depremin psikolojik etkileri

Kaygı, korku, odaklanma sorunu; deprem sonrası travmaya dikkat

İzmir depremi fizyolojik ve duygusal durumları da derinden etkiledi. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Psikiyatr Gresa Çarkaxhiu Bulut ve Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Özden Bademci depremin psikolojik etkilerini değerlendirdi. Uzmanlar, deprem sonrası travmaya dikkat çekti.

Depremzedeler Konuşmak İstemezse Zorlamayın!

30 ekim Cuma günü Türkiye, İzmir depremi ile sarsıldı. Acı ve mucize haberlerin aynı anda geldiği İzmir yaralarını kamu,  sivil toplum ve gönüllü kuruluşlar ve gönüllülerin ortak çalışmalarıyla sarıyor. Deprem bölgesinde de incelemelerde bulunan ve depremzedeleri dinleyen Klinik Psikolog Beyza Yazıcı, önemli bir çağrıda bulundu.

Deprem Uzun Süreli Psikolojik Etki Oluşturabilir. Peki, Ne Yapmalı?

İzmir’in Seferihisar açıklarında meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki deprem, sadece binaları değil psikolojimizi de sarstı. Depremi yerinde yaşayanlar başta olmak üzere başka pek çok kişide de deprem korkusu belirdi. Deprem gerçeğinin karşısında psikolojik olarak çok güçlü olmamız gerektiğine dikkat çeken Uzman Psikolog Dilara Sayar, konuyla ilgili tavsiyelerini paylaştı.

Deprem Ruh Sağlığımızı Nasıl Etkiliyor?

İzmir’de yaşanan deprem başta çocuklar olmak üzere yetişkinlerde ve toplum genelinde hemen herkesi psikolojik anlamda etkiledi. Sürekli depremi düşünmenin bireylerde ruhsal hastalıkların başlamasına yol açtığına dikkat çeken Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, depremi psikolojik açılardan değerlendirdi.

Depremin Çocuklar Üzerindeki Etkileri

Çocuklar depremden yetişkinlere göre çok daha fazla etkilenirler. Kendi dünyalarında bir anlam arayışına girerler ve en çok korktukları şey belirsizliktir. O yüzden ebeveynlerine olayı anlayabilmek için çok sık soru sorabilirler. Her seferinde sabırla ve en doğru şekilde durumu dramatikleştirmeden açıklamak gerekir.

Depremin psikolojik etkileri sürüyor

Büyük küçük demeden afetle mücadele

Zaman olarak çok kısa süren bazı anlar ve olaylar, yaşamlarımızda derin kırılmalar ve acılar oluşturur. Mesela deprem de böyledir. İnsanlık tarihinde en kısa sürede en büyük yıkıma sebep olan doğal afet olayıdır, deprem. Küçük ölçekli depremler genellikle 10 ila 30 saniye, büyük ölçekli ve şiddetli depremlerse 60 ila 90 saniye sürer. Sadece yerkabuğunun katmanlarında değil, ruhumuzda, kalbimizde ve zihnimizde de kırılmalar oluşturan, etkileri yüzyıllar boyu süren bir felakettir, deprem. Ülkemizde, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ve 11 ilde yıkıma neden olan deprem nedeniyle on binlerce insanımız ne yazık ki hayatını kaybetti. Bu büyük felaketin acı izlerini silmek on yıllar boyu devam edecek bir mücadele gerektirecek.

‘O göçük ana rahmimiz gibiydi, oradan tekrar dünyaya geldik’

Saatler değil, günlerce enkaz altında kaldılar, kurtarılmayı beklediler. Aç, susuz, sevdiklerinden habersiz yaşama savaşı verdiler. Kimi eşinin son nefesine tanıklık etti enkaz altında, kimi de ayağının üstündeki tonlarca ağırlıktaki betonla geçirdi günleri. Depremin üzerinden yaklaşık bir yıl geçti ama onlar için mücadele bitmedi.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş: Tüm sosyal hizmetlerimizi Gazze'ye ulaştırmaya hazırız

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, İsrail saldırıları sonrası Gazze için yapılan insani yardım çalışmaları konusunda bilgi verdi. Bakan Göktaş, "Şartlar elverdiğinde elimizden gelen tüm sosyal hizmetlerimizi Gazze'ye ulaştırmaya hazırız. Her fırsatta dünyayı bu zulme karşı tavır almaya çağırıyoruz. Bilinmelidir ki, mağdurların yardım taleplerine hiçbir zaman sessiz kalmayacağız" dedi.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş: Tüm sosyal hizmetlerimizi Gazze'ye ulaştırmaya hazırız

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, İsrail saldırıları sonrası Gazze için yapılan insani yardım çalışmaları konusunda bilgi verdi. Bakan Göktaş, "Şartlar elverdiğinde elimizden gelen tüm sosyal hizmetlerimizi Gazze'ye ulaştırmaya hazırız. Her fırsatta dünyayı bu zulme karşı tavır almaya çağırıyoruz. Bilinmelidir ki, mağdurların yardım taleplerine hiçbir zaman sessiz kalmayacağız" dedi.

Depremde sarsılan güveni inşa edecek proje start aldı

2015’ten bu yana yürüttüğü özgüven projesiyle gençlerin ruhlarına dokunan Dove, şimdi de deprem bölgesindeki gençler ve ailelere yönelik psiko-sosyal destek projesini başlatıyor. UNICEF ile birlikte yürütülecek Dove Güven Projesi, bölgedeki gençlerde depremle birlikte sarsılan yaşama dair güveni yeniden inşa etmeyi hedefliyor. Pilot çalışması Hatay’da başlayan proje kapsamında Dr. Özgür Bolat’ın önderliğinde uzmanlar, gençler ve ailelere yönelik eğitim verecek. Hatay’dan sonraki durak ise Adıyaman olacak.

Elidor ve Toplum Gönüllüleri Vakfından deprem bölgesi için destek merkezleri

Elidor Türkiye, 6 Şubat’ta yaşanan ve 11 ili derinden etkileyen depremlerin hemen ardından Türkiye genelinde başlatılan geniş çaplı dayanışma kampanyalarına, deprem bölgesindeki genç kadınlar için Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG) iş birliğiyle açtığı destek merkezleriyle devam ediyor.

2022-2023 Eğitim öğretim yılı sonuna yaklaşırken…

Türkiye’de 2022 yılı eylül ayı itibariyle farklı eğitim kademelerinde öğrenim gören 19 milyonun üzerinde öğrenci örgün ve yaygın eğitim ve öğretim süreçlerine başladı. Bu yılının birinci dönemi nispeten sakin ve öğretim süreçleri açısından ilgili planlamalar dahilinde devam ederek 20 Ocak 2023 tarihinde dersler tamamlanıp yarıyıl tatili başlamıştı.

Afet döneminde ailelere psikolojik destek

Günümüzün en önemli küresel sorunları arasında, tüm insanlığı etkileyen doğal afetler ve bu doğal afetler sonucunda insanların zarar görmesi geliyor. Bir kavram olarak afet: İnsanları doğrudan etkileyen ve insan yerleşmeleri üzerinde fiziksel, ekonomik, sosyal ve çevresel kayıplara neden olan, olağan yaşam içerisinde insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen doğal, teknolojik ve insan kökenli olayların sonuçları olarak tanımlanabilir. Son afetlerden olan deprem çok büyük yıkıcı etkilerle Kahramanmaraş merkezli Türkiye’de yaşandı. Bu deprem binlerce kişinin ölmesine, yaralanmasına, bir anda yersiz ve yurtsuz kalmasına neden oldu.

Deprem korkusu (seismophobia)

Sevgili Hürriyet okurları... Deprem felaketi sonrası tüm toplum zor günler geçiriyor.

Yapay zekâ ve politika

Türkiye depremin yaralarını sarmakla meşgul. İç siyasete odaklı ve anlık yaşanıyor.

Deprem travmasını atlatmak için birbirinize sarılın

Deprem felaketi büyük küçük hepimizi derinden etkiledi, etkilemeye de devam ediyor. Birçoğumuzda deprem korkusu gelişti ve çocukların hayatı da hiç olmadığı kadar değişti. Uzmanlar, özellikle çocukların deprem travması geçirdiğini söylüyor. Neler yapılması gerektiğini Psikolog Prof. Dr. Ayşe Bilge Selçuk’a sorduk.

Bir travmanın ardından

Farkında olalım ya da olmayalım yaşadığımız dünyada ve evrende her an milyarlarca doğa olayı meydana geliyor. Güneşte ve yıldızlarda her an milyarlarca hidrojen atomu helyuma dönüşüyor, vücudumuzda da her saniye hücresel düzeyde binlerce değişim meydana geliyor. Küçüklü büyüklü meydana gelen bu oluşlar ve değişimler aslında evrenin denge arayışından başka bir şey değildir. Bu sistemin bir parçası olarak insan ve diğer canlı türleri de ister istemez bu oluşum ve değişimlerden etkileniyor.

‘Afet Bakanlığı’ önerisi

TÜSİAD Başkanı Orhan Turan, deprem bölgesinin yeniden yapılanmasının sadece bir inşaat faaliyeti olarak ele alınmaması gerektiğine dikkat çekti. Olası İstanbul depremi için işletmelere bir kılavuz hazırlığında olduklarını da ifade eden Turan, hükümete bir de ‘Afet Bakanlığı’ kurulması önerisinde bulundu.

Bedenimizde değil ruhumuzda sızı var

Depreme psikolojik yönden hazır olmamız gerekiyor. Onun bir doğal afet değil, doğa olayı olduğunu kendimize hatırlatmalıyız. Klinik Psikologu Meltem Cıbır ve Psikolojik Danışman Tuğçe İnkaya, yaşadığımız toplumsal travmanın etikilerinin üstesinden nasıl geleceğini anlattı.

Bölgede görevli psikologlar anlatıyor... ‘Psikolojik ilkyardım afetzedelerin temel ihtiyaçlarının karşılanmasıyla başlar’

Depremin vurduğu şehirlerde halk hem afetin yarattığı travmayla başa çıkmaya çalışıyor hem de yakınlarını, evlerini, işlerini, kültürlerini ve geleceklerini kaybetmenin yasını tutuyor. Bölgede çalışan ruh sağlığı uzmanlarıyla konuştuk. İstanbul Bilgi Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Ayten Zara halkın barınma, korunma, beslenme ihtiyaçlarının tümünün hızlı bir şekilde karşılanması gerektiğine dikkat çekti: “Ayakları üşüyen, karnı aç olan birine ‘Nasıl hissediyorsun’ diye sorsanız ‘Açım, üşüyorum!’ der.”

Deprem sonrası ‘hayatta kalma suçluluğu’... Bu psikolojik yıkımın etkileri nasıl azalır?

Günlerdir herkesin gözü kulağı Kahramanmaraş depremlerinden etkilenen illerde… Tüm ülke enkaz altındakilerle birlikte üşüyor, yakınlarını kaybedenlerle birlikte ağlıyor, yıkılmış evleri önünde bundan sonra ne yapacaklarını düşünenlerle birlikte hüzünleniyor. Temel ihtiyaçlarını sağladığı için kendini suçlu hisseden pek çok insan da var. Peki bu suçluluk duygusu ile nasıl baş edilir? Uzmanlarla konuştuk...

Depremin ardından okul-aile iş birliği

Türkiye’yi yasa boğan depremin fiziki ve psikolojik etkileri hâlâ hissediliyor. Bu etkilerin mümkün olduğunca iyileştirilmesi ise belli bir zaman alabilir.

Çocuklara yaş dönemine uygun olarak depremi anlatmak

Depremi birebir yaşamayanlar da şuanda korku ve endişe ile günlük hayatını sürdürmekte zorluk yaşayabilir. Bunun nedeni sadece depremzedelere üzülmüş olmak değil, aynı zamanda ülkemiz deprem fay hattında olduğu için özellikle İstanbul ve İzmir gibi daha önce depremi yaşamış ve yüksek katlı binalarda yaşayanlar daha çok korku, endişe ve hatta panik atak yaşıyor olabilir. Bu aileler, ne söyleyeceklerini bilemedikleri için çocukları ile deprem hakkında konuşmakta da daha çok zorlanabilir. Ama depremi yaşadığımız ve her yerde depremin konuşulduğu şu günlerde ebeveynlerin çocuklarıyla deprem ve hatta ölüm hakkında konuşmaya hazır olmaları gerekir. 

Ruhsal travmalara psikolojik ilk yardım

Büyük bir yıkıma neden olan çifte deprem, ruhumuzda da derin yaralar açtı. Bölgedeki depremzedeler yas, korku, şok, kaygı, stres, öfke gibi çok sayıda duyguyla baş etmek zorunda. Sahaya inen psikologlar, depremzedelerin elini tutuyor, acılarını paylaşıyor, ruhsal yaralarını sarmaya çalışıyor...

‘Birlikte hareket etmek zorundayız, bu sayede hep beraber iyileşeceğiz’

Toplum olarak büyük bir afet yaşıyoruz. Elbette depremin etkilediği 10 ilimizde yaşayanların karşı karşıya kaldığı zorluklarla kıyaslanamaz ama birçoğumuz zorlu duygularla başa çıkmaya çalışıyor. Uzmanlara göre bu toplumsal travmayı atlatmanın yolu içimizdeki mücadele duygusuna, dayanışma isteğine kulak vermek: “İyileşmek için gerçekten birlikte hareket etmek zorundayız.”

Enkazdakileri arayıp dalga geçenleri de gördük 'Deprem olsun' diye dua edenleri de... Bu kötülüğün sebebi ne?

Ülke olarak zorlu ve acı dolu bir süreçten geçiyoruz. 85 milyon tek yürek olmuş halde, deprem bölgesine yardım etmeye çalışırken sayıları çok olmasa da bazıları bu durumu eğlenceye çevirmiş durumda. Herkes kaybedilen canlar için üzülürken bazıları bu felaketle neden dalga geçiyor?

Yetişkinlerde Deprem Travması

Travma; bireyi aşırı korkutan, yaşamını tehdit eden, çaresizlik yaratan ve çoğu kez olağandışı ve beklenmedik olaylardan sonra ortaya çıkan şiddetli psikolojik sıkıntı deneyimidir.