Uzun bir aradan sonra Türkiye yeniden hava köprüleri ile dünyaya bağlanıyor. 1 Temmuz tarihinden itibaren başta THY olmak üzere, özel havayolu şirketlerimiz uçulamayan noktaları tarifelerine alıyorlar. Kısa süre sonra yine havalimanlarımız dolup taşacak. Uçaklardaki doluluk hızla artacak. Uzaklar Türkiye’ye yeniden bağlanacak.
#YAZARFransa’da savaş bombardıman uçakları Mirage, Rafale ve Falcon uçaklarını üreten, Le Figaro ve Express dergileriyle medya dünyasında yer alan Dassault sanayi imparatorluğunun sahibi Senatör Serge Dassault bürosunda çalışırken kalp yetmezliğinden yaşama veda etti.
#Falcon UçaklarıGüney Afrika'nın efsanevi lideri Nelson Mandela için düzenlenen cenaze törenine 53’ü halen görevde eskilerle birlikte 100’ün üzerinde devlet ve hükümet başkanı katıldı. Güney Afrika, organizasyonu son derece zor olan bu törene dünyanın çeşitli ülkelerinden katılmak isteyen heyetlerdeki sayının az tutulmasını rica etti. Türkiye’nin Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay’la temsil edildiği cenaze törenine ABD Başkanı Barack Obama, Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve Brezilya Devlet Başkanı Dilma Rousseff kendilerinden önceki Başkanları da davet etti. İngiltere Başbakanı David Cameron da ondan önce görev yapan başbakanları törene katılacaklar listesine aldı. Buraya kadar her şey iyi, peki Johannesburg’a hangi uçaklarla ve nasıl gidildi? Detaylara bir göz atalım.
Tıpkı uçaklar gibi iş jetlerinin teslimlerinde de sorunlar yaşanıyor. Uçak fabrikaları için parça üreten firmaların pandemiden bu yana hâlâ toparlana-maması imalatçıları zor durumda bırakınca pazar mecburen ikinci el iş jetlerine kaymış, bu da fiyatları 25-65 milyon dolar bandına çıkarmıştı. Ancak son dönemde fiyatlar biraz gerilemeye başladı. 2018 model Falcon 7X’i 16 milyon dolara almak mümkün...
#İş JetiGökyüzünün en yükseklerine çıkabilen dünyanın en yeni iş jetlerinden biri Falcon 6X. Daha kalktıktan birkaç dakika sonra havalimanı altınızda kalıyor. Bir füze gibi kalkıp tırmanıyor. İleri teknolojiler, güçlü motorlar insana güven veriyor. Oturduğunuz koltukta bunu tam olarak hissediyorsunuz. 47-48 bin feet’e çıktığında bile sizi ürkütmüyor. Türbülanslara takılmıyor.
#Falcon 6XDünyanın her yerinde ekonomiler zorlanmaya başladığında tuhaf bir şey oluyor. İşadamları ya da büyük şirketler sıradan iş jetleri yerine daha büyük uçaklara yöneliyorlar. Yani ortalama 40-70 milyon dolar değerindeki uçaklar daha fazla rağbet görüyor. Daha ucuz uçakların satışı düşüyor.
#CenevreRus havayolu şirketleri pilotların eğitimleri, eğitim yenilemeleri konusunda ciddi sorun yaşamaya başladı. THY’den ret kararı ile karşılaşan Rus şirketler, Uzakdoğu ülkelerindeki simülatör merkezlerinde eğitim için rezervasyon çabasına girdi. Ancak ambargolar nedeniyle birçok eğitim merkezi ret cevabı verdi. Çünkü bu merkezlerin çoğu ya Avrupa ya da Amerika sivil havacılık otoriteleri ile sertifika konusunda anlaşmalı.
#THYPersonel bulmakta güçlük çeken havalimanları ciddi sıkıntıya düştüler. Başta İngiltere, Almanya ve Fransa olmak üzerek birçok ülkenin büyük havalimanlarında tam bir kaos yaşanıyor. Bavullar ortada kalıyor. Check-in kuyrukları uzayıp gidiyor. Bazı uçuşlar iptal ediliyor. Havalimanına uçmak için gelenler ya ıstırap çekiyor ya da uçamadan geri dönüyor.
#HavalimanıRus işgalinin başlamasından birkaç saat önce iki A400M nakliye uçağı Türk vatandaşlarının tahliyesi için Kiev’e gönderilmişti. Ancak Rusların bombardımanı nedeniyle havalimanı kullanılamaz hale geldi. Uçakların havalanması mümkün olmayınca ekipler Ukrayna Büyükelçiliği’ne sığındı. Her biri ortalama 110 milyon Euro değerindeki uçakların zarar görmemesi için çalışılıyor.
#A400M Nakliye UçağıUmarım çok iyi bir yıl olur. Havacılık dünyası sıkıntılı ama çok sıkıntılı bir yıl geçirdi. 2021 yılının yarısından sonra biraz işler açıldı. Ama birbiri ardına gelen COVID-19 varyantları yine de havayolu uçuşlarını etkiledi. Yolcular yılın son aylarında biraz daha kendilerini özgür hissetmeye başladılar. 2022 yılı ise birçok yeniliği beraberinde getirecek.
#PandemiFransız uçak imalatçısı Dassault dünyayı şaşkınlığa uğratan bir sürpriz yaptı. Yeni imalatına başladığı geniş gövdeli 6X uçağını uzatıp menzilini arttırarak bir uçak açıklayacak sanıyordum. Ama birden yep-yeni, görülmemiş genişlikte bir gövde, yüksek hızlı, ultra uzun menzilli bir uçak çıkıverdi ortaya. İçinde duştan mükemmel büyük bir yatağa kadar her şey olan uçak ‘Havadaki penthouse’ sloganı ile tanıtıldı. 2025 yılında müşterilerle buluşacak uçağın fiyatı tahminlere göre 75 milyon dolar civarında olacak.
#YAZARBir ülkeye gidiş ve dönüşte yapılan PCR testleri bazen uçak bilet fiyatlarını katlıyor. Dört kişilik bir ailenin yurtdışına gidip gelmesinde verecekleri test parası 500-1000 doları buluyor. Seyahat şirketleri bu yüzden ne yapacaklarını bilemiyorlar. Yolcular neredeyse bilet fiyatlarından önce test ücretlerinin hesabını istiyor.
#YAZARGeçen hafta THY’nin yeniden yönetim ve icra kurulu başkanı seçilen İlker Aycı, 2018’de kargonun yıldız olacağından bahsediyordu. Geçmişte sigortacı olan başkan İlker Aycı, pandemi sürecinde kargo ile şirketin bir tür sigortasını yapmış oldu aslında. Kasadaki nakiti de harcamayarak zor zamanların sigortası için tuttu.
#YAZARHavayolu şirketleri çok zor zamanlara girdi. Hâlâ yeterince yolcu yok. COVID-19 hız kesmiyor. Ölümler artıyor. 2019 yılındaki havayolu yolculuğu sayılarına ulaşmak daha birkaç yıl alacak. Fabrikalar, uçak üretimlerini iyice kıstı ama uçak fabrikalarının ön, arka ve başka yerlerde kiraladıkları apronları ağzına kadar uçakla doldu. Binlerce uçak yerde. İşin sonu çok karanlık.
#YAZARKoronavirüs salgını havacılık sektörünü derinden etkilerken iş jetlerinde önemli bir düşüş olmaması dikkat çekti. Amerika pazarında satışlar şaha kalktı. Asya-Pasifik ülkelerinde işadamlarının satın aldığı yeni uçak sayısında yüzde 10’ların üzerinde artış yaşandı. Türk pazarındaki iş jeti sayısı abartılacak kadar çok olmasa da hatırı sayılır bir sayıda.
#YAZARİstanbul Yeni Havalimanı’nda ‘ayağı yere basmayan’ ve ‘Teknofest’ diye adlanan bir şenlik yaşadık. 550 bin kişi festivale akın etti. Uçaklar, insansız hava araçları değil sadece yarışmalar, yetenek gösterilerinin teknikte dorukta olanlarına kadar geniş bir yelpazede teknolojimiz gözler önüne serildi. Ama daha önemlisi yarınlar için gençlere start verildi, cesaret verildi, belki de çokça da garanti verildi...
#YazarBugün 8 Mart Dünya Kadınlar Günü. Tarihte iz bırakan, güçlü kadınları tekrar hatırlıyoruz. Sanatın birçok dalında hep öncü oldular. Kimi bilimde çığır açtı, kimi söylediği şarkıyla gönlümüzde taht kurdu. Ülkemizi ileriye taşıdılar. İşte unutulmayan 8 kadın...
#Sabiha Gökçen