Bu da bir çeşit çocuk işçiliği
Güncelleme Tarihi:
Kidfluencer adı verilen ‘çocuk internet fenomenleri’ milyonlarca kişi tarafından takip ediliyor, ürün sattırıyor ve aynı zamanda yaşıtlarına rol model oluyor. Uzmanlar anne-babaları uyarıyor: Çocuğunuz takipçi ve para kazanacak diye bir yarış atına dönüşmesin. Maddi beklentilerle baskılanan değil, hayata katkı sağlayan çocuklara ihtiyaç var.
Oyuncak bebekleriyle şişme havuza giren Elif ya da kaydırağa yerleştirilmiş sürpriz yumurtaları toplayan Ryan Kaji... Anı için çekilmiş sıradan görüntülerden farkları yok. Ama Prenses Elif’in havuz videosu 25 milyondan fazla izlenmiş. Elif, 5 yaşından beri YouTube’da ve dört yıldır binlerce videosu toplamda yaklaşık 6 milyar kez görüntülenmiş. 9 yaşına gelen ‘Prenses Elif’in yanına bebek erkek kardeşini eklemiş ailesi. Ayrıca videoları yorumlara kapatmış.
Ryan Kaji, 26 milyon dolarlık geliriyle, 2019’un en çok kazanan YouTube fenomeni. Elif’in kanalının da geçen yıl 8 milyar liradan fazla kazandığı tahmin ediliyor.
Benzer çok kanal sayılabilir. Kidfluencer’lar (13 yaş ve altı çocuk influencer -ilham veren, yönlendiren-) milyon dolarlar kazanıyorlar; izleyen milyonlarca çocuğun rol modeli olmaları da cabası... Sosyal medya, çocuklar için yeni bir kariyer hedefi mi? Ebeveynler ne yapmalı? Uzmanlara danıştık.
Uzman klinik psikolog Reyhan Algül: Para kazanması için aile ve sponsorlar baskı yapıyorsa...
“Küçük bir çocuğun gerçek ilişkileri deneyimlemeye ihtiyacı var. Oyun oynamak, akran ilişkileri gibi... Sosyal medya fenomeni olmak artık şöhrete giden kolay yol. Ne yazık ki bazı ebeveynler de çocuklarını teşvik ediyor. YouTube’daki başarı, birçok bileşenden oluşan karmaşık bir sistem. İstediği kadar takipçi kazanamayan ya da video çekmekten tükenen çocuğu nelerin beklediğini tahmin edebiliriz. Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) çocuk işçiliği tanımı belli. Buna göre YouTube’da video çekmek için harcadığı zamandan dolayı bir çocuk çocukluğunu yaşayamıyorsa, fiziksel ve zihinsel gelişimi negatif yönde etkileniyorsa, aile, sponsorlar baskı yapıyorsa ve maddi beklentiler varsa kidfluencer’lığın da çocuk işçiliğin bir türevi olduğunu söylemek mümkün olabilir. Dünyanın bu kadar çok kidfluencer’a değil, iyi yetişen, duygusal zekâsı yüksek, şefkatli, hayata, kendine ve başkalarına katkı sağlayabilen yetişkinler olacak çocuklara ihtiyacı var.”
Hürriyet Pazar teknoloji yazarı Umut Fırat Eroğlu: Sporcu yetiştirmeye benziyor
“Kidfluencer’lığın önemli motivasyonlarından biri, sponsor firmalar tarafından fark edilip para kazanabilmek. Sporcu veya profesyonel mesleklere hazırlanan çocuklar gibi yarış atına dönüşme ihtimali var. Bazı çocuklar doğuştan yeteneklidir, bazıları sadece heves duyar. Bazı çocuklarsa ebeveynleri tarafından yetenekli olmaya zorlanır. Çocuğunuz doğuştan bu işe yetenekli değilse motive etmeye çalışmayın.”
Çocuğunuz kendi videosunu çekip sosyal medyada yayımlıyor mu?
ÜYELİKLERİNİ TAKİP EDİN: Çocukların neler izlediğini, hangi sitelere üye olduğunu, kimleri takip ettiğini düzenli olarak takip edin. Çocukların girdiği sitelere üye olun. Mutlaka koruyucu ağ ve programları kullanın. YouTube’da içerik üreten/üretmek isteyen bir çocuk bunu yaratıcılığından mı yapıyor yoksa sadece heves mi ediyor; bunun iyi anlaşılması lazım. (Psikolog Reyhan Algül)
ZAMAN SINIRLAMASI YETMEZ: Özellikle gençler farklı uygulamaları kullanıyor ve kullanım geçmişlerini temizlemekte ailelerinden daha bilgililer. Sadece zaman sınırlaması olumsuz sonuçları engelleyemez. İçerik kontrolü çocuk ne kadar küçükse o kadar yoğun olmalı. Kullanılan uygulamalara anne-babanın hâkim olması şart. (Psikiyatr Prof. Dr. Özgür Öner)
KONTROL İÇİN UYGULAMALAR VAR: Çocuğun izlediği içerikleri ve kullandığı uygulamaları kontrol altına almak için Net Nanny ideal bir uygulama. Kids Guard Pro, yüklendiği telefonun tüm mesajlaşmalarını, aramalarını hatta video ve fotoğraflarını raporlayabiliyor. Qustodio, internette attığı her adımdan haberimiz olsun diyen ebeveynler için bir diğer çözüm. Sosyal medya uygulamasında Facebook’la sınırlı olması dezavantaj. (Teknoloji yazarı Umut Fırat Eroğlu)
