Düzenli bir beraberliğe rağmen çocuk sahibi olamayan çiftlerde tüp bebek tedavisinde başarı oranı kısırlığın sebebine, uygulanan tedaviye verilen karşılığa, özellikle kadının yaşına, çiftlerin kilo, beslenme ve yaşam kaliteleri gibi birçok kritere göre değişebilir.
#Tüp BebekÇocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin yaklaşık %85’i ilk 1 yıl içinde gebe kalır. Eğer 1 yılın sonunda hamile kalamadıysanız kısırlığın nedeninin araştırılması ve uygun tedavinin başlanması gerekir. Aşılama vs. gibi diğer infertilite tedavilerine rağmen gebelik elde edilemediyse artık tüp bebek tedavisi gündeme gelecektir. Tüp bebek tedavisi nasıl bir süreçtir? Başarı oranı nedir? Başarıyı etkileyen faktörler nelerdir? Tüp bebek başarı oranı nasıl artırılır? Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Deniz Ulaş cevapladı.
#Tüp BebekRahim şekil bozuklukları üreme sağlığı ve gebelik sürecini etkileyebilen önemli bir problemdir; ancak bu sorunu yaşayan kadınların erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleriyle sağlıklı gebeliklere ulaşma şansı oldukça yüksektir. Rahim şekil bozuklukları, doğuştan gelen ya da sonradan oluşabilen yapısal anomaliler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bazen hiç belirti göstermeyen ve fark edilmeyen rahim şekil bozuklukları bazı kadınlarda tekrarlayan düşüklerin yaşanmasına, kısırlık problemi ile karşı karşıya kalınmasına, erken doğum gibi olumsuz sonuçlara yol açmaktadır. Rahim şekil bozukluklarının tedavisi, bozukluğun türüne ve kişinin yaşam planlarına göre değişiklik göstermektedir; bununla birlikte tüp bebek tedavisi gibi yardımcı üreme yöntemlerine de ihtiyaç duyulabilmektedir. Ayrıca rahim şekil bozukluğu olan kadınların gebelik süreci de daha sıkı takip gerektirir, erken doğum gibi oluşabilecek risklere karşılık bazı önlemler alınması söz konusu olmaktadır.
#RahimVarikosel erkek infertilitesinin (kısırlık) en sık düzeltilebilir nedenidir. Üreme çağındaki ergenler ya da yetişkinlerde testislere ait toplardamarlardaki genişleme olarak açıklanabilecek olan varikosel, tedavi edilmediği takdirde erkeklerde infertiliteye yol açabilmektedir.
#VarikoselYeni bir analize göre, tüp sterilizasyonu işlemi geçiren yani tüplerini bağlatan kadınların yüzde 5'inden fazlası daha sonra hamile kalıyor ve araştırmacılar, yaygın olarak kalıcı olduğu düşünülen tüp sterilizasyon prosedürlerinin başarısızlığının birçok kişinin beklediğinden çok daha yaygın olabileceğini söylüyor.im
#Doğum Kontrol YöntemleriYapılan yeni çalışma, kadınların kalıcı bir doğum kontrol yöntemi olarak tüplerini bağlatmasının daha önce düşünülenden daha az etkili olduğunu ortaya koyuyor. Peki ama bu nasıl oluyor? Tüpleri bağlanan kadın nasıl hamile kalabiliyor?
#Doğum Kontrol YöntemiÇocuk sahibi olma problemiyle başvuran hastalarımızda yaptığımız detaylı muayene ve değerlendirmelerin ardından anne-baba olmalarını engelleyen faktörleri net bir şekilde ortaya koyabilmek adına A’dan Z’ye gerekli tüm testlerin yapılması istenmektedir. Bu testlerin sonucuna bakıldığında çiftlerin üreme sağlığına yönelik erkek ya da kadın kaynaklı birtakım problemler tespit edilirken bir grup hastada hamile kalmayı engelleyecek herhangi bir sorun görülmemektedir.
#GebelikPolikistik over sendromu, insülin seviyesinin artmasına bağlı olarak meydana gelen hormonal düzensizlikler sonucu kısırlığa yol açabilen ciddi bir problemdir. Her 10 kadından birinde görülebilen Polikistik Over Sendromu düzensiz adet olma veya hiç adet olamama, yüzde veya vücutta tüylenme artışı gibi belirtiler gösterir. Bu problemi yaşayan kişilerin tedavisinde ilk adım fazla kilonun verilmesidir. Hastanın sağlıklı beslenme alışkanlığını kazanması ve düzenli egzersiz yapması önemlidir. Diyet ve egzersizle beraber ideal kilonun sağlanması yumurtlama fonksiyonlarının düzenlenmesini sağlayabilir. Yaşam tarzındaki değişiklik veya ilaç tedavilerine rağmen gebelik sağlanamayan hastalarda tüp bebek tedavisine ihtiyaç duyulabilir.
#Polikistik OverTüp bebek tedavisi kapsamında uygulanan embriyo dondurma yöntemi, gelişmekte olan embriyoların ileri bir tarihte kullanılmak üzere -196 derecede dondurulup saklanması işlemidir. Tedavide olan anne adayında düşük yumurta rezervi görülüyorsa, ailede erken menopoz hikayesi varsa, yumurta rezervini etkileyecek cerrahi müdahalelerde bulunulacaksa ya da genetik tarama yapılmasını gerektiren durum söz konusuysa embriyoların dondurulması önerilir. Embriyo dondurma işlemi gebelik elde etme şansını artırmanın yanı sıra transfer edilen embriyodan geriye kalan iyi kalitede diğer embriyoların da ilerleyen dönemlerde kullanılabilmesi için olanak sağlar. Dondurulan embriyoların çözülmesinden sonra yüksek canlılık oranları elde edebilmenin iki koşulu vardır; bunlardan biri teknolojik alt yapı ile donatılmış bir laboratuvar diğeri ise tecrübeli embriyologlardır. Bu iki faktörün sağlanabildiği merkezlerde dondurulmuş embriyolar ile gerçekleştiren tedavilerde daha yüksek başarı oranları elde edilmektedir.
#Dondurulmuş EmbriyoDoğal yollarla çocuk sahibi olma konusunda problem yaşayan ve buna bağlı olarak tüp bebek tedavisine başvuran çiftlerin sayısında günden güne artış görülmektedir. Büyük umutlarla anne-baba olmanın hayalini kuran çiftlerin tedavi konusunda karar verip merkez arayışına geçtiği noktada dikkat etmesi gereken çok önemli faktörler vardır. Tedavi olunacak adresin her şeyden önce köklü ve bilimsel alt yapısı olan bir merkez olması son derece önemlidir. Bu aşamada çiftler doktoru ile ilgili fikir birliği sağladıktan sonra merkezin başarı oranını, tıbbi olanaklarını, teknolojiyi ne kadar kullandığını ve tedavinin mutfağı olarak nitelendirdiğimiz laboratuvar koşullarını göz önünde bulundurup karar vermeliler.
#Tüp Bebek TedavisiTüp bebek tedavisi ülkemizde çokça başvurulan bir yöntem olmasına rağmen çiftlerin konu ile ilgili birçok yanlış bilgiye sahip olduğu görülmektedir. Bu durum hastaları çözüm arama noktasında umutsuzluğa sürüklemekle birlikte henüz tedaviye başlamadan bile psikolojik açıdan olumsuz etkilenmelerine yol açmaktadır. Dolayısıyla anne-baba olmak isteyen çiftlerin yakın çevrelerinden veya çeşitli mecralardan edindikleri duyumlara göre hareket etmemeleri; en doğru bilgiye hekimlerine başvurarak almaları son derece önemlidir.
#Tüp BebekVarikosel toplumda sık görülen hastalıklardan biridir. Testislerde bulunan toplar damarlarda genişleme (varis) olması durumuna varikosel denilmektedir. Genel olarak normal popülasyonun yaklaşık %15’inde varikosel izlenmektedir. Öte yandan çocuk sahibi olma talebi ile üroloji polikliniğine başvuran hastaların yaklaşık %35-40’ında varikosel saptanmaktadır. Erkek infertilitesi olarak bilinen hastalıkta çocuk sahibi olamayan erkeklerin önemli bir bölümünde varikosel saptanmaktadır. Bu yüksek oran aynı zamanda tedavi edildiğinde hastalığın tedavisi için önemli başarı elde etme imkanı sunmaktadır.
#Varikoselİnanmak, yılmamak, başarmak… Özlemle bekledikleri minik yavrularını kucaklarına alabilmek için tüp bebek tedavisi olan pek çok anne baba adayının ortak paydası… Günümüzde tıp ve teknolojideki hızlı gelişmelere hekimlerin tecrübesinin de eklenmesi, doğal yollarla çocuk sahibi olamayan çiftlerin ‘anne’ ve ‘baba’ olma hayallerinin gerçeğe dönüşmesini mümkün kılıyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum, Perinatoloji Uzmanı Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu, anne olmayı kolaylaştıran önlemleri anlattı; tüp bebek tedavisi sürecine yönelik önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
#BebekNormal koşullar altında çocuk sahibi olamayan çiftlerin başvurduğu tüp bebek tedavisinin son dönemde sıklıkla tercih edildiğini belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Düzgün Korkmaz, annenin yaşı konusunda uyarılarda bulundu. Korkmaz, "Annenin yaşı ilerledikçe başarılı gebelik oranı azalır. 35 yaş altı anne adaylarında başarı şansı yüzde 68-70, 42 yaşından büyük kadınlarda başarılı gebelik oranları yüzde 10’lara kadar gerilemektedir" dedi.
#Tüp BebekHem kadınlarda hem erkeklerde görülen infertilite yani kısırlığın altında birçok nedenin yatabileceğini söyleyen Tüp Bebek Bölümünden Doç. Dr. Gonca Yetkin Yıldırım, “Adet düzensizliği en dikkat çeken belirtilerdendir. Ayrıca gebelik olmadığı halde göğüslerden süt gelmesi, obezite, hormon bozukluğuna bağlı aşırı tüylenme ve akne problemi, erkeklerde sertleşme ve boşalma ile ilgili sorunlar, testislerde ağrı ya da şişlik gibi durumlar söz konusuysa gecikmeden bir doktora başvurulmalı” dedi.
#İnferteliteGebe kalamayan çiftlerin yüzde 40 ile 45’inde erkeğe bağlı nedenler görüldüğünü belirten Doç. Dr. Nadiye Köroğlu, “Özellikle erkek infertilitesinde çocuklukta ya da sonraki yaşlarda geçirilen kabakulak veya ateşli hastalıklar, inmemiş testis öyküsü, diyabet, akciğer hastalığı gibi sistemik hastalıklar, mesleki kaynaklı maruziyet sorgulanmalıdır” dedi.
#Kısırlık Neden OlurTüp bebek uygulamasında başarıyı etkileyen en önemli faktörler; erkeklerde sperm sayısı ve yumurtalık kapasitesini belirleyen kadın yaşıdır. Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Koray Altunay, çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin sperm, yumurta sayısı ve kalitesini korumak için tüp bebek tedavisini ertelememeleri gerektiğine dikkat çekti.
#Tüp Bebekİspanya’da yapılan bir araştırmada, rahimdeki yararlı bakterilerin, tüpleri hasar görmüş, tıkalı ya da tüpü olmayan kadınların anne olabilmelerinin yolunu açmak için uygulanan tüp bebek tedavisinin başarısını artırdığı ortaya çıktı. Kadın Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Erkut Attar, çalışmayı çocuk sahibi olmak isteyen aileler için yeni bir umut ışığı olarak değerlendirdi. Prof. Dr. Attar, “Faydalı bakterilerin yokluğu, embriyonun rahim duvarına yapışma oranını yüzde 60,7den yüzde 23.1e düşürmüş. Bu çok önemli bir bulgu” dedi.
#Tüp Bebek