Okul çağındaki çocuklar arasında sıklıkla görülen akran zorbalığı, gittikçe artıyor. Her geçen gün kan donduran olaylar yaşanıyor. Peki ama neden son dönemde bu olayları bu kadar sık görür olduk? Çaresi ne? Zorbalığa uğrayanlar yaşadıklarını, uzmanlar ise çözüm önerilerini anlattı.
#Akran ZorbalığıMilli Eğitim Bakanlığı, toplumun temeli olan aileyi güçlendirmek için yeni bir proje başlattı. Aile içi iletişim, çatışma ve stres yönetimi, bilinçli ve güvenli teknoloji kullanımı, bağımlılıkla mücadele, sosyal duygusal beceri gelişimi, akran ilişkileri, ahlaki gelişim, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivitelerden oluşan 8 ana başlıkta veliler, Aile Okulu’nda öğrenci oldu. 44 saat olarak verilen eğitimlerle aile yapısını olası risklere karşı daha korunaklı hâle getirmek hedefleniyor.
#Okul Zili Aileler İçin ÇalıyorÇocuğun sosyalleşme hayatı ilk olarak ailede başlar. Okul öncesi eğitim kurumuna başlamasıyla birlikte sosyalleşme süreci hızlanır. Bebeklerin birbirlerinin farkına varmalarıyla başlayan akran ilişkileri, çocuğun okula başlamasıyla ve diğer kişilerle etkileşime girmesiyle birlikte pekişir. Akran ilişkileri, sosyal ortamda nasıl davranılması gerektiği ile ilgili çocuğa zengin yaşantılar sunar, çocuğun sosyal ilişkilerine yön verir ve ileriki hayatında deneyimleyeceği sosyal duygusal ilişkileri şekillendirir Bu açıdan, yaşamın ilk yıllarından itibaren kurulan akran ilişkileri oldukça önemlidir.
#Konuk YazarÇocukluktan yetişkinliğe her bireyin hayatının çok anlamlı bir parçası olan akran ilişkileri; çocukluk çağında yetişkinlikten çok daha ayrı bir anlam taşıyor. Neredeyse her konuda olduğu gibi “arkadaşlıkta” da biz yetişkinlerin çoktan öğrenmiş olduğu bilgi ve beceriler, çocuklukta tecrübe edilmesi gereken yeni deneyimler olarak karşımıza çıkıyor. Akran ilişkilerinin kurulması, sürdürülmesi, arkadaşlık kavramının sağlıklı ve işlevsel bir biçimde çocuğun hayatında yer edinebilmesi için okulöncesi ve ilkokul dönemi kritik bir süreçtir. Ata Koleji Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Birimi, çocukluk çağında akran ilişkilerini birçok yönden ele alarak, çocuk gelişimi üzerindeki etkileri hakkında bilgi verdi.
#Akran ZorbalığıErken çocukluk dönemi, insan yaşamının ilk sekiz yılını kapsayan dönem olarak kabul edilir. Erken çocukluk döneminin insan gelişimine temel oluşturacak becerilerin ve alışkanlıkların kazanıldığı kritik bir dönem olduğunu tüm dünya tarafından kabul edilir. Öğrenme yaşam boyu devam eder ve bu dönemde yaşamın hiçbir döneminde olmadığı kadar hızlı bir gelişme ve öğrenme süreci yaşandığını gösterir.
#Sosyo-Kültürel KuramHamilelik döneminde kadının yaşam kalitesinin hem anne adayının hem de fetusun sağlığı açısından son derece önemli olduğunu belirten Çocuk Gelişimi Uzmanı Gökçe Gülen Akçin, “Kadına uygulanan aile içi şiddet; fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik ve duygusal travma olarak tanımlanabilir. Hamilelikteki şiddet bebeği de etkiler. Özellikle de beyinde zararlı etkilere yol açacağı, bebeğin duygusal gelişiminin de etkilenebileceği biliniyor” dedi.
#Çocuk Gelişimi UzmanıŞiddet içerikli oyunların çocuklarda “şiddet” kavramını normalleştirdiğini belirten uzmanlar, bu durumun şiddetin normal hayata taşınmasında etkili olduğunu vurguluyor. Şiddet içeren oyunların çocukta “ters kimlik” etkisi oluşturabileceğini belirten uzmanlar, “Özellikle gerçek yaşamda sağlıklı akran ilişkileri kuramayan, dışlanma yaşayan, olumsuz benlik duygusu olan çocuk ve ergenler, bu oyunlarla edindikleri kimlik üzerinden kendilerini ifade etmeye başlayabiliyor. Normalde olumsuz ya da toplumda istenmeyen, kabul görmeyen bazı davranışların belli ortam veya topluluklarda kabul görmesi, bu davranışların pekişmesi anlamına geliyor” uyarısında bulundu.
#ÇOCUKSalgın nedeniyle sosyal çevrelerinden uzak kalan çocuklara, körelmiş olabilecek sosyal becerilerini yeniden kazandırmak gerekiyor. Bunun için de özellikle anne ve babalara önemli görevler düşüyor. Aileler, bazen yalnız kalmalarına, arkadaşlarını kendilerinin seçmelerine ve eve getirmelerine izin vermek gibi zor olmayan ama etkili yöntemlerle çocuklarının sağlıklı sosyalleşmesine destek olabilir.
#ÇocukÜlkemizde ilk COVID-19, 11 Mart 2020’de görüldü. Özellikle hastalığın yayılma tehlikesi göz önünde bulundurularak Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı tüm okullarda 6-10 Nisan 2020 tarihleri arasında yapılması planlanan ara tatil 16-20 Mart 2020 tarihine çekildi. 23 Mart 2020’de ise uzaktan eğitim süreci başladı.
#KoronavirüsKidfluencer adı verilen ‘çocuk internet fenomenleri’ milyonlarca kişi tarafından takip ediliyor, ürün sattırıyor ve aynı zamanda yaşıtlarına rol model oluyor. Uzmanlar anne-babaları uyarıyor: Çocuğunuz takipçi ve para kazanacak diye bir yarış atına dönüşmesin. Maddi beklentilerle baskılanan değil, hayata katkı sağlayan çocuklara ihtiyaç var.
#GazetehaberleriÇocuğun gelişiminde anne ve baba tutumlarının önemine işaret eden uzmanlar, çocuğa arkadaş gibi yaklaşmak yerine sınır çizilmesi gerektiğini vurguluyor. “Çocuğunuzun arkadaşı değil, anne-babası olun” diyen uzmanlar, anne ve babanın çocuğunu iyi tanımasını, çocuğun mizaç ve kişisel özelliklerine uygun şekilde davranış modeli geliştirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
#ÇocukErgenlik adı verilen gelişim döneminde genç birey başkalaşıyor, tam bir yetişkine dönüşürken kişiliğini kazanmaya çalışıyor. Bu dönemi genç bireyle birlikte yaşayan ebeveynler zaman zaman endişeleniyorlar. Uzman Psikolog Dilara Sayar, ergen anne babalarına konuyla ilgili önemli bilgiler veriyor.
#Ergenlik Dönemi ProblemleriÇocuğunun cinsel istismarla karşılaşması her anne babanın en büyük korkusu. Çocuklar tam olarak dile getiremese de istismarın etkilerini bir ömür boyu taşıyabiliyorlar. Psikolog Seren Öztoprak, yaş kaç olursa olsun cinsel istismarın en zorlayıcı travmalardan biri olduğuna dikkat çekiyor. Peki, istismara uğrayan çocukların davranışlarında ne tip değişiklikler görülüyor?
#Cinsel TacizSınav kaygısı, kişinin önemli olduğunu düşündüğü sınav hakkında öncesinde, sırasında ve sonrasında düştüğü yoğun bir performans anksiyetesidir. Kişinin yaşantısında deneyimlediği olaylar ya da durumlara karşı oluşturduğu anlam kişide bir duygu yaratır ve bu duygu anlam kendini tekrar ettikçe tekrarlanır.
#Sınav Kaygısı İçin Ailelere TavsiyelerAltınbaş Üniversitesi Çocuk Üniversitesi ’İyi Arkadaşlık ve Akran İlişkileri Atölyesi’ çalışmalarının koordinatörlüğünü yürüten Doç. Dr. Aylin İlden Koçkar, çocuklar ile iyi arkadaşlıkların ne şekilde kurulabileceği, sosyal ilişkilerde olumlu iletişim kurmanın yolları, akran zorbalığı konularında uygulamalı ve etkileşimli atölye çalışması yaptıklarını belirtti.
#Akran Zorbalığı NedirÇocuğunu özel okula göndermek isteyen velilerin okul arayışı başladı. Ancak, bu konuda birçok hata yapılabiliyor. Eğitim sistemi sınav odaklı olduğu için aileler de seçim yaparken ilk olarak okulun sınav başarısını merak ediyor. Özel okul temsilcilerine göre ise bu bakış açısı doğru değil. Asıl düşünülmesi gereken çocuğun okulda mutlu olup olmayacağı ve sadece akademik anlamda değil, yaşam başarısı açısından öğrenciye neler katacağı.
#Lise