Türk kamuoyu vicdanlara sığmayan cinayet gibi kazanın ardından oğlu Timur Cihantimur’u ABD’ye kaçıran Eylem Tok’u konuşuyor, ‘Annelik bu mu?’ sorusu tartışılıyor. Hürriyet’e konuşan uzmanlar, Tok’un tavrını ‘helikopter ebeveyn’ olarak tanımladı ve bu tutumun çocuklara verdiği zararları anlattı...
#Eylem Tok‘Çocuk yetiştirmenin en iyi yolu nedir?’ Bu sorunun cevabına kim ahkâm kesebilir ki. Hele ki benim gibi anne olmamış kadınlara düşer mi buna yorum yapmak. Haşa çoğunuza göre düşmez evet biliyorum, zira ömrüm sorularıma ya da eleştirilerime cevap bulamadıkları zaman arkadaşlarımın bile “senin de olsa görürdük” laflarını işiterek geçiyor.
#Helikopter EbeveynlikOtoriter, aşırı hoşgörülü, kararsız, aşırı koruyucu, reddedici, ihmalkâr ya da demokratik. Anne-baba tutumlarını başlıklar altında incelediğimizde genel olarak karşılaşacağımız kelimeler bunlar. Her tutumun aile ve çocuk üzerine yansımaları farklıdır. Değişen hayat koşulları, ilgi alanları, bulunulan yeni sosyal çevreler vb. faktörlerin etkisi ile ebeveynlik rolleri de değişim içerisine girdi ve farklı ebeveynlik stilleri ortaya çıktı. Yeni nesil ebeveynlik stillerini; helikopter ebeveynlik, yavaş ebeveynlik ve minimalist ebeveynlik olarak tanımlayabiliriz.
#Ebeveyn ÇeşitleriUzun yıllardır tartışılan ‘helikopter ebeveynlik’ kavramının yerini şimdi ‘çim biçme makinesi ebeveynliği’ kavramı aldı. Anne baba, helikopter ebeveynlikte çocuğunun her şeyini helikopter gibi denetlerken, çim biçme makinesi ebeveynliğinde çocuğunun önündeki tüm engelleri temizliyor. Peki, ama bu durum çocukları nasıl etkiliyor? Uzman Psikolog Cevher Sönmez’e sorduk.
#Ömür KurtEğitim, yaz boyu gündemin ana maddelerinden biriydi; lise giriş sınavının yerleştirmelerindeki aksaklıklar, üniversite sınav sonuçlarının yarattığı hayal kırıklığı, karma eğitim tartışmaları... Çocuklar bu tartışmaların gölgesinde tatilin tadını çıkarmaya çalıştı. Yarın yeni bir eğitim-öğretim dönemi başlıyor. ‘Z kuşağı’na mensup yaklaşık 18 milyon çocuk okula dönüyor. Peki kim bu çocuklar?
#Z KuşağıHelikopter Aile terimi, ilk defa 1990’da Foster W. Cline ve Jim Fay’ın“Parenting with Love and Logic: Teaching Children Responsibility” kitabında yer alarak; bir çocuğun, annesi için “başımda helikopter gibi dönüyor” demesiyle ortaya çıkmış bir kavramdır. Peki, helikopter aileler derken asıl kastedilen nedir ve bu ailelerin genel tutumları nasıldır?
#Helikopter EbeveynEbeveynlik ve çocuk gelişimine dair son araştırmalar, çocukların güçlü yönlerine odaklanan ebeveynlik modelinin çocukların tam potansiyellerine ulaşabilmeleri, yaşam tatmini ve mutluluğu açısından oldukça etkili olduğunu gösteriyor. Uzman Psikolog Sinem Olcay Kademoğlu çocuk yetiştirmede uygulanan modelleri anlatıyor.
#Ebeveynlik ModeliBebeğiniz var gücüyle kapıyı iterek açmaya çalışırken, hemen yardımına mı koşuyorsunuz? Çocuğunuzun parktaki çocuklarla kavga edeceğini anlayınca, “iş işten geçmeden” araya mı giriyorsunuz? Ev ödevlerini onun yerine siz mi yapıyorsunuz? Akrabaların, komşuların, öğretmenlerin yanında sözcülüğünü mü üstleniyorsunuz? Hatta daha ileri gidip “Biz büyüyünce doktor olacağız Nazan teyzesi” gibi cümleler mi kuruyorsunuz? Cevabınız çoğunlukla evetse, “helikopter ebeveyn” olabilirsiniz.
#ÇocukHelikopter ebeveynlik kavramı 1990’larda ortaya çıktığında, üniversite çağındaki çocuğunun üstüne aşırı derecede eğilen, bir “helikopter” gibi tepesinde bekleyen anne-babayı tarif etmek için kullanılmıştı. Günümüzde bu terim, her yaştaki çocuğa aşırı ilgi ve müdahale gösteren ebeveynleri tarif etmek için kullanılıyor.
İş-Kur İzmir İl Müdürü Kadri Kabak, “Herkesin gözü başkasının aldığı parada. ‘Fatih Terim şu kadar alıyor, şu isim bu kadar alıyor’ diye hayıflanıyorlar. Cem Yılmaz çuvalla para kazanıyor kimsenin gözü var mı? Devletin çalışma hayatında belli bir ücret skalası var. Dışarıda istiyorsan git trilyon kazan” dedi.
Yetenek açığı arttıkça şirketlerin çalışanlara sunduğu yan haklarda da rekabet kızıştı. Yan haklar, toplam maaş paketinin yaklaşık yüzde 20 ila 35’ini oluşturur hale geldi. Sağlık sigortası, ücretsiz iletişim artık çalışanlara yeterli gelmiyor. Çalışana, özel emeklilik, kritik hastalıklar sigortası, kimlik dolandırıcılığı koruması, hukuk hizmeti, spor ve yoga hizmeti gibi yan haklar sunulmaya başlandı. Peki, dünyada ve Türkiye’de şirketler çalışanlara hangi yan hakları sunuyorlar?
#İş GücüSon dönemde oldukça yaygınlaşan ‘toksik’ sözcüğü birçok alanda karşımıza çıkıyor. Bunlardan biri de ‘toksik ebeveynlik’ kavramı. Ebeveynler çocukları için en iyisini isteseler bile bazen fazla kontrolcü olabiliyoruz. İşte o zaman da toksik ebeveyne dönüşüyoruz.
#Gizem CoşkunardaYorucu bir sınav maratonu ardından seçtikleri bölümlerde eğitim görmeye hak kazanan üniversite öğrencilerinin yaşam koşulları kısa sürede önemli değişiklikler gösterecek. Bazı öğrenciler için üniversite yaşamı ailesi ile aynı şehirde eğitim görmeyi, alışılan arkadaş çevresi içerisinde yaşamayı içerirken diğerleri ailelerinden belki de ilk defa ayrılmış, bilmedikleri bir şehirde eğitim görüyor ve yeni bir akran grubu ile tanışmaya çalışıyor olabilir.
#ÜniversiteGünümüz aileleri ‘helikopter’ gibi çocuklarını tepeden kontrol ediyor, her şeyine müdahale ediyor. Günümüz çocukları ise özgür olmak, karışılmamak ve her şeyi kendi başına yapmak istiyor. Bu çelişki içinde anne-babalar aşırı korumacı, çocuklar ise aşırı özgüvenli… Psikolog Serap Duygulu ile ‘helikopter aileleri’ ve karamsar ‘k kuşağı’ çocuklarını anlatan yeni kitabı “Yeni Nesil Ebeveynlik ve Helikopter Aileler’i konuştuk.
#Yeni Nesil Ebeveynlik Ve Helikopter AilelerAnne-baba olmak yetişkin yaşamında önemli bir varoluşsal alanı ifade ediyor. Birçok ebeveyn çocuk sahibi olmayı yaşama bağlanmanın, geleceğe tutunmanın bir yolu olarak mutluluk verici deneyim olarak tarif ediyor. Bazen de gelecek kaygısıyla ümitsizliğe düşerek veya çocuklarıyla yaşadıkları sorunlara bakarak ebeveyn olmayı endişeli ve stresli bir durum olarak görüyor. Sağlıklı ebeveyn olmak için çocuğunuzla ilişki kurarken dikkat edilebileceğiniz bazı noktalar var.
#Anne