpiyat Oyunları; sadece sporun coşkusuyla değil, tarihi, tartışmalı ve görkemli açılışı, siyasi ve sosyal mesajları, epik, bazen de lirik hikayeleri, teknik aksaklıkları, olmazsa olmaz skandalları, fenomenleri ve ikonlarıyla hafızalarda derin izler bıraktı. Bu yazıda; Paris 2024'te çok konuşulan, tartışmalara neden olan, akıllardan çıkmayacak türde, açılıştan kapanışa kadar biraz da magazinsel olayları bulabilirsiniz.
#Paris2024Dünyada ilk kez nedeni bilinmeyen ölümcül bir hastalığın tanısını koyup kesin tedavisini geliştirdi, Avrupa İmmünoloji Dernekleri Federasyonu’nun en prestijli ödüllerinden ‘Doğu’nun Yıldızı’ ödülüne layık görüldü. Bu hastalık nedeniyle 7 çocuğunu kaybeden bir anne ve 6,5 yaşındaki kızına, bu keşfi sayesinde can olan Türk doktor Prof. Dr. Ahmet Oğuzhan Özen, nadir görülen ve bir tür bağışıklık sistemi hastalığı olan 'CHAPLE sendromu'nun teşhis ve tedavisini bulmasıyla tıp literatürüne adını yazdırdı. Bir hastalığın tedavisinde yeni bir ilacın geliştirilmesi on yıllar sürerken, Prof. Dr. Özen ve ekibinin hem hastalığın kendisini keşfedip hem de uluslararası işbirliği ile 6 yılda çalışmalarını tamamladığı ilaç, ABD Gıda ve İlaç Dairesi FDA onayını da alarak hastalarda kullanılmaya başlandı.
#Ahmet Oğuzhan ÖzenDünyada ilk kez nedeni bilinmeyen ölümcül bir hastalığın tanısını koyup kesin tedavisini geliştirdi, Avrupa İmmünoloji Dernekleri Federasyonu’nun en prestijli ödüllerinden ‘Doğu’nun Yıldızı’ ödülüne layık görüldü. Bu hastalık nedeniyle 7 çocuğunu kaybeden bir anne ve 6,5 yaşındaki kızına, bu keşfi sayesinde can olan Türk doktor Prof. Dr. Ahmet Oğuzhan Özen, nadir görülen ve bir tür bağışıklık sistemi hastalığı olan 'CHAPLE sendromu'nun teşhis ve tedavisini bulmasıyla tıp literatürüne adını yazdırdı. Bir hastalığın tedavisinde yeni bir ilacın geliştirilmesi on yıllar sürerken, Prof. Dr. Özen ve ekibinin hem hastalığın kendisini keşfedip hem de uluslararası işbirliği ile 6 yılda çalışmalarını tamamladığı ilaç, ABD Gıda ve İlaç Dairesi FDA onayını da alarak hastalarda kullanılmaya başlandı.
#Prof. Dr. Ahmet Oğuzhan ÖzenSosyal mecralarda psikologlar ve hatta hiçbir uzmanlığı olmayanlar tarafından narsisizmle ilgili binlerce yorum bulmak mümkün. Çünkü narsist olmanın havalı göründüğü, partnerlerin birbirini hemen ‘narsist’ olarak tanımladığı bir dönemden geçiyoruz. Bu mevzuyu tam anlayabilmek için ‘Hepimiz Narsistiz’ kitabının yazarı klinik psikolog Şule Öncü’ye kulak verdik. Ona göre bu bir pandemi ve ilişkiler bozuldukça hepimiz enfekte oluyoruz.
#NarsisizmGünde yaklaşık 100, yılda ise 35 bin genç insana bağırsak, meme ve mide gibi daha çok ileri yaşlarda görülen kanser teşhisi konuyor. Kolorektal kanser uzmanı ve cerrah Dr. Haney Youssef, hastalığın 50 yaş altında daha yaygın hale gelmesinin 5 önemli nedenini anlattı.
#Kolorektal KanserDÜNYA Sağlık Örgütü’nün son paylaşımlarına göre her yıl 4 milyondan fazla insan, kilo fazlalığı ve obezite sonucu yaşamını kaybediyor. Diğer yandan dünyada 1 milyardan fazla insan, hali hazırda metabolik sendrom tanı ölçütlerini karşılayabiliyor. Beden kitle endeksinin 25’in üzerinde olması halinde kilo fazlalığından, 30’un üzerinde olması halinde ise obezite ya da diğer adıyla şişmanlıktan söz etmekteyiz. Fast-food ve raf ömrü uzun market gıdalarının ulaşılabilirliği ve tüketimi arttıkça, obezite artık sadece orta yaş ve üzeri popülasyonun değil, çocuk ve gençlerin de sorunu haline gelmeye başladı. Duygudurum Vakfı (DUVAK) Başkanı, Avrupa Nöropsikofarmakoloji Koleji Bipolar Network Üyesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşegül Yıldız, neden kilo veremediğimizi anlattı...
#1Günde yaklaşık 100, yılda ise 35 bin genç insana bağırsak, meme ve mide gibi daha çok ileri yaşlarda görülen kanser teşhisi konuyor. Bilim insanları, tıbbi olarak 50 yaşın altındaki yetişkinleri vuran hastalık olarak tanımlanan gizemli erken başlangıçlı kanser 'salgınının' nedenini saptamak için çabalıyor. Kolorektal kanser uzmanı ve cerrah Dr. Haney Youssef, hastalığın 50 yaş altında daha yaygın hale gelmesinin 5 önemli nedenini anlattı.
#Kolorektal KanserSanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türk Hızlandırıcı ve Işınım Laboratuvarı’nın Türkiye’ye elektron hızlandırma kabiliyetini kazandırdığını belirterek “Işık hızında elektronların üretimi gibi sahip olduğu teknoloji altyapısı ve yeteneğiyle TARLA, uygulamalı temel bilim ve mühendislik dallarında araştırmaların önünü açacak. Özellikle elektron hızlandırıcısıyla radyasyon yönetiminde elde edeceğimiz bilgi birikimi ve kabiliyetler; sağlık gibi birçok öncelikli alanda ulusal ihtiyaçlarımıza cevap verecek. Hızlandırıcımızda, havacılık ve uzay sanayiinin ihtiyaç duyduğu yüksek radyasyon ve ısı gibi zorlayıcı dış faktörlere dayanıklı özgün malzemelerin ülkemizde test edilmesi, geliştirilmesi ve üretilmesinde yararlanılabilecek. Öncül teknolojilerin geliştirilmesi için altyapı olanağı sağlayacak olan yüksek teknolojiye sahip bu tesis; ülkemizin hızlandırıcı teknolojilerine dayalı bilimsel kapasitesinin gelişimi için önemli bir eşiği aşmış oldu.” dedi.
#Elektron HızlandırıcıPırıl pırıl sağlıklı dişlere sahip olanlar genetik olarak şanslı elbette ancak yiyip içtiklerimiz de bir o kadar önemli. Peki dişleri aşındıran, çürük oluşumuna zemin hazırlayan hatalar neler?
#Diş Sağlığı