×
İstanbul’dan Bartın’a doğru havalandığımız helikopter Çatalağzı dolayındayken Hattat Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Hattat, kömüre dayalı üretim yapan iki elektrik santralını gösterdi:
- Denize daha yakın görünen ve siyah duman çıkan santral, devlete ait. Arkada da bir santral var. Bakın buradan bakınca o santral sanki çalışmıyor gibi. O da Eren Holding’e ait. Yeni teknolojiyle kurulduğu için neredeyse duman çıkarmıyor.Geçen ağustos ayında Bitlis Eren Üniversitesi’nin Ahlat eserleri sergisi için Viyana’ya gittiğimde davet sahibi Eren Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Eren’e Çatalağzı’ndaki santralı sordum:
- Çatalağzı’nda halen faaliyette olan santralımıza ve limana 1.4 milyar dolar yatırım yapmıştık. Orada 1400 megavat elektrik üretiyoruz. Santralı büyütmek için 1.6 milyar dolarlık daha yatırım yapıyoruz.- Santral ithal kömüre mi dayalı?- Mümkün olsa tümünü yerli kömür kullanırız. Şu anda yüzde 60 ithal, yüzde 40 yerli kömür alıyoruz.Tekirdağ Çorlu’da da 200 megavatlık doğalgaz çevrim santralının faaliyette buunduğunu belirtti:
- Eren Holding’in en büyük işi elektrik. 2016’da toplam elektrik üretimimiz İstanbul’un ihtiyacına yetecek noktaya gelecek.Başta Yatağan ve Çatalağzı’nda halen kamuya ait santral olmak üzere kömüre dayalı eletrik üretiminin çevre kirliliği nedeniyle tepki çektiğini anımsattım:
- Kömürden elektrik üretmeyi tümüyle reddetmek doğru olmaz. Almanya’da elektriğin yüzde 53’ü kömürden elde ediliyor. Türkiye’de bu oran yüzde 28. Artık teknoloji oldukça ilerledi. Modern kömür santrallarının sayısı artmalı. Yeni yer gösterilirse başka kömür santralı kurmak isteriz.Elektrik üretimine dönük yatırımlarının süreceğini vurguladı:
- Enerji portföyümüze hidroelektrik santral da eklemek isteriz. Bunu satın alma yoluyla yapabiliriz.Ardından holdingin ikinci ana işi kağıt üretimine değindi:
- Çorlu’daki fabrikamızda yılda 600 bin ton üretim yapıyoruz. Ek yatırımla 2015’te kapasitemiz 1 milyon tonu aşacak.Grubun 3’üncü büyük işinin perakende olduğunu belirtti:
- İsmet İnönü’nün Lozan’da konakladığı dönemdeki harcamalarını içeren faruraları titizlikle tutması beni çok etkiledi. Faturaları kuruşu kuruşuna almış, ibraz etmiş, onların günümüze kadar örnek kalmasına da özen göstermiş.
Ardından Koç Holding’in kurucusu Vehbi Koç’un İsmet İnönü’nün bu yönlerini örnek aldığına yakın tanık olduğunu vurgulayıp, şu örneği anlatmıştı:
- Vehbi Bey, evindeki köpeğe holding şirketlerinden Maret’ten kemik istemişti. Maret’teki arkadaşlar kemik göndermeye başladı. Vehbi Bey, “Fatura kesin, kemiklerin parasını ödeyeyim” dedi. Arkadaşlar, “Bizim kemik satışımız yok, fatura kesemeyiz” cevabı verdi, Vehbi Bey ısrar etti. Bunun üzerine Maret, kemikler için özel kod açtı, Vehbi Bey’den kemik parasını tahsil etti.
Bir süre önce Koç Grubu’na bağlı Tat’ın eski Genel Müdürü ve İsmet İnönü’nün torunu Güçlü Toker’le Atatürk Havalimanı’nda karşılaşınca, İnönü Vakfı’nın “Lozan Antlaşması’nın 90’ıncı Yılı” nedeniyle düzenlediği sergiyi anımsattım:
- O sergide Lozan faturalarının da yer almasını anneme (Özden Toker) ben önermiştim. Gerçekten o faturaların görülmesinde yarar var.
Ardından Cengiz Solakoğlu’ndan dinlediğim kemik öyküsünü aktardım. Gülümsedi:
- O kemikleri rahmetli Vehbi Bey’e ben götürürdüm.
CHP’nin ekonomi politikalarından sorumlu yeni Genel Başkan Yardımcısı Doç. Selin Sayek Böke, CHP Bursa Milletvekili ve Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu Üyesi Doç. Aykan Erdemir’le birlikte yeni döneme dönük hazırlıklarını anlatmaya başlarken, ekonominin mevcut yapısını şöyle tanımladı:
- Bugün Türkiye’de vahşi kapitalizmi yaşıyoruz. Eskimiş, köhnemiş bir düzen ve vizyonla yola devam ediliyor.Türkiye’nin sosyal piyasa ekonomisi uygulaması gerektiğini savunup, iddasını ortaya koydu:
- Türkiye’yi orta gelir tuzağından CHP iktidarı çıkarır. 2015’te iktidara gelip, iki dönem kalırsak, 8 yılda orta gelir tuzağını rahatlıkla aşarız.CHP’nin bugüne kadar pek üzerinde durmadığı bir konuya odaklandı:
- Türkiye’den çıkmış bir dünya markamız yok. Dünyanın en değerli markalarının sıralandığı listelerde ilk 500’de bir markamız yok.Bu konudaki hedeflerini paylaştı:
- 2015’te iktidara gelip, 8 yıl, yani 2 dönem kalırsak, her yıl bir dünya markası yaratacağız.Bunun için parasal destek dışında adımlar atacaklarını kaydetti:
- Bugün dünya markası olma yolunda markalarımız var. Her yıl aralarından en yakın adayı önündeki engelleri kaldırarak destekleyip dünya markası olmasını sağlayacağız.Orta gelir tuzağından çıkış için üretimde ciddi bir dönüşüm gerektiğini vurguladı:
- Bu dönüşüm için gerekli adımlardan biri dünya markası yaratmaya dönük strateji olacak. Aykan Erdemir, CHP’nin daha önce marka kavramını 2011 seçim bildirgesinde KOBİ’ler ve turizm için kullandığını anımsattı:
- THY Anonim Ortaklığı’nın 16 iştiraki var. Turkish Technic’le HABOM bir ay sonra birleşince şirket sayımız şimdilik 15’e inecek. THY A.O., bu yılı 11.4 milyar dolar ciroyla kapatacak. Grup ciromuz da 17.5 milyar doları bulacak. Holdingler sıralamasında 2’nci sıraya yerleştik. Önümüzde bir tek Koç Grubu var.Sonra bazı veriler üzerinde durdu:
- İştiraklerimizle birlikte personel sayımız 45 bini buluyor. Sadece THY A.O.’da 18 bin 914 kişi çalışıyor. Bunlar arasında 602’si pilot, 1993 yabancı personel var. 52 farklı ülke uyruklu pilot THY’de görev yapıyor. THY A.O., Türkiye’nin en fazla SGK primi ödeyen şirketi.2003’ten buyana toplam yolcuda 5 kat, transitte 15 kat, filoda 3 kat büyüme yaşadıklarını belirtti:
- Toplam yolcu sayısı bu yıl 59.5 milyon olacak. Bunun 14.1 milyonunu transit yolcu oluşturacak. Filomuzdaki uçak sayısı da 55’i geniş gövde, 264’e çıkacak. 6.9 olan ortalama filo yaşı 7 tane A340’ı elden çıkarınca daha da aşağı inecek.2014-2021 dönemindeki kesinleşmiş uçak siparişlerine değindi:
- Bu dönemde 30’u geniş gövde, 247 uçak daha filomuza katılacak. Son yıllarda teslim edilenlerle birlikte 2021’e kadar uzanan uçak siparişi sayısı 287’ydi. Bunların liste fiyatı 35.5 milyar dolardı.THY’nin 108 ülkede 264 noktaya uçtuğuna dikkat çekti:
- 2003’ten beri açtığımız hiçbir hattı kapatmadık. 2003’ten bugüne hiçbir yılı zararla kapatmadık. Uçaklarımızın hiçbirinde Hazine garantisi istemedik. Geçmişte uçaklar Hazine garantili alınırdı. Uçak alımları dahil tüm yatırımlar özkaynakla yapılıyor. THY, 80 yıllık tarihinin en güçlü nakitine sahip olduğu dönemi yaşıyor.2023’te ulaşmayı hedefledikleri noktayı anlattı:
ABD’nin “Finansal İstihbarat”tan sorumlu Hazine Bakanlığı Müsteşarı David Cohen’in Turhan’la görüşmesi vardı:
- İran’a para transferini durdurmanızı bekliyoruz.Cohen, bu talep ve uyarıyı bildirmek üzere Merkez Bankası ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) kapısını sık sık aşındırıyordu. Turhan, Cohen’e yine Türkiye’nin İran’la ticari ilişkisinin enerji ayağını anımsattı:
- İran’dan yılda 12 milyar dolarlık gaz alıyoruz. Parasını ödemek zorundayız. Ya bize o gazı aynı koşullarda alacak başka yer bulun ya da bu paranın transferine şüpheci yaklaşmayın.Cohen ısrar edince Turhan sordu:
- İran’a 12 milyar dolarlık ödemeyi bankacılık sisteminden yapmayacaksam nasıl bir formül bulayım? 12 milyar doları çuvallarla İran sınırına çaktırmadan bırakıp kaçayım mı? İran, paraları sınırdan mı alsın?World Economic Forum’un-WEF (Dünya Ekonomik Forumu) “Gelecekteki Bölgesel Kalkınma İçin Kaynakların Ortaya Çıkarılması” başlıklı özel İstanbul toplantısı öncesinde Arzuhan Doğan Yalçındağ (Doğan TV Yönetim Kurulu Başkanı)-Mehmet Ali Yalçındağ’ın (Yandex Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı) WEF Başkanı Klaus Schwab onuruna evlerinde verdikleri davette Turhan ve Doğuş Holding CEO’su Hüsnü Akhan’la sohbet ederken Denizbank CEO’su Hakan Ateş yanımıza geldi. Ateş, Cohen’le ilgili bir konuyu aktarınca Turhan, Merkez Bankası günlerindeki görüşmeleri anımsadı:
- İran, ödemelerimiz için altın formülü üzerinde de o günlerde çok durdu. Kendilerine, “Türkiye’nin o kadar altın üretimi yok. Bu iş için gereken altını ithal etmek durumundayız. Formül uygulanabilir değil” dedim.İran’ın altın konusunu kendisine 4-5 kez açtığını belirtti:
- Her seferinde İran’la altın trafiğine dayalı ödeme sisteminin ülkemiz için iyi olmayacağını söyledim. Bunu hükümete de aktardım.O görüşmelerden birinde İran’a önerdiği başka formüle değindi:
- İran tarafına, “Size Türkiye Cumhuriyeti Hazine tahvili verelim” dedim. Bu yöntem gündeme gelseydi İran’a, “Bizim tahvilleri silah alımı ve benzeri işlerde kullanmak yok” şartını koyacaktık.
- Stop lambası üreten Alman Odelo satışa çıktı, siz almalısınız.
O dönemde Farba başta olmak üzere Bayraktarlar Aydınlatma Grubu’nun cirosu 34 milyon, ihracatı 3-4 milyon Euro’ydu. Ahmet Bayraktar, Odelo’yu inceledi, ekibiyle Almanya’daki 4, Slovenya’daki 1 fabrikasını gezdi. Almanya’nın otomotiv devleri, stop lambası aldıkları Bayraktarlar’a olumlu işaret verdi:
- Odelo’yu almanızı isteriz.
Ahmet Bayraktar, durumu Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve babası İzzet Bayraktar’a açtı. Birlikte Odelo’nun fabrikalarına gittiler. Bu sırada Koç Holding’in Alman Grundig markasını alma sürecini de incelendi, yol haritası çizildi. Pazarlık yapıldı, anlaşmaya varıldı:
- O sırada bir vakıfın ayakta tuttuğu Odelo, 5 fabrikasıyla Şubat 2011’de Bayraktarlar’a devroldu.
Odelo, Türkiye’deki fabrikalar ve Çin’de 14-15 ay önce kurulan stop lambası fabrikası dahil, 110 milyon Euro yatırım yapıldı. Ahmet Bayraktar’ın ABD’de elektrik-elektronik eğitimini tamamlayan oğlu Mehmet Fatih Bayraktar, 3 yıl Odelo’nun Almanya’daki merkezinde çalıştı. Bu süreçte Odelo’nun Slovenya’nın Prebold kentindeki fabrika personeli tedirgin oldu:
- Türk patron fabrikayı kapatacak.
LC Waikiki Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük, Bosna-Hersekli gazetecilerin yoğun ilgi gösterdiği sohbet toplantısında şirketin verilerini sıraladı:
- 2014’ü yüzde 25 büyüyerek 6 milyar lira, yani 2 milyar 750 milyon dolar ciroyla kapatacağız. Personel sayımız 22 bin 500’ü aştı. Türkiye istihdam liginde 11’inciyiz. Kadın istihdamında 3’üncü sıradayız. Kurumlar vergisinde Türkiye 19’uncusuyuz.
2023 hedeflerinin yüzde 25’ini yakaladıklarını belirtti:
- 2023’te 10 milyar dolarlık ciro eşiğini aşmayı, Avrupa’nın en başarılı 3 perakende şirketi arasına girmeyi planlıyoruz. Şu anda Avrupa’da 7’nciyiz.
LC Waikiki Uluslararası Mağazalar Genel Müdürü Yenal Gökyıldırım, yurtdışında ilk mağazayı 2009’da Romanya’da açtıklarını anımsattı:
- Mostar, Bosna-Hersek’teki 3’üncü, yurtışındaki 100’üncü mağazamız oldu. Şu anda Türkiye dahil 23 ülkenin 141 kentinde 487 mağazamız var. Türkiye’de 72 kentte 387 mağazaya ulaştık. Haftada bir mağaza açıyoruz. Yurtdışı mağazalar bu yıl 120’yi bulacak. Yurtdışı mağazaların toplam cirodaki payı şimdilik yüzde 20 düzeyinde.
2023’te yurtiçinde 500, yurtdışında 1000 mağazaya ulaşmayı planladıklarını vurguladı:
KIRKLARELİ’nin Lüleburgaz İlçesi Belediye Başkanı Emin Halebak aradı:
- 450 yıllık Sokollu Mehmet Paşa Külliyesi’ndeki hamamı restore edip belediye meclis salonu haline getirdik. Bu, Türkiye’deki belediyeler arasında bir ilktir.
Prof. Kenan Mortan ve Dünya Gazetesi Başyazarı Osman Saffet Arolat’la birlikte geçenlerde Lüleburgaz’a açılış için gittik. Milli Eğitim eski bakanlarından Necdet Tekin, CHP İstanbul milletvekilleri Umut Oran ve Süleyman Çelebi’nin de katıldığı törende Lüleburgaz Belediyesi Fen İşleri Müdürü Nalan Koç, Sokollu Külliyesi’nin özelliklerini anımsattı:
- Sokollu Külliyesi, Mimar Sinan’ın Selimiye’den önce yaptığı eserlerden biridir. 1568’de yapımı gerçekleştirilen 3 bin metrekarelik alana sahip Külliye, Camii, Medrese, Arasta, Kervansaray, Hamam ve Sübyan Mektebi’nden oluşur. Bugün sadece cami, medrese, arasta, sübyan mektebi ve restorasyonunu gerçekleştirdiğimiz çifte hamam ayakta kalabilmiştir.
6 MİLYONA MAL OLDU
Restorasyonun bedelini ortaya koydu: