ANTALYA’nın Manavgat Irmağı kenarında kurulu bir tesisteki yaklaşık 600 bin alabalık telef oldu. Barajdan yeterli su bırakılmadığı için balık ölümlerinin yaşandığını savunan firma yetkilileri, yaklaşık 1 milyon liralık zararları olduğunu öne sürdü. Telef olan balıkların THY’nin yurtdışı uçuşlarında servis edilmek üzere sipariş edilen alabalıklar olduğu belirtildi.
#Balık ÖlümleriDüşük maliyetli havayolu şirketleri daha ucuza bilet satabilmek için giderleri ucu ucuna ayarlıyor. Örneğin birçok havalimanında köprüye yanaşmıyor, bunun için ekstra ödeme yapmıyorlar. Uçak içinde ‘ikramı’ satıyorlar. Koltuk seçimi, fazla bagaj gibi birçok şeyden ek gelir elde ediyorlar. Bu durum bilet fiyatlarının daha düşük olmasını sağlıyor. Düşük maliyetli (low cost) havayolu demek kalitenin düşük olduğu anlamına gelmiyor.
#PegasusBüyük uçaklarla yapılacak seferlerin maliyetlerinin yüksekliği bölgesel jetlerin şansını arttırdı. Birçok havayolu bölgesel jet uçaklarına ağırlık vermeye başladı. Ne yazık ki, pazarın iki büyük oyuncusu Airbus’ta Kanada imalatı A2209 ve Brezilyalı uçak imalatçısı Embraer uçaklarının büyük kısmında, Pratt&Whitney’in pazarı alt üst eden sorunlu motorları kullanılıyor. Bu motorlar yüzünden A322-321 ailesinin Neo serisinden çok sayıda uçak hala yerde.
#AirbusTHY’nin 2023 sonunda verdiği toplam 20 milyar dolarlık uçak siparişinin imzaları İstanbul’da atıldı. Anlaşma 150 adet A321neo ve 80 adet A350 kesin uçak siparişini içeriyor. Törende ayrıca 15 yıllık STEP programının da lansmanı yapıldı. Program, Rolls-Roys ve Airbus’ın Türk şirketleriyle üretim hedefli araştırmalar yapmasını içeriyor.
#Türk Hava YollarıUlaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, “Havalimanlarını sadece Yeşilçam filmlerinde gören Türkiye, şimdi Anadolu’nun her noktasına uçuyor, 2023 yılında Türkiye semalarından yaklaşık her 15 saniyede bir uçak geçti” dedi.
#Abdulkadir UraloğluPandemiden sonraki en hızlı toparlanma bu yıl oldu. Hem yolcu sayıları arttı, hem de uçak sayıları. Elbette uçulan nokta sayısı, havalimanlarındaki uçak indi-kalktı grafikleri hızla yükseldi. Uçak fabrikalarının imalat hızları arttıkça sistem doruğa ulaşacak. Ancak uçak imalatlarının artması için yan saniyelerinde hıza ayak uydurması bekleniyor. Uçak bilet fiyatlarının yüksekliğine rağmen hemen her havayolu kapasitesinde ya da üstün de bir doluluk yakalıyor. Dünyada ortalama uçak dolulukları yüzde 70-80 hatta zaman zaman üstünde gerçekleşiyor. Dünyanın en çok noktasına uçan havayolları arasında liste başı olan THY taşıdığı 85 milyon yolcu ile bir rekora imza attı.
#THYTHY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat 2033 hedeflerini anlattı. 813 uçaklık bir filo ve yılda 171 milyon yolcu heyecanını paylaştı. Hedeflerinin 3.9 milyon ton kargo kapasitesine ulaşmak ve 144 milyar dolarlık ekonomik katkı yaratmak olduğunu belirten Bolat, “150 binden fazla çalışanımızla gelirimizi 52.2 milyar dolara çıkarmayı planlıyoruz” dedi.
#THYSipariş vermekte geciken havayollarının büyüme hızları da düşecek. Havayolu uçağı üreten Boeing, Airbus Embraer gibi şirketler bazı modeller için ancak 2027-2028 tarihlerine rezervasyon yapabiliyorlar. Bazı modeller için fabrika tezgahları 2037’ye kadar dolmaya başladı
#Havayolu ŞirketleriParis Air Show bu yıl yine uçak ve helikopter siparişlerinde rekorların kırıldığı en önemli platform oldu. Kimine göre 80 milyar, kimine göre 100 milyar doların üzerinde tutarlarda sipariş verildi. Airbus ve Boeing’in ezeli rekabeti burada da sürdü. Hem 737 Max hem de 787 ve 777X uçaklarının imalatlarında sıkıntılar yaşayan Boeing, siparişlerde geri kalsa da bu üç modelde ticari başarıyı yakalayacak gibi görünüyor.
#Paris Air ShowYüzyılı aşkın bir havacılık fuarı. Tekli yıllarda açılıyor. Dünyada daha büyüğü yok. En fazla uçak alımı yapılan bir organizsyon. Havayolu şirketleri, savunma sanayi kuruluşları, hükümetler alımlarını bu fuarda açıklamayı çok prestijli buluyor. 54’üncü Paris Air Show, yükselen havacılık dünyasının yine yıldızı oldu. Milyarlarca dolarlık sipariş verildi, rekorlar kırıldı.
#Havayolu ŞirketleriUçakların yerde kağnı hızı ile hareket etmeleri bitecek. Yeni kurulan A-SMGCS dijital sistem dizginleri ele alıyor. Her şey elektronik olarak kontrol edilecek. Yaktığı yeşil ışıklar uçakların yerden bir bölgeden diğerine duraksız geçişlerini sağlayacak. Yerde araç trafiği artık bir ekranda olacak. Sistem gerektiğinde alarm verecek ve kontrolörlerin dikkatini çekecek.
#İstanbul HavalimanıGeniş gövdeli, çift koridorlu Boeing 787 Dreamliner uçağına yine Boeing’den bir rakip geliyor. Boeing 777X. Aslında menzili daha uzun. Yolcu kapasitesi de fazla ama yine de bazı çok uzaklara uçan havayolları filolarının çoğunda iki uçak bir arada yer alacak. Kanat uçları katlandığı için katlanan kanat adını da alan 777X henüz havayollarına teslim edilmedi. Ama son olarak İngiltere’de Farnborough’da nefesleri kesin bir gösteri yaptı.
#BoeingUkrayna işgalinin başlamasından hemen sonra hem Boeing hem de Airbus, Rusların verdiği uçak siparişlerini durdurdu. İmalatları duran uçakların tezgâhta olanları başka ülkelere satış için hazırlanıyor. Bu konuda Amerikan Boeing firması ciddi bir ticari zarar görecek olmasına rağmen kararlı davrandı. Airbus da hemen iki A350 uçağını Ruslara vermekten vazgeçti.
#UçakPilotlar, avuçlarının içindeki gaz kollarını uygun şekilde kullanarak ciddi yakıt tasarrufu sağlar. Hava trafik kontrolörleri de uyumlu hareket ettiklerinde hem şirketlerine kazandırır hem de doğa dostu olur. Günümüzde artık azalan 1 kilogram karbon salınımına bile dünyamızın ihtiyacı var. Hemen her havayolu şirketi büyük yakıt tasarrufu sağlayan pilotlarını ödüllendirir.
#PilotGeride bıraktığımız yılı COVID-19 salgınının etkilerini atlatarak kârla kapatmayı başaran THY, yeni yılda da büyümesini sürdürmeyi hedefliyor. THY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat, “Daha önce de benzer krizler yaşadık. Bunu da atlatırız. İki ülke global operasyonumuzda yüzde 2-3 paya sahip” diye konuştu.
#THYArtık iyice ortaya çıktı. Aşılama arttıkça havayolu kullanımı artacak. Ama 2019 yolcu sayılarına ulaşmak yine de zaman alacak. Araştırmacılar bunu 2024’ten önce beklemiyorlar. Yeni uçak teslimatları ve siparişlerdeki pozitif oynamalar da önemli. Aşılama arttıkça yolcu artıyor ve uçaklara olan ihtiyaç büyüyor. Elbette bu şimdilik çok ağır seyrediyor.
#YAZARHavayolu şirketleri çok zor zamanlara girdi. Hâlâ yeterince yolcu yok. COVID-19 hız kesmiyor. Ölümler artıyor. 2019 yılındaki havayolu yolculuğu sayılarına ulaşmak daha birkaç yıl alacak. Fabrikalar, uçak üretimlerini iyice kıstı ama uçak fabrikalarının ön, arka ve başka yerlerde kiraladıkları apronları ağzına kadar uçakla doldu. Binlerce uçak yerde. İşin sonu çok karanlık.
#YAZARBoeing’in 737 MAX uçaklarındaki hatalar bulundu. İki kazada 346 kişi bu uçaklarda hayatlarını kaybetmişti. Uçakların yeniden uçabilirlik sertifikası alabilmeleri için kısa adı FAA olan Amerikan Sivil Havacılık Otoritesi ile ciddi bir yol alındı. Böyle giderse yerde hazır bekleyen yüzlerce 737 MAX uçağı yılbaşından önce ya da biraz sonra havalanabilecek. Ama korona vurgunu yemiş havayolları bu uçakları nasıl devreye alacak. Bu soru cevabını arıyor…
#YAZAR