Türkiye yanarak ölen 1-5 yaşlarındaki 5 kardeşe ağlıyor. Baba cezaevinde, anne ve çocukları zor şartlarda. Peki Aile Bakanlığı’nın girişimlerine rağmen çocukları devlet korumasına vermeyen anneye karşı ne yapılabilirdi? Medeni Kanun’un 348. maddesine dayanarak çocuklara devlet koruması yolu açılabilir miydi?
#5 KardeşSon günlerde ‘cezasızlık politikası’ tartışılıyor. “Toplumda faillerin cezasız kaldığına dair bir algı mı oluştu, yoksa bu gerçek bir olgu mu” diye kadın hakları savunucularına ve avukatlara sorduk: “Ortada somut bir gerçek var. İşlenen suçlara karşı kanunlarda düzenlenen ceza miktarıyla infaz miktarının (yatarı) farklı oluşu, yani ‘yatarı’nın daha düşük oluşu, cezasızlığın infaz düzenlemelerinden kaynaklandığını gösteriyor.” Peki, neyi değiştirmeli, nasıl önlemler almalı?
#Kadına ŞiddetGisèle Pelicot’yla ilgili geçen hafta Fransa’da görülmeye başlanan cinsel saldırı davası dünya gündemine oturdu. Sistematik olarak tecavüze uğradığı ortaya çıkan, gizlilik hakkından feragat ederek ‘Utanç taraf değiştirmeli’ diyen Pelicot ülkede sembol haline geldi. Pelicot’nun açıklamalarından sonra yeniden gündeme gelen ‘erkek şiddeti’ ve ‘utanç’ meselesini aktivist ve avukatlar değerlendirdi.
#Gizem CoşkunardaAnayasa Mahkemesi’nin (AYM) geçen yıl cinsiyet eşitliği ilkesine aykırı olduğunu belirterek iptal ettiği ‘kadını evlendikten sonra eşinin soyadını taşımak zorunda bırakan’ madde, 9. Yargı Paketi ile yeniden eski haliyle düzenlendi. Yargı paketi TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edildi ve önümüzdeki günlerde görüşülmek üzere TBMM Genel Kurulu’na sevk edildi. Bundan sonrasında neler olacağına baktık.
#KadınAYM’nin iptal ettiği ‘kadının bekarlık soyadını ancak eşinin soyadı ile birlikte kullanabilmesine ilişkin düzenleme’ aynı şekliyle 9. Yargı Paketi’ne girdi. AYM’nin yeniden düzenlemesi için 9 ay süre verdiği maddenin gerekçesi ise ‘aile bütünlüğü’ olarak açıklandı.
#Anayasa MahkemesiBoşanma sürecinde olduğu Kaffar Yeğin’den gelen tehditler nedeniyle Hülya Şellavcı defalarca kolluk güçlerine şikâyette bulunduğu ve koruma kararı aldırdığı halde 2022’de vurularak öldürüldü. Şellavcı’nın damadı ve aynı zamanda ailenin avukatı olan Ensar Aktürk’ün İçişleri Bakanlığı’na devletin hizmet kusuru olduğuna dair açtığı dava tazminatla sonuçlandı. İzmir 3. İdare Mahkemesi bakanlığın aileye 2,5 milyon lira tazminat ödemesine karar verdi. Dava emsal niteliğinde.
#Hülya ŞellavcıKadınlar yer ve zaman fark etmeksizin sürekli fiziksel ya da sözlü tacizle karşı karşıya kalıyor. Sokakta, gece kulübünde, işyerinde, akademik ortamda, takside, toplu taşımada… Yaşanan tedirginlik, rahatsızlık, korku, öfke... Çaresizlik, ne yapacağını bilememek... Nasıl karşı konulacağı, yardım alınacağı, nasıl şikâyet edileceği konusunda bilgi sahibi olmamak... Ekipten bir arkadaşımız yakın zamanda yaşadığı bir tacizi bizimle paylaşınca biz de taciz anında ve sonrasında ne yapılması gerektiğini uzmanlara sorduk.
#Ceren Naz BÜYÜKKadın hakları alanında çalışan, yazan, konuşan, eser üreten kadınlardan oluşan jürimize feminizmle ilgilenenlerin hem yeni başlayanların hem de bilgisini derinleştirmek isteyenlerin- okuması gereken kitapları sorduk. Tavsiyeleri arasında Virginia Woolf’un ‘Kendine Ait Bir Oda’sı ve Margaret Atwood’un ‘Damızlık Kızın Öyküsü’ de var.
#Zeynep Nazlı YILDIRIMSEVGİLİ okurlarım, Sizi şu an 27 Şubat gününün 24 saatine götürüyorum. O kapkara 24 saatte bir rekor kırıldı. Aman yanlış anlaşılmasın, bu tarihin en kötü, en karanlık, en acı ve en büyük utanç rekoru. Bu,“Yetti artık” diye bağırtan bir rekor. Sadece 24 saatte ülkemizin dört bir yanında tam 8 kadın katledildi.
#İstanbulTürkiye Kadın Dernekleri Federasyonu’nun depremden sonra Adıyaman’da kurulan konteyner kentte hayata geçirdiği Mor Yerleşke’yi ziyaret ettik. Bu yerleşkeler kadınların ve çocukların yaşadıkları onca şeyden sonra hayata tutunmasında kritik rol oynuyor. Buradaki psikologlar sayesinde ayakta durduğunu söyleyen depremzede İlmiye Dinç, “Onlar burada olduğu için gülüyoruz, yoksa buralar üstümüze geliyor” diyor.
#Gizem CoşkunardaKiminde bir avlu var, kiminde büyük bir bahçe. Hepsi, depremin psikolojik enkazını çocuk, kadın ve gençlerin üzerinden kaldırmak için kuruldu. Kadınlar el işi kapı süsleri yapıyor, çocuklar kodlama öğreniyor, oyunlar oynuyor. Biri ağladığında diğerleri bir türkü tutturuyor ki hüzün dağılsın. Shell desteğiyle Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya ve Hatay’da STK’ların kurduğu konteynerkentlerdeki psiko-sosyal merkezleri gezdik. Depremin birinci yılında acılar taze, umutlar canlı.
#Deprem28 Nisan 2023’te Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi (AYM) kararı cinsiyet eşitliği ilkesine aykırı olması sebebiyle Türk Medeni Kanunu’nun, kadını evlendikten sonra eşinin soyadını taşımak zorunda bırakan maddesini iptal etti. Bu iptalin yürürlüğe girmesi için yasa koyucuya tanınan 9 aylık süre 28 Ocak’ta doluyor. Ancak mevzuatın nasıl işleyeceğine dair henüz Meclis’ten geçen yeni bir düzenleme yok. Eşitlik İçin Kadın Platformu (EŞİK) gönüllüsü, avukat Yelda Koçak “AYM böyle bir maddenin iptaline karar veriyorsa yeni bir düzenlemeye ihtiyaç kalmaksızın 29 Ocak’tan itibaren evlenen kadınlar kendi soyadlarını kullanır. İlgili makamlarda bunu önlemek için mücadele verenler suç işler” diyor.
#Gizem CoşkunardaOkula gitmek istediği için defalarca babası tarafından darp edildiğini ve canını zor kurtardığını sosyal medyadan duyuran 23 yaşındaki Sevgi B.’ye ulaştık. Genç kadın kız kardeşleriyle bir sığınma evinden diğerine göçüyor, iddiasına göre eli silahlı babaları devamlı peşlerinde... Yetkililerden talebi, can güvenliklerinin sağlanması...
#KADESAmerika’da faaliyet gösteren Chobani firmasının Kurucusu ve CEO’su Hamdi Ulukaya, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenenlere yönelik yürüttüğü yardım çalışmalarına Airbnb Kurucu Ortağı ve Airbnb.org Yönetim Kurulu Başkanı Joe Gebbia’yı da dahil etti. Gebbia ve Ulukaya, Türkiye’de devam eden yardım çalışmaları için birlikte toplam 800 bin dolar bağışladı.
#AmerikaKadınların kendi soyadını kullanma mücadelesine AYM’den büyük bir destek geldi. Mahkeme mevcut soyadı düzenlemesini anayasaya aykırı bularak iptal etti. Ancak iptal kararı Ocak 2024’te devreye girecek. Bu süre içinde Meclis’ten aksi yönde bir düzenleme gelmezse kadınlar dava açmalarına gerek kalmadan, evlendikten sonra da sadece bekârlık soyadlarını kullanabilecek.
#AYMJosé Ortega y Gasset “Kitlelerin Ayaklanması” eserinde, “Tarihin tüm erkeksi çağlarından” bahseder ve şöyle der: “Tarihin tüm erkeksi çağlarının özelliğinin, kadına karşı ilgisizlik olduğunu söylemek zorundayım. Kadın yaşamın dibine itilmiştir, öyle ki uzaklardan bakmak durumunda olan tarihçi onu belli belirsiz görür.”
#Kadın HaklarıGeçtiğimiz aralıkta İstanbul Esenyurt’ta Meral Ç., ocak ayında Bakırköy’de Nazan A., geçtiğimiz hafta da Bursa’da kocası ile tartışan Ayşe K. balkondan düşerek hayatını kaybetti. Sadece 2022’de 334 kadın cinayeti işlenirken, 245 kadın da ‘şüpheli’ şekilde; balkondan düşme, suda boğulma, fare zehiri içme, ateşli silahla intihar gibi nedenlerle öldü. Ez cümle kadın cinayetleri kadar özellikle de yüksekten düşme gibi ispatlanması zor ‘şüpheli’ ölümler de artıyor. Ama bu gerçeğe rağmen özellikle de sosyal medyada bu şüpheli ölümleri gündeme taşıyan bir dizinin yasaklanması gerektiği konuşuluyor. Neden? Şüpheli kadın ölümlerinin arkasında ne var? ‘Aydınlatılamaz’ mı sanılıyor? İşte yanıtı.
#Esenyurt