Havadan gelen şifa

Sağlık Bakanlığı hava ambulansları hizmetini Ekim 2008’de, iki helikopterle başlattı. Bir yıl sonra sayı, bir tanesi yedek olmak üzere 17 ambulans helikoptere tamamlandı. Filo, geçen yıl katılan iki ambulans uçakla daha da büyüdü. Bugüne kadar durumu kritik, karayoluyla taşınması riskli 10 bin 800’ün üzerinde hasta taşındı. Bazı operasyonlar sınır ötesiydi. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Seraceddin Çom, konuyla ilgili sorularımızı yanıtladı:

* YOĞUN BAKIMLIK HASTA DA TAŞINABİLİYOR: Ambulans helikopter ve ambulans uçaklar her türlü acil tıbbi donanıma sahip. Uçak ve helikopterlerde vantilatör, defibrilatör cihazı ve infüzyon pompası gibi ileri yoğun bakım şartlarında bulunması gereken tıbbi cihaz ve malzeme var. Ayrıca yeni doğanlar için kuvöz ve yeni doğan vantilatörü gibi malzemeler de mevcut. Damar yolu açılmasından, yeniden canlandırmaya kadar her türlü tıbbi müdahale yapılabiliyor.

* 15 İLE YAYILDI: Ambulans uçaklar Ankara merkezde konuşlandı ama ülke geneline hizmet veriyor. Ülkenin coğrafi yapısı, ulaşım, nüfus yoğunluğu, meteorolojik şartlar ve her bir ambulans helikopterin kendi bölgesindeki ulaşma süreleri göz önüne alınarak; konuşlanma yerleri tespit edildi. Helikopterler 15 şehire yayıldı. Ankara ve İstanbul’da iki, diğer illerdeyse (Çanakkale, Bursa, İzmir, Antalya, Afyon, Adana, Kayseri, Konya, Diyarbakır, Van, Erzurum, Trabzon ve Samsun) birer helikopter hazır tutuluyor. Hava ambulans helikopterleri bulundukları ildeki 112 komuta kontrol merkezi tarafından görevlendiriliyor. Fakat bölge dışı uçuş ihtiyaçları için Sağlık Bakanlığı bünyesinde oluşturulan Hava Ambulans Operasyon Merkezi’nde bulunan nöbetçi hekim tarafından yönlendiriliyor. Ambulans uçaklarsa, 112 Komuta Kontrol Merkezleri ve hastanelerden gelen talep üzerine Hava Ambulans Operasyon Merkezi tarafından sevk ve idare ediliyor.

* REFAKATÇİ BİNEMİYOR: Hava ambulans görevlendirmeleri hasta ve yakınlarının isteklerine göre yapılmıyor. Hasta veya yaralıyı tedavi eden doktorun hava ambulansıyla sevk talep edilmesi ve 112 Komuta Kontrol Merkezi’nin uygun görmesiyle mümkün. Zaten her hastalık da hava ambulansıyla nakle uygun değil. Bu arada uçuşlarda refakatçi alınmıyor. 21 Nisan 2010’da yayınladığımız Ambulans Hava Aracı İşletilmesine Dair Esaslar genelgesinde hangi hastalık ve yaralanma durumlarında kullanılacağı belli.

* RİCACILARA HİÇ GEREK YOK: Hava ambulanslarından yararlanmak için hasta yakınlarının milletvekili, yerel siyasetçi ve bürokrat gibi ricacı herhangi birine ulaşmalarına gerek yok. Hasta, bahsettiğimiz şartlar yerine geldiğinde mutlaka bu hizmetten faydalanıyor. Araya herhangi bir kişi ya da kurumun girmesi halinde uçuş kesinlikle daha erkene alınmaz. Normal prosedür her vaka için uygulanıyor. Hastaların sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaz. Hizmet tamamen ücretsiz.

GECE UÇAMIYORLAR

Halihazırdaki ambulans helikopterler gündoğumu-günbatımı arası uçuş yapabiliyor. Gece şartlarında uçabilmeleri için uygun helikopterlere ihtiyaç var. Bu konudaki çalışmalar sürdürülüyor. Ayrıca iki turbo jet uçak bu ay dört adet sedye taşıma kapasiteli turbo jet uçağıysa Aralık’ta hizmete girecek. Bununla birlikte hava ambulanslarına eleştiriler de getirilmiyor değil. Birkaç hafta önce Uğur Cebeci, Hürriyet Pazar’daki Kokpit köşesinde ambulansların inebileceği pistlerin yetersizliğinden yakınmıştı.

Ayaklarıyla karı ezip, pist yaptılar

Aylarca karın kalkmadığı, Tekman ilçesi Dalsöğüt Köyü yakınlarındaki yolların geçit vermediği bir mezradan yardım çağrısı yapıldı. 58 yaşındaki kalp hastası bir köylü, şiddetli göğüs ağrısı çekiyordu ve kalp krizi habercisi olabilirdi. Ancak hastayı karadan hastaneye taşımak olanaksızdı. Erzurum 112 Komuta Kontrol Merkezi çağrıya yanıt verdi. Hastanın bulunduğu yere ambulans helikopter gönderildi. Pilot, mezranın bağlı bulunduğu Dalsöğüt’ün koordinatlarını daha önce haritadan bulmuştu. Ancak konumu tarif edilen mezrayı karla örtülü bembeyaz arazide bulmak samanlıkta iğne aramaktan zordu. Neyseki köylüler, iniş için uygun olduğunu düşündükleri düz bir yeri, karların üzerine hep birlikte basarak hazırladı. Bulabildikleri malzemeyle kar üzerinde görülebilir bir iniş işareti yaptılar. Ateş yakarak duman çıkarıp, yerlerini belli etmeyi başardılar. Hasta gerçekten kalp krizi geçiriyordu. İlk müdahale helikopterde yapıldı ve derhal hastaneye taşındı. Hastaneye ulaştırılması sadece 34 dakika sürdü.

TAMAMLAYICI TIP
Kuşkonmaz lezzetten çok öte

Kuşkonmaz lezzetli bir yemek olmanın çok ötesinde. Böcek ilaçlarından en az etkilenen bitkilerden kuşkonmaz, aynı zamanda güçlü bir antioksidan. Bir kase pişmiş kuşkonmaz 286 mcg folik asit (sinir sisteminde yararlı etkili ve homosistin olarak adlandırılan zararlı kan kimyasalını azaltmaya yardımcı önemli bir B vitamini) ve 404 mg potasyum içeriyor. Sağlıklı bir pıhtılaşma ve kemikler için gerekli K vitamini açısından da zengin. Kanserle savaşan kuersetin flavonoidini de içeriyor.

ŞİFA KÜTÜPHANESİ
100 yaşını görmek ister misiniz

Hollywood yıldızlarının doktoru ve Tai Chi ustası Dr. Maoshing Ni ‘Yüzyıl Yaşamanın Sırları’nda uzun yaşamın basit sırlarını veriyor. Doğan Kitap, 12 lira.

UZUN LAFIN KISASI

YANLIŞ: Bebeği emzirmek memeyi bozuyor. Zaten bebeğin bütün ihtiyaçlarını karşılayacak mamalar var.
DOĞRU: Ne kadar uzun emzirirseniz meme kanserine yakalanma riskiniz o kadar azalır. Diğer yararlarını sığdırmak içinse sayfalar lazım.

SAĞLIĞIM İÇİN
Asena (Dansöz, şarkıcı)

MUTLAKA YAPARIM: Düzenli olarak tahlillerimi yaptırırım. Dans ediyorum, streching yapıyorum. Sık sık ama az yerim. Olmazsa olmazım yumurta. Yumurta en büyük enerji kaynağım. ‘Et-süt-yumurta’ beslenmemin altın kuralıdır. Bolca tereyağı yerim. Özellikle kahvaltıda tereyağını midemde hissetmem lazım.
ASLA YAPMAM: İşkembe ve diğer sakatatları yemem. Bir de çocukken zehirlendiğim mantarı yemem asla. İçki ve sigara da içmem.
MUTLAKA YAPACAĞIM: Sağlıklı kalmanın yolu doğru beslenme ve spor. Özellikle yürümek dünyanın en güzel şeyi. Bir yaşam tarzı olmalı!