Kanserle mücadelede çok önemli 2 gelişme: Aziz Sancar Beyin kanserine umut oldu
Güncelleme Tarihi:
BioNTech’in kurucuları Prof. Dr. Uğur Şahin ve Prof. Dr. Özlem Türeci’nin geliştirdiği mRNA tabanlı dünyanın ilk akciğer kanseri aşısının ilk faz denemeleri, kısa süre önce Türkiye de dahil olmak üzere 7 ülkede başlatıldı. Bu sevindirici haberin ardından kanserle mücadelede umut verici iki müjde daha geldi. Nobel ödüllü Prof. Dr. Aziz Sancar, beyin kanserine çare olabilecek bir tedavi yöntemini duyururken, Oxford Üniversitesi’nden bilim insanları da yumurtalık kanserine karşı aşı geliştirdiklerini açıkladı.
1-Nobel ödüllü Türk bilim insanı Prof. Dr. Aziz Sancar, “EdU” molekülü üzerine yaptıkları keşfin, özellikle beyin kanseri için potansiyel bir tedavi olabileceğinin müjdesini verdi.
PROF. Dr. Aziz Sancar, “heyecan verici keşif” olarak tanımladığı çalışmasına ilişkin ilk açıklamayı, 17 Şubat 2022’de yaptı. Aradan geçen sürede geniş kapsamlı çalışmalar yapan ve fareler üzerindeki deneylerini sürdüren Sancar, geldiği bilimsel aşamaya ilişkin soruları yanıtladı. Nobel ödülü verilen “Hücrelerin hasarlı DNA’yı tamir ederek genetik bilgiyi nasıl koruduklarını moleküler düzeyde haritalayan” konu üzerine 10 yıl çalıştığını dile getiren Sancar, bu bilgi birikimiyle farklı alanlarda da araştırmalarını sürdürdüğünü anlattı. Moleküler biyolojide en fazla kullanılan kimyasal maddelerden birinin EdU molekülü olduğunu aktaran Sancar, hücre kültürüne konulan EdU’nun hem normal hücreleri hem de kanser hücrelerini öldürdüğünün birkaç yıl önce bilim insanlarınca bulunduğunu ancak çalışmaların ilerletilemediğini dile getirdi. Beyin tümörlerinin, ölüm nedenleri arasında 10. sırada yer aldığını belirten Sancar, “kan-beyin” bariyerini geçemeyen mevcut kanser ilaçlarının bu kanser türüne etki etmede yetersiz kaldığını söyledi.
KAN-BEYİN BARİYERİNİ GEÇİYOR
Kanserli hastaların büyük çoğunluğunda kullanılan “Cisplatin” adlı ilacın bu bariyerden geçemediğini ifade eden Sancar, EdU molekülünün ise sorun olmadan beyne girebildiğini belirterek, “Keşfimizde, ortaya koyduğumuz bileşen, beyne kolaylıkla giriyor ve kanser hücresini öldürüyor” dedi. Sancar “EdU’nun özellikleri, onu etkili bir beyin kanseri ilacının temeli haline getirebilir. EdU, hızlı bölünen kanserli beyin hücrelerini öldürebilirken, bölünmeyen sağlıklı beyin hücrelerini koruyabilir. Beyin kanserinde EdU, hayvanlarda çalışıyor, insanlarda kullanılabilmesi için iki yıl boyunca klinik deneylerde yan etkilerini araştırmamız gerekiyor. DNA onarımıyla ilgili bu yeni metodu, Türkiye’ye de aktarmak için çabalıyorum.” (AA)
2- YUMURTALIK KANSERİNE AŞI
İngiliz bilim insanları, yumurtalık kanserini önleyen aşı için çalışıyor.
İngiltere’deki Oxford Üniversitesi’ndeki bilim insanları bağışıklık sistemine, yumurtalık kanserinin en erken evrelerini tanımayı ve saldırmayı öğreten bir aşı olan OvarianVax’ı geliştiriyor. Aşının, her yıl İngiltere’de yaklaşık 4 bin kadını öldüren hastalığı ortadan kaldırma amacıyla önleyici olarak yapılması planlanıyor.
HPV AŞISI GİBİ
Uzmanlar, OvarianVax’ı, rahim ağzı kanserini önlemede etkili olan HPV aşısının etkisine benzetiyor. Oxford Üniversitesi’nden Prof. Ahmed Ahmed, klinik çalışmalardaki hastaların dört ila beş yıl içinde fayda görebileceğini umduğunu, ancak aşının genel kullanıma girmesinin daha uzun sürebileceğini söyledi. Profesör Ahmed ve ekibi, erken evre yumurtalık kanseri hücrelerinde bulunan proteinlerin, bağışıklık sistemi tarafından nasıl tanındığını araştırıyor. Ekip, daha sonra kanser riskini artıran gen mutasyonları taşıyan hastalarda klinik denemelere geçmeyi planlıyor.