Ah şu ergenlerin beden takıntısı

Yaşam boyu sürecek davranışların büyük bölümü uzmanlara göre ergenlik döneminde oluşuyor. Bu evrede hem cinsellik, kimlik ve vücut görüntüsüyle ilgili sorunlar ortaya çıkıyor hem de beslenme ihiyaçları artıyor. Yanlış ve sağlıksız beslenme de daha çok bu evrede gelişiyor.

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi’nden Prof. Dr. Orhan Derman’a göre bu dönemi sağlıklı atlatmak için yetişkinlere kritik bir rol düşüyor. Özellikle yemek alışkanlıklarında rol model olmak önemli.

Kahvaltı okul performansını arttırken glisemik indeksi düşük yani kan şekerini hızlı bir şekilde yükseltmeyen yiyecekler öğrenmeyi kolaylaştırıyor. Prof. Dr. Derman bu dönemin önemini şöyle anlatıyor:
“Ergenlik çağı fizyolojik, psikolojik ve sosyal gelişimle birlikte büyümenin hızlı olduğu, yaşam boyu sürebilecek davranışların büyük ölçüde oluştuğu, bilgi alma ve alışkanlık kazanmaya en elverişli dönem. Çünkü sağlıklı besin seçimi büyüme ve gelişmeyi olumlu yönde etkiliyor. Örneğin kemik gelişimi için kalsiyum, kas gelişimi için protein, enerji için yağ, metabolik olayların gerçekleşmesi için vitamin ve mineraller gerekiyor. Bu dönemde aileyle beraber ne kadar düzenli öğün yenirse, erken erişkin dönemde de o derece düzgün yemek yeme alışkanlığı gelişiyor. Aile ile yemek yenilirken daha faydalı gıdalar alınıyor.”

Kız ve erkeklerde yaşanan sorunlar da farklı

Prof. Dr. Orhan Derman’ın verdiği bilgiye göre genç kızlar çekici bir vücuda sahip olma güdüsüyle çoğu kez hatalı diyet yapıyor. Bunun sonucunda yeme bozuklukları gelişiyor. Erkekler ise egzersiz yapmaya, vücut geliştirmeye önem veriyor. Bunun için de proteinden zengin beslenmeye çalışıyor.

Bunları yapıyorsanız doğru yoldasınız

- Yemeklerde ailece bir araya geliyor musunuz?
- Çocuğunuz her sabah kahvaltı yapıyor mu?
- Onun iştahın düzeyine saygı gösteriyor musunuz?
- Menüyü belirlerken onun da katılmasını sağlıyor musunuz?
- Yemek seçme özgürlüğü tanıyor musunuz?
- 3 ana, 2 ara öğün tüketiyor mu?
- Yemekle ödüllendirme ve cezalandırmadan kaçınıyor musunuz?
- Yemek yerken televizyonu kapatıyor musunuz?
- Televizyon seyretmeyi günde 2 saatle sınırlıyor musunuz?
- Daha aktif olmasını teşvik ediyor musunuz?
- Çocuğunuza örnek olmak için siz de spor yapıyor musunuz?

Sorulara verdiğiniz her “evet” yanıtı 2 puan, “hayır” yanıtı 0 puan, “bazen” yanıtı 1 puan Sorulara verdiğiniz “evet” yanıtı çoğunlukta ise doğru yoldasınız demek.

Gençleri tüm yemeklerini bitirmeye zorlayarak bir de ‘temiz tabak takıntısı’na yol açmayın. Ergen doyduğunu söylediğinde masadan uzaklaşmasına izin verin. Gençlere pozitif rol model olun. Oturarak yemek yemelerini ( ayakta, yürürken, uzanmış halde değil) sağlayın. Onlara yasaklanmış yiyecek listesi çıkarmayın. Yemekleri mümkün olduğunca çekici şekilde hazırlayın. Ergenlerle yiyecekler hakkındaki bilgilerinizi paylaşın. Menü seçimine ve yemek hazırlanmasına, alışveriş yapmaya yardım etmesini sağlayın, besinlerle ilgili kitap okutun.

Aktiviteyi arttırma yolları
- Hareketli olması için dışarıda arkadaşlarıyla buluşmasını önerin.
- Bir spor kursuna yazılması, okul takımında yer alması için cesaretlendirin.
- Kısa mesafedeyse okula servisle değil yürüyerek gitmeye teşvik edin.

Sporun faydaları şöyle özetlenebilir:

- Kendini enerjik hissetme,
- Güven duyma,
- Aile baskısını azaltma,
- İyi bir görünüme kavuşma,
- Okul başarısını arttırma,
- Yaşam boyu doğru bir alışkanlık.

Gençlerde kilo sorunu varsa aileye düşenler

- Yaşam tarzını değiştirmesine yardımcı olun.
- Duygusal sorunlarını yiyerek değil iletişim yoluyla çözmesine yardım edin.
- Evde abur-cubur değil sağlıklı yiyecekler bulundurun.
- Siz de bu konuda rol model olun.
- Gerekirse diyet ve psikoloji konusunda destek almasını sağlayın.
- Ergenlerde ‘sıfır beden’ imgesi nedeniyle yeme davranışı değişebilir. Bu konuda dikkatli olun.

Egzersiz hangi yaşta nasıl olmalı?

16 yaşa kadar: Haftada 3 veya daha fazla 20-25 dakika egzersiz.
16 yaş üzerindekilere: Her gün 30 dakika egzersiz veya haftada 3-5 kez, 30-60 dakika aerobik.

- Sadece YGS’den soru çözen adayların da MF, TM, TS puanları hesaplanacak mı?
Hayır. Bu puanların hesaplanması için testlerde 0.5 veya üzeri net yapmak gerek.

- Geçen yıl bir lisans programına yerleştirildim. Bu yıl üniversite sınavlarına girdiğimde okuldan gelen puanımın ham puanıma etkisi ne olacak?
Bir önceki yıl bir yükseköğretim programına merkezi sistemle yerleştirilen veya ön kayıtla kaydolan adayların yerleştirme puanları hesaplanırken, OBP çarpım katsayıları yarıya düşürülecek.

Diş gıcırdatma (bruksizm) uyku esnasında oluşan güçlü çene hareketlerinin neden olduğu bir durum. Toplumumuzda sık rastlanır.

Uyurken diş gıcırdatanlar genelde bunun farkına varmaz. Stresli, sinirli, hassas, titiz kişilerde ve bağırsak paraziti olanlarda sık karşılaşılır. Özellikle şakak ve yanak bölgesindeki kasların aşırı çalışması bu bölgelerde kas ağrısına neden olur. Bu kas ağrıları da zaman zaman baş ağrısı şeklinde kendini gösterir. Çene eklemine aşırı yüklenme sonucu eklemde ağrı, çıtırtı ve kenetlenme de olabilir.

Tedavi için kulak burun boğaz ve mide-bağırsak hastalıkları için dahiliye uzmanına başvurulması, Uyku sırasında dişlerin temasını engellemek için alt ve üst dişlerin arasına ‘gece plakları’ yerleştirilmesi, Stres terapisi ve gerekirse psikiyatrik destek alınması önerilir.

Gençler festivale

60 ülkeden ve Türkiye’nin 81 ilinden 1500 genç Konya Ovası Projesi (KOP) kapsamında bir araya gelecek. ‘Uluslararası Konya Ovası Projesi Gençlik Festivali’nin birincisi 8-11 Mayıs’ta Karaman’da düzenlenecek. Ulusal ve uluslararası gençlik kuruluşlarının katılacağı, gönüllülük temasının ağırlıklı olarak işleneceği etkinlikte panel, kültür-sanat, atölye çalışmaları ve konserler olacak. www.kopgenc.com

Hollanda’da maraton

Bu yıl 30’uncusu düzenlenecek Shell Ecomarathon için geri sayım başladı. 10 yıldır yarışmaya katılan Türkiye’den Hollanda’ya geleceğin mühendis ve bilim insanlarından oluşan 22 takım gidecek. 17 farklı üniversite ve 3 liseden öğrenciler yarışacak. 21-24 Mayıs tarihleri arasında Rotterdam kentinde düzenlenecek etkinlikte Avrupa genelinde 30 ülkeden 230 öğrenci takımı yer alacak.

ALES (AKADEMİK PERSONEL VE LİSANSÜSTÜ EĞİTİMİ GİRİŞ SINAVI): Lisans programını bitirdikten sonra eğitimine devam etmek isteyen öğrencilerin yüksek lisans veya doktora programlarına başvurabilmek için girmek zorunda oldukları sınav.

TUS: Tıp fakültesinden mezun olan ve uzmanlık eğitimi almak isteyen pratisyen hekimlerin girmek zorunda oldukları sınav. Adaylar önce İngilizce dil sınavına girer, başarılı oldukları takdirde bilim sınavına girmeye hak kazanır.

ÜDS (ÜNİVERSİTELERARASI KURUL YABANCI DİL SINAVI): Doktora ve doçentlik derecesi almak isteyen adayların girmek zorunda oldukları, ÖSYM tarafından hazırlanıp uygulanan merkezi bir sınav. Bazı üniversitelerde yüksek lisans yapmak isteyen adaylar için de zorunlu.

MODA VE TEKSTİL TASARIMI

PROGRAMIN AMACI: Moda ve Tekstil Tasarımı Bölümü, ülkemizin öncü sektörü olan tekstil endüstrisine evrensel ve çağdaş tasarım niteliklerine sahip, entelektüel değerleri özümsemiş sanatçı ve tasarımcı elemanlar yetiştirmeyi amaçlar.

PROGRAMDA OKUYACAK KİŞİLERDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER: Moda ve Tekstil okuyacak gençlerin, üstün yetenekli ve bilgi çağının tüm olanaklarını özümsemiş, güncellik ve moda marka yaratmada öngörüsü olan sanat ve tasarımcı aday öğrenciler olmaları beklenir.

MÜFREDATIN YAPISI: Öğrencilere dokuma, baskı, giyim ve örme gibi tekstilin temel alanlarında eğitim verilerek donanımlı ve tasarımcı bir kimlikle mezun olmaları sağlanır.

MEZUNLARIN ÇALIŞMA ALANLARI: Kendi markalarını yaratabilecekleri gibi tekstil ve moda endüstrisinin farklı alanlarında tasarımcı, yönetici, editör, fotografçı olarak çalışabilirler. Ayrıca danışmanlık hizmeti de verebilirler.