Davranissal Bilim
davranissal-bilim’a ait tüm site haberleri
‘Ölüm bir yaşamı sonlandırıyor, aramızdaki ilişkiyi değil’
‘Devam Eden Bağlar’ modelinin yaratıcılarından Prof. Dr. Dennis Klass’la birlikte saygın ‘Death Studies’ akademik dergisinde bir makale yayımlayan uzman psikolog Zeynep Selvili Batuk: “Bektaşi kültüründe ‘Öldü’ yerine ‘Gözümden gönlüme aktı’ derlermiş. Sahiden de öyle olmuyor mu?”
#Zeynep Selvili Batuk
'Benzersiz bir şey! Başka yapabilen yok' Bilim insanları bile şaşkın: Kış soğuklarını bakın nasıl atlatıyorlar...
Kış gelip de havalar soğuduğunda biz çareyi üzerimize kalın bir şeyler giymekte, kaloriferi ya da sobayı yakmakta buluyoruz. Peki vahşi doğada yaşayan hayvanlar kışın soğuklarından nasıl korunuyor?
#Hayvanlar
Uyuşturucu ve kumar bağımlılığı tırmanıyor
Dün, sanatçılar Umut Akyürek ile Oktay Ertuğrul’un, kızları Melek Bal’ın uyuşturucu madde ile mücadelesinde yaşadıkları zorlukları yazdım. Bugün sırada Türkiye’nin bağımlılığı önleme, tedbir ve terapisinde en yetkili kurumlardan biri, Yeşilay’ın genel başkanı, psikolog Doç. Dr. Mehmet Dinç var. Diyor ki: “Türkiye’nin sadece madde değil kumar bağımlılığı da olmak üzere iki büyük sorunu var. Sağlam, toplumsal bir duruş sergilemezsek toparlamamız çok zor.”
#Uyuşturucu Bağımlılığı
Senelerce doktor doktor gezdi, hastalığı bir türlü teşhis edilemedi: Kahkaha bile atamıyor, korkunç halüsinasyonlarla yaşıyor! Peki sebebi neydi?
Tuhaf semptomlar sergilemeye başladığında henüz 12 yaşındaydı. Ne kadar uyursa uyusun doyamıyor gün içinde olmadık yerlerde uykuya dalıyordu. 20'li yaşlarında durum daha da kötüleşti, gönül rahatlığıyla kahkaha bile atamaz hale geldi. Pek çok doktor dolaştı, hastalığı nihayet 2007'de teşhis edilebildi. Peki hayatını kâbusa çeviren bu belirtilerin nedeni neydi?
#SağlıkEtik yapay zekânın Türk eğitim sistemindeki geleceği
Yapay zekânın (AI) hızla toplumun tüm alanlarına nüfuz ettiği bir dönemde, eğitim alanı da derin dönüşümler geçirmektedir. Türkiye’de de diğer yerlerde olduğu gibi, eğitimciler ve politika yapıcılar, sınıflarda ve kurumlarda yapay zekânın faydalarını keşfetmeye başlıyor, öğrenme deneyimlerini geliştirme, eğitim sonuçlarını iyileştirme ve kapsayıcılığı artırma potansiyelini tanıyorlar.
#Ebru Doğdu
İlk kez 1987'de fark edildi ama bu kadarını bilim insanları bile beklemiyordu! Önce yakalayıp ağzında eziyor, sonra vücuduna sürüyor...
Hastalandığımızda kimi zaman bitki çaylarından, çorbalardan kimi zaman da ilaçlardan medet umar, hızla toparlanmaya çalışırız. Peki bu sadece insanlara özgü bir davranış mı? Yakın zamana kadar öyle zannediliyordu. Ancak son dönemde yapılan araştırmalar bunun tersini söylüyor. İşte okudukça şaşıracağınız birkaç örnek...
#Yaşam
Alzheimer’ı yenmenin yolu gerçekten bulundu mu? Hastalar anlatıyor: Ölümcül hastalığın etkilerini tersine çevirdik!
Alzheimer hastalığı durdurulabilir mi? Yepyeni bir çalışmaya ve bu çalışmaya katılan iki Alzheimer hastasına göre cevap “evet”. Cici Zerbe ve Simon Nicholls adlı iki hasta, katı ama basit yaşam tarzı değişiklikleri yaparak öldürücü hastalığı önlediklerini ve hatta tersine çevirdiklerini iddia ediyor.
#Alzheimer
Hafta içi uykusuz kalıp hafta sonu telafi mi ediyorsunuz? Gün içinde mutlaka şekerleme mi yapıyorsunuz? Bu uyarılar sizin için 'Risk çok yüksek'
İyi bir uyku, sağlıklı yaşamın en önemli unsurlarından biri. Ancak ne yazık ki toplumun önemli bir kısmı iyi uyuyamamaktan şikayetçi. Geçtiğimiz günlerde yayımlanan bir araştırma, bu konuda çok ilginç detaylar ortaya koydu.
#Uyku
Fen bilimlerinde başarılı olmanın yolları
Fen bilimleri derslerin amacı öğrencileri günlük ve iş hayatına hazırlamaya çalışmak. Öğrencilerin bu süreçte kazanması gerektiği düşünülen yetkinlikler fen okuryazarlığı olarak tanımlanıyor. Öğrenciler fen bilimlerindeki bilgi, beceri ve duyuşsal özellikleri günlük yaşamda karşılaşılan durumlarda kullanabiliyorsa fen bilimleri eğitimi açısından günlük ve iş hayatına hazır demektir. Fen okuryazarı öğrenciler; temel fen bilimleri konu ve kavramlarını bilir, bilimin ve araştırma sorgulamanın doğasıyla ilgili doğru bir anlayış geliştirip bilimsel yöntemleri, düşünme ve süreç becerilerini günlük hayatta karşılaştıkları sorunların çözümünde kullanabilir. Ayrıca bu öğrenciler fen bilimleri hakkında olumlu duygu ve düşüncelere sahiptir.
#Konuk Yazar
Aşk neden gözümüzü kör ediyor? Ayrılık sonrasında vücudumuzda neler oluyor? Lafın gelişi değil bilimsel gerçek 'Sevgi su ve gıda kadar hayati bir ihtiyaç'
İlk aşık olduğumuzda neden gözümüz karşımızdakinin kusurlarını görmez? Karnımızda uçuşan kelebeklerin, terleyen avuçlarımızın sebebi nedir? Neden hep sevdiğimizle birlikte zaman geçirmek ister, onu yeri gelince kendimizden bile kıskanırız? Peki sevilen kişi hayatımızdan çıktığında bu kaybın vücudumuza nasıl bir etkisi olur? Bilim insanları bütün bunları teker teker anlattı...
#AŞK
Dijital stres ve eğitim
Dijital stres literatürümüze yeni girilen bir kavram olmakla beraber; bireylerin dijital tüketim alışkanlıklara buna bağlı örtük üretilen içerikler ve yoğun bilgi paylaşımına bağlı olarak birey üzerindeki vicdani ya da kalbi tatminsizliklerin kişi üzerinde bıraktığı etkileme veya etkilenme durumu olarak biliniyor.
#Konuk Yazar
Rüya gören sadece biz değiliz! Mürekkep balıklarından örümceklere tüm canlılar uykuda hareket halinde!
Hayvanlar da bizim gibi rüya görüyor mu? Rüya görmenin insana özgü bir özellik olduğu düşünülüyordu. Ancak, bilim insanları canlılar dünyasında rüya görmenin sanılandan daha yaygın bir durum olduğunu ortaya koydu. Hayvanların insanlar gibi rüya görmesi, gelişmiş bir hayal gücüne sahip oldukları varsayımını da ortaya çıkarıyor. Peki ama hayvanlar rüyalarında ne görüyor? İşte şaşırtıcı detaylar...
#Uyku Bilimi
Bir doktor 20 yıl boyunca araştırdı, ömrü uzatan beslenme şeklini buldu... MediterAsian tam olarak ne demek?
Bir doktor ve gıda bilimci olan William Li, 20 yıl boyunca beslenme şeklinin hastalıkları yenmeye ve daha uzun bir ömre nasıl yarayacağını araştırdı ve sonunda aradığı cevabı buldu. Akdeniz ve Asya mutfağını harmanladığı beslenme tarzına ‘MediterAsian’ adını veren Li’nin altı kategoriye ayırdığı diyetini Prof. Dr. Alev Keser ile inceledik
#Akdeniz Diyeti
20 yılın sonunda ömrü uzatan beslenme şeklini buldu: MediterAsian! ‘Dünyanın en büyük iki yemek kültürünün eşsiz bir karışımından ilham alıyor’
Bir doktor ve gıda bilimci olan William Li, 20 yıl boyunca beslenme şeklinin hastalıkları yenmeye ve daha uzun bir ömre nasıl yarayacağını araştırdı ve sonunda aradığı cevabı buldu. Akdeniz ve Asya mutfağını harmanladığı beslenme tarzına ‘MediterAsian’ adını veren Li’nin altı kategoriye ayırdığı diyetini Prof. Dr. Alev Keser ile inceledik
#Akdeniz Diyeti
Çocuklarımızı ekrandan nasıl korumalıyız?
Günümüzde çocukların teknoloji ve ekranla karşılaşma yaşları oldukça erken dönemlere çekilmiş durumda, oysa bazı ülkelerde bebek ve çocuk koruyucu ruh sağlığı adına ilk 3 ve4 yaşlarda ekran kullanımının sıfır düzeyde olmasına dair düzenlemeler oluşturduğunu da duyuyoruz. Bebek beyninin özellikle anne, baba ve sosyal çevre ile etkileşimi sayesinde geliştiğini, bu sayede sinir hücreleri arasında yeni bağlantılar oluştuğunu; çocuklarda, başkasını gözlem, taklit edebilme ve oyun sayesinde öğrenmenin gerçekleştiğini biliyoruz.
#Konuk Yazar
Dünya 'konuşan' köpekleri tartışıyor! Acıkınca 'mama' sıkılınca 'oyun' diyorlar... Komutla oyuncak getirmekten ne farkı var?
"Lassie bize bir şey anlatmaya çalışıyor" cümlesi bir nesil için çok şey ifade ediyor. Peki tüm köpekler ve hatta kediler tıpkı Lassie gibi çok şey anlatabilseler nasıl olurdu? Son dönemde oldukça popüler olan köpek butonları, bu ihtimali gerçek kılmayı vadediyor. Bu ne kadar mümkün? Bilim insanları bu işe ne diyor?
#Köpek
Ah bu şarkıların gözü kör olsun | Müzik nasıl oluyor da anıları canlandırıyor? Hangi hastalıkların tedavisinde kullanılıyor?
Herkesin başına gelmiştir; dinlediğiniz bir şarkı sizi bir anda yıllar öncesine götürür, eski hatıralar bir bıçak gibi aklınıza saplanır. Tıpkı "Çoktan unuturdum beni seni çoktan, ah bu şarkıların gözü kör olsun..." şarkısında dendiği gibi... Peki bunun nedeni ne? Müzik ve hafıza ilişkisi neden bu kadar güçlü? Müziği oluşturan sesler beynimizde nasıl bir işlemden geçiyor? Bu durum sağlığımız açısından ne anlama geliyor? Uzmanlarla mercek altına aldık.
#Sağlık
Dijital oyun içerikleri ve ekran zorbalığı
Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerinin bir ürünü olarak dijital nesnelerin yoğun bir şekilde kullanılması gençler, çocuklar ve yetişkinler üzerinde farklı farklı etkileri ortaya çıkarıyor. Buna göre yaşamsal sürecin bir parçası ve fırsatı olarak görebileceğimiz dijital nesneler ile yeni arkadaşlıklar edinme ve sürdürme, bilgiye kolay erişim, zaman geçirme ve oyalama aracı olarak karşımıza çıkıyor.
#Konuk Yazar