Çağımızın vebası ekran bağımlılığı

Çocuklar, doğumlarından itibaren televizyon, bilgisayar, tablet ve telefonla iç içe büyüyor. Çocukların bilinçli bir şekilde teknolojik aletlerle tanışması, çocuğun okula hazırlanmasında da olumlu katkılar sağlıyor ancak bilinçsiz kullanım ise çocukların olumsuz etkilenmesine neden oluyor. Son yıllarda çocukların dijital teknoloji kullanımında hızlı bir artış olduğunu ve çocukların günün büyük bir bölümünde vakitlerini ekran karşısında geçirdiklerini belirten Ankara Medipol Üniversitesi Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Emel Arslan Sarımehmetoğlu, “Bunun sonucu olarak ekrana bağımlılığı olan nesiller yetişmektedir” dedi. Dr. Öğretim Üyesi Emel Arslan Sarımehmetoğlu, çocuklarda ekran kullanımının dil gelişimi üzerindeki olumsuz etkisini ise şöyle anlattı:

OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE ETKİSİ BÜYÜK

“Ekranın renkli dünyası, karşılıklı iletişimi engelleyici bir unsur haline gelip çocuklarda dil gelişim sorunlarını da beraberinde getiriyor. Okul öncesi dönemdeki çocukların ekran sürelerinin artması, dil gelişim seviyeleri, uyku düzeni ve psikososyal uyum süreçleri üzerinde olumsuz etki yaratıyor. Erken yaşlarda ekrana maruz kalan çocuklarda iletişim, konuşma, dikkat ve duygu kontrol becerilerinde yetersizlikler oluşuyor. Araştırmalar, 18-36 aylık dil gelişim gecikmesi olan çocuklarda ekran maruziyetinin yüksek olduğunu gösteriyor. Ekran süresi ile otizm ve dikkat eksikliği arasında önemli bir ilişki olduğu da biliniyor. Uyaran eksikliği durumunun altında yatan en önemli nedenin ekran maruziyeti olduğu önemle vurgulanıyor.

NE KADAR ÇOK EKRAN O KADAR RİSK

Ev ortamlarında TV programlarının sürekli açık olması (gürültüsü ve görsel uyarımı), çocuklar için dikkat dağıtıcı olmakla birlikte dil gelişiminde de olumsuz etkiler doğuruyor. Yine araştırmalar, çocuklar büyüdükçe ekran kullanma yaygınlığının arttığını hatta yemek yerken ekrana maruz kalan çocukların diğer çocuklardan daha fazla ekran maruziyeti yaşadıklarını ortaya koyuyor. Çocuklar, akıllı telefonları iletişim amaçlı değil de daha çok sosyal medya ve oyun oynamak için kullanıyor. Çocuğun etkileşim ve sosyalleşmeyi öğrenmesi, sağlıklı sosyal gelişiminin önemli bir parçasıdır. Ne kadar çok ekran kullanırsa, o kadar çok gelişimsel risk faktörleri ortaya çıkıyor. Çocuklarda ekran maruziyeti hızla artmakta ve müdahale edilmesi gereken bir sağlık sorunu hâline gelmektedir. Günümüzde ekran kullanımını ortadan kaldırmak mümkün değil ancak ebeveyn rehberliğinde ve bilinçli kullandırılması önemlidir.”

EBEVEYNLERE ÖNERİLER

* Yatmadan önce veya sakinleşmek için ekran aletleri kullanılmamalı.
* Çocukların ulaşılabileceği noktalarda ekranlı cihazlar yer almamalı.
* İzlenmeyen televizyonlar kapalı tutulmalı.
* Ebeveynler, ekran kullanım sürelerini azaltmalı.
* Çocukların yaşlarına göre ekran kullanım süreleri ebeveyn kontrolünde olmalı.