29 Ekim 2023, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü kuruluş yıldönümü. Bu nedenle bu yıl Cumhuriyet Bayramı daha da büyük bir coşkuyla kutlanacak. Ülkenin her karışında verilen kurtuluş mücadelesinin önünde saygıyla eğiliyoruz. İstiklal yolunda 100’üncü yılın gururunu doyasıya yaşayıp kuruluş ruhunu en çok hissedeceğimiz 12 şehirden öneriler hazırladık.
#Serda BüyükkoyuncuYaz mevsiminin sonuna geldiğimize göre artık kültür, sanat ve tarihin izinde yola çıkmanın vakti gelmiş demektir. Bu yıl müze ve ören yerlerine ilgi oldukça büyük… Hatta Kültür ve Turizm Bakanlığı geçtiğimiz günlerde Müze Kart'ta yıl sonuna kadar rekor beklendiğini duyurdu. Biz de bu hafta uzmanlarımıza ‘Müze Kart ile keşfedilecek büyüleyici müze ve antik kentler hangileri?’ diye sorduk. 6 şehirden birbirinden özel 15 adresi önerdiler.
#RotaKültür ve Turizm Bakanlığı'nın beş şehirde çok daha kapsayıcı etkinliklerle yaygınlaştırdığı Türkiye Kültür Yolu Festivalleri bünyesinde düzenlenen Başkent Kültür Yolu Festivali 1 Ekimde başladı. 23 Ekim’e kadar sürecek festivalde 72 ayrı mekânda, 5.000’e yakın sanatçı ve 160 açık hava etkinliği, 12 bale-opera-dans, 107 çocuk etkinliği, 125 konser, 49 sergi, 68 söyleşi, 47 tiyatrodan oluşan toplam 568 etkinlik yer alıyor.
#Başkent Kültür Yolu FestivaliArtık yaz mevsiminin sonuna geldiğimiz şu günlerde deniz, kum ve güneş tatilini bir kenara bırakıp kültür, sanat ve tarihin izinde yola koyulmaya ne dersiniz? Uzmanlarımıza ‘Mutlaka görülmesi gereken müze ve eserler hangileri?’ diye sorduk. 8 şehirden birbirinden güzel 15 müzeyi önerdiler.
#RotaKüresel ısınma sebebiyle son günlerde televizyon kanallarının vazgeçilmez haberi ‘kuraklık’ oluyor. Türkiye’nin her tarafından göllerin, akarsuların ve derelerin kuruduğu ya da azaldığı haberleri ardı ardına gelmeye başladı. Hem içme suları hem de tarımsal amaçlı kullanılan sular bitme noktasında.
#YazarAnayasa'nın 6. Maddesi'nde belirtilen "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" hükmünün özünü oluşturan "Hakimiyet Milletindir" yazılı levha, 77 yıl önce 30 Kasım 1925'te Büyük Millet Meclisi kürsüsünün arkasına asıldı. Tekke ve türbelerin kapatılmasını öngören yasal düzenleme de aynı gün yapıldı.
23 Nisan 1920 Cuma günü Ulus’taki tek katlı taş binada Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri atılırken, 1924 yılında geçilen İkinci TBMM binası ile de bu temeller sağlamlaştırıldı. 1961 tarihinde hizmete açılan bugünkü TBMM binası da 63 yıldır milli iradenin güçlü bir şekilde temsiline ev sahipliği yapıyor.
#Ankara23 Nisan 1920 Cuma günü Hacıbayram’da kılınan cuma namazından sonra Meclis’e doğru yüründü ve İttihat Terakki Kulübü’nün Millet Meclisi’ne dönüştürülen salonunda Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı. Bu Meclis’te muhalif ve muvafık görüşlüler de bir tek amaç etrafında toplanmışlardı.
#YazarUlus Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alanı Projesi kapsamında 100. Yıl Çarşısı için yıkım kararı, ABB Meclisi’nden çıktı. ABB Başkanı Mansur Yavaş, “Bu adım artık Ulus projesi başlıyor anlamına geliyor. İnsanlarda bir heyecan yaratacağını ve beklentiye gireceklerini düşünüyoruz” dedi.
#Murat YILMAZUlus Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alanı Projesi kapsamında yer alan ve Ulus’a meydan kazandırılması amacıyla yıkımı planlanan 100. Yıl Çarşısı’nda esnafın görüşü alınacak. Bunun ardından yıkım talebi ocak ayında ABB Meclisi’ne gelecek ve yıkım konusu karara bağlanacak.
#Murat YILMAZCuma günü vefat eden Demirören Holding ve Hürriyet Yönetim Kurulu Başkanı Erdoğan Demirören, son yolculuğuna uğurlandı. Demirören için ilk tören İstanbul Şişhane'deki Holding binası önünde yapıldı. Fatih Camisi’nde öğle namazının ardından cenaze töreni düzenlendi. Erdoğan Demirören, Zincirlikuyu Mezarlığı’ndaki aile kabristanında toprağa verildi.
#Erdoğan DemirörenDış politikada bazen doğru sandığınız notayı seçmek virtüöz olmanıza yetmez. Abartıya veya hafife kaçarsanız yanlışı bulursunuz. Türkiye’nin ve hatta Suriye’nin çekindiği bir unsurun, yani YPG’nin temsil ettiği kuvvetin bölgenin içinde, buranın tarihi coğrafyasında yeri yok. Bunu isteyenler sadece Amerika ve belki bölgenin çok renkli olmasından hoşlanacak İsrail. İsrail’in talebinde kendince bir mantık var, Amerika’nın mantığı ise sadece masa başı tasarımına dayanıyor.
#İlber Ortaylı‘En İyi 100 Türk Filmi’, ‘En İyi 100 Albüm’, ‘En İyi 100 Türk Romanı’ derken sıra geldi ‘En İyi 100 Mimari Eser’e... Hürriyet Pazar, ‘soruşturma klasikleri’nde yeni bir kapıyı daha aralıyor. 100 kişilik jürimize geniş bir hareket alanı tanıdık ve tanım aralığını, ilk yerleşmelerden biri olarak kabul edilen “Göbeklitepe’den Günümüze” parantezinde tuttuk. Daha önceki soruşturmalarımızda jüri üyelerinden ‘En iyi 10’larını istemiştik, bu kez tanım aralığının genişliğinden dolayı seçkimiz ‘En iyi 20’lik listelerden oluştu. Ve nihayetinde akademisyenlerden, mimarlardan, kültür sanat insanlarından oluşan bir seçici kurul, ‘Türkiye toprakları üzerindeki en iyi 100 mimari eser’i belirledi. İşte jüri üyelerinin madde madde en iyi 20 seçimleri...
#Mimari‘En İyi 100 Türk Filmi’, ‘En İyi 100 Albüm’, ‘En İyi 100 Türk Romanı’ derken sıra geldi ‘En İyi 100 Mimari Eser’e... Hürriyet Pazar, ‘soruşturma klasikleri’nde yeni bir kapıyı daha aralıyor. Mimarlık, tarihsel açıdan uğradığımız bütün duraklardan çok çok daha eski. İnsanın varlığıyla birlikte etrafını inşa etme çabası, dokunuşu upuzun bir sürecin ifadesi. Doğanın fiziksel koşullarından korunma çabası, başını sokacak bir mekân arayışı, sonrasında malzemelerin ve bilimin gelişimi derken basit ihtiyaçlardan ihtişama, işlevsellikten estetiğe, günü kurtarmaktan tarihe tanıklık etmeye onca yapı insanların, toplulukların, ait oldukları coğrafyaların da bir ifade biçimine dönüştü. Üzerinde yaşadığımız Anadolu da sayısız medeniyetin tanığı. Dolayısıyla mimarlık serüveninin de... Bu açıdan ‘En İyi 100 Mimari Eser’ soruşturmamızda 100 kişilik jürimize geniş bir hareket alanı tanıdık ve tanım aralığını, ilk yerleşmelerden biri olarak kabul edilen “Göbeklitepe’den Günümüze” parantezinde tuttuk. Bu parantezin içinde antik çağ, Roma, Selçuklu, Osmanlı ve tabii ki Cumhuriyet dönemi mimarisi vardı. Jüri bu çağların ifadesi olan yapıları (tek ya da çoğul) kendi mimarlık anlayışları ve beğenileri doğrultusunda seçti. Daha önceki soruşturmalarımızda jüri üyelerinden ‘En iyi 10’larını istemiştik, bu kez tanım aralığının genişliğinden dolayı seçkimiz ‘En iyi 20’lik listelerden oluştu. Ve nihayetinde akademisyenlerden, mimarlardan, kültür sanat insanlarından oluşan bir seçici kurul, ‘Türkiye toprakları üzerindeki en iyi 100 mimari eser’i belirledi. Biz de onların seçimlerini sayfalarımıza taşıyarak tarihe özel bir not daha düştük... Kültür hayatımıza ışık tutmasını dilediğimiz bu soruşturmayı da umarız öncekiler gibi beğenirsiniz diyelim... Not: Soruşturmamızda çeşitli nedenlerden dolayı hatıralarımızdan olmasa da fiziksel çevreden silinmiş, yıkılmış, hayatı sona ermiş yapılar yer almadı. 100’lük tablo, varlığını hali hazırda sürdüren yapılardan oluştu.
#Türkiye'deki En İyi 100 Mimari Eser1916 yılında doğan Halil İnalcık Hoca, yokluğun ve yenilginin İstanbul’undaki zor hayatını belki kendinden evvelki nesil kadar sürdürmeyecekti. Ne var ki üstün zekâsı, Cumhuriyet’in verebildiği eğitim imkânlarıyla birleşti. Anadolu’daki mekteplerde seçkin hocalarla okudu. Çünkü o zaman bu mümkündü. Eğitim, vatan coğrafyasına eşitlikle dağılmıştı. İnalcık Hoca, Atatürkçü eğitim idealinden gelen bir aydın olarak kendini mükemmel bir şekilde yetiştirdi ve Osmanlı tarihçilerinin kutbu haline geldi. Onu, ölümünün birinci yıldönümünde anıyoruz.
#İlber Ortaylı