Rusya-Ukrayna ekseninde neler oluyor

Neler olduğuna şöyle bir bakalım. Suriye’de Esad rejiminin yanında savaşa girerek dengenin Şam lehine dönmesini sağlayarak Ortadoğu’nun önemli aktörlerinden biri haline gelen Rusya, aynı askeri başarıyı Ukrayna sahasında göstermekte ise zorlanıyor.

Batı’nın Kiev’e verdiği anlık istihbarat, silah desteği ve askeri eğitimle birlikte Rus ordusu umduğu momentumu yakalayamazken sahadaki durum anlaşılan Kremlin içinde de hesaplaşmalara neden oluyor.

RUSYA’DAN YENİ KOMUTAN

Bunun en somut göstergesi de Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun önceki gün Genelkurmay Başkanı Yevgeniy Gerasimov’u Ukrayna’daki Moskova’nın deyimiyle ‘özel harekât’ın başına ataması oldu.

Oysa daha üç ay önce General Sergey Surovikin bu göreve getirilmişti. Moskova, Suriye’de görev almış Rus komutanlardan olan ve ‘General Kıyamet’ lakaplı Surovikin’e büyük umut bağlamıştı.

Surovikin, ordu içinde kontrol ve koordinasyonu sağlayıp Ukrayna altyapısına büyük zarar veren saldırılara imza atsa da kasım ayında Rusya’nın işgal ettiği Ukrayna toprağı Herson’dan çekilme kararını açıklayarak ciddi bir geri adıma damgasını vurmuş oldu.

WAGNER’İN ETKİSİ ARTIYOR

General Kıyamet, yeni yapılanmada diğer iki komutanla birlikte Gerasimov’un yardımcısı olarak görev alacak.

Genelkurmay Başkanı’nın Ukrayna işgaline komutan atanması tam da Wagner’in ayrılıkçı Donetsk bölgesinde Solidar yerleşiminin ele geçirildiğini iddia ettiği bir döneme denk geldi. Paralı asker ordusu Wagner, uluslararası basında ‘Rus ordusuna paralel bir ordu’ gibi yorumlanıyor.

Rus oligark Yevgeniy Prigojin’in kurduğu Wagner, Suriye ve Afrika’dan sonra Ukrayna’da da etkin olurken Wagner’in önceki gün yaptığı Solidar açıklamasının Kremlin tarafından desteklenmemesi de dikkat çekici. Prigojin şahin kanatta yer alan bir isim. Rus şahinlerin de Kremlin yönetiminin Ukrayna savaş stratejisinden hoşnut olmadığı sır değil.

BATILI SİLAHLARIN ETKİSİ

Dünyanın ikinci büyük ordusu olarak tanımlanan Rusya’nın sahada etkili olamaması birçok nedene bağlanıyor.

Bunlardan ilki insan gücü. 2008 yılında Rusya’nın Gürcistan müdahalesi orduda reform hareketini tetiklemişti, daha çevik bir ordu oluşturmak istenirken hem subay/astsubay hem de er sayısı azaltılmış savaşa hazır asker sayısı 2021 yılı sonu itibariyle 400 bine kadar düşmüştü.

Rusya, Ukrayna işgali nedeniyle kısmi seferberlik ilan edip acemilerle orduya takviye yapsa da yeniden gündeme gelen seferberlik söylentileri, bu konuda hâlâ sıkıntı olduğunu gösteriyor.

Ayrıca Batı’nın kararlı bir şekilde Ukrayna’ya gelişkin silah teminini sürdürmesi sahada önemli fark yaratıyor.

Mesela ABD’nin Ukrayna’ya verdiği 80 km ötedeki hedeflere nokta atışı yapabilen Himars füzeleri Kiev’in elini güçlendirmişe benziyor. Füzelerin uzun menzili nedeniyle Rus ordusu daha içeri çekilmek zorunda kalırken Batı’nın istihbarat paylaşımı da Ukrayna’ya daha etkin taktik imkan sağlıyor.

ŞİMDİ SIRADA NE VAR

Ama Ukrayna geneline bakıldığında son dönemde iki tarafın da cephede fazla ilerleme sağlayamadığı görülüyor. Şimdi Rusya lideri Vladimir Putin yakından tanıdığı General Gerasimov’u sahaya sürüyor.

Gerosimov’un ‘hedefe ulaşmak için’ askeri, teknolojik, enformatik, diplomatik, ekonomik, kültürel ve diğer taktiklerin kullanılmasını öngören bir de ‘hibrid savaş’ doktrini var.

İngiliz Savunma Bakanlığı; Gerosimov atamasını “Saha komutanı olarak görevlendirilmesi, Rusya’nın karşı karşıya olduğu durumun artan ciddiyetinin bir göstergesi ve harekâtın Rusya’nın stratejik hedeflerinin gerisinde kaldığının kabülüdür” diye yorumluyor.

Gerosimov ile birlikte beklenti, Ukrayna’da savaşın daha da genişleyeceği şeklinde. Aslında Putin, bu adımıyla Ukrayna’da durma niyetinde olmadığını da gösteriyor.

Öte yandan Ukrayna da Batı’dan daha fazla silah ve özellikle tank bulmaya çalışıyor.

Polonya, Ukrayna’ya Leopard tankı vermeye hazırlandığını açıkladı. Kiev, benzer bir adımın Almanya’dan da gelmesini bekliyor.

 Ukrayna ordusunun modern tanklara sahip olması saldırı gücünün artacağı anlamına gelecek.

Ve bu arada Türkiye dışında ateşkesten, barıştan çok az bahseden olduğunu not etmekte de fayda var.