×
Biden yönetiminin Ankara ile mesafeli tutumunu sürdürmeye çalıştığı bir döneme denk gelen görüşmenin en önemli başlıklarından biri beklendiği gibi Türkiye’ye F-16 satışı oldu.
İki taraftan da gelen açıklamalardan bu konuda sürecin devam ettiği, Türkiye’nin Biden yönetiminin satış için onayı gereken ABD Kongresi üzerindeki nüfuzunu kullanmasını istediği anlaşılıyor.
ABD ise Ankara’nın İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğini onaylamasının Kongre’ye karşı elini güçlendireceği mesajı veriyor.
ÇAVUŞOĞLU’NUN SÖZLERİ
ÇAVUŞOĞLU önceki gün ABD Dışişleri Bakanlığı’nda Blinken ile bir saat 45 dakika süren toplantı sonrasında yaptığı açıklamada, F-16 satışında önemli olan ABD yönetiminin kararlılığı olduğunu söylerek, “Kongre’de Bob Menendez gibi üyelerin engelleme adımları karşısında yönetim güçlü duruş sergilerse bu iş çözülür” dedi.
Çavuşoğlu, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik sürecinin hızlanmasının, Kongre’nin satışı onaylamasında olumlu etki yapacağını herkesin söylediğini belirterek resmi olarak böyle bir koşulun olmadığını kaydetti ve “‘Türkiye F-16 almak istiyor, her istediğimizi yaptıralım’ anlayışıyla bu işler yürümez” gibi dikkat çekici bir ifade kullandı.
TOP KONGRE’DE Mİ
MALÛM
Neler olduğuna şöyle bir bakalım. Suriye’de Esad rejiminin yanında savaşa girerek dengenin Şam lehine dönmesini sağlayarak Ortadoğu’nun önemli aktörlerinden biri haline gelen Rusya, aynı askeri başarıyı Ukrayna sahasında göstermekte ise zorlanıyor.
Batı’nın Kiev’e verdiği anlık istihbarat, silah desteği ve askeri eğitimle birlikte Rus ordusu umduğu momentumu yakalayamazken sahadaki durum anlaşılan Kremlin içinde de hesaplaşmalara neden oluyor.
RUSYA’DAN YENİ KOMUTAN
Bunun en somut göstergesi de Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun önceki gün Genelkurmay Başkanı Yevgeniy Gerasimov’u Ukrayna’daki Moskova’nın deyimiyle ‘özel harekât’ın başına ataması oldu.
Oysa daha üç ay önce General Sergey Surovikin bu göreve getirilmişti. Moskova, Suriye’de görev almış Rus komutanlardan olan ve ‘General Kıyamet’ lakaplı Surovikin’e büyük umut bağlamıştı.
Surovikin, ordu içinde kontrol ve koordinasyonu sağlayıp Ukrayna altyapısına büyük zarar veren saldırılara imza atsa da kasım ayında Rusya’nın işgal ettiği Ukrayna toprağı Herson’dan çekilme kararını açıklayarak ciddi bir geri adıma damgasını vurmuş oldu.
WAGNER’İN ETKİSİ ARTIYOR
General
1996-2001yılları arasında şeriatın en katı formuyla ülkeyi yöneten Taliban, Ağustos 2021’de ABD’nin çekilmesi üzerine kontrolü yeniden sağladığında bu kez daha ılımlı bir yönetim benimseyeceği beklentisi oluşmuştu. Ancak öyle olmadı.
ÖNCE MÜZİK SUSTU
ÖNCE müzik okulları kapandı. Sonra sıra kız öğrencilere geldi. İlkokula gitmelerine izin verildi. Ancak ortaokula gitmeleri yasaktı. Tuhaf bir şekilde ise üniversiteye devam etmelerine izin verildi. Ama bu kez sınıfları çarşafla bölüp kadın-erkek ayrı oturulması şartı getirdiler. Kimi yerlerde ise kız öğrenciler, sadece kadın öğretmenlerden ders alabildi.
KATI UYGULAMA EMRİ
SONRA geçen ay Taliban lideri Hibetullah Ahundzade’nin şeriat kurallarının daha sıkı uygulanmasını istediği haberleri çıktı. Derken Afganistan’dan halka açık ilk idam, uzuv kesme gibi infazlara dair haberler gelmeye başladı.
İşte kadınlara yönelik üniversite yasağı ve sivil toplum örgütlerinde çalışma yasağı da bu sertleşme kararını izledi.
Eğitimde kadın-erkek ayrımının uygulanamadığı, kılık kıyafet şartlarına uyulmadığı, müfredatta İslam’a aykırı unsurlar yer aldığı gibi bahaneleri öne sürdüler.
EVLERE KAPANDILAR
Yazılan, çizilenlerden aksiyon filmi de çıkar, komedi filmi de.
Eski monarşi günlerine özlem duyan yaşlı bir Prens, aşırı sağcı eski bir milletvekili, bir yargıç, emekli bir asker, Rus işbirlikçileri ve onların etrafında dallanıp budaklanan bir örgütlenme.
Kendilerine ‘Reichsbürger’ diyorlar, yani ‘İmparatorluk Vatandaşları’.
Hayalleri de 2’nci Dünya Savaşı sonrasında kurulan Federal Almanya Cumhuriyeti’ni ve sınırlarını meşru saymadıklarından 1871 tarihli Alman İmparatorluğu’na geri dönmek.
PRENS HEINRICH’İN RÜYASI
Haklarında çeşitli senaryolar var. Parlamentoya baskın düzenleme planı yaptıkları, hatta cumhurbaşkanı ve başbakan için dublör kullanmayı düşündükleri, bir yandan da Prens 13’üncü Heinrich’i ülkenin başına getirmeye hazırlandıklarına dair.
700 yıllık Reuss hanedanından gelen Heinrich, komplo teorilerine kanmış, yoldan çıkmış bir yaşlı diye sülale tarafından dışlanmış biri. Ülkenin doğusunda bir de av köşkü var. Buranın mühimmat deposu olduğu, hatta hafta sonları silahlı talim yapıldığına dair de kuşkular söz konusu.
AYLAR SÜREN TAKİP
Biden yönetiminin Amerikan ekonomisini canlandırmak için attığı korumacı adımlar, savaştan en çok etkilenen bölgelerden olan Avrupa’yı tedirgin ediyor. Dün ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmeye giden Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ziyaretini de bu perspektiften değerlendirmek mümkün.
AVRUPA NİYE RAHATSIZ
MALÛM, savaş öncesi Avrupa’nın en büyük doğalgaz tedarikçilerinden biri Rusya’ydı. Ukrayna krizi nedeniyle uygulanan yaptırımlar yüzünden Avrupa, büyük ölçüde Rus gazından vazgeçti.
İşte tam da burada kaya gazı keşfiyle doğalgaz üreticisi olan ABD’nin likit doğalgaz (LNG) satışı devreye girdi. Ancak Avrupalılar, Amerika’daki gaz fiyatının neredeyse dört mislini ödüyorlar.
Bu da hem endüstriyel üretimin pahalanması, rekabetin zorlaşması, hem de hanelerin daha pahalıya ısınması anlamına geliyor. Dolayısıyla Avrupa Birliği, müttefik ABD’nin fahiş doğalgaz fiyatından rahatsız.
TEDİRGİN EDEN DÜZENLEME
AVRUPA en çok da Biden yönetiminin yaz aylarında hayata geçirdiği 370 milyar dolarlık Enflasyonla Mücadele Düzenlemesi’nden (EMD) kaygı duymaya başladı. Sağlık, iklim ve vergi düzenlemeleri içeren yasanın yerli üretime yönelik teşviklerinin Avrupa’dan yatırımların ABD’ye kaymasına neden olacağı endişesi yaşanıyor.
Rusya’nın altyapıya yönelik saldırıları nedeniyle birçok hanede elektrik ve sular kesik.
Başkentliler bir yandan Rus füzelerine, öte yandan kara kışa karşı yaşam mücadelesi veriyor.
Tek teselli kaynağı ise cepheden gelen Rus işgaline karşı elde edilen ilerleme haberleri.
MORAL VEREN GELİŞME
UKRAYNA, Batı’dan aldığı askeri ve silah desteğiyle Rusya’ya karşı büyük direnç gösteriyor. Nitekim Rusya, Ukrayna’da ilhak ettiğini açıkladığı Herson’dan geçen hafta çekilme kararı aldı.
Rusya’nın kontrol ettiği Kırım’a komşu olan Herson’da tutunabilmek Moskova için kritik önem taşıyordu.
Ancak halkın direniş göstermesi, lojistik sıkıntılar Rusya’yı geri çekilmeye zorlarken Ukrayna için de büyük moral kaynağı oldu.
ABD’Lİ KOMUTANIN MESAJI
Mesele Afrika Boynuzu’nda insanların kuraklık yüzünden açlıkla karşı karşıya kalmaları.
Mesele yaz aylarında yüzyılın selini yaşayan Pakistan’ın hâlâ kendini toparlayamamış olması.
Mesele Avrupa’nın dünyanın en hızlı ısınan bölgesi olması.
Mesele Akdeniz Havzası için alarm zillerinin çoktan çalmış olması.
Mesele yaz gelince bitmek bilmeyen orman yangınları.
Mesele özetle iklim krizi ve verilen sözlerin hayata geçirilmesindeki isteksizlik.
İKLİM ZİRVESİ
İşte
Salı günü yapılacak seçimlerde ABD Kongresi’nin 435 sandalyesi ve 100 üyeli Senato’nun 35 sandalyesinin yeni sahipleri belirlenecek. Halihazırda Temsilciler Meclisi ve Senato’da Başkan Joe Biden’ın Demokrat Partisi çoğunlukta bulunuyor. 36 eyalette valilik seçimlerinin yanı sıra eyalet meclisi seçimleri de yapılacak.
CUMHURİYETÇİ EĞİLİM
ABD’de âdettendir, ara seçimlerde Başkan’ın partisi bir miktar sandalye kaybeder. Şimdi de anketler, Temsilciler Meclisi’ndeki çoğunluğun Cumhuriyetçi Parti’ye geçebileceğini gösteriyor. Senato ise daha belirsiz. Şu anki haliyle 50’ye 50 kalabileceği gibi, orada da Cumhuriyetçilerin üstünlüğü sağlayabileceğine dair öngörüler de söz konusu.
Ara seçimlerin gidişatı bir anlamda 2024 başkanlık seçimleri için de ipucu verici olacak. Henüz ikinci dönem için aday olup olmadığını açıklamayan Başkan Joe Biden’ın (79) akıbeti de muhtemelen buna göre şekillenecek.
Demokrat Parti, son dönemde sık sık gafları ve şaşkın tavırlarıyla gündeme getirilmek istenen Biden ile mi yoluna devam edecek, yoksa yeni bir aday mı çıkaracak?
TRUMP İÇİN REFERANDUM
Madalyonun öbür yüzünde ise 2020 seçimlerini Biden’a karşı kaybeden eski Başkan Donald Trump (76) var. Bu nedenle seçimler Trump açısından da neredeyse bir referandum özelliği taşıyor.
Cumhuriyetçi Parti’nin önemli aktörlerinden olmayı sürdüren