Kırsalda oluşan işgücü açığının hayvancılıkta yol açtığı ‘Afganistan’dan ithal çoban’ dalgası, hizmet sektörüne de sıçradı. Pandemi döneminde yaşanan kapanmalar sonrası nitelikli personelini farklı sektörlere kaptıran restoranlar garson ithal etmeye başladı. TÜRES ve TURYİD başkanlarının anlattığına göre, gençler artık restoranların asgari ücret verdiği ve bahşişlerin de azaldığı garsonluk mesleğine yönelmeyince, oluşan personel açığının önemli bir kısmı Afganistan, Pakistan ya da Suriye uyruklu gençlerle kapatılmaya başlandı.
#Gamze BALTÜRES’e üye 25 bin restorandan bazıları, satışlarındaki yüzde 20-30’lara varan düşüşü telafi edebilmek için indirim başlattı. Hürriyet’e konuşan TÜRES Başkanı Ramazan Bingöl, bu yıl menü fiyatlarının geldiği seviyeyi turistlerin bile pahalı bulduğunu; özellikle Arap turistlerin talebinde dönemsel olarak yüzde 40’ı bulan düşüşler yaşandığını söyledi. Tüm üye işletmelere indirim çağrısında bulundu. Bingöl’ün çağrısına kimi üyeler sınırlı ürünlerle kimileri de tüm menü ile katıldı.
#TurizmBazı meslekler adeta karaborsaya düşmüş durumda. Öyle ki kariyer sitelerinin verilerine göre kebap ustası için açılan bir pozisyonun dolma süresi 62 güne, protez tırnak ustası için 49 güne, elektrik ustası için 42 güne, ızgaracı için 35 güne kadar çıktı. Maaşlar ise döner ustasında 41 bin lira, tırnak ustasında 39 bin lira, elektrik ustasında 37 bin liradan başlıyor. İşverenler döner ustası ve protez tırnak uzmanı için haftalarca sırada bekliyorlar. Bazı ustalar kendi sektörlerinde yıldız muamelesi görüyor.
#Döner UstasıRamazan ayında iftar rezervasyonları, Ramazan ayı dışında da kahvaltı ya da akşam yemeği rezervasyonları işletmeler için bir risk taşıyor. Çünkü rezervasyon yaptıran ve bilgi vermeden mekâna gelmeyen müşterilerin sayısı oldukça fazla. Bazı işletmeler bu durumun önüne geçmek için ön ödeme alsa da bu uygulama henüz yaygınlaşmamış durumda. İşletmelerde rezervasyon ücreti konusunu konuştuğum Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl, “Konu hakkında çalışıyoruz, yüzde 50 ön ödeme planlıyoruz” dedi. İşte tüm detaylar...
#Rezervasyon ÜcretiGeçtiğimiz günlerde serpme kahvaltıya giden bir kadının kalan yiyecekleri saklama kaplarına koyup yanında götürmesi sosyal medyada gündem olmuştu. Kısa bir süre sonra benzer bir olay daha yaşandı. Eşi ile yemeğe çıkan kadın, kalan yemeği yanında getirdiği saklama kabına koydu. Eşinin dahi kendisini anlamadığını söyleyen kadın, “Garsonlar bana garip garip bakıyor, eşim bile. Asıl ayıp olan kalan yemeği yanımda getirdiğim kutuya koymak değil, ayıp olan yemeği çöpe atmaktır" dedi. Peki artan yemeği yanına almak ayıp mı değil mi? Bakın insanlar bu konuda neler söylüyor…
#Yemeği Yanına AlmakYeni yılın ilk gününden itibaren yürürlüğe girecek yönetmelik gereğince yeme içme sektöründeki işletmelerin giriş kapısına ve masalara fiyat listelerini koymaları zorunlu hale geliyor. Yeni düzenleme özellikle sosyal medyada çok konuşuldu. Tüketiciler bu uygulamayı desteklerken tepki gösteren esnaflar da oldu. Öncüsü olduğu bu uygulamayı “Enflasyonu durduracak, devrim niteliğinde bir iş” olarak tanımlayan Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Genel Başkanı Ramazan Bingöl, merak edilen detayları anlattı...
#Menü ZorunluluğuSon dönemde bazı restoranların vatandaşın yiyip içmediğini de adisyon fişine ekleyerek hesabı şişirme yoluna gittiğine yönelik şikâyetler artınca Ticaret Bakanlığı yeni bir düzenlemeye gitti. 1 Ocak’tan itibaren ülke genelinde yeme içme hizmeti veren tüm işletmeler hem kapıda hem de masada fiyatların yazdığı bir menü bulundurmak zorunda. Böylece vatandaş ne ödeyeceğini bilerek o işletmeyi tercih edecek.
#Ticaret BakanlığıBu yılbaşını restoranda kutlamak isteyenleri kişi başı 1500 TL’den başlayan fiyatlar karşılayınca rezervasyonlar azaldı. Restoranların kişi başı 600 TL’den başlayan evde yılbaşı menülerine ise ciddi bir talep var. Dört kişilik bir aile dışarıda yemeğe 6 bin TL vermek yerine, 2 bin 400 TL’ye 8 kişilik ana yemek içeren evde yılbaşı menüsü almayı tercih ediyor.
#YılbaşıKüresel ısınma, su azlığı, kuraklık... Üstüne bir de ekonomik sıkıntıları ekleyin... Biliminsanları önümüzdeki yıllarda ciddi bir gıda krizi bekliyor. Hazırlıklı olmamız şart. Bunun bir ayağında da israfı önlemek var. Ama gelin görün ki anneannelerimizin pilavı son tanesine kadar yedirttiği, tabaktaki yemeğin suyunu ekmek ile sıyırdığımız o eski günler çoktan geride kaldı. Her yıl yaklaşık 1 milyar liralık gıda israf ediyoruz. Her 10 tabaktan 4’ü çöpe gidiyor. Buna dur demek için de Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneğine bağlı bazı restoranlar Başkan Ramazan Bingöl öncülüğünde harekete geçti. “Serpme” değil “seçme” kahvaltı, “açık” değil “kapalı” büfe hareketi başlattılar.
#Serpme KahvaltıTürkiye’de adeta bir suşi çılgınlığı yaşanıyor. Sürekli yeni suşi restoranları açılıyor, oteller suşi şeflerini transfer ediyor, mönülere yeni ürünler ekleniyor. Sektör temsilcileri ise ete göre daha ucuz olan suşinin Türk müşteriler tarafından çabuk sevildiğini ve artık bu kültürün benimsediğini ifade ediyor. Ayrıca suşili mönülerin milyonlarca turist için de önemli bir alternatif olduğu vurgulanıyor.
#SuşiRamazana günler kaldı. Küçükten büyüğe bütün restoran ve lokantalarda iftar mönüleriyle ilgili hazırlıklar tamamlandı. Hürriyet sahaya çıktı, iftar mönüsü fiyatlarını araştırdı. Geçen yıla göre iftar faturası yüzde 100 civarında artmış durumda. Fiyatlar mekân, marka ve sunulan çeşitliliğe göre kişi başı 160 ila 3 bin 500 TL arasında değişiyor.
#RamazanEt fiyatlarındaki artış lahmacunun fiyatını da etkiledi. İlçeden ilçeye değişen fiyatlar tartışma konusu oldu. İstanbul Başakşehir’de 85 liraya satılan lahmacunu Esenyurt’ta 20 liraya yemek mümkün. Sektör temsilcileri 40 liranın altında satılan lahmacunun hileli olduğunu ileri sürerken, fiyat farkının ise kalite ve restoranın lokasyonundan kaynaklandığını belirtti.
#LahmacunGeçtiğimiz haftalarda İlber Ortaylı, katıldığı bir programda serpme kahvaltının görgüsüzlük olduğunu ve böyle bir gıda kıtlığında bu israfa gerek olmadığını söylemişti. Serpme kahvaltıyı savunan da oldu, Ortaylı’ya katılanlar da... İşin uzmanları kahvaltının kültürümüzde önemli bir yeri olduğunu ancak böyle mükellef sofraların aslında kurulmadığını söylüyor.
#KahvaltıDışarıda yaptığımız serpme kahvaltılarda yediğimiz önümüzde yemediğimiz arkamızda. Sofralara onlarca tabak geliyor ama çoğu yiyemediğimiz için çöpe gidiyor. Mekanlar ne düşünüyor? Müşteriler buna nasıl bakıyor? Serpme kahvaltıları mercek altına aldık
#Serpme KahvaltıPandeminin tüm dünyada yarattığı ekonomik daralma henüz tam anlamıyla bitmese de toparlanma hız kazanmaya başladı. Türkiye’de yeme-içme sektörü de pandemide ertelediği yatırım planlarını tekrar gün yüzüne çıkardı. Yatırımlarda Avrupa ve Arap ülkeleri başta olmak üzere yurtdışı hedefleri ise ön planda. Son bir yılda yurtdışına açılma kararı alan restoranların sayısının iki katına çıktığı ifade ediliyor.
#RestoranTüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği Başkanı Ramazan Bingöl, “Genel eğilim kesinlike açılış ücreti ve ısıtıcı ücreti olmayacak, mönülere yansıtmak şeklinde olacaktır” dedi. Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği Başkanı Kaya Demirer de benzer görüşte.
#RestoranYaklaşan 14 Şubat’ın arifesinde kimse de çıkıp “Bıktık, bize yeni bir şeyler sunun artık” demiyor. Neyse ki sesleri gür olmasa da aşkı başka türlü ele alan, başka biçimde işleyen “kafalar” da mevcut. Love360Fest, “aşk” kavramına itibarını iade etme fikrinden doğan bir festival.
#Savaş ÖzbeyRestoran işletmecileri, pandemi döneminde gelir kaybı yaşadıkları için çareyi sektör değiştirmede bulan ustalar ve diğer nitelikli işçilerin geri dönmemesi nedeniyle kalifiye eleman bulma noktasında sıkıntı yaşıyor. Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Genel Başkanı Ramazan Bingöl, “Sektörümüzde kuryelik, TIR şoförlüğü, tezgahtârlık gibi işlere gidenler çok oldu. Çoğu da gittikleri yerden dönmedi” diye konuştu.
#Restoran İşletmecileriTurizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Demirer, 1 Eylül’den itibaren restoran, kafe, gece kulübü, spor salonu, sinema, konser ve düğün salonu gibi yerlerde bulunacaklara 2 doz aşı zorunluluğu getirilmesi çağrısında bulundu. Demirer, “Geçmişte olduğu gibi kapanma tedbirleri gelmesin istiyoruz. Çünkü yeni bir kapanma sürecini sektör kaldıramaz” dedi.
#Koronavirüs