Elbette havayolu taşımacılığındaki büyümenin kahramanları dev jet yolcu uçakları ama bu büyüme sürerken az yolculu ara noktalarda havacılık giderek geriledi. Hele coğrafi zorlukları olan bölgelere uzun pistler yapılamayınca özellikle bazı turizm bölgeleri hiç gelişemedi. İşte tam da bu noktada yeni bir çözüm olarak Turboprop motorlu D328eco uçakları öne çıkıyor. Hem sorunlu yerlere uçabilecek hem de küçük yerleşim yerlerini birbirine bağlayabilecek bu uçaklar çevreci olmalarıyla da dikkat çekiyor.
#AirbusBüyük uçaklarla yapılacak seferlerin maliyetlerinin yüksekliği bölgesel jetlerin şansını arttırdı. Birçok havayolu bölgesel jet uçaklarına ağırlık vermeye başladı. Ne yazık ki, pazarın iki büyük oyuncusu Airbus’ta Kanada imalatı A2209 ve Brezilyalı uçak imalatçısı Embraer uçaklarının büyük kısmında, Pratt&Whitney’in pazarı alt üst eden sorunlu motorları kullanılıyor. Bu motorlar yüzünden A322-321 ailesinin Neo serisinden çok sayıda uçak hala yerde.
#AirbusGökyüzünün en yükseklerine çıkabilen dünyanın en yeni iş jetlerinden biri Falcon 6X. Daha kalktıktan birkaç dakika sonra havalimanı altınızda kalıyor. Bir füze gibi kalkıp tırmanıyor. İleri teknolojiler, güçlü motorlar insana güven veriyor. Oturduğunuz koltukta bunu tam olarak hissediyorsunuz. 47-48 bin feet’e çıktığında bile sizi ürkütmüyor. Türbülanslara takılmıyor.
#Falcon 6XUçak imalatlarındaki gecikmeler, parça tedarikçilerinin imalat hızlarına yetişememesi, motor imalatçılarından birindeki ciddi sorunlar hızla büyüyen havayolu şirketlerini zora soktu. Yaz ayları için havayollarının yaptığı planlar şimdiden alt üst oldu. Yeni hatlar açılması da zorlaştı. Hal böyle olunca uçak biletlerinin fiyatlarına zam gelmesi bekleniyor.
#BoeingBavula konulup kargoya gönderilen ilaçlar yolcuların büyük sorunu. Hele de gidilen yerde bavulun uçaktan çıkmaması, kaybolması, günlerce gelmemesi gibi durumlar sürekli ilaç kullanan yolcuları perişan ediyor. İlaçlarınızı asla bavula koymayın. Yanınıza alın ve mutlaka yedekleri olsun. Birçok ülkede eczaneye gidip kolayca ilaç alamazsınız.
#Boeing 737MAXEn sık bindiğimiz yolcu uçakları dar gövdeli uçaklardır. Bunlar arasında Boeing’in 737 serisi, Airbus’ın da A320 ailesi var. Siz bu iki uçaktan hangisinde daha rahat ediyorsunuz? Hangisine daha fazla güveniyorsunuz? Bu soruların cevapları birbiri altına konulduğunda neredeyse skor eşitleniyor. Dar gövde önümüzdeki dönemde daha çok üretilmesi gereken uçak olarak gündeme geliyor. Bu iki uçaktan daha küçük yolcu uçakları da var ama 737 ve A320 halen pazarda lider konumundalar.
#Dar GövdeParis Air Show bu yıl yine uçak ve helikopter siparişlerinde rekorların kırıldığı en önemli platform oldu. Kimine göre 80 milyar, kimine göre 100 milyar doların üzerinde tutarlarda sipariş verildi. Airbus ve Boeing’in ezeli rekabeti burada da sürdü. Hem 737 Max hem de 787 ve 777X uçaklarının imalatlarında sıkıntılar yaşayan Boeing, siparişlerde geri kalsa da bu üç modelde ticari başarıyı yakalayacak gibi görünüyor.
#Paris Air ShowDepremde hasar alan Hatay Havalimanı’nda iyileştirme çalışmaları devam ediyor. Havacılık dilinde Hatay Havalimanı, bu çalışmalar tamamlanana kadar ‘notamlı’. Yolcu uçakları boş iniyor ama dolu kalkabiliyor. Çünkü pistte hasar var. 3 bin metrelik pistin iki bin metreden daha az kısmı iniş yapılabilir halde. Uzmanlar, havalimanının yeni bir yere taşınma ihtimalini de masaya yatırmış durumda.
#HatayTHY pilot sıkıntısında bir darboğaza mı girdi? Bu soruyu yaratan sıkıntı yaz ortalarında iyice gündeme gelecek. Artan seferler, yolcu yoğunluğu THY için gerçekten övünülecek bir şey ama bazı uçakların pilot eksikliği nedeniyle uçurulamamasına varan boyutta bir endişe var. Türk Hava Yolları 2022 yılı başlarında verilen yanlış bir kararın pençesinde. Uçuş okulunun kapasitesi düşük, başka okullarla anlaşmaya gidilmesi kararı da bekletildi. 2023’te ise sorun kendini gösterdi. Yeni uçak teslimleri sürüyor. Birkaç aydır THY’de hummalı bir pilot yetiştirme çalışması söz konusu.
#THYDünyanın sayılı uçak motoru üreticilerinden Pratt&Whitney’in özellikle Airbus A320 ve 321neo ailesi için yaptığı PW1100G motorlarda ciddi sorunlar çıkmaya başladı. THY dört uçağını yere indirmek zorunda kaldı. Şirketten yedek motor istendi. THY yalnız değil. Bunun gibi birçok havayolundan talep artınca Pratt&Whitney zor durumda bıraktı.
#Pratt&WhitneyJet motorlu küçük havayolu uçağı pazarı büyümeye başladı. Airbus’ın A220 ve Brezilyalı Embraer’in E195-E2 modeli iki uçak siparişlerini hızla artırıyorlar. Yüksek fiyatları, menzilleri, kabin içi düzenlemeleri çok farklı olsa da özellikle bölgesel uçak pazarında her ikisi de ciddi yer buldu.
#EmbraerBulunduğum bütün platformlarda Türk savunma sanayisinin geldiği önemli seviyeyi anlatırken, geçmişin kahramanlarını ve kıymetli deneyimlerini de sizlerle paylaşmaya gayret ediyorum. Bugün yerli ve milli olmanın tanımı yapılırken İbrahim Bodur’u bir kez daha hatırlayalım istiyorum. Neler yaptığını görmek adına Kale Havacılık ve Kale Arge’ye gittim. Gördüklerimden sonra tek tereddüdüm oldu; ya gördüklerimi yeterince aktaramazsam... Düşünsenize gittiğim yer, Lockheed Martin şirketinin 1997’den beri ABD dışında yer alan en üst seviyedeki tedarikçisi, F-35 projesinde ABD dışında direk tedarikçi olarak seçilen ilk Türk firması ve 2006 yılında uçan ilk prototip F-35 üzerinde bulunan tek Türk parçasının üreticisi.
#Kale HavacılıkTers bir gelişme oldu. Şirket büyüdü. THY’nin filosuna daha önceden planlanmış uçaklar katılmaya başladı. Ama pilot sayısı geçen yıl sabit kaldı. Gidenler de oldu. Oysa geçen yıl pilot alımı yapılıp gerekli eğitimler verilseydi şimdi bir sorun yaşanmayacaktı. Umarım hızlı ama çok sorumlu ve titiz eğitimlerle bu açık giderilir.
#THYKısaca eVTOL diye adlandırılan insanlı, insansız hava taksiler çok farklı şirketler tarafından hızla imal ediliyor. Henüz tam olarak kullanılmasa da Dron teknolojisinin ürünü bu uçan taksiler hem maliyetlerinin düşüklüğü hem de kent trafiklerine takılmamaları nedeniyle şimdiden çok cazip görünüyor. Ama kentler üzerindeki trafik nasıl yönetilecek? Bir kargaşa olur mu? Bunlar cevabı aranan ana sorular.
#EvtolSavunma Sanayi devlerini İstanbul Fuar Merkezi’nde bir araya getiren SAHA EXPO fuarı kapılarını açtı. Yarına kadar açık olacak ve sektörün ilk “Hibrit Fuarı” olma özelliğini taşıyan fuarda ulusal ve uluslararası birçok firmanın en yeni ürünleri sergileniyor. Hürriyet.com.tr editörü Burak Taşçı ile fuarı gezen emekli SAT komandosu Namık Ekin de özellikle yerli yapım silahlara tam not verdi.
#Savunma SanayiHavacılığın geleceği sandığımızdan da önce gelecek. Kendi kendine uçabilen uçaklar için büyük yol kat edildi. Tamamen uzaktan bir merkezden kaldırılan uçaklar gidecekleri yerlere gidip inebiliyorlar. İstenen yükseklikle, istenmeyen hava şartlarında başarı ile uçup güvenle inebiliyorlar. Bütün testlerde çok iyi sonuçlar alındı.
#YAZARFransız uçak imalatçısı Dassault dünyayı şaşkınlığa uğratan bir sürpriz yaptı. Yeni imalatına başladığı geniş gövdeli 6X uçağını uzatıp menzilini arttırarak bir uçak açıklayacak sanıyordum. Ama birden yep-yeni, görülmemiş genişlikte bir gövde, yüksek hızlı, ultra uzun menzilli bir uçak çıkıverdi ortaya. İçinde duştan mükemmel büyük bir yatağa kadar her şey olan uçak ‘Havadaki penthouse’ sloganı ile tanıtıldı. 2025 yılında müşterilerle buluşacak uçağın fiyatı tahminlere göre 75 milyon dolar civarında olacak.
#YAZARKT-1 uçak özellikleri, gerçekleşen kaza sonrası pek çok kişinin araştırdığı konu olmaya başladı. Güney Kore üretimi olan KT-1 eğitim uçağı, ülke tarihinin de ilk yerli uçağı sıfatını taşımaktadır. 1999 yılından günümüze kadar üretimi devam eden KT-1 eğitim uçağı, 2 mürettebat kapasitesine sahiptir. KT-1 eğitim uçağı özellikleri
#Kt-1Geçen hafta THY’nin yeniden yönetim ve icra kurulu başkanı seçilen İlker Aycı, 2018’de kargonun yıldız olacağından bahsediyordu. Geçmişte sigortacı olan başkan İlker Aycı, pandemi sürecinde kargo ile şirketin bir tür sigortasını yapmış oldu aslında. Kasadaki nakiti de harcamayarak zor zamanların sigortası için tuttu.
#YAZARHavayolu şirketleri çok zor zamanlara girdi. Hâlâ yeterince yolcu yok. COVID-19 hız kesmiyor. Ölümler artıyor. 2019 yılındaki havayolu yolculuğu sayılarına ulaşmak daha birkaç yıl alacak. Fabrikalar, uçak üretimlerini iyice kıstı ama uçak fabrikalarının ön, arka ve başka yerlerde kiraladıkları apronları ağzına kadar uçakla doldu. Binlerce uçak yerde. İşin sonu çok karanlık.
#YAZAR