Marketlerde satılan paketli sütlerle ilgili çok ucun yıllardır tartışılan bir konu var; bazıları bu sütlerin 'süt olmadığını' söylüyor. Hiçbir faydası olmadığı ve hatta zararlı dahi olabileceği iddia ediliyor. Öte yandan dünyanın her yerinde paketli sütler her gün milyonlarca insan tarafından satın alınıyor ve tüketiliyor. Konu hakkında tüm merak edilenleri Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alev Keser'e sordum.
#Pastörize SütTarım ve Orman Bakanlığı'nın paylaştığı taklit ve tağşiş ürünler listesi çok konuşuluyor. Bu listeye sütler de dahil olabilir mi? Marketlerde satılan paketli sütlerle ilgili çok ucun yıllardır tartışılan bir konu var; bazıları bu sütlerin 'süt olmadığını' söylüyor. Hiçbir faydası olmadığı ve hatta zararlı dahi olabileceği iddia ediliyor. Öte yandan dünyanın her yerinde paketli sütler her gün milyonlarca insan tarafından satın alınıyor ve tüketiliyor. Peki uzmanlar bu konuda ne diyor?
#Pastörize SütBirçok insan sağlık nedeniyle şeker alımını azaltıyor. Gıda endüstrisi ise tüketicilere tatlı ürünler sunmanın başka bir yolunu bulmuş durumda: Pek çok ambalajlı gıdadaki şekerin yerine sessizce sukraloz, stevia, alluloz, eritritol başta olmak üzere çok çeşitli yapay tatlandırıcılar ve şeker ikameleri kullanılıyor.
#Yapay TatlandırıcılarHerhangi bir marketin süt ürünleri reyonu, farklı yağ seviyelerine sahip çeşit çeşit ürünlerle dolu: Yağsız, az yağlı, tam yağlı... Peki en sağlıklı seçenek hangisi? Onlarca yıldır uzmanlar, süt yağı ve sağlık söz konusu olduğunda 'az yağlı' ya da 'yağsız' seçeneklerinin daha sağlıklı olduğunu söylüyordu. Ancak güncel araştırmalar bu bilginin doğru olmadığını ortaya koydu. Yağlı sütler kalp sorununa mı neden oluyor? Yağsız sütler kilo verdiriyor mu? Kimler hangi sütü tercih etmeli? Uzmanlar ne diyor?
#SütSon yıllarda çok popüler olan şekersiz beslenmenin yapay tatlandırıcı kullanımının artmasına neden olduğunu biliyor musunuz? Bu, elbette “Şeker tüketin” demek değil ancak şeker kullanımını azaltmak isterken gıda endüstrisi tarafından ‘sağlıklı’ olarak pazarlanan ama aslında metabolik sağlığı bozan yapay tatlandırıcılara maruz kalmamak için çok dikkatli olmak gerekiyor. Yoğurt ve ekmekte dahi bulunan yapay şekerler neler ve sağlığımızla nasıl oynuyor? İşte şaşırtıcı detaylar…
#Yapay TatlandırıcılarHerhangi bir marketin süt ürünleri reyonu, farklı yağ seviyelerine sahip çeşit çeşit ürünlerle dolu: Yağsız, az yağlı, tam yağlı... Peki en sağlıklı seçenek hangisi? Onlarca yıldır uzmanlar, süt yağı ve sağlık söz konusu olduğunda 'az yağlı' ya da 'yağsız' seçeneklerinin daha sağlıklı olduğunu söylüyordu. Ancak güncel araştırmalar bu bilginin doğru olmadığını ortaya koydu. Yağlı sütler kalp sorununa mı neden oluyor? Yağsız sütler kilo verdiriyor mu? Kimler hangi sütü tercih etmeli? Uzmanlar ne diyor?
#SütBir doktor ve gıda bilimci olan William Li, 20 yıl boyunca beslenme şeklinin hastalıkları yenmeye ve daha uzun bir ömre nasıl yarayacağını araştırdı ve sonunda aradığı cevabı buldu. Akdeniz ve Asya mutfağını harmanladığı beslenme tarzına ‘MediterAsian’ adını veren Li’nin altı kategoriye ayırdığı diyetini Prof. Dr. Alev Keser ile inceledik
#Akdeniz DiyetiBir doktor ve gıda bilimci olan William Li, 20 yıl boyunca beslenme şeklinin hastalıkları yenmeye ve daha uzun bir ömre nasıl yarayacağını araştırdı ve sonunda aradığı cevabı buldu. Akdeniz ve Asya mutfağını harmanladığı beslenme tarzına ‘MediterAsian’ adını veren Li’nin altı kategoriye ayırdığı diyetini Prof. Dr. Alev Keser ile inceledik
#Akdeniz DiyetiHemen hepimizin vazgeçilmez besinlerinden olan süt, şimdilerde yerini bitkisel alternatiflerine bırakıyor. Pek çok kişi çeşitli gerekçelerle inek sütünü bırakıp badem, yulaf gibi bitkilerden elde edilen ürünlere yöneliyor. Hızla popülerleşen bitkisel sütler ise pek çok soru işaretini de beraberinde getiriyor. Hem inek sütünün zararlı olup olmadığını hem de bitkisel sütlerin tüm merak edilenleri konunun uzmanına danıştım
#Bitkisel SütHemen hepimizin vazgeçilmez besinlerinden olan süt, şimdilerde yerini bitkisel alternatiflerine bırakıyor. Pek çok kişi çeşitli gerekçelerle inek sütünü bırakıp badem, yulaf gibi bitkilerden elde edilen ürünlere yöneliyor. Hızla popülerleşen bitkisel sütler ise pek çok soru işaretini de beraberinde getiriyor. Hem inek sütünün zararlı olup olmadığını hem de bitkisel sütlerin tüm merak edilenlerini Prof. Dr. Alev Keser ile konuştuk.
#Bitkisel SütTüm dünyada olduğu gibi maalesef ülkemizin okullarında da her gün çocuklar okul bahçesindeki zorbaca davranışlara maruz kalıyor; tehdit ediliyor, alay ediliyor ve eziyete uğruyor. Bazı çocuklar için zorbalık, büyümenin bir parçası olarak kabul etmeleri söylenen bir yaşam gerçeği şeklinde görülüyor. Zorbalık davranışlarını ortaya çıktıkları anda fark edip durdurmakta başarısız olunduğunda, çoğu zaman fark etmeden şiddet teşvik edilmiş olur.
#Konuk YazarÇocuklar zamanlarının büyük bir kısmını okulda geçiriyor ve haliyle gün içinde çoğu besini de okulda tüketiyorlar. Özellikle büyükşehirlerde yaşayan çocuklar sabah okula gider gitmez kantinde satılan poğaça ve meyve suyu gibi besin ögesi düşük atıştırmalıklarla güne başlıyor.
#Konuk YazarÖğrenciler için okul zili çaldı. Herkesin sınıfı, öğretmeni, kiminle oturacağı belli ve kitapları, kırtasiye malzemeleri tamamlandı. Artık ders öğrenme zamanı. Günümüzde hayat zorlaşıyor mu, kolaylaşıyor mu diye düşünürken kendi çocukluğuma gittim. İlkokulda herkes okula yürüyerek gider, o yolda güzel sohbetler edilir, ömür boyu sürecek dostlukların temeli atılırdı. Belki bu durumda bir çocuk günde ortalama 3 bin adım atar, okul çıkışı sokakta oynar, fiziksel aktivitesi de daha çok artardı.
#Beslenme ÇantasıTeknoloji her geçen gün hem anne-babaların, hem de çocuklarının üzerindeki etkisini sürdürmektedir. Bunun altında yatan neden ise, teknolojinin insan hayatını kolaylaştırması, insanlara zaman kazandırması, uzakları yakınlaştırması, bilgi paylaşımını sağlaması, eğlenerek zaman geçirmeye olanak vermesidir.
#Dijitalİnsan hayatında oldukça önemli yeri olan teknoloji, sadece yetişkin bireyler tarafından değil, aynı zamanda çocuklar tarafından da oldukça sık kullanılır durumdadır. Teknolojik araçlar, çocukların her an yaşamlarının içinde, onların en önemli yardımcıları konumundadır. Nitekim Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2021) tarafından gerçekleştirilen çocuklarda bilişim teknolojileri kullanım oranı araştırmasında, 2013 yılında yüzde 50.8 oranında gerçekleşen teknolojik araçların kullanımı 2021 yılında yüzde 82.7 olarak gerçekleşti.
#Konuk YazarEkran bağımlılığı yaşı pandemi döneminde geriledi. Yani artık çocuklar daha erken yaşta ekran bağımlısı oluyor. Bu durumda pandeminin yanı sıra dijital oyunlar ve sosyal medyanın giderek yaygınlaşması da etkili. Okul öncesi öğretmenleri , 36-48 aylık uyum sürecindeki çocukların akranlarıyla oyun oynamak yerine tablet ya da telefon istediğini söylüyor. Hatta kreşlerde öğretmenler 24 aylık çocukların da ekran bağımlısı hâle gelmesinden şikayetçi. Ülkemizde yapılan son çalışmalar gösteriyor ki ekran kullanım yaşı 6 aylık bebeklere kadar geriledi. Diğer yandan okul öncesi dönem çocuklarının önerilen süreden 5 kat daha fazla ekrana maruz kaldıkları saptandı. Velilerse durumdan şikayetçi. Ancak evden çalıştıkları için ekranları hayatlarının bir parçası hâli getirmekten başka bir yol bulmakta zorlanıyorlar. Peki ekran bağımlılığı yaşı düşerken neler yapmalı? Nelere dikkat etmeli?
#Ekran Bağımlılığıİletişim, verilmek istenen mesajın karşı tarafa sözlü ya da sözsüz olarak iletilmesi olarak ifade edilebilir. İletişimin sözlü boyutunda, kullanılan kelimeler yer alırken, sözsüz boyutunda ise jestler, mimikler, beden dili etkili olur. İki insanın bir araya gelmesiyle başlayan iletişim de sadece ifade edilenler değil, ifade edilmeyenler de oldukça önemli rol oynar.
#Prof. Dr. Neriman Aral KimdirOkul öncesi dönem, bilişsel, sosyal-duygusal, fiziksel, dil gelişimi alanında önemli değişimlerin yaşandığı, gelişimin hızlı ve en yoğun olduğu kritik bir dönemdir. Bu dönemde edinilen temel bilgi, beceri ve alışkanlıkların çocuğun gelecek yaşamını etkileyecek olması nedeniyle bu dönemde gelişimi destekleyici etkinlikler ayrı bir öneme sahip. Okul öncesi dönem çocuklarının çok yönlü ve bütüncül olarak gelişimini besleyen en önemli uğraşı ve gereksinimi oyundur. Çocukların oyunları sırasında kullandıkları materyaller ise öğrenmelerini ve gelişimsel alanlara yönelik becerilerini destekler.
#PandemiGelişen teknolojiyle birlikte her alanda artış gösteren internet tabanlı uygulamaların faydaları olduğu gibi zararları da var. Özellikle sosyal medya eğer dikkatli kullanılmazsa çocuklar ve gençler açısından riskli bölgeye dönüşme potansiyeline sahip. Dijital iletişimde riskli bölgelerin artması ise hayatımıza yeni bir kavramın girmesine neden oldu: ‘siber zorbalık’. Dijital teknolojiler aracılığıyla karşı tarafı korkutma, tehdit ya da taciz etme siber zorbalık olarak adlandırılıyor. Araştırmalara göre 12-14 yaş aralığındaki ergenler, siber zorbalığı bir şakalaşma biçimi olarak görüyor. Ama öyle değil.
#Siber ZorbalıkANKARA Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Burcu Özdemir Ocaklı'nın 12 ilden toplam 1070 kişi üzerinde yaptığı araştırmada, pandemi döneminde 18-64 yaş arası bireylerin ruhsal sağlığının 65 yaş üstü bireylere göre daha fazla etkilendiği, yaşlı bireylerin ruhsal sağlık konusunda genç gruplara göre daha dirençli olduğu ortaya çıktı.
#Doktor Öğretim Üyesi Burcu Özdemir OcaklıKoronavirüs hastalığı Aralık 2019 tarihinde Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıktı. Çin ve birçok ülkede artan vaka bildirimleri nedeniyle, 30 Ocak 2020’de Dünya Sağlık Örgütü Acil Durum Komitesi tarafından koronavirüsü dünya çapında acil olarak önlem alınması gereken bir sağlık durumu olarak ilan edildi.
#Pandemi