Ekran bağımlılığını yok edecek öneriler

◊ Günümüz çocuklarının ve hatta anne babaların en büyük sorunlarından biri ekran bağımlılığı... Nasıl aşılır bu sorun?

- İki çocuk yetiştiren bir baba olarak benim de en çok zorlandığım mesele ekran bağımlılığı. Oysa ilk oğlum doğduğunda “Ekran bağımlısı olmasın” diye evde televizyon bile yoktu. Bu, internetin yaygın olmadığı zamanlarda bizim için büyük bir fedakârlıktı. Yeni baba olmanın heyecanıyla çocuğumuzun geleceği için bu yola başvurmuştuk. Çocuk gelişimi okumuş bir baba olarak ‘ideal’ bir ebeveyn olmak istiyordum. Çocuklarla diyalog kurmak, onlara kitap okumak üzerine kurulu bir felsefemiz vardı. Ama bütün bunlar hayatın sınamadığı hayallerdi...

İnsan yaşadıkça bildiklerini yeniden öğreniyor. Zira ikinci oğlumuz doğduğunda evde televizyon da vardı, oyun konsolu da. Çünkü gördük ki teknolojinin geldiği nokta itibarıyla artık ekranları yok saymak çocukları yeni dünyadan tamamen koparmak demek. Bu çağda ekranlardan uzak bir hayat mümkün değil. Bilgisayarlar, akıllı telefonlar, tabletler olmadan iş yapmak da artık imkânsız...

Sorun işte tam da burada başlıyor. Bizim için hayatı kolaylaştıran, bize yeni dünyaların kapısını açan bu ekranlara bizi hapsetmek isteyen başka bir sektör de var artık. Evet, milyarlarca bütçeli bilgisayar oyun sektöründen söz ediyorum. Bu sektörün tek bir gayesi var: Çocukları ekran başına hapsetmek!

◊ Peki, bir ebeveynin tek başına, bu devasa sektörle baş etmesi mümkün mü?

- Yapılan tüm araştırmalar gösteriyor ki ekranı çocuklara tamamen yasaklamak çözüm değil. Bu tarz toptan yasakların çocuklarda daha çok ilgi uyandırdığı ve onları ekrana daha çok bağladığı bir gerçek. Ayrıca ekranlar aynı zamanda çocukların akranlarıyla ortak tecrübe biriktirdiği yerler oldu. Biz eskiden maçlar üzerinden arkadaşlarımızla nasıl sohbet ediyorsak, şimdiki çocuklar da oyunlar üzerinden birbirleriyle arkadaşlık kuruyor. Yani siz çocuğunuzu ekrandan tamamen uzaklaştırınca, aslında çocuğunuzun akranlarıyla kuracağı bağları da ortadan kaldırmış oluyorsunuz. O nedenle yapılması gereken ekranları tamamen karartmak değil, ekran karşısında geçen zamanı daha iyi bir şekilde planlamak. Şunu unutmamak gerekiyor ki çocukların zaman kontrolü çok önemli bir güçtür. Çünkü ebeveynliğin bir tarafı sevgi ve şefkat sunmak ama diğer tarafı da zaman kontrolüdür. Ancak bu kontrol çocuk büyüdükçe kaybettiğimiz bir güç. O nedenle dikkatli ve erken kullanılması gerekiyor.

◊ Bu gücü nasıl kullanacağız?

- İşe evden başlayarak... Çünkü bu alışkanlık evde başlıyor. Bu nedenle bu bağımlılıktan çocuklarımızı kurtarmak için anne ve babalara, çocuk yetiştiren herkese büyük bir sorumluluk düşüyor. Ancak şunu unutmamak gerekir ki, tutarlılıkla uygulanmayan ve çocukların oluşmasına katkıda bulunmadığı hiçbir plan başarılı olamaz! Uzun müzakereler, ikna turları ve mücadeleler gerektiriyor bu anlattığım kuralları uygulamak. Tabii bir de şu var; elinden ekranı düşürmeyen ebeveynlerin yukarıdaki kuralları uygulayabilmesi çok zor. O nedenle işimiz zor ama imkânsız değil.

◊ Çocukları ekran bağımlılığından kurtarmak için öneriler:

, Günde 1 saat fiziksel aktivite zamanı muhakkak olmalı.

, Her gün en az 8 saat uyku zamanı ayrılmalı.

, Çocukların yatak odasında TV olmamalı.

, Uykudan 1 saat önce tüm ekranlar karartılmalı.

, “Ekransız zamanlar” belirlenmeli. Tüm aile fertleri kahvaltı, öğlen yemeği ve en önemlisi akşam yemeğinde ekranları karartmalı. Bu ekransız zamanların önceden belirlenmesine özen gösterilmeli.

, “Ekransız mekânlar” belirlenmeli. İmkânlar ölçüsünde evin bir odası ya da bir köşesinin ekransız mekân olarak belirlenmesi gerekiyor.

Hadi gidelim

Masal Fabrikası

Eski bir değirmencinin çocuklar için yeni masallar üretmek amacıyla kurduğu Masal Fabrikası’nda birbirinden eğlenceli kuklalar, Mehmet Erbil’in muhteşem oyunculuğunda canlanıyor. Bu oyun 16. Direklerarası Seyirci Ödülleri’nde “En İyi Yapım Ödülü” almıştı.
Yer: İstanbul Oyuncak Müzesi
Tarih: 6 Ocak Cumartesi Saat: 14.00
Yaş: Her yaşa uygundur
İletişim: (0216) 359 45 50 Fiyatı: 195 lira

Haftanın kitabı

Farklılıklara karşı önyargıların kolayca kırılabileceğini gösteren “Sınıfımdaki Kocaayak” kitabını çocuklar keyifle okuyacak.
Yayınevi: YKY Yayınları
Yazan: Sophie Carquain Türkçesi: Korkut Erdur
Tür: Öykü Yaş: 7+ Sayfa: 52 Fiyatı: 60 lira