Dijital teknolojilerin hızla gelişmesi ve internet erişim ağlarının hızla yaygınlaşması insan hayatında ve alışkanlıklarında birçok değişiklikleri meydana getirdi. Yetişkinler dijital araç ve gereçlerdeki gelişim ve değişimleri gözlemlerken, çocuklar dijital teknolojilerle çevrilmiş bir dünyaya gözünü açıyor.
#Konuk YazarYarıyıl tatilinde çocuklar hem eğlensin hem de eksik olduğu konularda eksiklerini tamamlasınlar istiyoruz ama çocukların çoğunluğu yarıyıl tatilini tablet ve bilgisayarların önünde geçirecek. Özellikle tatillerde çocukların ekran önünde geçirdiği süreleri kısıtlamak oldukça zor olsa da çocukların daha sağlıklı bir tatil geçirmeleri için ailelerin yapabileceği bazı şeyler yok değil. ESET Türkiye Ürün ve Pazarlama Müdürü Can Erginkurban, çocuklarımızın ekran süresini makul ve sağlıklı bir miktarla sınırlamamıza yardımcı olacak ebeveynlere yönelik bazı öneriler sıraladı.
#Yarıyıl TatiliBirçok ebeveyn günümüzde küçük çocuklarına yemek yedirebilmek ya da onları sakinleştirebilmek için televizyon, tablet gibi teknolojik aletler kullanıyor. Çoğu zaman ebeveynlerin yaşadığı günlük hayattaki sorunlar; yoğun iş yaşantısı, zaman yönetimi problemi, çocuğuyla kaliteli vakit geçirme konusunda az bilgiye sahip olması, sosyo-kültüler düzeyi farklı olan bakıcılar gibi sebeplerden dolayı çocuklar teknolojiyi kontrolsüz kullanabiliyor.
#Ekran BağımlılğıYaz tatilinde telefon ve bilgisayar başında fazla zaman geçiren çocukların ebeveynlerine uzmanlardan uyarı geldi: “Okul döneminde çocuklara ‘pat’ diye internet yasağı getirmek öfke patlaması yaratır. Ebeveyn-çocuk ilişkisini bozar...”
#Uzman Dr. Gencay Koç4 Mart Dünya Obezite Günü yaklaşırken, Dünya Sağlık Örgütü obezite haritası yayınladı. Haritaya göre Türkiye yüzde 66.8’lik bir oranla Avrupa’nın en obez ülkesi. Yetişkinlerdeki obezitenin yanı sıra artık çocuklarda da oran yükseliyor. Peki neden birinciyiz, ne yapmalıyız? Uzmanlar Hürriyet’e anlattı...
#ObeziteGünümüzün en büyük sorunlarından biri ekran. Hem yetişkinler hem de çocuklar ekransız gün geçirmiyor ama ebeveynler kendi ekran sürelerini görmezden gelirken çocukların ekran karşısında geçirdikleri zaman gözlerine batıyor. Oysa okullarda bile dersler artık akıllı tahtalarla işleniyor. Peki ekranı nasıl kullanmalıyız? Prof. Dr. Selçuk Şirin’e sordum.
#AnneEbeveynler çocuklarının giyimine çok özen gösteriyor. Ancak bu özen zaman zaman çocukların hayatını ciddi düzeyde etkileyebilen bir soruna dönüşebiliyor: Bir yetişkin gibi giydirilmek... Çocukların yaşlarına uygun olmayan şekilde yetişkinler gibi giydirilmesi, üstüne bir de bu anlarının sosyal mecralarda yayınlanması, gelişimsel süreci çok olumsuz etkiliyor. Üstelik bir de pedofili tehlikesi söz konusu... İşte 5 soruda ebeveynlerin mutlaka bilmesi gerekenler...
#PedofiliTelevizyon, bilgisayar, tablet, telefon... Eğer çocuğunuz ekrana bağımlıysa dikkat! Ankara Medipol Üniversitesi Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Emel Arslan Sarımehmetoğlu, çocuklarda ekran bağımlılığını “Çağın vebası” olarak nitelendirerek, ebeveynlere şu uyarıyı yaptı: “Erken yaşlarda ekrana maruz kalan çocuklarda iletişim, konuşma, dikkat ve duygu kontrol becerilerinde yetersizlikler oluşuyor.”
#Ankara Medipol Üniversitesi Dil Ve Konuşma Terapisi BölümüEbeveynler çocuklarının giyimine çok özen gösteriyor. Ancak bu özen zaman zaman çocukların hayatını ciddi düzeyde etkileyebilen bir soruna dönüşebiliyor: Bir yetişkin gibi giydirilmek... Çocukların yaşlarına uygun olmayan şekilde yetişkinler gibi giydirilmesi, üstüne bir de bu anlarının sosyal mecralarda yayınlanması, gelişimsel süreci çok olumsuz etkiliyor. Üstelik bir de pedofili tehlikesi söz konusu... İşte 5 soruda ebeveynlerin mutlaka bilmesi gerekenler...
#Çocukları Yetişkin Gibi GiydirmekDikkat eksikliği, kural benimsememe, akran zorbalığı gibi sonuçlar doğuran ekran bağımlılığının boyutlarını öğretmenlerden dinledik. “En ufak zorluk görünce pes ediyor” diyenler de var, makas kullanamayan, bağcığını bağlayamayan çocuklarla karşılaştıklarını anlatan da... Bazılarıysa ekran alışkanlığının ve saldırganlığın ebeveynlerden kaynaklandığı görüşünde.
#ÇocukErgenlerin neredeyse dörtte biri uykusuzluk problemiyle boğuşuyor. Uzmanlar ise küçük değişikliklerin büyük bir fark yaratabileceğini belirtiyor. Gelişme çağındaki gençlerde dikkat dağınıklığı, yorgunluk ve kimi fiziksel sorunların yaşanmasına yol açan uyku bozukluğunu tersine çevirmek mümkün mü? Çocuk Nörolojisi Uzmanı Prof. Dr. Ebru Kolsal, merak edilenleri cevapladı. İşte yanıtları…
#Uyku BozukluğuGünümüzde çocukların teknoloji ve ekranla karşılaşma yaşları oldukça erken dönemlere çekilmiş durumda, oysa bazı ülkelerde bebek ve çocuk koruyucu ruh sağlığı adına ilk 3 ve4 yaşlarda ekran kullanımının sıfır düzeyde olmasına dair düzenlemeler oluşturduğunu da duyuyoruz. Bebek beyninin özellikle anne, baba ve sosyal çevre ile etkileşimi sayesinde geliştiğini, bu sayede sinir hücreleri arasında yeni bağlantılar oluştuğunu; çocuklarda, başkasını gözlem, taklit edebilme ve oyun sayesinde öğrenmenin gerçekleştiğini biliyoruz.
#Konuk YazarDünya tarihinin en yalnız çocuklarını yetiştirdiğimize dikkat çeken Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Handan Sarımehmet Kılınç, “Yapılan araştırmalarda ekran süresi ile otizm ve dikkat eksikliği, hiperaktivite arasında bağlantı kanıtlandı. Ne olur çocuklarınızı ekrandan uzak tutun ve onlara zaman ayırın” diye uyardı. Kılınç, çağımızda ebeveynlerin de yalnızlıktan kaynaklı bir krizde olduğunu ve ciddi anlamda ebeveyn rehberliğine ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
#Sibel BAĞCI UZUNErgenler içinde bulundukları gelişim dönemi itibarı ile keşfetmeyi yeni denemeler yapmayı oldukça severler. Özellikle daha dürtüsel yapıda, macera ve hareketi seven gençler bu yeni denemelere çok heveslidir. Bu denemelerde olası riskleri görme konusunda da gençler daha duyarsız olabilir. Çoğu ergenin kendisine hiçbir şey olmayacağı gibi yanılsamalı bir düşünce yapısı bulunabilir.
#Konuk YazarÇağımızda toplumda gittikçe artan saldırganlık sorunlarının ilk nüveleri aslında çocukluk döneminde başlar. Saldırganlığın nedenleri tanınamazsa, uygun çevre ve ebeveyn tutumları sağlanamazsa sorun erişkinlikte daha da kemikleşip suç davranışına kadar giden bir gidiş gösterebilir. Saldırganlık bazen biyolojik yatkınlık nedeniyle bazı psikiyatrik bozuklukların bir parçası olabilir.
#Prof. Dr. Neslihan İnal95 ülkede Ülke Yeşilayları ile bağımlılıklarla mücadelesini sürdüren Yeşilay, aralarında UNODC, Dünya Sağlık Örgütü, Birleşmiş Milletler Uyuşturucu Kontrolü ve Suç Önleme Birimi, Harvard Üniversitesi, Stanford Üniversitesi, Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley gibi kurumlardan isimlerin de bulunduğu 14 ülkeden 40 bilim insanının katılımıyla Uluslararası Bağımlılık Kongresini düzenledi.
#YeşilayEkran bağımlılığı yaşı pandemi döneminde geriledi. Yani artık çocuklar daha erken yaşta ekran bağımlısı oluyor. Bu durumda pandeminin yanı sıra dijital oyunlar ve sosyal medyanın giderek yaygınlaşması da etkili. Okul öncesi öğretmenleri , 36-48 aylık uyum sürecindeki çocukların akranlarıyla oyun oynamak yerine tablet ya da telefon istediğini söylüyor. Hatta kreşlerde öğretmenler 24 aylık çocukların da ekran bağımlısı hâle gelmesinden şikayetçi. Ülkemizde yapılan son çalışmalar gösteriyor ki ekran kullanım yaşı 6 aylık bebeklere kadar geriledi. Diğer yandan okul öncesi dönem çocuklarının önerilen süreden 5 kat daha fazla ekrana maruz kaldıkları saptandı. Velilerse durumdan şikayetçi. Ancak evden çalıştıkları için ekranları hayatlarının bir parçası hâli getirmekten başka bir yol bulmakta zorlanıyorlar. Peki ekran bağımlılığı yaşı düşerken neler yapmalı? Nelere dikkat etmeli?
#Ekran Bağımlılığı2020-2021 eğitim öğretim yılının ikinci dönemi bugün başlıyor. Pandemi dolayısıyla uzun bir süre online eğitime devam eden öğrenciler yeniden okullarına kavuşmanın heyecanını yaşıyor. Veliler ise tereddütte… Okulların kademeli olarak açılması salgın sürecini ve çocukları nasıl etkiler? İşte akıllardaki tüm soruların yanıtları…
#Yüz Yüze EğitimUzaktan eğitimin kalitesi ve fırsat eşitliği açısından getirdiği sorunlar eğitimcilere havlu attırdı. 15 Şubat’ta bitecek yarı yıl tatili sonrası yüz yüze eğitim tam kapasite başlayacak mı? Net değil. Eğitimciler “Geleceğimiz tehdit altında” diyerek öğretmenlerin öncelikli aşılanması, ihtiyaç duyulan sağlık çalışanı, temizlik görevlisi ve öğretmen açığının acilen kapatılarak tam kapasite okula dönüş çağrısı yapıyor.
#YazarPsikolojik Danışman Doç. Dr. Şerife Gonca Zeren, koronavirüs sürecinde vatandaşlarda teknoloji bağımlılığının arttığını belirterek, "Pandemi bitecek ancak ekranla olan yaşam bağımız muhtemelen bitmeyecek. Bu konuda farklı bir dünyaya adım attık. Pandemiden sonra yaşı daha ileride olanlar ekrandan uzaklaşabilir. Ancak bu gençler ve çocuklar için mümkün olmayacak. Pandemi öncesi ve sonrası diye ikiye ayıracak olursak, öncesine geri dönme gibi bir ihtimal görmüyorum" dedi.
#ÇocukTeknolojinin gelişmesiyle birlikte sosyal medya kullanımı da giderek yaygınlaşırken, sosyal medya bağımlılığı ve insan üzerindeki etkileri de aynı paralelde artıyor. Uzmanlar, sosyal medyanın insan yaşamı üzerindeki olumsuz etkileri konusunda uyarılarda bulundu.
#Sosyal Medya