Çocuklara yaş dönemine uygun olarak depremi anlatmak
Güncelleme Tarihi:
Depremi birebir yaşamayanlar da şuanda korku ve endişe ile günlük hayatını sürdürmekte zorluk yaşayabilir. Bunun nedeni sadece depremzedelere üzülmüş olmak değil, aynı zamanda ülkemiz deprem fay hattında olduğu için özellikle İstanbul ve İzmir gibi daha önce depremi yaşamış ve yüksek katlı binalarda yaşayanlar daha çok korku, endişe ve hatta panik atak yaşıyor olabilir. Bu aileler, ne söyleyeceklerini bilemedikleri için çocukları ile deprem hakkında konuşmakta da daha çok zorlanabilir. Ama depremi yaşadığımız ve her yerde depremin konuşulduğu şu günlerde ebeveynlerin çocuklarıyla deprem ve hatta ölüm hakkında konuşmaya hazır olmaları gerekir.
OKULÖNCESİ VE İLKOKUL
Çocuğunuz bu konularda soru sormadıkça bu konuda konuşmayı siz başlatmayın, yanında bu konuları özellikle açmayın. Çocuğun depremle ilgili sorularına sadece kısa ve net yanıt verin. Aklına takılan bir soru olursa kapım her zaman açık mesajı verin.
Depremle ilgili bilimsel bilgi verin. Çok fazla coğrafi bilgiye girmeden, depremin yağmur gibi bir doğa olayı olduğunu anlatın. Çocukların yaşları büyüdükçe sordukları soru sayısı ve öğrenmek isteyeceği ayrıntı miktarı artacaktır. Bu sorulara doğru ancak kısa ve net cevaplar verilmeye çalışılmalıdır.
GÜVENDESİN MESAJI VERİN
Deprem sadece fiziksel bir sarsıntı değildir, psikolojik olarak “güvendeyim” duygusunu da sarsar. Bu noktada çocuğunuza, “Deprem oldu ve bu çok önemli bir konu ama güvendeyiz ve biz beraberiz” deyin. Küçük yaş çocuklarda duygulara çok girmeyin. Bunun yerine sakinliğinizi koruyun ve bolca çocuğunuza sarılın.
Depremin bir doğa olayı olduğunu olduğunu vurgulayın. Önlem almanın önemi hakkında konuşun. Oyun oynayarak depremde ne yapılması gerektiğini öğretin. Haberleri izletmeyin. Haberlerde ki görüntüler ve söylemler küçük yaş çocuklar için asla uygun değil. Lütfen yanlarında haberleri izlemeyin.
ORTA OKUL VE LİSE
Bu dönemdeki çocukların bilgi kaynakları sadece siz değilsiniz. Sizin dışınızda arkadaşlarından da çok şey öğrendiklerini unutmayın. Bu yüzden, ebeveynler ortaokul ve lise çağındaki çocuklarına önce depremde ülkemizin güncel durumu hakkında ne bildiklerini sorarak konuşmaya başlamalı. Ardından, çocuklarının özel sorularını ele alabilirler. Sorularına kısa cümleler ile yanıt verin. Detayları anlatmayın ama mutlaka gerçeği söyleyin. Siz gerçekleri söylemekten kaçınsanız bile onlar kendi bilgi kaynaklarından gerçeği öğrenebilirler ve bu durumda size güvenlerini yitirebilirler.
DUYGULAR HAKKINDA KONUŞUN
Çoğu ebeveyn için duygular hakkında konuşmak zor gelebilir. Ama ifade edilmemiş duygular hepimize daha büyük zararlar verir. Duygular hakkında konuşurken, ne söyleyeceğinize odaklanmak yerine, çocuğunuzun duygularına odaklanın yeter.
Bu nedenle, çocuğunuzun ne hissettiğini varsaymayın, ona depremle ilgili duygularını sorun. Kendi duygularınız hakkında da konuşabilirsiniz. Bu noktada üzüntünüzü paylaşın ama kaygılı görünmeyin.
Deprem, Ölüm ve kaybetme kaygısını tetikleyebilir, bu konular üzerine konuşmaya hazırlıklı olun. Çocuğunuzda şuanda “ne olsa daha güvende hissederdi” üzerine sohbet edin.
SOSYAL MEDYADAN UZAK TUTUN
Ergenleri dosyalar medyadan uzak tutmak günümüzde çok kolay değil. Ama sosyal medyada üzerinde yayılan depremle ilgili fotoğraflar, yorumlar çocuklara daha büyük zarar verebilir. Bu yüzden bu tür haberleri takip etmemesi üzerine konuşun.
DOÇ. DR. ASLI BUGAY SÖKMEZ KİMDİR?
Lisans eğitimini Ankara Üniversitesi’nde; doktorasını Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde Rehberlik Ve Psikolojik Danışmanlık alanında tamamladı. Florida State Üniversitesi Aile Enstitüsü’nde araştırmacı olarak ‘sağlıklı romantik ilişkiler’ ve ‘affetme’ konularında çalışmalarda bulundu. ‘Türkiye’de Kadına Yönelik Tutum ve Nedenleri’ başlıklı araştırması ile Koç Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (KOÇ-KAM) Proje Ödülü’nü kazandı. Portekiz’de düzenlenen Information Integration Theory and Functional Measurement Konferansı’nda en iyi sunum ödülüne layık görüldü. Ayrıca Aslı Bugay Sökmez’in, kayıp ve yas terapisi ve aile ile evlilik terapisi alanlarında uzmanlıkları bulunuyor. Şu an ODTÜ Kıbrıs Kampüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Programı’nda öğretim üyesi olarak görev yapan Doç. Dr. Aslı Bugay Sökmez affetme, ruminasyon, eşli ruminasyon ve okul ikliminin psikolojik etkileri konularında çalışmalar yapıyor.