ABD'de açıklanan verilerden alınan sinyallerle faiz indirimine yönelik beklentiler güç kazanırken, yatırımcıların risk iştahında artış görüldü. Fed'in gelecek haftaki toplantısında 25 ya da 50 baz puanlık faiz indirimine gidebileceği yönündeki beklentiler "yüzde 50'ye yüzde 50" düzeyinde eşit oranda bulunuyor.
#FedIMF, 2010 Yılı 4’üncü Madde Konsültasyon Raporu’nda Türkiye’nin ekonomik büyüklüğünün 1 trilyon lirayı aşacağı öngörüsünde bulundu. Raporda, Türkiye’nin, 2008’de 950 milyar, 2009’da 954 milyar lira olan Gayri Safi Milli Hasılası’nın 2010’da 1 trilyon lirayı aşarak, 1 trilyon 95 milyar 600 milyon lira olacağı tahminler arasında yer aldı.
2001’de ülkeye büyük faturalar çıkaran bankacılık, küresel krizin yaşandığı 2009’da ekonominin can simidi oldu. Dünyanın dev bankaları batarken göz dolduran sektör, büyümesini devam ettirdi. 2009’daki yüksek kârları 2010’da beklemeyen sektör, daha yoğun bir rekabet, kredi musluklarını açma ve ertelenen yatırımları ‘kısmen’ gündemine alma planları yapıyor.
EKONOMİK durgunluk, büyümedeki yavaşlama ve dolayısıyla işsizlik artışının tüm kredi başvurularını olduğu gibi konut kredilerini de olumsuz etkilediğine dikket çeken Şekerbank Bireysel Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Abdurrahman Özciğer, 2009 yılında da konut fiyatlarının ciddi şekilde düştüğünü söyledi.
Garanti Mortgage Mortgage Genel Müdür Yardımcısı Umur Güven, 2010 yılının üçüncü çeyreğine kadar faizlerde fazla bir değişiklik beklemediklerine dikkat çekerek, "Yılın üçüncü ve son çeyreğinde ise Para Politikası Kurulu’nun faizleri artırmaya başlayacağını bekliyoruz. Bu da, yılın ikinci yarısından sonra az da olsa mortgage faiz oranlarına yansıyacaktır" dedi.
Ekonomik kriz boşanmaların ruhunu da bozdu. Eskiden boşanma sürecindeki eşler birbirinden mal kapmaya çalışırken, şimdi ABD’de değerinin bir kaç katına satın alınmış eve eşlerin hiçbiri sahip çıkmıyor. Evi satma imkanı azalan, işini kaybetme endişesi yaşayan çiftler, yüksek mortgage kredilerini ödemek istemiyorlar.
Süleyman Demirel’in 1991, Tansu Çiller’in de 1995 seçimleri öncesinde verdiği iki anahtar vaadinin başarısız olması Türkiye’de hayal kırıklığı yaratmış olsa da, dünya devi ABD’yi içinden çıkılmaz bir döneme sokan da benzer hayaller oldu. Rüyasını gerçekleştirmek için kolay parayı icat eden ABD’nin bu hayali, krizde varlıkların erimesi ve kredilerin tıkanması sonucunda dünyanın kabusu oldu.
DÜN yazdım. Bahçeşehir Üniversitesi’nde katıldığım "Global Finansal Kriz ve Türkiye’ye Etkileri" konferansında 1999 yılında Nobel ekonomi ödülünü alan Robert A. Mundell, ekonomi politika uzmanı Arvid Lukauskas ve uluslararası finans ve gelişme ekonomileri uzmanı Francisco L. Rivera-Batiz’i dinleme fırsatını yakaladım. Dün Rivera-Batiz’in konuşmasından hareketle global krizin nedenlerini irdeledim.
Merrill Lynch, Morgan Stanley Bear Sterns ve Citibank gibi bazı dev finansal kuruluşların, konut kredisi kaynaklı sorunlar nedeniyle bilançolarında ciddi zararlar yazması sonucu güç durumda kalmasının ardından, uzak doğulu ve orta doğulu bazı büyük sermaye gruplarının ve devlet yatırım fonlarının söz konusu şirketlere belli ölçüde ortak olma karşılığında taze kaynak aktarması, bir süredir dalgalı ve yönsüz hareket eden global piyasalara adeta bir yılbaşı hediyesi oldu.
Dünya Bankası Konut Finansmanı Grubu Başkanı Loic Chiquier, Türkiye’de 2005 yılına göre mortgage konusunda büyük bir belirsizlik olduğunu belirterek, "Türkiye çok dürüst adımlar atıyor. Yüksek düzeyde emlakla ilgili davalar görüyoruz. Tabii ruhsatsız binaların fazla olması bunda son derece etkili" dedi.
Uluslararası Finans Kurumu (IFC) Güney Avrupa ve Orta Asya Direktörü Shahbaz Mavaddat, Türkiye’nin mortgage konusunda bir yol kavşağında bulunduğunu, mülk fonları ve alternatif yatırım araçları konusunda büyük potansiyele sahip olduğunu belirterek, “Türkiye’de 2015 yılına kadar 7 milyon konuta ihtiyaç olacak” dedi.
Deloitte Türkiye Denetim Ortağı Murat Aytoğu, FED'in faiz indirimi yaparak kısa vadeli sıkıntıyı aşacak bir adım attığını belirterek, “Ancak uzun vadede problemin çözümü sağlam bir denetim ve gözetim sisteminden geçiyor. Ayrıca sistem içerisindeki çürük elmaların da ayıklanması gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.