Sümer Kraliçesi’nden uzun ömrün sırrı: Çok çalışmak

KURTULUŞ Savaşı ve iki büyük cihan harbine tanıklık eden adeta bir tarih abidesi sümerolog, biliminsanı, tarihçi Muazzez İlmiye Çığ, 20 Haziran 1914 yılında Bursa’da dünyaya gelmişti. Ailesi Kurtuluş Savaşı yıllarında Çorum’a yerleşmişti. İlkokulu burada okuduktan sonra yeniden Bursa’ya döndü. 1926 yılında Kız Muallim Mektebi’ne girdi. 1931 yılında mezun olan Çığ, babası gibi öğretmenlik yapmaya başladı ve Eskişehir’e tayin oldu. Atatürk’ün sağladığı imkânla 1936’da Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Hititoloji ve Sümeroloji bölümüne girdi. 1940 yılında mezun oldu.

İLK GÖREV YERİ ARKEOLOJİ MÜZESİ

İlk görev yeri İstanbul Arkeoloji Müzesi’ydi. Burada Sümer, Akad ve Hitit dillerinde yazılan çivi yazılı belgeler arşivini Hatice Kızılyay ile oluşturdu ve katalog haline getirdi. 1972 yılında Arkeoloji bölümünden emekliye ayrıldı ama çalışmalarına ve araştırmalarına devam etti. 2000 yılında fahri doktor unvanına layık görüldü. 2003 yılında ilk basımı yapılan Serhat Öztürk’ün nehir söyleşi kitabı ‘Çivi Çiviyi Söker’ büyük ilgi topladı. Sümer ve Hitit kültürlerinin en önemli araştırmacılarından olarak 23 kitap ve birçok bilimsel makale yazdı.

KRALİÇE DESELER KAHKAHALARLA GÜLERDİM

‘Sümer Kraliçesi’ ismiyle anılan Muazzez İlmiye Çığ, önceki gün 110 yaşında hayata veda etti... Geride bilim alanına yaptığı değerli katkılarla birlikte yaşama dair ilham verici tavsiyeleri miras bıraktı. Çığ, 2020 yılında, 106. doğum günü vesilesiyle yaptığımız söyleşide şunları söylemişti:

“Gençken bütün hayatımız tahsilimizi tamamlamak ve çalışmaktı. Çalışmaktan hoşlanıp boş oturmaktan hoşlanmazdım. Atatürk’ün yolunda ve onun arzusu doğrultusunda öğrendiğim ve üzerinde 40 sene çalıştığım Sümeroloji ve Hititoloji dallarındaki bilgileri halkın anlayacağı bir şekilde kâğıda dökerek kitaplar yazmak beni Muazzez İlmiye Çığ yaptı. Tesadüfler beni buralara getirdi. Sümer Kraliçesi aklımın ucundan bile geçmezdi, geçmedi. Böyle bir şey söylense kahkahalarla gülerdim. Çocuklar Atatürk yolundan ayrılmasın çok çalışsın, Nutuk ve Kuran’ın Türkçesini okusunlar. Genç Muazzez İlmiye Çığ’a derdim ki: ‘Atatürk’ümüzün açtığı yoldan hiç sapmadan ilerle ve bol bol çalış.’

DUYGU VE HEYECAN YÜKLÜ GÜNLER

Muazzez Hanım, hayatının en unutamadığı dönemini de şöyle anlatmıştı: “En aklımda kalan dönem Eskişehir’de öğretmenlik yaparken Cumhuriyet’in 10. Yıldönümü’nde yine Eskişehir’de son derece eğlenceli, heyecanlı kutlamalar, balolar, çaylar yapıldı ve biz de kız ve erkek gençler bunlara katıldık. Hayatımın en mutlu, en heyecanlı, en güzel günleriydi. Bir de elimde keman, arkamda öğrenciler 10. Yıl Marşı’nı sokaklarda çalarak ve söyleyerek halka öğretmek için dolaştım. Bu tahmin edemeyeceğiniz kadar duygu ve heyecan yüklü günlerdi.”

KEYFİME GÖRE YAŞIYORUM

Muazzez İlmiye Çığ, 2021 yılında Odatv’den Selen Öktem’e verdiği söyleşide de uzun ömrün sırrının ne olduğu sorusunu şöyle yanıtlamıştı: “Uzun ömrün sırlarını bana sormayın, yukarıdakine sorun. Bunu ben de bilmiyorum, şaşıp kalıyorum. Bütün gün kavga ediyorum yukarıdakiyle, daha niye beni tutuyorsun diye... Keyfime göre yaşıyorum, canım ne isterse onu yapıyorum. Her şeyi yiyorum, yemediğim bir şey yok. Şeker de ekmek de yiyorum, fakat kararında, yürüyüşe çıkamıyorum, bir tek kusurum bu. İyi düşün, mutlu olmaya çalış, kin besleme. Hayatta daima herkese iyi gözle baktım ve çok çalıştım. Çalışmayı her şeyden üstün tuttum. Hâlâ da okuyorum, çalışıyorum. Çalışmak ve iyi düşünmek beni dinç tuttu. Sigara ve içkiyi hayatımda hiç kullanmadım, çok yürüdüm zamanında. Daima ölçülü olmaya çalıştım.”

GENETİK ETKİ

MUAZZEZ İlmiye Çığ’ın yeğeni, usta sanatçı Zafer Ergin de 2023 yılında yaptığımız söyleşide ailece nasıl genç kaldıkları sorusunu şöyle yanıtlamıştı: “Biraz genlerde de var. Mücadele ediyoruz. Prensibim vardır; aktör dediğimiz kişilerin sağlığına, fiziğine dikkat etmesi gerekir. Belli bir kiloda olacaksın ki her rolü oynayabilesin. Yüzüme çok dikkat ederim çünkü makyaj yıpratıyor. Eskiden Ankara’da gece oyundan sonra eve geldiğimde mutlaka bir kapta su kaynatıp yüzümü havluya alıp onun buharında tutardım. Başka şey yaptığım yok.”

BUGÜN UĞURLANACAK

MERSİN’de 110 yaşında yaşamını yitiren Türkiye’nin ilk Sümeroloğu Muazzez İlmiye Çığ, düzenlenecek törenin ardından Toroslar ilçesindeki Akbelen Şehir Mezarlığı’nda toprağa verilecek.