×
Bunu vesile bilip, hatırlatayım. Grip aşıları eczanelere, hastanelere geldi, yaptırabilirsiniz. SGK 65 yaşın üzerinde olan, diyabet, böbrek, kalp ve damar, akciğer hastalıkları gibi kronik sorunları bulunan hastaların aşısını karşılıyor.
Grip virüsü vücuda almak çok kolay. Grip hastası öksürdüğünde milyonlarca virüs havaya yayılıyor. Virüsü karşı bağışıklığı bulunmayanlar 1-4 gün içinde hastalanıyor. Virüs dış ortamda 2-8 saat varlığını sürdürebiliyor. Bu özellikle hasta bir kişinin dokunduğu yerlere (kapı kolu, telefon masa, merdiven korkulukları) sağlıklı insanlar temas ettiklerinde virüsü alıyor. Ellerini ağızlarına, gözlerine götürdükleri zaman kendilerine virüsü bulaştırmış oluyor.
HASTALANMADAN AŞI
Grip mevsimi başlamadan, özellikle risk altındaki gruplar başta olmak üzere 6 ay ve üzerindeki herkes aşılanabilir. İç hastalıkları uzmanı Dr. Gürkan Yurteri, “Ekim ayı aşılanmak için en uygun ay. Fakat grip mevsiminin mayısa kadar uzadığı düşünüldüğünde kış sezonu içinde de aşılama yapılabilir. Özellikle ilkokul çağındaki çocuklar, 65 yaş üzerindeki kişiler, bağışıklık sistemini bozan, şeker, akciğer, kalp, böbrek gibi ikincil bir hastalığı olan bireyler risk altında. Grip olduktan sonra yapılan aşıların hastalığın tedavisine bir katkısı yok” diyor.
GERÇEK GRİP Mİ
Hapşıran, aksıran, kendini kötü hisseden hemen herkes “Grip oldum” diyor. Grip, soğuk algınlığıyla karıştırılıyor. Yavaş yavaş gelişen halsizlik, hapşırık, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, boğaz ağrısı, balgamlı ya da kesik kesik öksürme, soğuk algınlığının belirtileri. Soğuk algınlığı ayakta ve hafif olarak atlatılıyor. Grip belirtileri ise, aniden ortaya çıkıyor. Hasta sabah işe giderken iyidir, 3-6 saat içinde birden üşüme, aşırı halsizlik, yorgunluk, ateş yükselmesi ortaya çıkabilir. Yaygın vücut ve baş ağrısı, özellikle göğüste rahatsızlık (baskı, ağrı) hisseder. Yorgunluk tahammül edilmez boyutlara ulaşır, tabloya kuru karakterde bir öksürük eşlik edebilir.
ANTİBİYOTİK GRİBİ TEDAVİ ETMEZ
* Antiviral ilaçlar, gribin hem daha hafif hem de kısa sürede geçmesine yardımcı olur. Hastanın ilk şikâyetlerin ardından 48 saat içinde doktor önerisiyle ilaca başlaması gerekir. Ayrıca virüsün başkalarına bulaşmasına da engel olur. Hem tablet hem de solunarak kullanılacak türlerini bulabilirsiniz.
Deneyimli tiyatro sanatçısı Ayşen İnci, ‘Tek Kişilik Düet’ oyununda canlandırdığı MS’li rolüne hazırlanırken hasta, doktorlar hatta MS için ilaç üreten firmalarla bire bir görüştü. Rolü için yardımcı olan hastalara da MS’i tanıtmada katkıda bulunacağı sözünü verdi. 42 yaşında ölen MS’li ünlü çellist Jacqueline Du Pre’nin yaşam öyküsünden esinlenerek yazılan oyunu ben de izledim. Oyun boyunca tekerlekli sandalyede oturan, sol elini bükülü tutan, zaman zaman rolü gereği yere yığılan, düşen İnci rolünün hakkını fazlasıyla veriyordu. MS nedeniyle hayatı alt üst olan sanatçının yaşadıklarını bedeni ve ruhunda hissetmiş, bize de hissettirmişti. Sanatçı ilk gönüllü desteğini yine oyun sırasında verdi. Oyun özü itibariyle zaten MS’in duygularını ve yaşadıklarını yansıtıyordu. Yetinmedi, turnede dahi MS’le ilgili broşürleri yanında taşıdı, salonun kapısına koydu. Temsillerden sonra seyircilere derneğe katkıda bulunmaları çağrısı yaptı. Aynı yıl ‘Peri Kraliçesinden Masallar’ kitabı basıldı. Kitabın mütevazı geliriyle de MS’li gençlere katkıda bulundu.
Oyun tek sezon oynandı ve bitti. Ama İnci, MS’lilerle de kurduğu gönül bağını koparmadı. Bütün toplantılarına katılmaya, destek vermeye devam
etti. Gönüllü çalışmaya başladı. MS’lilerle o kadar kaynaştı ki Türkiye MS Derneği yönetim kuruluna girdi. İki ay önce de başkan seçildi.
İLK İCRAAT WEB TASARIMI EĞİTİMİ
Başkanın ilk icraatlarından biri Novartis İlaç Firması’nın sponsorluğunda, İTÜ’de yapılan MS’lilere meslek edindirme projesini hayata geçirmek oldu. İkişer gruplar halinde 41 MS’li evinden alındı, İTÜ’ye taşındı ve web tasarımı üzerine eğitim aldı. İnci, “Türkiye’de yaklaşık 40 bin MS hastası bulunduğunu tahmin ediyoruz. Evden çıkamayan hastalarımız var. Web tasarımı evden yürütebilecek bir iş. Aylardır evden dışarı çıkmayan hastalarımızı ve tabii yakınlarını bu eğitim çok mutlu etti” diyor.
Türkiye’de 40 bine yakın MS hastası bulunduğu tahmin ediliyor. Yakınlarını da düşünürseniz etkilenenlerin sayısı ciddi bir rakam. İnci’nin sıradaki önceliği Şişli Belediyesi’nin verdiği ancak 10 yıldır inşaatı devam eden rehabilitasyon binasını hasta ve yakınları için açmak: “Binamız çok büyük bu nedenle tefrişi de çok zor. Büyük imkanları olan bir dernek değiliz. Binamızda fizik tedavi ve rehabilitasyon, psikolojik destek, resim ve müzik çalışmaları, kütüphane vs. yer alacak. Ben psiko drama çalışmaları yapmak istiyorum. Merkezimize destek olmak isteyenler 5776’ya SMS atarak 5 liralık katkıda bulunabilir” diyor.
TAMAMLAYICI TIP Vulvadiniye akupunktur
Vajinanın açıldığı bölgede bulunan sinirlerin haz duyusu yerine ağrı algılaması vulvadini diye adlandırılıyor. Ağrı aniden başlıyor buna yanma, batma ve kaşıntı da eşlik ediyor. Kadınların hayatını kabusa çeviren sorunun sıklığının yüzde 16 civarında olduğu tahmin ediliyor. Nedeni henüz net değil. Tedavide çok fazla enstrüman kullanılıyor. Hastalığa bağlı gelişen psikolojik bozuklukları önlediği, sinir ve kas sisteminde rahatlama sağladığı için antidepresanlar, krem ya da ağrı kesiciler, mantar ve enfeksiyona karşı ilaçlar, adalelerin rahatlaması için fizik tedavi, psikolojik davranışsal terapi yöntemleri yıllarca kullanılsa bile beklenen sonuç elde edilemeyebiliyor. Bahçeci Sağlık Grubu doktorlarından Dr. Hasan Ali Nogay tedavi seçeneği olarak akupunktur ve nöral tedaviyi de kullanıyor. Tatmin edici sonuç elde ettiğini söylüyor.
Önümüzün kış olduğunu da dikkate alarak, enfeksiyonlardan korunmak için bazı hatırlatmalarda bulunayım.
İlk kural, nereye ve ne zaman giderseniz gidin kişisel hijyeni ihmal etmeyin. Mikrobik hastalıklardan en etkili ve en kolay korunma yolu el yıkama. Kendinizi ve başkalarını korumak için ayrıca bunları unutmayın:
* Öksürürken ya da hapşırırken ağız ve burnunuzu tek kullanımlık mendille kapatın ve mendili atın.
* Özellikle hapşırma ya da öksürme sonrasında ellerinizi su ve sabunla yıkayın. Alkol bazlı el dezenfektanları kullanılabilir.
* Hastalıklar insandan insana genellikle hapşırma, öksürme gibi yollarla bulaşır. Hasta kişilerle temastan kaçının.
* Kirli ellerle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmak buradaki virüslerin elleriniz yoluyla yayılmasına neden olabilir.
* Bol sıvı gıda tüketin, iyi beslenin, dinlenmeye dikkat edin.
Bunları unutmayın
Prostat dokusunun iyi huylu büyümesi, alt üriner sistemde belirtilerle seyrediyor. İdrar çapında ve akımında azalma, kesintili idrar yapma, idrar yaparken zorlanma veya çatallanma, mesaneyi tam boşaltamama hissi, acil idrar yapma hissi, idrar yaptıktan sonra damlama, sık idrara çıkma ve gece idrara kalkma gibi...
Prostat dokusunun iyi huylu büyümesinin nedeni henüz tam olarak anlaşılabilmiş değil. Türk Androloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Önder Yaman, hormonal, genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığını söylüyor. Ayrıca birinci derece akrabasında prostat dokusu büyüyenlerde görülme riski, normal kişilere göre dört kat daha fazla.
CİNSELLİĞİ DE VURUYOR
Araştırmalar cinsel işlev bozukluğuyla prostat dokusunun iyi huylu büyümesine bağlı alt üriner sistem belirtileri arasında ilişki olduğunu gösteriyor. İki sorunu birden yaşayanlarda sertleşme sorunu riski de yaklaşık dört kat artıyor. Bunda diyabet, hipertansiyon ve obezite gibi hastalıkların da etkili olduğu biliniyor. Mesane, prostat ve penisin işlevinin bozulması, ‘erkek pelvik sağlığı bozukluğu’ olarak da adlandırılıyor.
Malum; cinsel işlev bozukluğu, cinsel birleşme için gerekli ereksiyona ulaşmakta ve sürdürmekte yetersizlik, ejakülasyonda (meni boşalması) sorun ve cinsel istekte azalma demek. Ve aynen prostat bezi büyümesi gibi yaşla birlikte artan sıklıkta görülüyor.
Prof. Yaman, “Türkiye’de 40 yaş üzeri erkeklerde sertleşme sorunu ve prostatla ilişkili belirtiler azımsanmayacak boyutta. İdrar sorunları yaşayanların yüzde 70’ten fazlası kendini huzursuz, mutsuz veya çok kötü hissettiğini söylüyor. Tüm dünyada olduğu gibi; tahmini yaşam sürelerindeki artış, yaşlanmayla artan sağlık sorunlarını gündeme getiriyor ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik çabaları zorunlu kılıyor” diyor.
EN SIK GÖRÜLEN BELİRTİ GECE İDRARA ÇIKMA
Türk Androloji Derneği prostat bezinin iyi huylu büyümesine bağlı alt üriner sistem belirtileri ve cinsel işlev bozukluğu sorunlarının yaygınlığını ortaya koymak için 19 ilde, 2 bin 730 erkekle araştırma yaptı.
Tatil genellikle rutinden ayrılmak, mutluluk ve huzur demek. Trafiğe girmeniz, oraya-buraya koşturmanız gerekmez. Ama evinize dönüp, gerçeğinizi yaşamaya başlayınca, uyum sağlamak zor olabilir. İşe bedeniniz gitse de ruhunuz başka yerde kalır. Biriken işler sizi beklerken, kafanızda tası tarağı toplayıp başka coğrafyalara göç etmek, mesela bir lokanta veya pansiyon işletmek gibi fikirler uçuşur. Hele hele iyi bir tatil yaptıysanız, adapte olmanız daha zor olur. Geçen günler yaranıza her zaman merhem olmaz. Tam tersine başka bir gerçekle yüzleşirsiniz. Hayatta bu kadar köklü değişiklikler yapmak pek o kadar kolay değil! Bu döngüye uyum sağlamak bazen mümkün olmuyor.
Sonbahar faktörünü de gözardı etmeyelim. Sonbahar başladı ve biyolojik ritmimiz değişiyor. Havaların serinlemeye başlamasıyla güneş ışınlarının etkisi azalacak. Bu anksiyete (sıkıntı), depresyon gibi ruhsal problemlerin sıklığını artıracak.
Unutmayın, tatil sonrası uyku bozukluğu, yorgunluk, sinirlilik, karamsarlık, konsantrasyon sorunu yaşıyorsanız depresyona giriyorsunuz veya girdiniz bile. Başetmenin yollarını arayın.
İŞE BİRDEN DALMAYIN
Tatil sonrası depresyon yaşamamak için:
* Yıl içinde bir uzun tatil kullanmaktansa, daha kısa ama daha sık ufak tatiller yapın. Böylece tatil havasına girmeyip, gerçekten tamamen kopmadan rahatlayabilirsiniz.
* Tatilden dönüşte sizi bekleyen tüm iş ve sorunlarla bir anda ilgilenmeye çalışmayın. İşleri birkaç güne yayıp, planlı şekilde çalışıp üstesinden gelin.