Avusturya’nın başkenti Viyana’da Osmanlı Sefarad Yahudileri tarafından 1887’de inşa edilen ve ‘Türk mabedi’ olarak bilinen sinagogun, 9-10 Kasım 1938’de Naziler tarafından yakılarak yıkılması nedeniyle anma programı düzenledi.
#Osmanlı Sefarad YahudileriGeçen ay Cumhuriyetimizin 100’üncü yılını sevinçle kutladık. Ben de önce Anıtkabir ve Ankara ziyareti yaptım, sonra da hemen ardından gelen ölüm yıldönümünde Atamızın doğduğu şehre, Selanik’e gittim. Bu kenti böyle anlamlı bir zamanda gezmek beni çok etkiledi. Ege’nin en güzel yarımadalarından Halkidiki’nin kuzeyindeki Selanik çok tanıdık, ‘bizden bir şehir’; hele İzmirliyseniz…
#Saffet Emre TonguçMasum insan ve çocukların katledildiği, yüz binlerce insanın aç-susuz bırakıldığı bir zamanda dünyaya yön veren devletlerin daha makul, daha tarafsız davranması beklenirdi. ABD’nin tavrı küstahça, Avrupa Birliği’nin tutumu ise çiğ. Evet bir zamanlar topraklarından ittiğiniz Yahudiler oradadır ama yüzyıllardır Filistinliler de o topraklarda yaşıyor. Asıl mesele, bu iki topluluğun nasıl bir arada barış içinde yaşayabileceğini belirlemek ve doğru yaklaşımları desteklemektir.
#İsrailTürk Sefaradları’nın tarihini ve kültürünü, Türkiye’deki çok kültür yaşamı tanıtan ‘Sefarad’ sergisi, Frankfurt’un ortasındaki tarihi belediye sarayının salonunda törenle açıldı. 14 Haziran’a kadar devam edecek sergi, 30 sanatçıdan eserleri, İstanbul’daki Yahudi Müzesi’nden ödünç alınmış tarihi eserleri ve belgeleri içeriyor.
#AlmanyaManisa’da doğup ailesiyle Fransa’ya göçen Raphael Esrail, henüz 19’unda Nazi zulmüyle tanıştı. Sahte pasaportla Yahudileri Fransa’ya getirterek yüzlerce hayat kurtardı. Gestapo tarafından yakalanıp Auschwitz Kampı’na gönderildi. 1945’te Nazilerin yenilgisi sonucu özgürlüğüne kavuşabildi. 97 yaşında ölen Esrail’den geriye ‘Schindler’in Listesi’ filmini hatırlatan bir hikâye kaldı.
#Raphael Esrail1948 Savaşı'ndan sonra Nekbe Günü'nde İsrailliler tarafından yerlerinden edilen yüz binlerce Filistinlinin bir kısmı bugün Doğu Kudüs'ün Şeyh Cerrah Mahallesi'nde yaşıyor. Bu kez de İsrailli yerleşimciler tarafından evlerinden atılmak istenen bu aileler, ikinci bir 'nekbe' ile karşı karşıya.
#Şeyh Cerrah MahallesiAlmanya’nın Karlsruhe Sarayı’daki Badisches Museum tarihi bir sergiye ev sahipliği yapıyor. ‘Kaiser und Sultan- Nachbarn in Europas Mitte 1600-1700’ (Kayzer ve Sultan-Avrupa’nın Ortasındaki Komşuları 1600-1700) adlı sergide, Almanya, Avusturya, Polonya, Macaristan, İsviçre ve Slovenya’daki müzelerden, vakıflar ve özel koleksiyonculardan toplanarak hazırlanan paha biçilemez 320 eser bulunuyor.
#Avrupadan HaberlerBarselona’nın 100 km kuzeydoğusunda, hızlı trenle 40 dakika uzaklıkta Girona... Yahudi evleriyle meşhur. Ülkemizde yaşayan ‘Sefarad Yahudileri’nin birçoğunun kökü burada yatıyor... Bu güzel şehirde Yahudi tarihinde küçük bir yolculuğa çıktım, ilginç hikâyeler edindim, hatta dişi aslan heykelinin poposunu dahi öpecektim...
#GezginGalata’daki Neve Şalom Sinagogu’yla iç içe olan 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, yüzyıllardır bu topraklarda yaşayan Türk Musevilerinin kültürü, Osmanlı-Türk kültürleriyle etkileşimi ve toplumumuza katkıları hakkında çok değerli bilgiler veriyor. İşte 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi'nin buram buram tarih kokan hikayesi...
#SeyahatAvrupa'nın üçüncü, Türkiye'nin en büyük sinagogu olan Edirne Büyük Sinagogu’nda ramazan ayında iftar verilecek. Sinagog’un açılış sürecinde Edirne Valisi Dursun Şahin sinagogda ibadete izin verilmeyeceğini açıklamıştı. Şahin, “Mescid- i Aksa’nın içinde savaş rüzgarları estiren o eşkıya kılıklı insanlar Müslümanları katlederken, biz de onların sinagoglarını yapıyoruz” ifadesini kullanmıştı. Devletten ise bu sözlere sert tepki gelmişti. Vakıflar Genel Müdürlüğü Adnan Ertem, sinagog ile ilgili tasarrufun kendilerinde olduğunu hatırlatarak mekanın ibadethane olarak hizmet vereceğini bildirmişti. Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu ise Musevi Cemaatiyle bizim hukukumuz zaten, bir kişinin bir ifadesiyle zedelenecek bir cemaat ilişkimiz yok. Onlar bu ülkenin, bizim gibi birinci sınıf vatandaşıdır. Onların hak ve hukukları da bizimki kadar değerlidir" demişti.
#İftar“Birileri bana hikâyelerini anlatmam için kendilerini gösterdi, hatta hayatıma girdi... Ben de varolmamızın sebebi dili, varolma sebebim Türkçe’yi kullanarak bu hikayeleri okuyucuya taşıdım” diyor Mario Levi. Şu an 56 yaşın keyfini, üçüncü babalık deneyimine hazırlanarak sürdüren Levi, Çağdaş Türk Edebiyatı’nın önemli yazarları arasına adını altın harflerle yazdırmayı başarmış bir isim.
İspanya, 500 yıl önce engizisyondan kaçarak ciddi bir bölümü Osmanlı İmparatorluğu'na sığınan Yahudilerin torunlarına vatandaşlık teklif etmeyi planlıyor.500 yıl önce on binlerce Yahudi baskılar nedeniyle İspanya'yı terk etmişti. Hükümet, şimdi onların torunlarını geri çağırıyor.
Sefarad Yahudisi dedesi 1913’te Kırklareli’nden Küba’ya göç eden ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Ileana Ros-Lehtinen, İstanbul’da akrabalarıyla buluştu. Ros-Lehtinen “Damarlarımda Türk kanı aktığını şimdi öğreniyorum. Demek ki mücadeleci yanım bundan geliyor” dedi.
Doğu Kudüs’te Yahudilerle Filistinliler arasında 30 yıldır süren mülkiyet meselesi, Osmanlı arşivlerindeki tarihi bir tapu sayesinde çözülüyor. Hürriyet’e konuşan Filistinli avukat, Türk yetkililerin Gazze savaşının ardından kendilerine yardımcı olmaya başladığını ve belgenin bulunup hemen kendilerine teslim edildiğini öne sürdü.
BAŞBAKAN’ın Davos serencamı ile ilgili olarak, birçok yazıcı ve konuşmacı Ömer Seyfettin’in Pembe İncili Kaftan adlı öyküsünü anımsadı ve anımsattı. Bence bu serencam ile öykü arasında ciddi bir anlam ilişkisi olduğu kolayca söylenemez. Ancak ben bu bağlamda, Ömer Seyfettin’in Diyet adlı bir başka öyküsünün bulunduğunu hatırlatmak isterim.
Hürriyet Seyahat, yılbaşı ve Kurban Bayramı tatili önerilerine devam ediyor. Bu sayfalarda, Rumeli ve Balkanlar’da yıllarca iç içe yaşadığımız, hırçın Karadeniz’de sınırları paylaştığımız, Osmanlı zamanında izler bıraktığımız komşularımız, çok yakınımızda bize benzer renkler taşıyan ülkeler var.