Ergenlik çocukluktan genç olmaya doğru küçük adımların atıldığı ama fiziksel ve ruhsal olarak büyük değişimlerin görüldüğü önemli bir süreç. Cinsel organların gelişmesi, tüylenme, ses değişiklikleri gibi pek çok değişim iç içe yaşanıyor ve yaşananlar çocuklar kadar anne babaları da şaşırtıyor. Bu değişimlerin hangisinin normal, hangisinin normal sayılmayacağını gözlemlemek de anne babalara düşüyor. Akıllarını kurcalayan ‘neler bilmeli, nelere dikkat etmeli, erken ergenlikten ne zaman şüphe edilmeli?’ sorularının yanıtlarını Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Bahar Özcabı’dan yanıtladı.
#Erken ErgenlikOnu “Az’cık göbek atalım ya” diye başlayan şarkısıyla tanıdık. ‘Bellydancing’ kısa sürede dillere düştü. İnji adıyla da dikkat çekti: “Amerika'da doğru okunsun diye böyle dedik, benim adım İnci. Ama burada da kimle tanışsam ‘Merhaba İnji’ diyor”. ABD’de yaşayan sanatçıyla ilki 10 Ekim’de Ankara’da gerçekleşecek Türkiye konserleri öncesinde buluştuk. “Ergenken anksiyeteli bir kızdım. Sonra neşeli olmayı seçtim” diyen İnji'yle hikâyesini ve yeni şarkılarını konuştuk.
#İnjiHem dünya genelinde hem de ülkemizde adet görme yaşı düştü ve düşmeye devam ediyor. Peki her geçen gün daha fazla kız çocuğunun adet görmeye başlamasının sebebi ne? En önemlisi erken ergenlik ve adet görme, ileride ciddi sağlık sorunları yaşama riskini arttırabilir mi?
#Erken ErgenlikOmurganın 10 dereceden fazla yana eğilmesi ile tanımlanan skolyoz önemli bir toplumsal sağlık problemi olarak karşımıza çıkıyor. Eğrilik ileri boyutlara vardığında sadece estetik sorun olmakla kalmayıp akciğerlerin ve kalbin sağlıklı işlemesini engelleyerek nefes almayı ve dolaşımı zorlaştırıyor. Erken teşhis edildiğinde çok iyi bir düzelme sağlanabilmesine rağmen toplumda bazı yanlış bilgilerin bu fırsatın kaçırılmasına neden olabildiğini belirten Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Tezer, Haziran ayı-Skolyoz Farkındalık Ayı kapsamında yaptığı açıklamada, toplumda doğru sanılan yanlış bilgiler hakkında bilgiler verdi, çok önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
#SkolyozÇatışma kelimesi anlamsal olarak karşıtlığı içinde barındıran ve uzlaşının olmadığı durumları açıklayan bir kavram. Bir yerde çatışmanın var olması demek orada uzlaşamayan, birbirine karşıt olan iki durumun varlığına işaret eder. Kelimeye bu yönü ile bakıldığında ebeveyn ve çocuk arasında çatışma olması yani karşıtlık bulunması ve uzlaşının olmaması aslında beklenen bir durum değil aksine beklenmeyen bir durum olarak değerlendirilir. Bir ebeveynin kendi çocuğu ile karşıtlığı, en değer verdiği insan ile uzlaşamaması aslında son derece tuhaf ama bir o kadar da gerçektir.
#Doç. Dr. Mehmet Sağlam“Terapi odasında uzun bir koltuğa uzanılır, herkesin terapiye ihtiyacı vardır, terapi bağımlılık yapar, sorunlarımızın temeli annemizle ilişkimiz…” Bu ve benzeri cümleler psikolojik destek almak isteyenlerin en sık maruz kaldığı cümlelerden… Peki terapi almak isteyen insanların kafasında soru işaretleri oluşturan bu bilgiler ne kadar doğru? İşte terapiyle ilgili doğru bildiğimiz yanlışlar…
#TerapiUzmanlar, Z kuşağında 'körlük salgınının' yaklaşmakta olduğu konusunda uyarıyor. Yapılan araştırmalar, son 20 yılda hem ülkemizde hem de dünya genelinde çocukluk çağı miyop görme bozukluğunun ciddi oranda arttığını gözler önüne seriyor. Bunun sebebinin ise ilk olarak günümüz çocuklarının önceki nesiller kadar dışarı çıkmaması olduğu düşünülüyor. Üstelik uzmanlar miyopluğun sadece gözlük sipariş etmek anlamına gelmediği, ciddi vakaların körlüğe yol açabileceği konusunda uyarıyor. İşte çok ilginç detaylar…
#MiyopiAltın Portakal’ı da kucakladı (1996), dizileriyle reyting rekorları da kırdı. Hep kendi gibi oldu, içinden geldiği gibi yaşadı. Magazin gündeminden hiçbir zaman düşmedi, bu konuda espri de yapıyor, “Magazine ucundan köşesinden katkım olmuş. Bu da size hediyem olsun” diyor. Hande Ataizi, şimdi Kanal D’de başlayan ‘Taş Kağıt Makas: Hayatın Oyunu’ dizisiyle ekranda. Onunla buluşup oyunculuğu, aşkı, oğluyla ilişkisini ve yaşamını konuştuk: “Ben hayatı taş-kâğıt-makas oyunu gibi yaşayarak ilerledim.”
#Hande AtaiziGünlük yaşamımızın yoğun akışına kapılıp birçok ihtiyacımızı göz ardı edebiliyoruz. Enerjik bir bedene ve dinamik bir zihne sahip olmak istiyoruz ama iş hayatında kendimizi bazen gereğinden fazla yorabiliyoruz. Mevsim de kış olunca çok daha kolay tükenmişlik hissi yaşıyoruz. Oysa rutinimize bazı alışkanlıkları dahil ederek enerjimizi koruyabiliriz.
#Melis YILMAZSiz de gençken sürekli annesini ya da babasını eleştirip bir yaştan sonra aynı ona benzediğini düşünenlerden misiniz? Peki nasıl oluyor da onlar yaptığında hoşumuza gitmeyen, hatta deyim yerindeyse bizi çıldırtan davranışları, bir müddet sonra kendimizde görüyoruz? Bunu kabul etmek zor ama çoğumuz gerçekten gün geçtikçe anne babalarımızın birer kopyası oluyoruz. Bir Sorudan Fazlası serimizde 'Siz de yaşlandıkça annesine ya da babasına benzeyenlerden misiniz?' diye sorduk ve bu durumu yaşayanların dönüşüm hikâyelerini dinledik.
#Anneye BenzemekEstradiol vücut için önemli bir hormonu olarak bilinmektedir. Yüksekliği veya düşüklüğü insan sağlığına zararlı olabilir. Peki, estradiol nedir? Estradiol değeri ne olmalıdır? Sizler için bu soruların cevaplarını araştırdık ve sonuçlarını derledik.
#Estradiol NedirBazı diş hekimleri, henüz sorun yaşamadan bu dişlerin çekilmesinin doğru olduğunu savunuyor. Bazı diş hekimleri ise herkesin bu dişleri çektirmesi gerekmediği görüşünde. Peki hangi durumlarda mutlaka çekim yapılmalı? Yirmilik dişler ömür boyu ağızda kalabilir mi, çekilmezse hangi sorunlara neden olur? Uzmanlarla konuştuk...
#20'Lik DişlerBeyindeki gri madde sağlıklı bir birey için büyük önem arz ediyor. İngiltere’de yapılan bir araştırmada, incelenen insanlar; yaş, cinsiyet ve sağlık durumuyla ilgili değişkenleri ve sosyoekonomik koşulları da dikkate alınarak sınıflara ayrıldı. Beyindeki bilgileri işleyen nöronlardan oluşan ve ‘Gri Cevher/ gri madde’ adı verilen dokuda, koronavirüsle enfekte olanlar ve olmayanlar arasında belirgin farklılıklar göze çarptı. Peki, beyindeki gri madde (gri cevher) nedir, ne işe yarar? İşte gri madde hakkında merak edilenler…
#Beyindeki Gri MaddeEn son çıkan yirmilik dişler, ağızda uygun yer yoksa ciddi ağrılara ve çürüğe neden olabilir. Bazı diş hekimleri, günümüzde artık çenelerin küçüldüğünü, eskiye nazaran daha az diş kaybı yaşandığı için yirmi yaş dişlerine yer kalmadığını, bu nedenle henüz sorun yaşamadan bu dişlerin çekilmesinin doğru olduğunu savunuyor. Bazı diş hekimleri ise herkesin bu dişleri çektirmesi gerekmediği görüşünde. Peki hangi durumlarda mutlaka çekim yapılmalı? Yirmilik dişler ömür boyu ağızda kalabilir mi, çekilmezse hangi sorunlara neden olur? Uzmanlarla konuştuk...
#SağlıkVictoria Danson, uzun süredir bir inflamatuar bağırsak hastalığı olan Crohn ile mücadele ediyor. Tüm sindirim yolunu etkileyen ve ölümcül de olabilen Crohn hastalığı, Danson’ın tüm hayatını değiştirdi. "Şehir hastalığı" olarak bilinen Crohn’un dünyada görülme sıklığı artıyor. Uzmanlara göre Türkiye’de de Crohn büyük şehirlerden kırsala doğru artışını sürdürüyor. Peki bu hastalık neden ortaya çıkıyor? Nasıl belirtiler gösteriyor? İşte Victoria Danson'ın yaşadıkları ve hastalıkla ilgili uzmanların uyarıları…
#SağlıkAlerjiler her zaman hayatımızdaydı ama son zamanlarda bu konudaki şikayetleri çevremizde çok daha sık duyar olduk. Kiminin polene kiminin çeşitli besinlere kiminin de hayvanların tüyüne kısaca hemen herkesin bir şeylere alerjisi var. Peki alerji vakalarında son dönemlerde gerçekten de bir artış var mı, yoksa her zaman bu kadar yaygın mıydı? Uzmanlar yanıtladı…
#SağlıkHamilelik ve doğum konusunda endişeli olmak son derece normal. Neredeyse her hamile kadın, doğum sırasında yaşanabileceklere dair bir dereceye kadar endişe duyuyor. Ancak bir kesim için bu endişeyle başa çıkmak çok daha zor. Biz de Bir Sorudan Fazlası serimizde bilim insanlarının "tokofobi" adını verdiği doğum korkusuyla başa çıkmakta zorlanan kadınları dinledik.
#SağlıkGeçtiğimiz haftalarda sosyal medyada çocuğunu okula taksiyle tek başına gönderen bir annenin videosu gündem oldu. Henüz ilkokul çağına bile gelmemiş bir çocuğun tek başına taksiyle okula gönderilmesine çoğu insan tepki gösterirken, çocuklara sorumluluk vermenin doğru olduğunu savunanlar da oldu. Peki, sorumluluk sahibi ve öz güveni yüksek çocuklar yetiştirmek için aileler ne yapmalı? Çocuğun kaldıramayacağı sorumlulukların altına sokulması ona nasıl zarar verir? Hem ebeveynlerle hem de konunun uzmanı ile konuştuk.
#Çocuk YetiştirmeEn genel tanımıyla sorumluluk, bireyin kendisine ait bir işi, görevi yerine getirmesi olarak belirtilebilir. Sorumluluk her yaşta yerine getirilmesi gereken bir iş ve bunlar yaşlara göre farklılık gösterir. Sorumluluk hem hissedilmesi gereken bir duygu, hem de gösterilmesi gereken bir davranış. Her yaştaki insanlardan gelişim görevlerine bağlı olarak sorumluluk duygusu ve davranışları beklenir. Sorumluluk duygusunun kazandırılmasında çocukluk dönemi kritik dönem olarak değerlendirilebilir.
#Konuk Yazar