Sevgili Hürriyet okurları... ‘SERKAN KIZILBAYIR İLE YAN KOLTUK’ sohbetlerimizde bu haftaki konuğum Acıbadem Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Prof. Dr. Rana Karayalçın oldu. Karayalçın, “endometriozis” konusunda merak edilenleri yanıtladı.
#Serkan KızılbayırDijital yaşamın her alanında etkin şekilde kullanılan yapay zeka teknolojisi üreme tıbbına da yön vererek çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin yüzünü güldürmeye devam ediyor. Uyguladığımız tüp bebek tedavilerine geçtiğimiz yıllarda dahil ettiğimiz yapay zeka şimdi de Akıllı Sperm teknolojisi sayesinde dölleme ve kaliteli embriyo oluşturma şansı en yüksek spermin seçilmesini sağlıyor.
#Tüp BebekSon yıllarda hem ülkemizde hem de Dünya genelinde ortaya konulan veriler kadınların kariyerine öncelik verdiğini; bu sebeple evlilik ve çocuk yapma fikrini ertelediğini göstermektedir. Bu tabloda özellikle 35 yaşından sonra evlenmeyi tercih eden kadınlar anne olmak istediklerinde başta yumurta rezervinde azalma olmak üzere birtakım problemlerle karşı karşıya kalmaktadır. Üreme tıbbında son yıllarda sıklıkla uygulanan yumurta dondurma yöntemi sayesinde kadınların hem kariyer hem de istedikleri yaşta çocuk yapması mümkün hale geliyor. Evlenmeden önce yumurtaların dondurularak saklanması ve aynı kalitede uzun yıllar korunması, iş dünyasındaki basamakları hızla tırmanan kadınların anne olmak için geç mi kalıyorum endişesini ortadan kaldırıyor.
#Yumurta DondurmaBerlin’de yaşayan Canset-Murat Topal çifti 2019 yılında evlendi. Çocuk sahibi olmak isteyen çift, doğal yollarla hamilelik oluşmayınca Almanya’daki doktorların kapısını çaldı. İki kez tüp bebek tedavisi olan çiftin çabaları olumsuz sonuçlandı. Çareyi Türkiye’ye gidip tedavi olmakta bulunan Topal çifti, hayallerine, uygulanan kişiye özel tüp bebek tedavisiyle kavuştu. Çift geçen aylarda kızları Elanur’u kucağına aldı. Anne Canset Topal, “Ülkemize ve Türk doktorlara güvendik. Çok şükür yavrumuza kavuştuk, tarifi olmayan bir mutluluk yaşıyoruz” dedi.
#Canset-Murat TopalKısırlık nedeniyle yapılan sperm tahlillerinde sıklıkla harekette bozukluk olduğu şeklinde bir sonuç görülür. Doğal olarak bu da daha yolun başında çocuk olma hayallerinizi sarsacaktır. Ama endişe etmeyin, her hareket bozukluğu kısırlık yapacak diye bir kural yok.
#Sperm HareketsizliğiAdet görmek kadınlarda ergenlik çağı ile başlayan ve menopozla sona eren doğal bir süreçtir. Ortalama adet döngüsü 28 gün olarak kabul edilir fakat bazı hormonal bozukluklar, stres, polikistik over ve aşırı kilo problemleri adet döngüsünde değişikliklere ya da hiç adet görmemeye yol açabilir. Adet görmeyi engelleyen problem tespit edilip doğru bir tedavi yolu izlendiğinde çocuk sahibi olmak isteyen kadınların anne olması mümkündür. Hormonal bozukluk söz konusuysa birtakım ilaçlarla adet döngüsü düzenlenir ve yumurtlama sağlanır; erken menopoz kaynaklı yaşanan adet düzensizliği tespit edildiyse çiftler tüp bebek tedavisine başvurabilir.
#Adet Görmeyen KadınlarKelebek yazarı Orkun Ün hafta sonu tüpbebek tedavisi ile 48 yaşında hamile kalan ve yakın zamanda ikiz bebeklerini kucağına alacak olan oyuncu Seray Sever ile harika bir röportaj yaptı. Sever o röportajda geç annelik ve tüpbebek yapmanın zorlukları üzerine konuştu ve “Bir ev parası harcadım bu süreçte. Bu işin tüccarı, dolandırıcıları var” diyerek uyardı. Bunun üzerine alanında duayen hocaları aradım. ‘Tüpbebek’ sektörünün istismara en açık alanlardan biri haline geldiğini doğruluyorlar ve her iki hoca da bir şey daha söylüyor: “45 sonrası tüpbebek sahibi olmak imkânsızdır.”
#TüpbebekÜremeye yardımcı tedavi yöntemlerinden biri olan tüp bebek tedavisi ile hamile kalan anne adaylarının gebelikleri çoğunlukla doğal yollardan elde edilen gebelikler gibi seyreder. Tüp bebek tedavisiyle hamile kalan kişilerin gebelik takibi sırasında herhangi bir olumsuzluğa rastlanmaması durumunda normal doğum tercih edilebilir. Anne adayının sezaryen doğum ile şartlandırılmaması gerekir.
#GebelikKadınların yumurta rezervini gösteren AMH testi sayesinde yumurta kıtlığı veya erken menopoz gibi olumsuzlukları tespit edebilir. Bu nedenle AMH üreme sağlığı açısından kadınlar hakkında sağlıklı veriler oluşturan bir test olarak önem taşır. Peki AMH nedir, ne anlama gelir? AMH testi ne zaman yapılmalı? İşte AMH ile ilgili tüm merak edilenler…
#AMHYumurtlama dönemi, tüm kadınlar için yumurtalama dönemi önemli olsa da anne olmaya hazır hisseden ve bunun için bazı olasılıkları değerlendiren kadınlar için ayrı bir önem taşır. Hamile kalmak için yumurtlama dönemi hesaplanır ve o dönemlerde çocuk yapma olasılığı yüksek olduğundan bazı önlemler alınır ya da ilişki tarihleri belirlenir. Peki, yumurtlama dönemi dışında hamile kalınır mı? İşte kadınların merak ettiği sorulardan yumurtlama dönemi hakkında merak edilenler…
#Yumurtlama DönemiÇocuk sahibi olmaya niyetlenen çiftlerin en merak ettikleri konu hiç kuşkusuz beklemekle ileride doğal yolla bebeklerinin olup olmayacağı. Bunu ne yaparsak yapalım kesin olarak bilemeyiz. Ama şunu bilebiliriz; hiç bir şekilde doğal yolla gebeliğin sağlanamayacağı bir sorun olup olmadığını. Ancak bunu da ortaya çıkarabilmek için bazı tetkikler gerekir. Oysa, evlendikten sonra çiftlerin büyük kısmı doğal yolla çocuk sahibi olabiliyor, sadece %15’inde gebelik gelişmez. Bu yüzden de evliliğin daha ilk gününde tetkiklere başlanması önerilmez. En az 1 yıl geçer, hala gebelik görülmezse o zaman her iki eş de incelemeye alınır.
#Gebelik İçin Bekleme Süresi Ne Kadar OlmalıTahlillerde bazen sperm sayısı çok az gelebilir. Şayet bunların hareketi de bozuksa, o zaman doğal yolla gebelik şansı düşük olacaktır. Bu olgular tüp bebek adayı olarak kabul edilebilir. Gerçekten de tüp bebek, sperm değerleri doğal yolla gebelik olmasına yetmeyecek erkekler için çok büyük bir umut kaynağı olmuştur. Öyle ya, en azından çiftlerin yarısının yüzünü güldürmekte. Ancak çok az sayıda sperm çıkan erkeklerde durum biraz farklı seyretmekte. Özellikle ilk bakışta sperm görülmeyen ama detaylı incelenince bir kaç tane hücre olduğu anlaşılan erkekler için bu daha da önem kazanır. Çoğu çalışma, bu durumda testislerden alınacak spermlerle tüp bebek yapılırsa gebelik başarısının artacağını göstermiştir.
#EpididimHamilelik önemli durumlardan bir tanesini oluşturmaktadır. Pek çok kişi hamile kalma konusunda ne yapılması gerektiğini merak etmektedir. Neden hamile kalamıyorum diyenler için hamile kalma ipuçlarını ve önerilerini sizin için derledik.
Histeroskopi rahim içinin görüntülenmesi için yapılan bir işlemdir. Rahimle ilgili problemlerin tanı ve tedavisinde kullanılır. En sık anormal kanamanın tanı ve tedavisi, adet düzensizliği, rahim içinden miyom veya polip alınması, ara kanama, rahim içi yapışıklıkların açılması, tekrarlayan gebelik kayıplarının nedeninin araştırılması, kaybolmuş spiralin çıkarılması için histeroskopi kullanılır.
#HisteroskopiNormal koşullar altında çocuk sahibi olamayan çiftlerin başvurduğu tüp bebek tedavisinin son dönemde sıklıkla tercih edildiğini belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Düzgün Korkmaz, annenin yaşı konusunda uyarılarda bulundu. Korkmaz, "Annenin yaşı ilerledikçe başarılı gebelik oranı azalır. 35 yaş altı anne adaylarında başarı şansı yüzde 68-70, 42 yaşından büyük kadınlarda başarılı gebelik oranları yüzde 10’lara kadar gerilemektedir" dedi.
#Tüp BebekTekrarlayan tüp bebek başarısızlıkları çiftler için oldukça yıpratıcı bir süreçtir. Umutla başlayan heyecanın tekrar tekrar başarısızlıkla sonuçlanmasının nedenlerini ve tedavi yöntemlerini Kadın Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı ve Embriyolog Op. Dr. Öznur Dündar Akın anlatıyor.
#Tüp BebekAzospermi yani tahlillerde ölü ya da canlı sperm hücresi çıkmaması, toplumda her 100 erkekten birinde rastlanabilen bir durumdur. Baba olmaya niyetlenmiş ama bunu başaramamış erkeklerin ise yüzde 10-15’inde görülür. Bunların şanslı bir bölümü uygun tedavi ile doğal yolla sperm çıkışına kavuşsalar da büyük kısmı mikroTESE ameliyatı ile testislerde sperm aranmasına aday kalmaktadır.
#AzoospermikKadınlarda en sık görülen cinsel işlev bozukluklarından başında vajinismus, gelmektedir. Teşhis edildiğinde kısa sürede tedavi edilebiliyor. Ancak teşhis edilmezse birçok kadın sırf bu yüzden çocuk sahibi bile olamıyor. Özellikle son yıllarda şehir stresi ve kariyer planları kadınlar üzerinde olumsuz etkilere neden olabiliyor. Peki vajinismus tam olarak nedir? Tedavi edilmediğinde neler ortaya çıkar? Çiftler arasında nasıl bir sorunla karşı karşıya kalınıyor?
#VajinismusTüp bebek uygulamasında başarıyı etkileyen en önemli faktörler; erkeklerde sperm sayısı ve yumurtalık kapasitesini belirleyen kadın yaşıdır. Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Koray Altunay, çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin sperm, yumurta sayısı ve kalitesini korumak için tüp bebek tedavisini ertelememeleri gerektiğine dikkat çekti.
#Tüp BebekBaşlangıcı normal hamileliğe benzeyen ancak gebelik kesesinin rahim içi dışında bir yere genellikle de tüplere yerleşmesi sonucunda oluşan dış gebelik, erken fark edilmemesi durumunda hastaya hayati risk yaşatabiliyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Gamze Baykan konu ile ilgili merak edilenleri cevapladı.
#Dış GebelikÜroloji Uzmanı Dr. Yusuf Gençten, infertilite (kısırlık) konusuna değinerek, “Bebek sahibi olamayan çiftlerin yüzde 40’ında erkek infertilite neden olabiliyor. Bu tanıyı alan erkekler, infertilitenin bir eksiklik hatta erkekliğin kaybı olduğunu zannediyor. Oysa böyle bir durum yok. Erkek infertilitesinin büyük bir kısmı tedavi edilebiliyor” dedi.
#ERKEKGünümüzde kadınların anne olma yaşı git gide artıyor. Yaşın artması da beraberinde hamile kalma ihtimalini de düşürüyor. Bu duruma çözüm olarak kadınlar ise yumurta dondurma işlemini tercih etmeye başladı. Özellikle ünlü isimlerin de bu yöntemi tercih etmesi geç anne olmak isteyenleri bu yöntemi tercih etmeye yöneltti. Biz de yumurta dondurma işlemi ile ilgili tüm merak edilenleri uzmanlarımız Dr. Kağan Kocatepe ve Op. Dr. Mehmet Özel’e sizler için sorduk…
#Yumurta DondurmaŞeker hastalığı yani diyabet yaklaşık olarak her 10 kişiden birini etkileyen önemli bir sağlık problemidir. Kan şekeri olarak bilinen glikoz seviyesi aşırı yükselir. Özellikle son yıllarda karşı karşıya kaldığımız bozuk çevresel koşullar, sağlıksız beslenme ve stres durumları diyabet riskini artırmıştır. Bu olguların %90’ında ise bir şekilde cinsel fonksiyonlarda ya da üreme sisteminde bozukluk ortaya çıkmakta. Dolayısıyla diyabet tanısı alan erkeklerin çocuk sahibi olmaya niyetlendiklerinde bu yönde bir tedavi görmeleri de gerekir.
#Şeker Hastalığı