Deprem travmasını atlatmak için birbirinize sarılın
Deprem felaketi büyük küçük hepimizi derinden etkiledi, etkilemeye de devam ediyor. Birçoğumuzda deprem korkusu gelişti ve çocukların hayatı da hiç olmadığı kadar değişti. Uzmanlar, özellikle çocukların deprem travması geçirdiğini söylüyor. Neler yapılması gerektiğini Psikolog Prof. Dr. Ayşe Bilge Selçuk’a sorduk.
◊ Çocuğun kendini güvende hissetmesi için neler gerekir?
Depremi yaşayan çocuğun anne veya babasıyla, ebeveyn kaybı varsa tanıdığı yakınlarıyla beraber olması, mümkünse bu ilişkilerin süreklilik göstermesi, bakım veren kişilerin sık değişmemesi önemli.
‘Güvenli bağ’ ilişkisi sadece yetişkin-çocuk arasında değil, çocuk-çocuk arasında da kurulur.
Ailelerini kaybeden kardeşlerin, akraba çocuklarının bir arada tutulması, çocuğun psikolojik güçlüklerle baş etmesinde koruyucu rol oynar. Fiziksel temas, çocuğun güvende hissetmesine yardımcı olur.
Bu dönemde sarılmak, öpmek, saçını okşamak gibi temas çocuğu yatıştırır. Ebeveynle uyuma isteği artabilir, izin vermek gerekir. Çocukların bir kısmı çok soru sorabilir, bir kısmı deprem konusunu hiç duymak istemeyebilir.
Verilecek bilginin içeriği ve hızı konusunda çocuğun gösterdiği sözel ve sözel olmayan (gözünü kaçırmak, kulağını kapamak, uzaklaşmak, dinlememek) işaretlere dikkat etmek önemli. Bunu yaparken yetişkin, çocuğun yaşadığı travmayı ve geçmiş zorlayıcı yaşantılarını (sağlık sorunu, kaza, kayıp gibi) mutlaka göz önünde bulundurmalı ve hassas olmalı.
◊ Peki, çocukla nasıl konuşulmalı?
Üzerinden belli bir zaman geçmiş olsa da depremin etkileri hâlâ sürüyor. Öte yandan artçı depremler de devam ediyor. Dolayısıyla konuşmayı güvenli bir ortamda yapmak, çocuğun sorularına güven duygusunu destekleyecek şekilde cevap vermek gerekir.
Yetişkinler medya ve sosyal medyayı bilgi edinmek için kullanmalı. Travmatik deprem görüntülerine maruz kalmak yetişkini de çocuğu da olumsuz etkiler, geçmiş travmaları tetikleyebilir. Yetişkinin duygularını göstermesi, çocuğa da yaşıyor olduklarının doğal olduğu bilgisini verir.
Sürekli kontrollü olmaya veya neşeli davranmaya çalışmak sağlıklı ve gerçekçi değildir. Ağlanabilir, üzüntü ve kaygı gösterilebilir ama bunun süresi ve şiddeti önemli. Ebeveyn duygu kontrolünde çok zorlanıyorsa, çocuğa eşlik konusunda yakınlardan destek alınması yararlı olur. Mümkün olduğunca bir rutin oturtmak (uyku, yemek zamanı gibi) çocuğa iyi gelir. Küçük oyunlar ve etkinlikler, çocuğa faydalı olur. Bunlar uzmanlık gerektirmeyen, herkesin yapabileceği düzenlemelerdir.
Depremzede çocuklar için sahra kütüphanesi
Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği depremzede çocuklar için sahra kütüphaneleri kurmak üzere kolları sıvadı. İlk iki kütüphane Gaziantep Islahiye ve Nurdağı’nda kurulacak. Kütüphaneler kurulduktan sonra yazarlar depremzede çocuklarla buluşacak, etkinlikler yapacak. Ayrıntılı bilgi için; cgyd.org sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Haftanın kitabı
Arkadaşım’ en yakın arkadaşı başka bir şehre taşınmak zorunda bir çocuğun öyküsünü anlatıyor. Bu kitap, özellikle deprem felaketini yaşayan çocuklara çok iyi gelecek.
Yayınevi: Doğan Çocuk Yayınları
Yazan ve resimleyen: Ezgi Keleş
Tür: Resimli Öykü Yaş: 3+
Sayfa: 32 Fiyatı: 70 lira
Çocuğunuzla izleyin
Charlie Mackesy’nin çok satan “Çocuk, Köstebek, Tilki ve At” adlı çocuk romanından uyarlanan kısa film hem çocukların hem de yetişkinlerin ruhuna iyi gelebilir. Film, her türlü zorlukla mücadele etmek için sevgi ve dayanışmanın altını çiziyor.
