×
THY’nin en büyük yolcu uçağı hangisi olacak? Airbus A380 mi, yoksa Boeing 747-8 yani yeni nesil Jumbo mu?
Bu soru uçuşup duruyor. A380 üç sınıflı yani first, business ve ekonomi olarak 555 yolcu, diğeriyse 450 yolcu taşıyor. İkisi de iki katlı, çift koridorlu. A380’in liste fiyatı 428, 747-8’inki 367.8 milyon dolar.
Ama tabii hiçbir havayolu bu kadar parayı verip almıyor. Leasing şirketlerinden finansal kiralama yapıyor. Havayolları aylık ödemelerle bu uçakları kiralayıp operasyonlarına katıyor.
Peki, bu büyüklükte bir uçak THY için gerekli mi? Evet, çünkü birçok havalimanında trafik sıkışıyor. Örneğin New York JFK, Tokyo Narita, Londra Heathrow ya da Seul Incheon gibi havalimanları, havayollarının günde 2-3 sefer yapmaları yerine bir büyük uçakla gelmelerini istiyor. Böyle bir durum bağlantılı uçuşlara katılmada sorunlar çıkarıyor ama daha düşük maliyetli oluyor.
Bilet fiyatlarını biraz daha aşağı çekiyor.
Atatürk Havalimanı’nı kullanabilir mi?
THY’nin bu aralar en büyük derdi, Atatürk Havalimanı’nda ‘İstanbul Lounge’ özel yolcu salonunu kullanan yolcular arasında uçak kaçırma oranlarının yüksek olması. Neden mi? İşte cevabı
THY’nin İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali’ndeki CIP salonu başa bela oldu. Yolcular giriyorlar, çıkmak bilmiyorlar. Hatta yemeye-içmeye öyle dalıyorlar ki her 100 yolcudan en az üçü uçak kaçırıyor. Ya da en az 10 yolcu da son dakika uçağa biniş için kapıya zar-zor yetişiyor.
Bunun nedeni bir kusur değil. Nedeni; mükemmellik. Müthiş bir salonda, sürekli düzenlenmiş bir yemek festivali var.
Bir köşede mantı yapılıyor. Yüzünden tebessüm eksik olmayan bir hanım harika mantıları önünüzde açıp pişiriyor. Bir tarafta gözleme. Yiyip yiyebileceğinizin en iyisi. Lezzetli. Peynirli ya da ıspanaklı. Ben pilates yapıyorum diye üstüne tereyağı da sürdürüyorum.
Bir başka köşede harika kıymalı, peynirli ve ustanın kendi karışımı pideler. İddia ediyorum, bir başka yerde bu kadar lezzetlisini ve tabii hijyenik şartlarda imal edilmiş temizini bulamazsınız. Gözlerinizin önünde mükemmel karışımlarla hazırlanıyor.
Bir köşeden sokak simidinin dayanılmaz kokusu geliyor. Yanında Vakfıkebir’in Alp Dağları’ndaki sütlere savaş açmış tereyağı var. Sürüyorsunuz ve yiyorsunuz. Beyniniz, damağınızdan önce lezzet sinyallerini veriyor.
Uçuşlar tek tek iptal ediliyor. Kar krizine hazır mısınız? Haklarınızı biliyor musunuz?
İstanbul’u etkisi altına alan kar yağışı seferleri altüst etti. Yüzlerce uçuş iptal oldu. Binlerce yolcu elde olmayan şartlar nedeniyle uçamadı. İstatistikler, uçuş iptallerinin en önemli nedeninin meteorolojik şartlar olduğuna dikkat çekiyor. Düşen görüş, kar yağışı veya fırtınalar özellikle de havayollarının aktarma yaptıkları ana merkezlerini vuruyorsa bir anda çok sayıda sefer iptal edilebiliyor.
Unutmayın; bu durum, dünyanın dört bir tarafında hiç beklemediğiniz bir anda başınıza gelebilir. Hazırlıklı olun. Acil durumda tüm iletişim kanallarınızı açık tutun. Telefonla yakınlarınıza ulaşmaya çalışın. Eğer bilgisayarınız yanınızdaysa veya cep telefonunuzdan internete bağlanabiliyorsanız son gelişmeleri yakından takip etmekte fayda var.
Uluslararası kurallar gereği, şirketler uçuş iptallerinde yolcuları müsait yer bulunan planlanmış diğer bir seferle uçurmak zorunda. Bu işlemler yapılırken havayolu yolcudan ek ücret veya gider isteyemez. Yeni uçuşun ücret ve giderleri daha düşük ise aradaki farkı havayolu yolcuya iade eder.
Ayrıca bekleme süresine uygun yiyecek içecek ikramı, gerektiğinde bir veya daha fazla gece, otelde konaklama, 2 telefon görüşmesi yapma, faks/teleks/e-mail çekme imkânı verilir.
Ama özel bir gözlükle sanal gerçekliğe üç boyutlu bir adım atmaya hazır mısınız?
Uçakta film seyreder misiniz? Bunun için koltuktaki ekranı mı kullanırsınız, yoksa tabletiniz veya diz üstü bilgisayarınızı mı? Bu soruların cevapları uçuşunuzun uzunluğu veya havayolunun sunduğu ürüne göre değişiyor. Bazı şirketler, özellikle kısa uçanlar, her koltuktaki ekranı ekstra ağırlık görüyor. Bakım zorlukları nedeniyle uygulamayı kaldırıyor. Bazı havayollarıysa tam tersini düşünüyor. İnce, yüksek çözünürlüklü ekranlarla, neredeyse binlerce kanallı eğlence sistemleriyle yolcusunu uzun yolda meşgul etmenin yolunu arıyor.
Avustralyalı Qantas Havayolları, kabin içi eğlence sistemini yeni bir boyuta taşıdı. Yolcularını ‘sanal gerçeklik’ ile tanıştıran şirket, kabinde interaktif gözlük kullanımı başlattı.
Uygulamada Qantas, first class uçan yolculara Samsung’un ‘Gear VR’ üç boyutlu gözlüklerini verecek. Denemeler, 15 Mart’tan itibaren Qantas’ın Airbus A380 uçaklarında Los Angeles hattında yapılacak.
Bu gözlüğü takan yolcu, Qantas’ın Los Angeles’ta yeni açtığı özel yolcu salonunu sanal olarak gezebilecek. İsterse havayolunun yeni tasarım kabinlerinde bir yolculuğa çıkacak. Veya Avustralya’nın ünlü milli parkı Kakadu’yu da bu gözlükle dolaşabilecek. Hizmet sadece tanıtımla sınırlı değil. Qantas geçmişten günümüze zengin üç boyutlu film arşivini first class yolcularına sunacak.
Üç aylık denemenin ardından havayolu talebin devam etmesi durumunda bu hizmeti business class’ta da vermeyi planlıyor. Üç boyutlu film kütüphanesini de genişletecek Avustralyalı havayolu gelişmiş ses sistemi ile de üç boyutlu görüntü kalitesine destek verecek.
İrlanda’dan çıkıp Avrupa’yı saran düşük maliyetli havayolu şirketi Ryanair, şimdi gözünü başta Türkiye olmak üzere Mısır, İsrail ve Rusya’ya dikti. Boeing’e sipariş verdiği ve yolcu kapasitesi 200 olacak 737 MAX 200’lerle birlikte daha uzak noktalara uçmak isteyen Ryanair, bu uçakları 2019’dan itibaren teslim almaya başlayacak.
Boeing’in 737-800 modelinden geliştirilen ve 189 koltuk kapasitesi 200’e çıkartılan
MAX 200 serisi, yeni nesil motorlarla yüzde 20 daha az yakıt harcayacak.
Amerikan Southwest Havayolları’nın açtığı yoldan ilerleyen Ryanair, Avrupa’yı ‘düşük maliyetli havayolu’ kavramı ile tanıştıran şirket oldu. Ana havalimanlarının yerine daha uzaktaki küçük meydanları tercih eden Ryanair, uçağa verdiğiniz bavuldan koltuğunuza kadar ücret alıyor. Yolculardan kendi uçağa biniş kartlarını basıp getirmelerini istiyor.
Yapılan araştırmalar memnuniyetin düşük olduğunu gösterse de yolcular Ryanair’den
vazgeçmiyor.
Bir önceki mali yılı 569 milyon Euro kâr ile kapatan şirket, beş yıl içinde uzun menzilli uçaklarla Avrupa’nın 15 kentinden ABD’ye sefer yapmaya başlayacak. Hedef, tek yön biletin vergiler dahil 90 Euro’ya satılması. Bunun için 50 uçak sipariş vermeye hazırlanan Ryanair, uzun menzilde de taşları yerinden
Sanal dünyadan ne kadar uzak kalabilirsiniz? Elektronik postalarınıza bakmadan kaç saat yaşayabilirsiniz? Uzun yıllar uçaklar adeta birer kaçış noktasıydı. Bugün ise her bindiğiniz 100 uçaktan 24’ünde internet var. Bu oran ABD’de yüzde 66’ya kadar çıkıyor. THY’de ise sayı artıyor. 2018’de hedef 62 uçakta internetin olması.
Havayolları hem yolcularını memnun etmek hem de ek gelir için kabinde kablosuz internet hizmeti veriyor. Birçok yolcu yemek istemiyor. Veya uzun yolculuklarda ‘amenity kit’ olarak adlandırılan çantaları da... İstekleri kesintisiz ve hızlı bir internet. Routehappy’nin raporuna göre, ABD’deki yolcuların yüzde 64’ü internet hızını fena bulmuyor. Bu oran Avrupa’da biraz daha düşük.
İnternetle ilgili bir sorun, kullanılan cihazların hızla azalan şarjları. Birçok yolcu, internet bağlantısıyla birlikte koltuklarda şarj için USB girişlerini veya diz üstü bilgisayarları için elektrik girişlerini tercih ediyor. İnternet konusunda havayollarının farklı yaklaşımları var. Bazı havayollarında hizmet ücretsiz. Birçok şirket sabit bir gider tahsil ediyor. Örneğin, THY uçaklarında saatlik internet 9.99 dolar. 24 saatlik paketse 14.99 dolar. Uçuş milleri karşılığında internet hizmeti veren havayolları da var. Bazı şirketlerse indirdiğiniz veri kadar ücret talep ediyor.
Fatura sizi şaşırtmasın
Geçen yıl en ilginç olaylardan biri Singapur Havayolları’nda yaşandı. Bir yolcu elektronik postalarına bakmak üzere internete girdi. 4 megabyte’lık bir dosya indirdi. Ancak kredi kartına gelen fatura tam 1.171 dolardı! Şirket 30 megabyte’lık veriyi 28.99 dolardan satıyordu. İtiraz üzerine havayolu kayıtları tekrar inceledi. Bilgisayarın güncellemeleri nedeniyle başka dosyaların da indirildiği fark edildi. Yolcudan sadece 28.99 dolar alındı. Siz yine de uçakta internet kullanacaksanız kabin dergisine bakın veya kabin memurlarına sorun. Bir sonraki ay sürprizle karşılaşmayın.
Şimdi sıra yurtdışında. Almanya, Hollanda ve İngiltere’de açılacak kurslarla uçuş korkusuna savaş açılacak.
Her ne kadar birçok kişi belli etmese de her 100 yolcudan 85’i uçaktan korkuyor. Bir çoğu da korkusunu belli etmemeye çalışıyor. Her uçağa binişi adeta işkenceye dönüyor. Kimilerindeyse uçuş fobisi o kadar ileri düzeyde ki, havalimanının yakınından bile geçemiyor. Havada uçak görmeye tahammülü yok. Yapılan araştırmalar da uçuş korkusunun sektöre ağır maliyetine dikkat çekiyor. Her yıl son anda korku nedeniyle iptal edilen biletler veya uçuş yapamama nedeniyle 4 milyar dolarlık bir gelir kaybı söz konusu. THY, 2008’den bu yana uçuş korkusunu yenmek isteyenler için eğitim başkanlığı bünyesinde özel kurslar düzenliyor. Bugüne kadar binden fazla kişinin katıldığı kurslarda yüzde 90’ın üzerinde başarı yakalandı. Bir günü teorik, ikinci günü de tüm grubun uçtuğu kurslara şimdi yurtdışından da talep var.
Hazırladıkları programın dünyadaki en kapsamlı kurslardan biri olduğunu söyleyen THY Eğitim Başkanı Doçent Doktor Kemal Yüksek, “Almanya, İngiltere ve Hollanda’da görüşmeler yaptık. Kurs yapılacak yerler, eğitim için mock-up merkezleri belirlendi. Önümüzdeki aylarda İstanbul’daki gibi kurslar düzenleyeceğiz. Teorik aşamadan sonra uygulama uçuşunu İstanbul’a yapacağız. Bu hem imaj hem de turizm açısından farklı bir bakış olacak” diyor. Uçuş korkusunu yenen bir kişi ilerleyen aylarda en az üç kişiyi bu kurslara getiriyor. İlerleyen dönemde bu eğitimlerin bir bölümünün uzaktan yani ‘e-learning’ yoluyla yapılması hedefleniyor.
2 bin liraya korkudan arının
Kurs iki gün sürüyor. Ancak öncesindeki görüşmelerde korkuların nedeni araştırılıyor. Benzer korkular yaşayanlarla özel bir ekip oluşturuluyor. İlk gün teorik eğitimle başlıyor. Korkularla nasıl baş edileceği anlatılıyor. Nefes egzersizleri gösteriliyor. Daha sonra hepsi aynı zamanda eğitmen olan kabin memuru, teknisyen, kaptan pilot gibi farklı görevlerdeki THY çalışanları soruları yanıtlıyor. Uçaklar hakkında bilgi veriliyor. Korku öncelikle yerde çözülüyor. Gün sonunda mock-up olarak adlandırılan THY’nin Uçuş Eğitim Merkezi’ndeki uçak kabin kesitine gidiliyor. Hidrolik kollar üzerindeki kabinde türbülans aşamaları gösteriliyor. Yangın, tahliye, suya iniş gibi acil durumlar yaşatılıyor.Eğitimin ikinci günündeyse Antalya, İzmir gibi yurtiçinde bir noktaya uçuluyor.
Şehir turu ve yemeğin ardından aynı gün akşamı dönülüyor. Yolcular daha sonra takip ediliyor. Birçoğu kısa sürede uzun uçuşlar yapmaya başlıyor. Kursların fiyatı 2 bin TL. Öğretmen veya akademisyenlere ise indirimli fiyat 1.200 TL.
Tanrılar Okulu...
Stefano D’Anna bir kahraman ve onu yöneten Dreamer’ı yaratmış. Dreamer, sürekli romanın kahramanını dünyadaki korku ile yönetilen kısırdöngülerden çıkarmaya çalışıyor.
Şiirsel sloganlarla ona daha fazla insan olmayı öğretiyor.
Felsefi sözler kelimelerin kimliğini hırslardan arındırıp huzura yolculuk yaptırıyor.
Arkadaki kahraman bir hayal, aynı vücutla bütünlemiş yorumcu Dreamer diyor ki; ‘düş–le’ olacak.
Üç yıl önce bu kitaptan haberim yoktu. Maldivler’den ayrılırken yeniden gelmeyi düş’ledim. Ve günlerden bir gün arkadaşım “Gidelim” dedi. Ne düş’ümden haberi vardı ne de o coğrafyaya olan sevgimden.