Distopik Roman

Geleceğin hapishaneleri

İrlandalı Mike McCormack’ın geleceğin ceza sistemleri üzerine kurgulanmış distopik bilimkurgusu ‘Komadan Notlar’, hem yeniliklerden hem de sosyolojik, politik ve felsefi tartışmalardan hoşlanan okuyucuların kaçırmaması gereken önemli bir roman. Günümüzün dini, teknolojik, hukuksal, sosyo-politik, ahlaki ve etik meselelerine açılan McCormack’tan entelektüel bir meydan okuma...

Eğlenceli bir distopya

‘Üç Başlı Kerberos’u ile ilk kez Türkçeye çevrilen Gertrude Barrows Bennett, 1919 yılında tefrika edilen bu romanında bir zaman sıçramasıyla kendilerini 200 yıl sonrasında bulan bir grup insanın başından geçenleri anlatıyor. İlk alternatif dünya fantezisi sayılan ‘Üç Başlı Kerberos’ aksiyon ve fantezi ile dolu distopik roman.

Jack London’ı yeniden okumak

Bazı yazarlar okunmazsa bir dönemin siyasal, toplumsal panoraması, insanları tanınamaz; böylece dünya edebiyatı hakkında bilgimiz eksik kalır. Jack London, bu tür yazarlardan biridir. Yordam Edebiyat’ın çıkardığı 10 kitaplık set bu yüzden önemli...

Aşk ve edebiyatla birleşen isyanın romanı

Merakla beklenen kitaplar listelerinin gediklilerinden ‘Dünyanın Sonundayız’, nihayet Türkçede. Üç kitaplık seriyi bu eseriyle başlatan Lidia Yuknavitch ile kitabın çevirmeni Tülin Er konuştu: “Sevgililerimizi, eşlerimizi, çocuklarımızı sevdiğimizi söylediğimiz kadar içten biçimde gezegeni de seversek neler olabilir? Kendimize anlattığımız hikâyeler her şeydir.”

Mutlaka okunması gereken bir roman: 'Kuyruk'

Baskılara karşı dik duruşuyla ülkesi Mısır’da büyük saygı gören Basma Abdel Aziz, ilk romanı ‘Kuyruk’ta bir Arap ülkesindeki totaliter yönetimin yarattığı çürümeyi distopik bir hikâye eşliğinde anlatıyor. Gerçeküstü bir hikâyeyi, hemen her gün tanıklık ettiğimiz bir gerçeklikte anlatan ‘Kuyruk’, mutlaka okunması gereken bir roman.

Türk seçmenler negatif özgürlüğü pozitif özgürlüğe tercih etmiş görünüyor

Kanadalı yazar Margaret Atwood, ilk kitaplarından beri dünya edebiyatının en önemli, en saygın isimlerindendi. Ama bir süredir bir kâhin statüsünde. Atwood’un tam da 1984’te yazdığı ‘The Handmaid’s Tale - Damızlık Kızın Öyküsü’ isimli romanı, çağımızın en karanlık yönlerine ışık tutması nedeniyle, tıpkı George Orwell’ın ‘1984’ü gibi muamele görüyor. Trump’ın seçilmesi ve kadın hakları üzerinde tartışmalar, otuz küsur yıllık bu kitabı yeniden bestseller yaptı. Romandan uyarlanan dizi de (Türkiye’de BluTV’de yayımlanıyor) büyük beğeni topladı ve yazarı yeni bir okur kitlesiyle tanıştırdı. Atwood’la dünya ve Türkiye’deki hal ve gidişi konuştuk.

‘Mezarlık Sokağı’ piyasaya çıktı

Londra, İstanbul ve Marmaris’te çalışmalarını sürdüren yazar Gül Ülgen Greenslade’in ilk öykü kitabı ‘Mezarlık Sokağı’ yayımlandı.

Gazeteci olmak ya da olmamak!

Ülkeyi harap eden bir iç savaştan sonra hâkimiyeti ele geçiren güçler Başkan’ı öldürmek ve son noktayı koymak ister. Bu ana tanıklık etme çabasındaki farklı kuşaktan dört gazeteci de New York’tan Washington’a yola çıkar. Garland’ın distopik filmi ‘İç Savaş’ Trump dönemiyle su yüzüne çıkan politik meselelere ama asıl olarak zor zamanlarda gazetecilik ve meslek etiğine odaklanıyor.

‘Dünyayı değiştirecek tek şey bir fikir’

İngiliz yazar George Orwell’in tüyler ürpertici ve güncelliğini asla yitirmeyen distopik romanı ‘1984’ Nilüfer Belediyesi Kent Tiyatrosu yapımı olarak sahnede. Tüm tasarım detaylarından oyunculuklarına üst düzey bir iş.

İki ödül ve ödüllerin önemi

2022 Oğuz Tansel Şiir Ödülü, Ömer Erdem’in ‘Güneş Kalır Bir Başına’ adlı şiir kitabına verildi.

İnsanlar ve insansılar

Genç Danimarkalı yazar Olga Ravn, ‘22. yüzyılın işyeri romanı’ altbaşlıklı ‘Personel’de insanlarla insansı makinelerin ilişkisi üzerinden insan olmanın, çalışmanın, aidiyetin anlamını sorguluyor.

‘Korona az bu dünyaya!’

Necati Tosuner’in ustalık dönemi eserlerinden ‘Salgında Öyküler’in anlatıcı kahramanı bir entelektüel... Koronavirüs salgınını ve bu salgın nedeniyle bir çeşit mahkûmiyete dönen yalnızlığını da salim kafayla ve siyasi ve felsefi derinliklerine inerek sorguluyor.

Ne izlesem ne okusam ne dinlesem

Yılın en iyi yerli yapımlarından ‘Zuhal’ sinemalarda. Başarılı senaryosu ve başrolündeki Nihal Yalçın’ın ödüllü performansıyla da unutulmaz bir filme dönüşen ‘Zuhal’, özellikle İskandinav sinemasının absürt komedilerini sevenler için kaçırılmayacak bir seyir sunuyor. Distopik bilim kurgulara meraklılara ‘Vesper Chronicles’, romantik komedi arayanlara da roman uyarlaması ‘Yalnız Bir Evin Kahkahası’, sinemalarda haftanın diğer seçenekleri.

Tayfun Pirselimoğlu: ‘Oscar heyecan uyandıran bir konu ama asıl derdim iyi film yapmak’

Tayfun Pirselimoğlu imzalı ‘Kerr’ Oscar’da bu yıl Türkiye’yi temsil edecek. Pirselimoğlu ile önce roman olarak kaleme aldığı, ardından beyazperdeye uyarladığı filmini konuştuk. Yönetmen: “Bütün bir dünya olarak bir dekadans dönemi içerisinde olduğumuz kanısındayım. Ben de bu garip dönemin tanıklığını yapmaya çabalıyorum.”

Yaz sıcağını serinletecek çizgiler

Muhteşem bir serüvendir çizgi romanlar. Sizi, tıpkı sinema gibi bambaşka evrenlerin, zamanların, hayatların, öykülerin, heyecanların içine çeker. Zaten ruhu da yedinci sanatla aynı çizgiyi barındırır. ‘Yaz okumaları’ olarak bu hafta son dönemde öne çıkan kimi çizgi (grafik) romanları tanıtalım dedik. İşte etkileyici öykü ve desenlere sahip, okunması son derece zevkli bir grup çalışma...

Yok oluşun eşiğindeki dünya için yas

Charlotte McConaghy ‘Göçmen Kuşlar’da okuru, ekolojik çöküşün başladığı bir geleceğe götürüyor. İnsanın doğayla bağlantısı ve diğerleriyle olan ilişkileri üzerine çok katmanlı bir kurgu olan romanda McConaghy, dünyayı değiştirme yeteneğinin insanlığının içinde olduğunu gösteriyor.

Ekolojik distopya

‘Yeni Yaban’ ekolojik felaketi işleyen distopik bir roman. Diane Cook, yazarlık kariyerinin bu ilk romanında iklim değişikliği ve aşırı nüfus artışının yol açtığı ölümcül hastalıklardan kaçmak için doğaya sığınan bir avuç insanın doğayla ve birbirleriyle mücadelesini anlatıyor.

Ne izlesem okusam dinlesem

Dünyaca ünlü Japonyalı yazar Haruki Murakami’nin kısa öykü serisinden uyarlanan ve Yabancı Dilde En İyi Film dalında Oscar’ın en güçlüsü “Drive My Car”, başarılı oyunculukları ve Cannes’dan ödüllü senaryosuyla hafızalara yerleşen melankolik bir başyapıt. Daisy Ridley ve Tom Holland’ı buluşturan bilimkurgu “Kaos Yürüyüşü” ve sinemamızın auteur yönetmenlerinden Yeşim Ustaoğlu’nun ilk uzun filmi “İz”, haftanın öne çıkan diğer yapımları... Kitap raflarında bu hafta, Judith Butler’ın Metis Yayınları’ndan çıkan kitabı “Şiddetsizliğin Gücü: Etik-Politik Bir Düğüm” var.

Ne izlesem okusam dinlesem

Ekranları bu hafta dünya dışı yaratıkların istila ettiği diziler ele geçiriyor. Apple TV+’ın ilk bilimkurgu dizisi “Invasion” ve Netflix’in yetişkin animasyon serisi “Inside Job”, insanlığın ‘uzaylı istilası’ endişesinin son ürünleri. Meksikalı yönetmen Michel Franco’nun Venedik’ten Büyük Jüri ödüllü suç draması “Yeni Düzen” ve bu yılın Berlin’inden kadın oyuncu ödülünü almış Almanya yapımı komedi “Tam Sana Göreyim”, sinemalarda haftanın öne çıkanları. Beyazperdede ilklerin yaratıcısı olmuş Georges Méliès’in sıradışı hayatını aralayan “Méliès’in Gizemi”, film tarihine meraklı izleyicinin kaçırmaması gereken bir belgesel. Haftanın kitabı ise yayıncılık dünyasının en tazelerinden Umami Kitap’tan geliyor: Rita Mae Brown’ın 1978’de yayımlandığında Amerikan edebiyatının dönüm noktalarından olmuş otobiyografik romanı “Yakut Orman”.

Sert, keskin, öfkeli: Hakan Günday

Kendine özgü tarzıyla sevilen Hakan Günday, sekiz yıl aradan sonra gelen romanı ‘Zamir’de uluslararası insan kaçakçılığını konu edindiği ‘Daha’nın kaldığı yerden devam ediyor. Yine sert, keskin ve öfkeli bir üslupla kaleme aldığı ‘Zamir’de ‘büyük insanlık’ın hikâyesini anlatmış; köleleşmiş, boyun eğdirilmiş, aç, sefil, perişan insanların ve onların bu halde olmasından çıkar sağlayanların, açgözlülüğün ve vicdansızlığın hikâyesini... Anlatı zamanı 2000 yılının arifesi... Yani yakın geçmiş. Bir distopya anlatmıyor Günday. Bu dünyanın gerçeklerini biraz keskinleştirip speküle ederek bugünün aslında ne denli distopik olduğunu sergilemeye çalışıyor.

İnsan zihninin semenderleri

Çek yazar Karel Çapek, 1936 tarihli efsane romanı ‘Semenderlerle Savaş’ta dolaylı göndermelerle bir insanlık haritası da çiziyor. Yazar, insan hırslarının hayaller, açgözlülük ve madrabazlıkla nasıl her şeyi kendi doğallığından çıkardığını satirik bir dille irdeliyor.

Doğu ve Batı’ya, geçmiş ve geleceğe aynı anda bakabilmek

Jan Morris’in 1985’te ilk bölümünü, 2005’te son bölümünü yazdığı ‘Hav’, gerçekliğine de gerçeküstülüğüne de inandıran bir şehrin üzerinden anlatılan kocaman ve aynı anda hem geçmişe hem geleceğe, hem Doğu’ya hem Batı’ya bakabilen bir toplumsal tasvir.

Ne izlesem okusam dinlesem

Gelecek yıl izleyeceğimiz yeni Marvel filmini de yönetecek Nia DaCosta’nın 90’ların meşhur korku filmine getirdiği özgün yorumu izlemek isteyenler için “Şeker Adam’ın Laneti” sinemalarda. Céline Sciamma’nın yılın en iyilerinden olan büyülü ve masalsı filmi “Küçük Anne” de radarınızda olsun. Sarah Oh hayranlarının kaçırmayacağı “The Chair” ilk sezonuyla ekranlara gelirken, 12 yıldır süren “The Walking Dead” ise son sezonuyla hayranlarına veda ediyor.

Kitaplığınızda sonbahar kitaplarına yer açın!

Pandemi sezonu, yaz rehaveti derken durağan bir dönem geçiren yayın dünyası sonbaharla başlayan yeni sezona heyecan verici kitaplarla giriyor. Hürriyet Kitap Sanat’ın her sene hazırladığı yeni sezon dosyasında bu kez 29 yayınevinin, önümüzdeki üç ay içinde raflara çıkaracağı yerli-yabancı, edebiyat ve edebiyat dışı kitapları sizi bekliyor. Kitaplığınızı gözden geçirip yeni okumalara alan açmanın tam sırası...

Ne izlesem okusam dinlesem

“Westworld”ün yaratıcılarından Hugh Jackman ve Rebecca Ferguson’lu bilimkurgu gerilimi “Zihin Gezgini”, geçen yılın çok konuşulmuş iki Oscar adaylı belgeseli “Collective”, “Testere” serisinin en yenisi “Spiral: Testere Devam Ediyor”, sinemalarda haftanın öne çıkanları. Elle Fanning’in performansıyla çıtasını yükselten Nicolas Winding Refn filmi “Neon Şeytan” ve yazarı, yapımcısı ve Nicole Kidman’ı ile “Big Little Lies” ekibini yeniden buluşturan mini dizi “Nine Perfect Strangers” da ekranlardan önerilerimiz.

Bir kıyamet sonrası kurgusu

Hanna Jameson’ın ‘Sonuncular’ı nükleer savaşın ardından Zürih’te bir otelde sağ kalan bir grup insanın hikâyesini anlatıyor. Yazar distopya, polisiye ve psikolojik gerilim türlerinin soluksuz okunan bir karışımını sunuyor.

Ne izlesem okusam dinlesem

Şimdiden modern klasikler arasına girmiş 2018 yapımı korku filmi ‘Sessiz Bir Yer’in ikincisi bu hafta sinemalarda gösterimde. Maren Ade’nin Cannes’da FIPRESCI Ödülü almış kara komedisi ‘Toni Erdmann’ ve merakla beklenen korku dizisi ‘American Horror Stories’, ekranlarda haftanın öne çıkanları...

Tatil bavulunuzda bu kitaplara yer açın!

Okullar kapandı, pandemi kısıtlamaları kalktı, normalleşme dönemi geldi çattı... Yaz tatilinin, plaj keyfinin zamanı asıl şimdi başlıyor. Peki dalgalar usul usul ayaklarınızı serinletirken ya da yeşillikler arasında dinlenirken, gözlerinizin ucundan hangi maceralar, hikâyeler, şiirler, anılar, söyleşiler akacak? Hürriyet Kitap Sanat yazarlarına sizin için sorduk, 10 yazarımız 10 kategoriden kitap önerileri yaptı. ‘Mutfak ekibi’ olarak bizim de tavsiyelerimiz var. Şimdiden iyi tatiller!