‘Konuşmak, haklarımızı, destek mekanizmalarını bilmek çok önemli’
Güncelleme Tarihi:
Kadınlar yer ve zaman fark etmeksizin sürekli fiziksel ya da sözlü tacizle karşı karşıya kalıyor. Sokakta, gece kulübünde, işyerinde, akademik ortamda, takside, toplu taşımada… Yaşanan tedirginlik, rahatsızlık, korku, öfke... Çaresizlik, ne yapacağını bilememek... Nasıl karşı konulacağı, yardım alınacağı, nasıl şikâyet edileceği konusunda bilgi sahibi olmamak... Ekipten bir arkadaşımız yakın zamanda yaşadığı bir tacizi bizimle paylaşınca biz de taciz anında ve sonrasında ne yapılması gerektiğini uzmanlara sorduk.
Öğlen saatleriydi; İstanbul Bahçelievler’den Çağlayan Adliyesi’ne doğru taksiye bindim. Biraz da okuduğum-duyduğum ‘toplu taşımada taciz’ olaylarından rahatsız olup taksi kullanıyorum ancak kaçtığım şey beni takside buldu. Sanki yıllardır arkadaşmışız gibi samimi kelimelerle sohbet açmaya çalıştı taksici. “Prenses, ben şu AVM’nin taksisiyim, oraya gelirsen yemek yiyelim...” Çok rahatsız oldum ve sürekli telefonda arkadaşlarımı aradım, mesaj atıp canlı konum gönderdim, hatta telefonda muhabir olduğumu belli eden iş görüşmeleri de yaptım. En sonunda inmeye yakın “Öpebilir miyim” diye sorması beni şoke etti! Kenara çektiği anda fırlayıp indim ama neyse ki plakasını alabildim. Sonra sürekli ‘Ya bana sözlü değil de fiziksel olarak saldırsaydı’ cümlesi beynimde yankılanıp durdu.
Her gün çok kadın böyle ya da daha ağır bir şekilde tacize uğruyor. Ben o an donakaldım ve ne yapacağımı bilemedim ancak bu haberi hazırlarken görüştüğüm kişilerin tavsiyeleriyle artık daha bilinçliyim. “Hangi durumda nasıl tepki vermeli, kendimizi nasıl savunmalıyız” diye sorduk; Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu (TKDF) Başkanı Canan Güllü, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Genel Sekreteri Fidan Ataselim, Genç Feministler Federasyonu temsilcisi Güneş Fadime Akşahin ve Mor Çatı Vakfı gönüllüsü Leyla Soydinç yanıtladı.
‘Telefonunuza KADES gibi uygulamaları indirin’
SOKAKTA YÜRÜRKEN, TOPLU TAŞIMADA YA DA TAKSİDEYSENİZ
Cep telefonunuza KADES sistemini ve Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu’nun Ev İçi Şiddet Acil Yardım Hattı uygulamalarını indirin. Ayrıca Vodafone Kırmızı Işık uygulamasını inceleyin. Bir araca yalnız bindiğinizde, yolda yalnız yürüdüğünüzde kendinizi güvenceye almak için bu uygulamayı kullanarak tek tuşla bir yakınınıza konum gönderebilirsiniz. KADES benzersiz bir uygulama. İçişleri Bakanlığı ve sahadaki polis ekipleriyle yönetilen bir sistem. KADES’i kullanırken konumunuzu kullanmasına izin verin çünkü şikâyet anında tespit edilen konuma en yakındaki polis aracı geliyor.
(Canan Güllü)
Yalnız olduğumuz bir yerse kalabalık bir ortama girmeye çalışmalıyız. Başkalarının durumu fark etmesini sağlamak önemli. Bununla birlikte eğer telefona ulaşabiliyorsanız hemen bir acil yardım hattını arayın. 112 ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı hattı 183 de listenizde olsun. Eğer etrafınızda görebildiğiniz biri varsa ondan polisi aramasını rica edebilirsiniz. (Fidan Ataselim)
Taksi-otomobil gibi yerlerde mesajlaşmak daha sağlıklı olabilir. Çeşitli ülkelerdeki gibi el işareti-
parola sistemi Türkiye’de yok ama en güvendiğimiz arkadaşlarımız ve yakınlarımızla aramızda bir parola geliştirebiliriz. Şifreli mesaj ya da şifreli konuşmayla uyardığınızda o kişi polisi arar. (Fidan Ataselim)
mOtobüsteyseniz otobüsü durdurup kapıların açılmamasını ve aracın karakola çekilmesini talep edebilirsiniz. Tacizi uygulayan da siz de otobüsteyseniz KADES’e basabilirsiniz, devriyedeki en yakın polis aracı gelir. (Canan Güllü)
‘Üniversitelerde birimler artmalı’
AKADEMİK ORTAMDAYSANIZ
Maalesef kadına şiddet üniversitelerde, kampüslerde de karşımıza çıkıyor. Başvurulabilecek mekanizmalar geliştirilmeli, üniversitelerde birimler olmalı. Kurulması adına mücadele sürüyor. Nasıl gelişeceği kurulmasından önemli. O birimlerin de denetlenmesi gerekir. Kampüste sözlü-fiziksel tacize uğrayan arkadaşlar kadın örgütlerine başvurabilir ve hukuki destek alabilir. (Güneş F. Akşahin)
‘Kadın derneklerini arayın’
İŞYERİNDEYSENİZ
İki yıldır TESK (Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu) ya da DİSK (Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu) gibi sendikalarda şiddete karşı yapılacaklar eğitimi veriyoruz. Hangi işyeri olursa olsun örgütlü ya da örgütsüz hepsi bizi arayabilir. (Canan Güllü)
‘6284 Sayılı Kanun’dan yararlanmak istediğinizi dile getirin’
TACİZE UĞRADIKTAN SONRA NE YAPABİLİRSİNİZ?
Taciz edeni tanıyorsanız Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu acil hattını (0212 656 96 96) arayarak ne yapılması gerektiğini öğrenebilirsiniz. Aile Bakanlığı da (183) aranabilir. Şiddet olayının hemen arkasından bizi aradıklarında psikolog arkadaşlarımız tarafından sakinleştirilip hukuki sürecin nasıl işleyeceğine dair yol gösterilir. Gerekiyorsa hukuk birimimizden avukatlarla görüştürülür. Kolluk aranır ve durumun hukuki boyutlara taşınması sağlanır.
Şikâyet için en yakın karakola gidebilirsiniz. En yakın karakola gidemediyseniz ve darp varsa en yakınınızdaki hastaneye gidebilirsiniz. Hastanedeki kolluğa gidersiniz, o sizi karakola götürür. Aynı zamanda darp raporu çıkarabilirsiniz. O gün içinde savcıya gidip suç duyurusunda bulunmak da mümkün. Bununla birlikte sivil toplum kuruluşlarının (STK) adli yardım merkezlerine başvurabilirsiniz. Bu başvurduğunuz yerlerde, karakola gittiğinizde ya da aradığınızda, savcılığa gittiğinizde şikâyetçi olmak ceza davasına ilişkin süreci başlatır. Kimi zaman size önleyici ve koruyucu tedbir kararı çıkarabilirler ama kimi zaman çıkarmayabiliyorlar. O nedenle başvurduğunuz bütün mercilerde mutlaka 6284’ten yararlanmak istediğinizi söyleyin. Çünkü 6284 Sayılı Kanun şiddet failinin size yaklaşamamasıyla ilgili uzaklaştırma kararı verilmesinden sığınma evine yerleştirilmeye; varsa çocuğun velayetinin size tanımlanması, kimlik bilgilerinizin gizlenmesi-değiştirilmesi, işyerinizin değişmesine kadar çok kapsamlı haklar barındırıyor. Bu nedenle kadınların can simidi. Görevliler bilmiyorsa dahi siz isteyin. Bilmiyorlarsa da açıp bakmak zorunda kalıyorlar. Bu mercilerden herhangi birine ulaşamadıysanız bizim hattımız 0212 912 42 43’ü hem acil durumda yardım istemek hem de danışmak için arayabilirsiniz.
Başvurduğunuz karakol, savcılık, hâkim, hastane gibi mercilerde haklarınızın ihlal veya ihmal edildiği ya da engellerle karşılaştığınızı düşünüyorsanız yine bize ulaşabilirsiniz. (Fidan Ataselim)
Maruz kaldığımız tüm şiddet biçimleri için konuşmak, haklarımızı öğrenmek ve erişebileceğimiz destek mekanizmalarından haberdar olmak çok önemli. Bunun için her ilde kurulan Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM), belediyelerin kadın danışma birimleri ve Mor Çatı gibi bağımsız kadın örgütlerine ulaşabilirsiniz. Ayrıca 7/24 acil destek için 183 Sosyal Destek Hattı, Aile İçi Şiddet Yardım Hattı (0212 656 96 96), İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kadın Destek Hattı’nı (444 80 86) aramak mümkün. (Leyla Soydinç)