Bülent Sarıoğlu

Kurtulmuş, Meclis’in 17 milyar 817 milyon 190 bin liralık 2025 bütçesini Plan ve Bütçe Komisyonu’na sundu. Kurtulmuş’un verdiği bilgiye göre TBMM bütçesinde yüzde 69.5 oranıyla en büyük pay, personel ve SGK giderinden oluşuyor. TBMM’nin sonraki yıl 22 milyar 335 milyon 381 bin lira ve 2027’de 24 milyar 334 milyon 635 bin lira harcaması öngörülüyor.

YENİ ANAYASA SÜRECİ

Bütçe sunumunda güncel konulara değinen Kurtulmuş, yeni anayasa hazırlığında yöntem ve içerik belirleme yetkisini siyasi partilerin uhdesine bıraktıklarını belirtti. Kurtulmuş özetle şunları söyledi:

“Eğer partiler anlaşır, uzlaşır, belli bir konsensüs sağlanırsa yeni anayasa süreçlerinin devam etmesi mümkündür. Bu konuda yine yaptığımız temaslarda da ortaya çıkan, özellikle ilk dört madde üzerinde tartışma yapılmaksızın anayasa ile ilgili yapılacak müzakerelerin faydalı sonuçlar doğurabileceği kanaatindeyim. Anayasa tartışmalarının, görüşmelerinin sadece Meclis çatısı altında değil, sivil toplum, üniversiteler, diğer toplumsal kesimlerin de sözlerinin, tekliflerinin dinlenebileceği bir platforma döndürülebilmesinin, Türkiye’de normalleşme sürecine katkı sağlayacağını, normalleşme süreci güçlendikçe de başta anayasa olmak üzere çok taraflı olarak karar verilmesi gereken konularda olumlu adımlar atılabileceğini görüyoruz.”

Ersoy’un verdiği bilgiye göre Anadolu’dan kaçırılan eserleri iade eden ülkeler arasında yüzde 34 oranıyla Hırvatistan ilk sırada yer alıyor.

BULGARİSTAN 1. SIRADA

Bu ülkeyi yüzde 25 ile Bulgaristan, yüzde 15 ile Sırbistan, yüzde 10 ile Almanya, yüzde 4.2 ile Macaristan, yüzde 3.6 ile İsviçre, yüzde 2.6 ile Avusturya, yüzde 2.5 ile ABD ve binde 1 ile İtalya izledi. Müzeler Genel Müdürlüğü’nde eserleri yurtdışına kaçırmaktan ceza alan personel bulunmazken, genel olarak kültür varlıklarına yönelik suistimallerden dolayı 15 bakanlık personeline ceza verildi.

Bakan Ersoy, kültür varlığı kaçakçılığının önlenmesi amacıyla son yurtiçinde alınan tedbir ve yakalamalar sonucu 701 bin 251 kültür varlığının son 3 yılda yurtdışına çıkarılmasına engel olunduğunu bildirdi.

TCK’da ‘casusluk’ suçunu yeniden tanımlayan maddeyi de içeren yargı paketi Meclis Adalet Komisyonu’nda uzun tartışmaların ardından kabul edildi. Komisyona bilgi veren Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) yetkilisi ise Soğuk Savaş döneminde bilgi-belge kaçırmaya odaklanan ‘klasik casusluğun’ artık kalmadığını, yeni tanımın ‘devletin ihtiyacı olduğunu’ belirtirken ilginç örnekler anlattı. MİT yetkilisi şunları söyledi:

YENİ JARGON GELİŞTİ

“Sadece Doğulu ülkeler açısından değil, pek çok Batılı ülkede de casusluk tanımı açısından çok büyük çeşitliliğe gidildi. Hollanda’da aynı buna benzer bir düzenleme geçmek üzere, 6 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. İngiltere’de benzer bir düzenleme var, Belçika’da getiriliyor. Bu klasik anlamda bir casusluk faaliyeti değil ancak ülkenin güvenliğine, ülkenin üçüncü ülkeler nezdindeki güvenilirlik ve imajına zarar veren bu tip faaliyetler, yeni anlayışta, yeni jargonda casusluk veya casuslukla bağlantılı faaliyettir. Yani bunu alelade bir diğer tehdit veya iftira veya kişinin kişisel verilerini ele geçirme fiili olarak değerlendirmek mümkün değil. Burada kastettiğimiz klasik anlamdaki casusluk fiilleri değil. Bu kişiler Türk vatandaşlarını da aparat olarak kullanıyorlar. 

İSTİHBARATÇILARIN OYUN ALANI 

Şu etkiyi yaratmaya çalışıyor yabancı servisler; ülke rahatlıkla operasyon yürütülebilen, diğer servislerin oyun alanı olarak gösterilmeye çalışılıyor. Kamuoyuna çoğunluğu yansımayan faaliyetlerle bunun önüne geçiyoruz ancak yasal anlamda caydırıcılığını sağlayabilmek için böyle bir şeye ihtiyacımız var.”

‘ÖLÜ’ OPERASYON

“Bizim artık ‘ölü operasyon’ diyebileceğimiz faaliyet üzerinden örnekler vermek istiyorum. Örneğin, İsveç’te mukim bir yabancı şahıs, başka bir ülkenin vatandaşı olan şahıs başka bir saikle ülkemize geliyor. O kişiyi hedef alan diğer ülkenin istihbarat teşkilatı burada taşeron olarak kullandığı uyuşturucu şebekesi aracılığıyla bu şahsı kaçırmak istiyor. Şahsın kişisel ve insani bazı zafiyetlerini kullanmak suretiyle faaliyeti yürütüyor. Biz, bu kişiyi yakalatıyoruz. Bu kişinin somut aldığı ceza 12 ay hapis cezasıdır. Niye? Suç  ‘Kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma’dır.

Çünkü bildiğimiz klasik anlamda bir casusluk faaliyeti yürütmüyor. Ekstra bir ceza verilmeli.”

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 1 Ekim Yasama Yılı’nın açılış oturumunda DEM Partili yöneticilerle tokalaşması ve ardından terör örgütü PKK’nın elebaşı Abdullah Öcalan’a yönelik çağrısını dün tarihi bir çıkışla yeni aşamaya taşıdı. Bahçeli, dün grup toplantısına, “Belki bugünden sonra tarihin akışı daha farklı olacaktır. Belki bugünden sonra ülkemin şafağı bir başka sökecektir. Bugün kitabın ortasından ve hiçbir yoruma ihtiyaç bırakmayacak netlikte konuşacağım” ifadeleriyle başladı. MHP Lideri şunları söyledi: “Silah ve şiddet karşısında toplumun boyun eğdiğini göstermek ne kadar yanlış ise terörü yaratan ortamın iyileştirilmesi amacıyla demokratik adımları atmaktan imtina edilmesi o ölçüde hatalıdır.

‘UMUT HAKKI’NDAN YARARLANSIN

1- Birinci hüküm cümlem şudur: Meclis’te her meselenin ele alınıp, milli ve müşterek akılla çözümü mümkün ve hatta mecburidir. Bir yanda terörle amansız mücadele ederken, diğer yanda demokratik reformların, sosyal ve ekonomik düzenlemelerin yapılması akla en yatkın seçenektir.

2- Türk ve Türkiye Yüzyılı’nda terörü sıfırlamak, milli birlik ve beraberliği çelikleştirmek amacına matuf ikinci hüküm cümlem şöyledir: Teröristbaşı işin içinde olmazsa bir şey çıkmaz diyenlere de sesleniyorum: Şayet teröristbaşının tecridi kaldırılırsa, gelsin Meclis’te DEM Parti grup toplantısında konuşsun. Terörün tamamen bittiğini ve örgütün lağvedildiğini haykırsın. Bu dirayet ve kararlılığı gösterirse, Umut Hakkı’nın kullanımıyla ilgili yasal düzenlemenin yapılması ve bundan yararlanmasının önü de ardına kadar açılsın.

VATAN MİLLET İÇİN BİZ SİNEYE ÇEKMEYE HAZIRIZ

Ne Kandil ne de Edirne, adres İmralı’dan DEM’e uzansın, bu ağır ve tarihi terör sorunu ülke gündeminden tamamen çıkarılsın. Hodri meydan, buna varız; vatan, millet, devlet, bayrak, ortak gelecek ve tam bağımsızlık için bunu dahi sineye çekmeye sonuna kadar hazırız.

KÜRT KARDEŞLERİM GELİN BİR OLALIM

3- Üçüncü hüküm cümlem de şu şekildedir: Diyarbakır annelerinin sessiz çığlığı duyulmalı, evlatlarıyla buluşmaları sağlanmalı, hepsinin yüzü güldürülmeli, sorunun kaynağı olanlar harekete geçmelidir. Barışçıl yollar varken teröre müracaat melanettir, ihanettir, cinayettir, canavarlıktır. Türk milleti bölücü terörle yaşamaya mecbur değildir. Kürt kardeşlerim, gelin bir olalım, beraber olalım, aramıza girmek isteyenleri, bozgunculuk yapanları tarihin çöplüğüne gönderelim.”

AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, 23 maddeden oluşan yeni paketi dün Meclis Başkanlığı’na verdi. Teklif, gelecek hafta Adalet Komisyonu’nda görüşülecek ve halen Genel Kurul gündeminde olan 9’uncu Yargı Paketi’nin ardından yasalaştırılacak. Teklifle TCK’ya, “Devletin güvenliği veya siyasal yararları aleyhine suç işleme” başlığıyla yeni suç eklenecek. Buna göre, “Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları aleyhine yabancı bir devlet veya organizasyonun stratejik çıkarları veya talimatı doğrultusunda suç işleyenler hakkında” 3-7 yıla kadar ceza verilecek.

CASUSLARA EK CEZA

Başka ülke için casusluk faaliyeti yapanlar, adam öldürme, adam kaçırma, tehdit, şantaj gibi eylemlerinden aldıkları cezalar dışında bu suçtan ayrıca ceza alacak. Bu eylem, savaş sırasında işlenmişse veya devletin savaş hazırlıklarını ya da askeri hareketlerini tehlikeyle atarsa ceza 8 ila 12 yıl arasında olacak. Suçun, milli güvenlik açısından stratejik önem taşıyan birimler ile proje, tesis ve hizmetleri yerine getirenlerce işlenmesi halinde ceza bir kat artacak. Bu suçtan dolayı dava açılması, Adalet Bakanı’nın iznine bağlı olacak.

‘ETKİ AJANLIĞI’YLA İLGİSİ YOK

Güler, “Son günlerde farklı istihbarat örgütlerine çalışan kişilerin suç işlediğini görüyoruz. Bu hususları ağırlaştırıyoruz ki hukuk güvenliği, vatandaşlarımız ve diğer ülke vatandaşlarının güvenliğini en üst seviyeye çıkaralım. Etki ajanlığı gibi kavramlarla alâkası yoktur” dedi.

İNFAZ TEKLİFİ MUTFAKTA

Bunun 9’uncu paketin devamı olduğunu vurgulayan AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, “Sayın Cumhurbaşkanımızın da ifade ettiği gibi toplumumuzun ihtiyacı olan, bu cezasızlık algısı ve infaz sistemindeki bazı hususlar yeniden değerlendiriliyor. Adalet Bakanlığı bürokrasisiyle beraber bu konuda ciddi, titiz bir çalışma yürütüyoruz. Bu kapsamda hazırlanacak 10’uncu Yargı Paketi’ni önümüzdeki günlerde Meclis Başkanlığı’mıza arz edeceğiz” dedi.

NÖBETÇİ NOTER GELİYOR

Tarım zararlısı ve fındık üreticisinin düşmanı ‘kahverengi kokarca’ böceği istilası Meclis’te yükselen seslere karşın sıcak gündemin gölgesinde kaldı. Tüm partilerden Karadeniz milletvekilleri, ana vatanı Çin ve Doğu Asya olup 1990’da Amerika’ya, 2000’li yıllarda Avrupa’ya ve 2017’de Türkiye’ye ulaşan kokarca böceğine karşı üreticinin isyanını dile getirdi. Kahverengi kokarcanın katili “samuray arılardan” 207 bin tanesini doğaya salan hükümet ise yeni mücadele yöntemleri için 10 milyon liralık ek kaynak ayırıp yedi enstitüye birden araştırma görevi verdi. Kahverengi kokarca istilasının boyutu ve önlemlerle ilgili milletvekillerinin açıklamaları şöyle:

KİŞİSEL ALANA DA SIZIYOR

Yavuz Aydın (İYİ Parti-Trabzon): Trabzon’dan Sakarya’ya her fındık bahçesinde aynı çığlık yükselmekte. Bu sorun Karadeniz bölgesinin 2’nci pandemisidir. Zira kokarca sadece fındık bahçesini değil, o bahçeden geçinen yüz binlerin yaşamını istila etmiş durumdadır. Basit bir böcek sorunu olarak görüp geçmek Karadeniz’de yaşayan milyonları anlamamak demektir. Maalesef bu haşere sadece tarıma değil, aynı zamanda vatandaşlarımızın kişisel alanlarına sızarak çevre sağlığını da tehdit etmekte. Atılacak ilk adım acil kriz masası oluşturmak ve Karadeniz’i ivedilikle zirai afet bölgesi ilan etmek olmalı. Her ilçeye yüz ölçümüne göre samuray arı dağıtımı yapılmalı. Merek, serender, atıl durumdaki binalar ve bu böceğin kışı geçirebileceği mutlak yerler devlet tarafından titizlikle ilaçlanmalı.

FINDIĞI KURUTUYOR

Mustafa Adıgüzel (CHP-Ordu): Beşiktaş Yıldız’da TBMM Konukevi’nde kalırken pencereyi açtım; bir baktım, onlarca kokarca cama pat pat vuruyorlar. İzmit’ten, Sakarya’dan ve güney illerimizden, Tarsus’tan aranıyoruz. Japonya, Kore ve Tayvan’dan o kadar yolu kateden bu tehlike Karadeniz’de duracak değildi ya. 40 çeşit tarım ürününü, 300 bitkiyi etkiliyor. 1 dişi yılda 3 bin yumurta bırakıyor ve 30 kilometre günde yol alıyor. Dünyada bir felaket söz konusu. Bundan sonra ulusal bir felaket haline gelmiştir. 20 günde bir fındık dalını kurutuyor. Geçen yıl yüzde 5 verim kaybı vardı, bu sene yüzde 30’un altında değil. Esasında fındık kırılıp tüccara gittiği zaman fındığın yarısının gittiği görüldü. Güneye indiği zaman portakal, batıya gittiği zaman üzüm, hububat, hepsini etkileyecek. Kapalı alan kışlak mücadelesini şimdi valilikler eliyle topyekün yapmak zorundasınız, yoksa bu felaket bütün Türkiye’yi saracak.

FENOMEN TUZAKLAR KURULDU

Nazım Elmas (AK Parti-Giresun):

MHP yönetimi ve teşkilatlar, Devlet Bahçeli’nin talimatıyla gelecek aylarda 27 bölge toplantısı yapacak. “Bir ve Birlikte Hilale Doğru Türkiye” başlığıyla düzenlenecek program, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nda Erzurum’dan başlayacak. Bahçeli, genel merkez yöneticilerinin her bölge toplantısında mutlaka bulunmasını istedi. Belirlenen takvim çerçevesinde görevlendirilen Merkez Yönetim Kurulu üyeleri ve milletvekilleri, parti teşkilatları ve seçmenlerden gelen soruları da yanıtlayacaklar.

ÇIKARA DAYALI BAKMIYORUZ

MHP Grup Başkanvekili Filiz Kılıç, bu adımların, 17 Mart’ta toplanan MHP’nin 14’üncü Büyük Kurultayı’nda kabul edilen yeni programdaki ilkelerin parçası olduğunu vurgulayarak özetle şunları söyledi: “Siyasette hiçbir kişi ya da partiyle kategorik anlamda çözülemeyecek bir sorun bulunmamaktadır. Sayın Genel Başkanımız Cumhur İttifakı’nın derin ve kapsamlı tutumuna uygun olarak DEM sıralarına giderek elini uzattı. Bu iyi niyetli adım bir fotoğraf üzerinden birçok eleştiriye maruz kaldı. Ancak bu yaklaşımı yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleri ve yeni anayasa için bir cephe genişletme çabası olarak değerlendirenler durumu yanlış anlamaktadır. Uzatılan el milli birlik ve kardeşlik mesajını taşımaktadır. İlk Meclis’in, Sayın Cumhurbaşkanımızın ve Sayın Genel Başkanımızın aydınlatıcı sözlerinin bir yansımasıdır. Bu el ‘Türkiye partisi olun, teröre karşı durun’ çağrısını dile getirmektedir.

GÜNÜ KURTARMA PEŞİNDE DEĞİLİZ

Ana teması milli yükseliş iradesi olan parti programımızda uzlaşma hem kavram hem de fikir olarak ön plandadır. Sayın Genel Başkanımızın bu adımı aciz veya zaaf işareti değil, aksine devletin büyüklüğünün göstergesi, MHP’nin de kendisine güveninin nişanesidir, mekânın sahibinin kim olduğunun hatırlatılmasıdır. İlkeli ve tutarlı siyasi anlayışımızın gereğini yapıyoruz. Siyasetimiz yalan ya da günü kurtarma peşinde değildir.”

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, yasama yılının açılış oturumunda DEM Partili yöneticilerle tokalaşmasıyla başlayan adımların “bağlamından koparılmamasını” isteyerek, “Uzattığım el hesapsız bir eldir. Uzattığım el samimi ve iyi niyetli bir eldir. Uzattığım el Türkiye’de birleşelim, Türk milletinde kenetlenelim tebliğidir” dedi. Bahçeli dün partisinin Meclis grup toplantısında özetle şunları söyledi:

YA TERÖR YA SİYASET

“Yeri gelir elimi uzatır müşterek ve milli değerlerde toplanma çağrısı yaparım; yeri gelir vatan için, millet için, bayrak için, ezan için, devlet için başımı uzatır, şehadet şerbetinden tadımlık değil kana kana doyumluk içerim. Ancak bu elin yanlışa yorumlanmasını, açılan kollarımın, gülümseyen yüzümün ihanetin saklanacağı kisve olarak tevilini asla affetmem, buna da cihan yıkılsa razı gelmem. Terörün her türlüsünü reddetmenin, defetmenin ve imha etmenin sonsuz kararlığındayız.

DEM SABOTE ETMESİN

Hem siyaset hem terör aynı kalıba giremez. Ya siyaset ya terör, ya siyaset ya silah; arası, ortası, şurası, burası yoktur. Bu hususta DEM Parti’nin aklını başına alması, uzattığım eli sabote etmek amacıyla tahrik ortamını kamçılamaktan uzak durması herkesin hayrınadır. Kaldı ki Kürt kökenli kardeşlerim oyunu görmüştür.

TERÖRÜ BİTİRSİN

Türkiye’ye getirilirken ‘Her türlü hizmete hazırım’ diyen teröristbaşı, buyursun terörün bittiğini, örgütünün tasfiye edileceğini tek taraflı ilan etsin. Ama devletin terörle masaya oturmasını hiç kimse, hiçbir şart altında beklemesin, aklından dahi geçirmesin. Günlerdir uzattığım elden farklı sonuçlar çıkarıp uyduruk yorumlar yapanlar elbette yanılgının ve yanlışın pençesine düşmüşlerdir. Aklında sadece Türkiye olan bir dava insanı ve Genel Başkan olarak, elimi vatan, millet ve devlet için uzattığımı, dışarıda sert rüzgârlar eserken, içimizde barışsever ve hoşgörülü bir havanın kati surette hâkim olmasını gönülden istediğimi herkesin bilmesinde yarar olacaktır. Biz elimizi yeni bir

Yalçın, AK Parti Genel Merkezi’nde bir grup gazeteciyle sohbetinde şunları söyledi:

YANKI ODALARI

“Seçim sonrası toplumun duyarlılığını anlamaya çalıştığımız yüz yüze anketler yaptık. Gerçekte insanlarımızın insan haklarına bakışı siyasi görüşlerine göre şekilleniyor. Gerçeklik ile algı, soyut ile somut arasında çok ciddi mesafeler var. Birçok alanda çeşitli kamplaşmalar ve yankı odaları oluştuğunun farkındayız. Çok düşük oran olmasına rağmen üzücü bir veri; bazı insanlarımız ülke kurumlarından çok uluslararası kurumlara güveniyor. Özellikle muhalif kesim diyebileceğimiz katılımcılardan, muhalif medyaya hatta oy verdiği partiye bile güven duymayan gruplar var. Devletten ziyade toplumsal baskılardan şikâyet var.

GÜÇLÜ İÇ CEPHE

İsrail’in şımarıklığı bölgeyi ve dünyayı bir ateşe atma ihtimalini doğuruyor. Böylesi karışık bir dünyada güçlü bir toplumsal zeminle iç cepheyi güçlendirmeye ihtiyaç var. Biz bu siyasi sorumlulukla mümkün olan en geniş toplumsal mutabakatı oluşturmaya çalışacağız. Yeni gerçeklikle karşı karşıyayız. Sınırımızda artık düşmemiş yönetim yok. Türkiye’nin toplumsal olarak çok daha bütünlüklü olması lazım. Sınırımızda büyük tehlike var, biz sadece kayıkçı kavgasına mı tutuşacağız? Bazı siyasi partiler bu süreci bozguna uğratmak üzere denemeler de yapabilirler, ama AK Parti olarak bizim görevimiz mümkünse yeni reformlarla toplumsal beraberliği güçlendirmek. El sıkışmaların altında yatan mesele de bu.

EL SIKIŞMA

(Süreç yeni bir çözüm sürecine gider mi?) Ben başı sonu belirlenmiş, çeşitli hedeflere matuf bir sürecin inşa edildiği kanaatinde değilim. ‘Bu yumuşamalar, el sıkışmalar şuraya varacak’ diye bir dayatma içinde değiliz. Bu el sıkışmaların da sadece el sıkışmada kalmasını istemiyoruz. Sosyal medyadan tutun da yargının daha düzgün denetlenmesine, Türkiye’nin uluslararası platformlarda daha rahat hareket etmesine kadar bütün alanlar gündemimizde. Bu 3.5 yılda daha sağlam adımlar atabileceğimizi düşünüyoruz.”

Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş’un talimatıyla “Dijital Parlamento” projesi kapsamında Vekil Bilgi Sistemi (VEBİS), Sağlık Bilgi Sistemi (SABİS), Tutanak Bilgi Sistemi (TUBİS), Kanunlar Kararlar Bilgi Sistemi (KABİS) ve Komisyonlar Bilgi Sistemi (KOBİS) uygulamaları geliştirildi. Bir süredir uygulanan “Kâğıtsız Parlamento” projesi, Türkiye bilişim ödülleri programında birincilik ödülü aldı. Arşiv Otomasyon Sistemiyle 25 milyon sayfa belge arşivlendi. Her belgeye kurumsal kimlik verildi. 237 bin belgenin katalog kaydı oluşturuldu. Sisteme anlık taranabilen 2 milyon 500 bin sayfa görüntü yüklendi.

YAPAY ZEKÂ DESTEĞİ

Testleri yapılan VEBİS kapsamında milletvekilleri yasa tekliflerini dijital ortamda hazırlayabilecek. Hukuk camiası ve vatandaşlar; bir yasanın genel ve madde gerekçelerine, komisyon raporu, Genel Kurul ve komisyon tutanakları, değişiklik önergeleri, önerge gerekçeleri, imza sahipleri ve soru-cevap ayrıntılarına tek tıkla ulaşabilecek. Tutanak Bilgi Sistemi’yle, toplantılarda görevlendirme aşamasından matbaa sürecinin sonuna kadar işlemler tek uygulama üzerinden yapılacak. Her milletvekilini sesinden tanıyan yapay zekânın yardımıyla sesler daha hızlı yazıya dönüştürülüyor. Böylece denetim süreci de hızlandırılacak. KABİS aracılığıyla milletvekili veya parti gruplarınca sunulan önergeler de Elektronik Belge Yönetim Sistemi’yle iletilecek. Projeler tamamlandığında TBMM İçtüzüğü’nde uyum düzenlemesi de yapılırsa “Kâğıtsız Parlamento” statüsüne geçilecek.

Süreli olan komisyonun görev alanı, “Yapay zekânın kazanımlarına yönelik atılacak adımlar, hukuki altyapının oluşturulması ve barındırdığı risklerin önlenmesine ilişkin tedbirler” olarak belirlendi. AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez ise parti grubu adına yaptığı konuşmayı yapay zekâya hazırlattığını açıkladı.

Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, yeni anayasa çalışmasında sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, hukuk camiası ve kanaat gruplarından teklifleri bir portalda toplayacaklarını, Anadolu’nun birçok yerinde toplantılarla bu görüşlerin gündeme gelmesini sağlayacaklarını vurguladı. Kurtulmuş, yasama yılı açılış resepsiyonunda yeni döneme ilişkin özetle şu mesajları verdi:

PARTİLERDEN CESARET ALDIM

“Çalışmalarımıza başlarken biraz da partilerimizin geçmiş dönemlerde ortaya koyduğu bu vaatlerinden cesaret alarak yola çıktık. Nihayetinde Türkiye’nin özgürlükçü, demokrat, kapsayıcı, kuşatıcı ve gerçekten güçler ayrımı prensibini esas alan çağdaş bir anayasaya ihtiyacı var. Bu anayasayı yapabilirse bu Meclis yapar. TBMM Başkanı olarak benim bu süreçte yapacağım şey olgun, açık, şeffaf ve herkesin işin içerisinde olduğu, herkesin görüşlerine itibar edildiği bir müzakere sürecini yürütebilmektir. Süratle en kısa zamanda partilerle görüşmeyi başlatacağız. Çalışmalar bir yıl içinde olgunlaşır. En doğrusu parlamentoda en yüksek konsensüse ulaşabilmektir. Bunun için de parlamentoda grubu bulunan siyasi partilerin önyargısız bir şekilde bir araya gelmesi, müzakere etmesi gerekir. Biz bu sürecin şeffaf ve açık bir şekilde yürütülmesini temin etmeye çalışacağız.

BİZİM KAVGA LÜKSÜMÜZ YOK

Çevremiz bir ateş çemberi değil ateş çukuruna dönüşmüşken, bu bölgedeki devletlerin neredeyse varlığı, egemenliği büyük tehlikeler altındayken, Türkiye, siyonizmin ve Netanyahu hükümetinin nihai hedefinde olan bir ülkeyken bizim basit meseleleri, kavga, ayrışma vesilesi haline getirmek gibi bir lüksümüz olamaz. Türkiye’nin milli menfaatlerinde bir araya gelmeyi başaran bir üslupla çalışmalarımıza devam edeceğiz diye ümit ediyorum.”

‘YÜKSEK YARGI REFORMU’ MESAJI

-Kurtulmuş, cezaevinde milletvekili seçilen Gezi Parkı davası hükümlüsü Can Atalay’ın tahliyesi ve milletvekilliğinin iadesi tartışmalarına ilişkin de şöyle konuştu: “Hukuken TBMM Başkanlığı’nın ya da TBMM’nin herhangi bir şekilde kendisini bir mahkeme yerine koyarak tutuklu ya da hükümlü bir sanığı salıverme yetkisi yoktur. Ama TBMM’nin, Anayasa’dan bahsediyoruz, Türkiye’de yüksek yargı organları dahil bütün anayasal kurumların yetkilerini, görev ve sorumluluklarını yeniden gözden geçirme yetkisi vardır. Bunu karıştırmamak lazım. Bizim bir şey istiyor olmamız ya da herhangi bir arkadaşımızın bir şey istiyor olması başka bir şey. Ama bunun yasal zemininin mevcut olup olmadığı da başka bir şey. Burada kesinleşmiş bir yargı hükmü karşısında TBMM’nin kendisini yargı yerine koyarak herhangi bir şahsı bırakabilme, şahsın hükümlülüğünü ya da tutukluluğunu ortadan kaldırabilme imkânı yoktur, böyle bir gücü yoktur. Meclis gerekirse bu yüksek yargı organlarının fonksiyonlarını yeniden gözden geçirir.”

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, 28. Dönem 3. Yasama Yılı’nın başlaması dolayısıyla düzenlenen resmi törende Başkanlık Divanı üyeleriyle birlikte Meclis Atatürk Anıtı’na çelenk bıraktı. Buradaki törene parti yöneticileri ve milletvekilleri de katıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a da Meclis’e gelişinde Başkanvekili Celal Adan eşlik etti. TBMM Başkanı Kurtulmuş da Cumhurbaşkanlığı Onur Kıtası’nı selamlayan Erdoğan’ı Şeref Kapısı önünde karşıladı. Törenler dolayısıyla Meclis’te geniş güvenlik önlemleri alındı. Genel Kurul salonu, açılış öncesinde bomba arama köpeği Ateş’in eşlik ettiği ekiplerce arandı.

KARŞILIKLI NEZAKET

Salonda tüm milletvekillerinin masalarına kırmızı-beyaz gül demetleri bırakıldı. CHP lideri Özgür Özel, salona girdiğinde, aynı gün kendisini eleştiren MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin yanına kadar giderek elini sıktı. Özel, İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu ile de tokalaştı. Bahçeli ise oturum sona erdiğinde DEM Parti grubuna giderek DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ve DEM Parti Grup Başkanvekilleri ile selamlaştı. Bahçeli, yakın zamanda annesi vefat eden Bakırhan’a başsağlığı diledi.

GRUBA MESAJLI TALİMAT

Genel Kurul açılmadan önce CHP grup yönetimince milletvekillerine SMS gönderildi. Bu mesajda, “TBMM Atatürk Anıtı’nda gerçekleştirilecek törene vakti olan milletvekillerimizin katılması uygun olur. Cumhurbaşkanı, Genel Kurul’a giriş yaptıktan sonra konuşmasını yapmak üzere kürsüye gelirken ayağa kalkılacak, ancak alkışlanmayacak. Cumhurbaşkanı uğurlanırken Genel Başkanımız ve Grup Başkanvekillerimizin tavrına uygun hareket edilecektir. Grubumuzun yeni yasama yılı açılış özel oturumunda birlik ve bütünlük içinde davranmasını bilginize sunarım” denildi.

ÇOĞUNLUK ÖZEL’E UYDU

Erdoğan konuşmasını yapmak üzere kürsüye gelirken CHP Lideri Özel öncülüğünde CHP Grubu’nun büyük bölümü ayağa kalktı. CHP Ankara Milletvekili Okan Konuralp, Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan, İstanbul Milletvekili Engin Altay ve Trabzon Milletvekili Sibel Suiçmez’in aralarında olduğu sınırlı sayıda milletvekili ise ayağa kalkmadı. CHP yönetiminin mesajına tepkili olan İstanbul Milletvekili Oğuz Kaan Salıcı başta olmak üzere bazı milletvekilleri de salona girmeyerek kuliste bekledi. CHP kaynakları, “127 sandalyeli CHP Grubu’ndan 16 milletvekili Cumhurbaşkanı Erdoğan salona geldiğinde Genel Kurul’a girmeyerek kuliste bekledi. CHP Grubu, Erdoğan kürsüye gelirken ayağa kalktı, ancak alkışlamadı” bilgisini verdi. Erdoğan’ın girişinde muhalefetten İYİ Parti grubu daha önce uyguladığı gibi ayağa kalkarken, DEM Parti grubu ise geçmişte olduğu gibi oturmayı tercih etti.

KURTULMUŞ’TAN KAVGA UYARISI

Kurtulmuş bugün başlayan yeni dönem hedeflerini anlattı:

ŞEFFAF BİR ÜSLUPLA: “Geçen yasama yılında görüştüğümüz hiçbir siyasi parti kapıyı kapatmadı. Zaten görüşmelere başlamadan önce bütün partilerin metinlerini inceledim. Hepsinde ya yeni bir anayasa tabiri veya anayasada köklü değişime gidilmesi talebi yer alıyor. Dolayısıyla bundan sonra da tartışmaya açık şeffaf bir üslupla yürütülmesi için bendeniz de üzerime düşen sorumluluğu yerine getirmeye devam edeceğim.

“İLK 4 MADDE” LÜZUMSUZ GERİLİM: Şimdiye kadar anayasanın içeriğiyle ilgili hiçbir tartışmanın içerisinde olmadık. Sadece yöntemle ilgili kuşatıcı bir anayasa yapılması gerektiği üzerinde durduk. İlk 4 madde konusunda parlamentoda temsil edilen partilerimizin hemen hemen tamamına yakınının bir iddiasının, teklifinin ya da bir sorununun olmadığını, ilk 4 madde hakkında yapılacak herhangi bir tartışmanın sadece lüzumsuz gerilimlere ve zaman kaybına neden olacağını ifade etmek isterim.

BÜTÜN KESİMLERİN GÖRÜŞÜ ALINACAK: Bu sürecin açık bir şekilde yürütülmesinin yanında, önümüzdeki dönemde üniversitelerin, sivil toplum kuruluşlarının, bütün kesimlerin görüşleri alınacak.

DİNLEMEDİĞİM TEK GÖRÜŞ: ‘TBMM Anayasa yapamaz’ dışındaki bütün görüşleri biz dinleriz. TBMM anayasa yapma gücüne de yetkisine de sahiptir. ‘TBMM’nin böyle bir yetkisi yoktur’ diyenler demokrasiyi özümsememiş kesimlerdir. ‘Meclis Başkanı’nın elinde bir anayasa hazırlığı var ve bu anayasa hazırlığını diğer partilere empoze ediyor’ fikri de külliyen yanlış bir fikirdir. Meclis Başkanı’nın elinde, üzerinde konuşulmuş bir madde bile yoktur. Çok değişiklik yapılmasına rağmen darbe anayasasının ruhu hâlâ oradadır. Her biri özgürlükleri genişletiyormuş görünmekle birlikte, ‘ama, ancak’ diyerek kısıtlamaya gidilmiş olan bir anayasadır.”

TÜZÜK değişikliğinin ardından parti programının önhazırlıkları için çalışmaya devam eden 20’nci Olağanüstü Kurultay’da konuşan CHP Genel Başkanı Özgür Özel, özetle şunları söyledi: “Bu iktidar kendisine oy verenleri dahi pişman etti. Bize oy verenlerin ise bir pişmanlığının olmadığı yapılan bütün araştırmalarda görülüyor. Şu durumda bizim CHP olarak ‘Geçim olmazsa seçim olur’ dememiz boşa bir laf değildir.

CESARETİNİZ VARSA...

Erken seçim konusunda seçimin ertesi günü yüzde 25’lerde olan beklenti, dün ve evvelsi gün gelen iki anket şirketinin sonuçlarında yüzde 50’yi geçmiştir. Bu şartlar bize artık adım adım sandığı getirecektir. Milletin canına oku, 4.5 sene yoksul bırak, aç bırak, işsiz bırak, zulmet, hapiste tut; 6 ay kalmış, 8 ay kalmış, 1 sene kalmış ‘Hadi seçimleri yenileyelim.’ Biz orada yokuz. Bunun için şunu söylüyoruz; gelecek sene kasım ayı Erdoğan’ın 5 yıllık bu döneminin tam ortasıdır. İnat eder, millet aç, sefil, yoksul, işsiz ve mutsuzken 2.5 yıl daha durursa, asla bir daha aday olamaz. Ama 2.5 yılı geçirmeden ‘Ben kendime güveniyorum, çıkarım’ derse biz Meclis’te gelecek sene kasım ayına kadar seçimleri yenilemeye, erken seçim yapmaya, bu milletin karşısına çıkmaya, bu yönetime son vermeye hazırız. Eğer cesaretiniz varsa kararı bugünden alalım ya da 8 ay sonra alalım. Gelecek sene kasım ayında seçim yapmaya, bizim karşımıza çıkmaya, bu millete ‘Gel bakalım seni kim yönetsin son kararını ver’ demeye varsanız CHP buradadır.”

TEĞMENLER YANITI

Özel, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kılıçlı yeminle ilgili açıklamalarına da sosyal medyadan cevap verdi: “8 gün durup düşünüp sonra bu tepkiyi vermek çok manidar. Siyasi düşüşünüzü durdurmak umuduyla kutuplaşma siyasetinize pırıl pırıl gençlerin geleceklerini feda edemezsiniz. Yeni mezun teğmenlerin siyasi hesaplara alet edilmesini kınıyorum. Bu hamle siyasidir ama yersiz ve haksızdır.”

YAVAŞ’TAN KÜRSÜ SİTEMİ

İBB Başkanı İmamoğlu’ndan sonra kürsüye çıkan ABB Başkanı Mansur Yavaş, konuşma yapacağı bilgisinin kendisine bir saat kala haber verildiğini belirterek, “Ben de Ekrem başkanım gibi güzel bir konuşma yapmak isterdim. 14 büyükşehir belediye başkanından ikisini konuşturursanız, fitne ateşine odun atmış oluyoruz” diye sitem etti. İmamoğlu da bu siteme “Bilsem konuşmamı yere atar, yerimde otururdum başkanım” yanıtını verdi. Özel ise “İki gözümüzden biri kurumuş birisi yaşarmış. İkisini birbirinden ayıramam. Kusurumu affetsinler” dedi.

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, dün Ankara’da ATO Kongre Merkezi’nde yeni tüzüğün görüşüldüğü 20’nci Olağanüstü Kurultayı’nı “CHP’nin evlatlarına, Atatürk’ün askerlerine merhaba” seslenişiyle açtı. CHP Lideri, güncel tartışma konuları ve yeni tüzükle ilgili şunları söyledi:

PARTİMİZİN GÖZDESİ

“Son günlerde Sayın İmamoğlu’nun uzun süredir bekletilen, karara bağlanmayan dosyası üzerinden maksatlı çirkin bilgi sızdırmalarıyla Türkiye’de siyaseti dizayn etme çabaları var. Sayın İmamoğlu bu çabalara karşı kendi duruşunu en net şekilde ifade etmiştir. Partinin Genel Başkanı sıfatıyla bütün il başkanlarımızın, ilçe başkanlarımızın, kurultay delegelerimizin huzurunda, 1 milyon 460 bin üyemizin hepsinin adına hep bir ağızdan ifade ediyorum ki; Sayın İmamoğlu’nun tutumu partimizin tutumudur; CHP Ekrem İmamoğlu’nun yanındadır. İsanbul’un sevgilisini, partimizin gözdesini kimsenin kem gözlerine emanet etmeyiz, kimsenin insafına bırakmayız. Herkes haddini bilecek.

TEHDİT ETMEYE ÇALIŞIYORLAR

Ayrıca önceki Genel Başkanımız Sayın Kılıçdaroğlu’na siyasi yasak getirilmeye, hapisle tehdit edilmeye çalışılmaktadır. Buradan Sayın Kılıçdaroğlu’nun bir şehit cenazesinde kurdukları kumpasla üzerine yollanan vahşi güruh kendisini linç etmeye çalışırken nasıl durduğunu; sosyal medyadan kendisine yapılan her türlü linç girişimine karşı 13 yıldır takındığı tutumu... Sayın Ecevit’e ‘Bu mitingi yapma suikasta uğrayacaksın’ denilince ‘Ölmek için en uygun yer’ deyip otobüsün üzerine çıkışını, İsmet Paşa’nın ‘Namuslular da namussuzlar kadar cesaretli olmazsa bu memleket aydınlığa çıkmaz’ sözünü, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Ya istiklal ya ölüm’ deyişini hatırlatmak isterim. Böyle bir partiyle muhatapsınız.”

KAZANAN CHP’DİR

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, kurultayda tüzük değişikliğinin oy çokluğuyla  kabul edilmesinin ardından yaptığı açıklamada da “Ne benim için ne başkası için bu tüzüğün bir maddesi ya da hepsi ne güvenoyudur ne güvensizlik oyudur. Kurultayın sonunda ortaya çıkan tabloda kazanan, kaybeden yoktur. Kazanan CHP’dir” dedi.

BU YOLDA DEVAM EDECEĞİZ

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, 4 Kasım 2023’te seçildiği kurultayda söz verdiği “değişim ve partiyi demokratikleştirme” hedefinde en önemli ayaklardan olan parti tüzüğü çalışmasında son viraja girdi. Özel, tüzük taslağının görüşüldüğü dünkü PM toplantısı öncesinde eleştirilere, hafta sonu gerçekleştirilen Ankara’daki İl Danışma Kurulu’nda yanıt verdi.

KADIN VE GENÇLERİN ÖNÜ KESİLMESİN

Cinsiyet ve yaş kotasında hassas olduğunu vurgulayan Özel, “Kotalarla ilgili parti büyük bir sınavdan geçecek. Burada tarihi bir mesele var. İlk Genel Başkanımız olsa bu kotalar 3 kurultay önce gelirdi. Delegelerin çoğu erkek, bu maddeleri bütün erkek delegelere emanet edeceğiz. Hiçbir maddede böyle bir şey yapmayı düşünmem ama kadınların ve gençlerin önünü kapatacak bir organizasyon hissedersem bu maddenin isim okunarak tek tek oylanmasını sağlayabilirim” dedi. CHP Lideri, eleştirileri şöyle yanıtladı:

DELEGENİN GIRTLAĞINA BASILMASIN

“Genel başkan seçimi için genel başkan imzaların 900’ünü topluyor -daha önce örnekleri oldu- ondan sonra ‘Diğerlerine toplayacak imza kalmadı’ diye isyanlar oluyor. Şöyle yaptık: ‘Mevcut genel başkan imza toplamaz, toplayamaz, talebi halinde adaydır.’ 60 tane imza toplayamıyorsa yandı zaten o genel başkan. Diğer adayların teslim edeceği imza da yüzde 10’u geçemez. Hatta benim önerim ‘Bir kişi birden fazla kişiye imza da verebilir’ diyorum. Diyorlar ki ‘30 tane aday çıkar, o zaman kurultay bitmek bilmez.’ Tartışın. Gidip delegenin gırtlağına basıp, il başkanını zorlayıp imza toplama işinden genel başkan vazgeçsin.

O MADDE UZAY BOŞLUĞUNA GİTTİ

Bunu yapan niye ben olmayayım? Bazıları dediler ki ‘İmza toplayamayacağını düşünüyor’ derler. O zaman bana da yüzde 5 yazın, ama yüzde 5’ten fazla olmaz. İllerde genel başkan adaylığı için bir ilden maksimum verilecek imza yüzde 15 olsun. Bir il başkanı 600 delegeyi toplayıp 600’ünün imzasını getirmesin, en fazla 90 imza getirsin. Herkesin önünü açıyoruz. Geçmişte önseçim vardı, yapma iradesi yoktu. Geçen seçimde şöyle bir madde vardı: ‘Eğer ittifak yapılacaksa önseçim yapılmayabilir.’ O maddeye dayanarak önseçim yapılmadı. Kaldıracağımız ilk madde bu; uzay boşluğuna gitti.”

A TAKIMI’NA GÜVENOYU

TBMM Genel Kurulu, milletvekilliğinin düşürülmesi kararı Anayasa Mahkemesi’nce (AYM) “yok hükmünde” sayılan tutuklu avukat Can Atalay’la ilgili olağanüstü toplantı yapacak. Anamuhalefet CHP’nin öncülüğünde DEM Parti, Saadet-Gelecek grupları, DEVA, TİP, DP ve EMEP’li vekillerin ortak dilekçesiyle Meclis’in 16 Ağustos Cuma günü saat 14.00’te olağanüstü toplanması istendi. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş’un, takvimle ilgili ön uzlaşma nedeniyle bu tarih için çağrı yapması bekleniyor. 

Can Atalay

ŞİMDİ NE OLACAK?

Meclis İçtüzüğü’ne göre Genel Kurul’un çağrı tarihinde toplanabilmesi için en az 200 milletvekilinin hazır bulunması gerekiyor. İYİ Parti dışında 220 sandalyeyi aşan başvurucuların Genel Kurul’da yeterli çoğunluğu toplaması bekleniyor. Dilekçeye imza atmayan İYİ Partili yöneticilerin de toplantıya katılma eğilimini ilettikleri öğrenildi. Genel Kurul toplandığında ise yapılacak işlemde Meclis Başkanlığı’nın tutumu ve çoğunluğun kararı etkili olacak. Üç yıl önce TBMM üyeliği düşürülen Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, AYM’nin verdiği “hak ihlali” kararı ve ardından yerel mahkemenin “yeniden yargılama” kararının Meclis Genel Kurulu’nda okunmasıyla milletvekilliğine dönmüştü. Bu işlemde Genel Kurul’da herhangi bir oylama yapılmadı. Muhalefet, emsal karar uyarınca, AYM kararının Genel Kurul’da okunmasıyla Atalay’ın TBMM üyeliğine dönmesini talep ediyor.

‘OKUNAMAZ’ GÖRÜŞÜ

AK Parti’den bazı kurmaylar ise, AYM “karar verilmesine yer olmadığına” karar verdiğinden okunacak bir karar bulunmadığını savunuyor. Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, “AYM çoğunluğu aslında gerçek bir karar

vermemiştir. Hiçbir merci hukuken AYM’nin bu kararına göre işlem yapmak mecburiyetinde değildir” demişti. Genel Kurul’daki süreç Kurtulmuş’un tutumuna göre ilerleyecek. Meclis Başkanı muhalefetin istemini kabul etmezse usul tartışması açılması ve sonrasında oylamayla karar verilmesi gerekiyor.

TİP Genel Başkanı Erkan Baş, partili milletvekilleriyle birlikte dün Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş ile makamında görüştü. Baş, Atalay’ın milletvekilliğini düşüren Genel Kurul’daki işlemin AYM kararına göre “yok hükmünde olduğunu” belirtti. Kurtulmuş’un verdiği bilgiye göre TBMM Hukuk Hizmetleri Başkanlığı’nca dosyanın değerlendirildiğini vurgulayan Baş, geçmiş yıllardaki Faruk Gergerlioğlu ve Enis Berberoğlu kararlarının benzer nitelikte olduğunu söyledi. Baş, aldıkları eğilime göre Kurtulmuş’un “emsal kararlar üzerinden değerlendirme yapacağını, buna göre bir tutum geliştireceğini” belirtti.

BAŞ: TEK EKSİK YEMİN

Erkan Baş, 14 Mayıs 2023’te Hatay Milletvekili seçilen Can Atalay’ın avukatı aracılığıyla TBMM üyelik kaydının yapıldığını, yemin için kürsüye davet edildiğini ve Genel Kurulda oy birliğiyle İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyesi seçildiğini vurguladı. Baş “Can Atalay aslında milletvekili görevine başlamıştı, tek eksik yemin etmemişti. Bugün bizi umutlandıran şey, AYM’nin ‘Bu konuda Meclis muhataptır’ demesi.  Talebimiz Atalay’ın Meclis kütüğüne kaydının gerçekleştirilmesi, tahliye edilip yemin ederek görevine başlaması.”

Muhalefet partileri de Can Atalay gündemiyle Meclis’in gelecek hafta olağanüstü toplanması talebiyle bugün Meclis Başkanlığı’na başvuracak.

En düşük emekli aylığının 12 bin 500 TL’ye yükseltilmesini de içeren “vergi paketi” Meclis Genel Kurulu’ndan geçti. Torba yasa, Genel Kurul’da eklenen yeni maddelerle genişletildi. Yasadaki yeni vergi düzenlemeleriyle 10 temel kalemde değiştirilen yeni oranlar ve yeniden belirlenecek ceza miktarlarıyla bütçeye 155 milyar TL’ye yakın gelir sağlanması hedefleniyor. En yüksek ek gelir beklenen kalemi 110 milyar TL ile “asgari kurumlar vergisi” şartı oluşturuyor. Düşük emekli aylıklarına yapılan artışın ise bu yılın bütçesinde yansıyacak ek maliyetin 33 milyar 200 milyon TL olacağı hesaplandı.

DEVREDEN KDV’NİN İADESİ

Yeni yasayla vergi aslı da uzlaşma kapsamından çıkarıldı. Vergi Usul Yasası’nda bu kapsamdaki hükümler yürürlükten kaldırıldı. Mevcut uzlaşma başvuruları önceki hükümlerine göre sonuçlandırılacak. “Devreden KDV’nin iadesi” sisteme dahil edildi. Buna göre; birleşme, devir ve bölünme işlemlerinde, devreden KDV ve iade hakkı, 5 takvim yılı kriterine veya zaman aşımına bağlı olmaksızın vergi incelemesi yoluyla yeni şirkete aktarılacak. Yurtdışına çıkış harcı ise 150 TL’den 500 TL’ye çıkarıldı. Harç, her yıl yeniden değerleme oranında artırılacak. Son yıllarda 9 milyona yakın vatandaşın yurtdışına çıkış yaptığı hesabıyla bütçeye yıllık gelir etkisinin 4.3 milyar TL olacağı öngörülüyor.

TEMEL TUTARLAR ARTIRILDI

Vergi Usul Yasası’ndaki cezalarda  temel tutarlar da artırıldı. Bu cezalar şimdiye kadar “yeniden değerleme oranında” güncelleniyordu. Yeni yasayla 250, 500, bin TL gibi eski mevzuatta yer alan tutarlar 5 bin, 10 bin, 20 bin TL gibi güncel değerlere çekildi. Diğer yandan, ticari olmayan gezi, eğlence gibi faaliyetlerde kullanılan deniz taşıma araçlarına yat limanlarında verilen kiralama, bakım gibi hizmetlerde KDV istisnası ve indirimi kaldırıldı. Bu kalemden de yıllık toplam 5 milyar 400 milyon TL gelir bekleniyor. Öte yandan, vergi kaybı cezası, vergi dairesinin bilgisi dışında kayıt dışı faaliyette bulunarak vergi kaybına neden olunması halinde yüzde 50 artırılacak.

FARKLI IBAN’A BÜYÜK CEZA

Kanun dışında belge düzenleyenlere 2 kat özel usulsüzlük cezası kesilecek. Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmaların bilgi değişimi hükümleri kapsamında bilgi toplanması kurallarına uymayanlara da özel usulsüzlük cezası verilecek. Mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin tahsilatların, banka ve finans kurumları, ödeme kuruluşları veya PTT aracılığıyla başkalarının adı veya hesabı kullanılarak yapılması halinde her işlem için, miktarın yüzde 10’u oranında ceza kesilecek. Kredi kartı ve benzeri ödeme araçlarıyla tahsilatların, kendi adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları aracılığıyla yapılması durumunda, tahsilatı yapana ve adına kayıtlı cihazları kullandıranlara ayrı ayrı her işlem için özel usulsüzlük cezasının 3 katı uygulanacak.

Leyla Şahin Usta (AK Parti Grup Başkanvekili): Paris 2024 Olimpiyat Oyunları’nın açılışını izledik (!) Ne yazık ki izleyemedik. Sporun tarihi ve kültürel zenginlikleri yerine her türlü sapkınlığın sunumu ile LGBT rezaletinin sergilendiği bir törenle açılış yapıldı.

- Murat Emir (CHP Grup Başkanvekili): Başlayan olimpiyatların hem dünya barışına hem de ülkeler arası ilişkilerin gelişmesine katkı vermesini diliyorum. Umuyorum ki özellikle Ukrayna’da, dünyanın her yerinde ve çok daha önemli bir şekilde Gazze’de yaşanan insanlık dışı katliamın durdurulması için spor bir barış fırsatı olarak değerlendirilir. Bu katliama tüm dünyanın, tüm insanlığın açık bir biçimde karşı durmasının zamanı gelmiştir.

5’İ BARTIN’DAN

- Yusuf Ziya Aldatmaz (AK Parti Bartın Milletvekili): Dünyada ve ülkemizde milli sporcular tarafından tercih edilen Bartın Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi’nin mevcut 986 öğrencisinin 127’si milli sporculardan oluşmaktadır. Paris Olimpiyatları’na katılan 102 sporcumuzdan da 5’i Bartın Üniversitesi öğrencisidir.

SİVAS TEMSİLCİLERİ

- Rukiye Toy (AK Parti Sivas Milletvekili): 102 milli sporcumuz madalya mücadelesi verecek. Sivasımızı ve ülkemizi temsil edecek olan para halterci olimpik sporcumuz Abdullah Kayapınar ve görme engelli atletizm sporcumuz Oğuz Akbulut’la birlikte tüm sporcularımıza başarılar diliyorum. 

- Emre Çalışkan (AK Parti Nevşehir Milletvekili): Bu olimpiyat açılışı mıydı, yani spor müsabakası açılışı mıydı yoksa LGBT, pedofili, satanizm gibi her türlü sapkın akımın propaganda töreni miydi belli değil. 

-

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nda, asayiş operasyonlarında alınan sonuçları açıkladı. Polis intiharları, gösteri yürüyüşlerine müdahale, insan kaçakçılığı, belediye yönetimlerine kayyum atamalarıyla ilgili önemli değerlendirmeler yapan Yerlikaya, DEM Partili milletvekilleriyle zaman zaman tartıştı. Toplantının başında “Ben kalbiyle dili bitişik bir insanım, az konuşurum ama doğruyu söylemeye çalışırım” diyen Yerlikaya şu bilgileri verdi: “Bugün itibarıyla 642 uluslararası, ulusal, bölgesel, yerel organize suç örgütü çökerttik. 424’ü KOM, 180’i narkotik, 38’i siber 4 bin 321 tutuklu, 2 bin 272 de adli kontrol. 106 milyar liralık mal varlığına el koyduk. Kırmızı bültenli 526 kişi yakaladık, yakalıyoruz, onların her birine diz çöktürüyoruz. Bu resimde insan haklarına bir aykırılık var mı? Yok. Normal yakaladığımızı veriyoruz.

İHA’LARLA KONTROL

Mal varlığına karşı işlenen dokuz önemli suç; evden hırsızlık önceki dönemde günde 167 olurken, şu anda 90 günlük yüzde 46.1 düşürdük. Uyuşturucu, 35 bin 695 kişi tutuklanmış imal ve ticaretten. 1093 de kullanıcılıktan tutuklanmış, adli kontrolle beraber 50 bini geçmiş bu. Cezaevlerinde 345 bin kişi var, 112 bini uyuşturucu. Arzla ilgili böyle mücadele ediyoruz. 137 ton uyuşturucu almışız. İhtimali olan yerleri İHA’larla devamlı geziyoruz.

FAİLİ MEÇHUL KAMPANYASI

Kişilere karşı işlenen on önemli suçta aydınlatma oranımız Türkiye ortalaması 7 ayda yüzde 97.6. Dönemimden geriye doğru gidiyorum, faili meçhul, faili firarlarla ilgili kampanya yapıyoruz: ‘Bunu yakalayana ödül.’ İşyerinden ve kurumdan hırsızlık bir günde 100’den 63’e, yüzde 36.4 düşmüş. Oto hırsızlığı Türkiye’de günde 19’dan 10’a, yüzde 46.2, motosiklet hırsızlığı ki benim için çok hassas bu yüzde 47.8 düşürmüşüz. Kapkaç 55.6, yankesicilik 53.

BİR ŞEYDE BAŞARISIZ

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü dolayısıyla ilk tören, 15 Temmuz Şehitler Anıtı’nda yapıldı. Törene, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, CHP Genel Başkanı Özgür Özel, AK Parti Genel Başkanvekili Mustafa Elitaş, AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, TBMM Başkanvekilleri, TBMM’de grubu bulunan siyasi partilerin grup başkanvekilleri ile milletvekilleri katıldı.

Kurtulmuş ve beraberindekiler, 15 Temmuz 2016 gecesi FETÖ mensuplarınca TBMM’ye atılan ilk bombanın düştüğü alanda yer alan anıta karanfil bıraktı. Şehit düşen vatandaşlar için dualar edildi. 15 Temmuz Şehitler Anıtı’ndaki törenin ardından ikinci bombanın düştüğü Şeref Holü’nde anma gerçekleştirildi.

Buradaki törene, TBMM Başkanı Kurtulmuş ile Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, bazı kabine üyeleri ve eski TBMM Başkanı İsmail Kahraman da katıldı. Kurtulmuş ve beraberindekiler, bombanın düştüğü noktada bulunan 15 Temmuz Anı Taşı’na karanfil bıraktı.

SERGİ AÇILDI

Kurtulmuş şehit anneleri, eşleri, gazi ve gazi eşlerinin yaptığı eserler ile şehitlerin eşyalarından oluşan “Milletin Zaferi Elimin Emeği Gözümün Nuru” sergisinin açılışını yaptı. Şehit yakınları ve gazilerle sohbet eden Kurtulmuş’a, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş ile CHP Genel Başkanı Özgür Özel de eşlik etti.

Meclis Adalet Komisyonu, Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin 9’uncu ayağını oluşturan 38 maddelik torba yasa teklifine ilişkin perşembe saat 10.00’da başladığı görüşmeyi molalar dışında dün sabah 06.30’a kadar kesintisiz tamamladı. Muhalefet sözcüleri, sıkışık takvim nedeniyle çalışma düzeninin insan haklarına aykırı olduğu konusunda sık sık şikâyette bulundu. Paketin gelecek hafta Öğretmenlik Meslek Yasası Teklifi’nin ardından Genel Kurul’da görüşülmesi planlanıyor.

‘KOCA’NIN SOYADI

Paketin en çok tartışılan hükmü, Anayasa Mahkemesi’nce verilen iptal kararının ardından yeniden düzenlenen “evlenen kadının soyadı” maddesi oldu. Teklif, “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır. Şu kadar ki, kadın evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Kadının soyadı, kendi soyadı ile önceki kocasının soyadından oluşuyorsa kadın bu soyadlarından sadece birisini evleneceği kocasının soyadının önünde kullanabilir” hükmünü içeriyor.

AYM’DEN DÖNER

Muhalefet, teklifin AYM’nin iptal gerekçesini karşılamadığında ısrar etti. Muhalefet sözcüleri, düzenlemenin eski yasa metnindeki “Ancak” sözcüğünün yerine “Şu kadar ki” ifadesini getirmekle sınırlı kaldığını, Anayasa’daki şartın karşılanmadığını, bu düzenlemenin de AYM’den döneceğini savundu. Meclis Adalet Komisyonu Başkanı Cüneyt Yüksel ise Genel Kurul sürecini işaret ederek, “Grubumuz bu konuda değerlendirme yapıyor. Bütün eleştirileri dinledik ve Genel Kurula kadar, bütün etki analizleri yapılarak bir noktaya varılacak. Yani değerlendirmeler yapılıyor. Bir değişikliğe gitme ihtimali çok yüksek, onu da belirtmek istiyorum” dedi.

BİR HAKARETE 20 BİN DAVA...

- Paketteki diğer bir düzenlemeye göre sosyal ve görsel medyadan yapılan hakaretlerde dava açma süresi her şartta en fazla iki yıl olacak. Ayrıca ilk hakaret suçunda “ön ödeme” yöntemiyle para cezası Hazine’ye gidecek ve soruşturma açılmayacak. Ancak hakaretin tekrarı halinde muhatabı tazminat alabilecek. Teklifin ilk imzacısı AK Parti Denizli Milletvekili Cahit Özkan, bu konudaki eleştirileri şöyle yanıtladı:

“O âlemde hepimiz varız. Şahsımıza hakaret varsa iki yıllık değil, hatta bir yıllık süre içerisinde bile bulunabilecek bir ortam. İki yıllık hak düşürücü süreyi makul görüyoruz. Özellikle hakaret suçunun sosyal medya ve dijital mecralar üzerinden işlenmesi günümüzde çok ciddi yaygınlık kazandı. Hani 8 yıl, 10 yıl önceki hakaretin uzun yıllar askıda tehdit gibi duruyor olması da vatandaşlar açısından çok ciddi hukuk güvenliği sorunu oluşturmakta. Bazen bir kişinin 15 bin, 20 bin civarında yıllık dosyasının olduğunu görüyoruz. Bu da özellikle hakkın kötüye kullanılması olarak da öne çıkıyor. Tabii ki yargının iş yükü açısından da vatandaşlarımızın adalete erişimi açısından da sıkıntılar söz konusu olacak. Şu anda imkân olsa samanlıkta iğne arar gibi Türkiye’deki bütün uygulamalarda eylemlerin mağdurlarını failleriyle buluşturursak, Türkiye’deki mahkeme ve icra dairesi sayısını belki 10’la çarpmak gerekir.”

Meclis Adalet Komisyonu’nda gelecek hafta görüşülecek 9. Yargı Paketi, Türk Medeni Kanunu’yla 4 Nisan 1926’dan beri gelen bazı uygulamaları değiştirecek. Medeni Kanun’da soybağı kuralı, “Evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak 300 gün içinde doğan çocuğun babası kocadır” ilkesine dayanıyor. Mevcut hükümlere göre koca veya çocuk, ‘soy bağının reddi’ davası açarak babalık karinesini çürütebiliyor. AYM ise 26 Temmuz 2023’te verdiği kararla ‘çocuğun soybağının doğru şekilde tespit edilmesi amacıyla’ anneye de bu hakkın tanınması gerektiğine hükmetti.

ANNE DE REDDEDEBİLİR

Yeni teklife göre, baba ve çocuğun yanı sıra anne de soybağının reddi davası açabilecek. Bu durumda mahkeme, annenin kanıtlarla ‘babalık karinesini’ çürütmesini isteyecek. Anne bu davayı doğumdan başlayarak en geç bir yıl içinde açabilecek. Çocuk bir yaşını doldurduktan sonra annenin, ‘babayı inkâr’ iddiası dikkate alınmayacak.

‘BABA BENİM’ İDDİASIYLA...

Paketteki yeni hükümlere göre ‘üçüncü kişiler’ de ‘baba’ olduğunu iddia ederek başka bir aile hakkında bazı şartlarda dava açabilecek. Bunun için ‘dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da ayırt etme gücünü kaybetmiş olması’ şartları aranacak. Bu durumda baba olduğunu iddia eden kişi; koca, anne veya çocuk hakkında ‘soybağının reddi’ davası açabilecek. Bu davalar için bir yıllık zamanaşımı öngörülüyor. Bu zamanaşımı, ‘çocuğun doğumu, kocanın ölümü, kocanın ayırt etme gücünü kaybettiği veya gaiplik kararını öğrendiği gün’ başlayacak.  

Türk Sivil Havacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın onayına sunulacak. Yeni yasaya göre, havaalanlarına ve hava araçlarına geçen tüm yolcular ile yanlarındaki eşyaları ile teknik cihazları, gerektiğinde ise el ile kontrol edilip aranacak. Yolcu, kendisinin ve eşyasının elle aranmasını kabul etmediği takdirde havaalanı ve hava aracına kabul edilmeyecek. Havacılık güvenlik önlemleri, polisin gözetiminde özel güvenlik görevlilerince de yerine getirilecek. Özel güvenlik görevlileri, polis gözetiminde, kişilerin üstünü, eşya, bagaj, kargo ve mallarını teknik cihazlarla ve gerektiğinde el ile arayabilecek.

GÜVENLİK SORUŞTURMASI

Havacılık alanında çalışacak ve gizlilik dereceli bilgilere erişim sağlayacak kişiler, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yasası’na göre güvenlik soruşturmasından geçirilecek. Güvenlik görevlileri, uçak mürettebatına terminaller ve hava araçlarına geçişlerinde zorunlu olarak refakat edecekler. Sivil havacılık personelinin yeterlilik belgesi almaması; uçakta işlenen suçlarda pilotun yetkili makamlara bilgi vermemesi durumlarında 20 bin liradan 500 bin liraya kadar para cezası uygulanacak. Havaalanları ve çevresinde, hava güvenliğini tehlikeye düşürecek nitelikte ve yükseklikte bina, yapı, inşaat yapılması, ağaç ve direk dikilmesi, tesis kurulması ve yaban hayatının oluşmasına veya gelişmesine neden olacak tesislerin kurulması yasaklanıyor.

AĞIR PARA CEZALARI KESİLECEK

Uçuş izni almadan veya Sivil Havacılık veya mülki idare amirlerince belirlenen alanlar dışında ‘İHA-dron’ uçuran ve güvenlik güçlerince tespit edilen kişiler 60 bin lira idari para cezası ödeyecek. İHA ithaline, satışına, tesciline, ruhsat ve pilotluk şartlarına aykırı davrananlara 5 bin liradan 100 bin liraya kadar ceza kesilecek. İHA aracını en geç 3 gün içinde sisteme kaydettirmeyenlere verilecek para cezası 5 bin liradan 50 bin liraya; gerçeğe aykırı beyanın cezası da 10 bin liradan 100 bin liraya çıkarılıyor.

YEŞİL DÖNÜŞÜME DESTEK

Yasanın diğer maddelerine göre limanlarda demirleme ücret tarifesi, bir günlük demirde kalma süresi için geminin grostonu başına 2 lirayı geçmemek üzere Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nca yeniden belirlenecek. Denizlerde kılavuzluk ve römorkörcülük hizmeti verenler, belirlenen yükümlülüklere aykırı hareket etmeleri halinde ihlalin niteliğine göre 100 bin liradan 2 milyon liraya kadar idari para cezasına çarptırılacak. Türkiye limanlarına gelen veya limanlardan ayrılan ticari gemilerin saldıkları sera gazı emisyonlarının karşılığında bedel alınacak. Bu gelir, yeşil denizcilik için araştırma, geliştirme, dönüşüm ve yeni yapım faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla kullanılacak. Sıvılaştırılmış doğalgaz hariç fosil yakıt olmayan enerji kaynağı kullanan deniz araçları harç ödemeyecek.

Limanlarda bürokrasi azaltılacak. Daha az risk barındıran kısa mesafeli, yurtiçi yolcu taşımacılığında daha az sigorta bedeli ödenecek.

Prof. Göktaş, öğretmenlik kontenjanlarının yüzde 25 oranında azaltıldığını ancak bu alanda daha indirim olabileceğini, diş hekimliği ve eczacılıkta da kontenjan fazlalığı olduğunu vurguladı. Meclis Milli Eğitim Komisyonu’nda  ‘Öğretmenlik Meslek Kanunu Teklifi’nin görüşmelerinde milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Prof. Göktaş, şunları söyledi:

3 BRANŞTA FAZLA KONTENJAN VAR

“Milli Eğitim Bakanlığı’yla Öğretmen Yetiştirme Çalışma Grubu’muz var; ortak mesai yapıyoruz. ‘Şu anki kontenjanlar fazla mı?’ Ben de fazla olduğu kanaatindeyim, bunu da açık söyleyeyim. Ne yapmaya çalışıyoruz? Bunları bu yıl yüzde 20-25 civarında azalttık. Şu anda bilişim ve yapay zekâyla ilintili 71 program açtık bu sene. Bunların bir kısmı önlisans, bir kısmı lisans. Onun haricinde organize sanayi bölgeleri ile meslek yüksek okulları kurulmasına çalışıyoruz. Çünkü bunlar bazı diğer programların üzerindeki baskıyı hafifletiyor. Geçen sene derin deniz sondaj teknolojisiyle ilgili Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi’nde program açıldı. Bu sene mesela sualtı kaynakçılığı gibi meslek yüksek okulu programı açıldı iki yerde. Bunların hepsi sektörle işbirliği içerisinde gidiyor. Sağlık Bakanlığı’nın projeksiyonlarını da biliyoruz. Hepsinde her şey mükemmel değil. Bazı alanlarda, örnek vereyim, diş hekimliğinde ve eczacılıkta bir miktar şu anda kontenjanlar fazla gibi duruyor. Mesela bu sene eczacılığı bayağı bir azalttık. Orman mühendisliğinde bir miktar revizyon oldu mesela. Bunlar böyle lokal, mikro mikro çalışılıyor. Hem meslek liselerinin hem de meslek yüksek okullarının itibarının artması ve sektörle birlikte açılan programlar aslında dört yıllık programlardaki baskıyı azaltıyor. Bu bir gerçek ama bunun bir günde olmayacağı da bir gerçek.”

Yargı Reformu Strateji Belgesinin 9’uncu ayağını oluşturan torba yasa teklifinin büyük bölümü, Anayasa Mahkemesi’nce (AYM) iptal edilip yeniden düzenlenmesi gereken konulardan oluştu.

HAKARETTE 2 YIL SÜRE: Teklife göre, Türk Ceza Yasası’nda öngörülen değişiklikle soruşturulması ve yargılaması şikâyete bağlı olan “hakaret” suçunda şikâyet süresi “her ne surette olursa olsun” eylemin gerçekleştiği tarihten itibaren iki yılı geçemeyecek.

İKİ SOYADI BİRLİKTE: AYM daha önce kadının erkeğin soyadını alacağına yönelik hükmü iptal etmiş, hükümete yeni bir düzenleme yapması için süre vermişti. Hükümet yeni düzenleme yerine AYM’nin iptal ettiği düzenlemeyi yeni yargı paketine aldı. Teklifte, “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır. Evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir” denildi. Teklifi anlatan AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, kadınların “kızlık soyadı” denilen önceki soyadını da kullanabileceğini, ancak “aile bütünlüğünün zarar görmemesi ve çocukların olumsuz etkilenmemesi” amacıyla evlenince eşlerinin soyadını kullanmaları şartından vazgeçilmediğini vurguladı.

“ETKİ AJANLIĞI” YOK: Güler, kamuoyuna “etki ajanlığı” olarak aktarılan düzenlemenin teklifte yer almadığını, ancak bu konudan bağımsız olarak casusluk suçunun gelecekte yeniden düzenlenmesini istediklerini belirtti. Mevcut yasal düzenlemenin teknolojik gelişmeler karşısında yetersiz kaldığını belirten Güler, “Türkiye’de bu tür suç işleyen kişi ve yapılarla etkin mücadele edilmesi gerekiyor. Özellikle bir istihbarat örgütü veya bir ülke adına ülkemizde de TCK’yı ihlal eden değişik suçlar işlenebilmektedir. Bunun çerçevesi daha somut bir maddeye eriştiğinde önümüzdeki günlerdeki tekliflerimizde yer alacaktır. Etki ajanlığı gibi hususlar teklifimizde zaten hiç yer almamıştı” dedi.

TBMM’de önceki gün kabul edilen ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın onayına sunulan Kripto Varlıklar Yasası ile Türkiye, blokzincir tabanlı teknolojilere yasal düzenleme ve denetim getiren sayılı ülkelerden oldu. Türkiye’nin Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) gri listesinden çıkması açısından önem taşıyan düzenleme FATF’nın Singapur’da bugünkü genel kuruluna yetiştirildi. Blokzincir altyapısı üzerinden çalışan ‘kripto varlıklar’ sektöründe kuralları düzenleyen yasayla Sermaye Piyasası Yasası’nda köklü değişiklikler yapıldı. Bu alanda ilk kapsamlı ulusal mevzuatla, MiCA olarak adlandırılan Avrupa Birliği’nin Kripto Varlıklar Piyasası Tüzüğü’ndeki beklentilerin de karşılanması hedefleniyor. Yasayla, kripto varlıkların, cüzdanların ve hizmet sağlayıcıların tanımları netleştirildi. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kriterlere uygunlukları Sermaye Piyasası Kurulu’nca denetlenecek.

ÜÇ AYLIK GEÇİŞ DÖNEMİ

Finansal kuruluşlara benzer şekilde hizmet sağlayıcılara asgari faaliyet şartları zorunlu tutuldu. Faaliyet olan hizmet sağlayıcılar, lisans almak amacıyla bir ay içerisinde SPK’ya başvuracak ya da 3 ay içerisinde tasfiye kararı alacak. Türk vatandaşlar ile Türkiye’de yerleşik girişimciler, kendi iradeleriyle yurtdışı platformlarda hesap açarak işlem yapacak. Ancak yurtdışı platformların Türkçe internet sitesi açar ve Türkiye’deki yatırımcılara reklam yaparsa, ulusal mevzuat şartlarına uymaları istenecek. İzin almaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet yürüttüğü tespit edilen kişiler ve şirket yetkililerine üç yıldan beş yıla kadar hapis ve para cezaları verilecek. İzinsiz faaliyet yürüten platformların internet sitelerine erişim mahkeme kararıyla engellenecek. Kaldıraçlı işlem yaptıran platformlar da mahkeme kararıyla kapatılacak.

KARA PARA ÖNLEMLERİ

Türkiye’de coin ve token transferinde Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) kuralları uygulanacak. Transfer mesajlarında gönderici ve alıcıya ilişkin yer alması öngörülen bilgi ve veriler, kripto varlık hizmet sağlayıcılarca kayda alınacak. Kripto para borsası işleten hizmet sağlayıcılar açısından “zimmet” suçu düzenlendi ve “şahsi iflas” sorumluluğu getirildi. Hizmet sağlayıcılar, aracılık ettikleri işlemler üzerinden SPK ve TÜBİTAK’a toplam yüzde 2 hizmet bedeli ödeyecekler. Platformlarda listelenmiş dijital varlıklara “kamu güvencesi” verilmeyecek. Kripto varlık sahipleri, “yatırımcı tazmin” haklarından yararlanmayacak. Makul ve ekonomik bir gerekçeyle açıklanamayan işlemler hakkında SPK mevzuatındaki “piyasa bozucu” yaptırımlar uygulanacak.

‘EKONOMİK KALKINMAYI HIZLANDIRABİLİR’

YASA, kendi yazılım mimarisi olan kripto varlıkların Türkiye’den ihracına olanak tanıyor. Uzmanlara göre bu durum Türkiye’de şirketler için yepyeni ‘tokenizasyon’ projelerinin önünü açacak. Tokenizasyon, fiziksel veya dijital varlıkların blokzincir üzerinde dijital tokenlar olarak temsil edilmesini sağlayarak varlıkların dijital mülkiyetini ve transferini kolaylaştıracak. Global Bilişim Derneği Başkanı Şenol Vatansever, blokzincirin dijital kimlik yönetiminde devrim yaratabileceğini, akıllı şehir projelerinde rol oynayabileceğini ve yeşil enerji projelerinde fırsatlar sunduğunu belirtti. Vatansever, “Blockchain teknolojisi, bankacılık hizmetlerine erişimi olmayan milyonlar için finansal hizmetlere erişim getiriyor. Bu, özellikle gelişmekte olan ülkelerde ekonomik kalkınmayı hızlandıracak faktör” dedi.

TÜRKİYE GRİ LİSTEDEN ÇIKABİLİR

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın onayına giden yeni düzenlemeler, imzalanıp Resmi Gazete’de yayımlandığında uygulanmaya başlanacak. Türk Silahlı Kuvvetleri personeli, emekliler ve askeri öğrenciler açısından önemli değişiklikler getiren düzenlemenin öne çıkan başlıkları özetle şöyle:

İLETİŞİM YASAĞI

* TSK personeli, kendisinin veya silah arkadaşlarının kimliğini açıklayamayacak. Bunun yanı sıra askerler görev veya faaliyetleri kapsamında askeri bilgi, belge, konum bilgisi veya bunlardan herhangi birini içeren resim, yazı, fotoğraf, ses kaydı, video gibi görsel ve işitsel verileri paylaşamayacak.

* Yasak olan mecralar arasında, “radyo, televizyon, internet, sosyal medya, gazete, dergi, kitap ve diğer tüm medya araçları” açıkça yazıldı. Ayrıca “her türlü yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim araçları” ifadesiyle tüm yayın alanları yasak kapsamına alındı. Bu suçu işleyen personele “hizmet yerini terk etmeme” cezası verilecek.

ERKEN EMEKLİYE MAAŞ

* Kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilen ancak yaş şartını sağlayamadığı için emekli aylığı bağlanamayan askeri personele emekli maaşı bağlandı.

SÖZLEŞMELİYE UZMAN ÇAVUŞLUK

* Sözleşmeli erbaş ve erler, bağlı oldukları kuvvet komutanlıklarında uzman çavuşluğa geçebilecek. Bunun için, en az lise mezunu olmak veya komando nitelikliler için en az ilköğretim mezunu olmak, başvuru tarihinde ikinci hizmet yılını tamamlamış olmak, yönetmelikte öngörülen sınavlarda başarılı olmak gibi şartlar aranacak.

Havalimanlarındaki güvenlik uygulamaları ve denetimleri Uluslararası Sivil Havacılık Anlaşması olan Chicago Sözleşmesi’ndeki şartlara göre yeniden düzenleyen yasa teklifi, Kurban Bayramı’nın ardından Meclis Genel Kurulu’nda görüşülecek.

ARANMAYI REDDEDEN UÇAĞA BİNEMEYECEK

Teklif kabul edilirse şu değişiklikler gelecek:

-  Havaalanlarına ve hava araçlarına geçen tüm yolcular ve yanlarındaki eşyaları ile teknik cihazları gerektiğinde el ile kontrol edilip aranacak.

-  Yolcu, kendisinin ve eşyasının elle aranmasını kabul etmediği takdirde havaalanı ve hava aracına kabul edilmeyecek.

-  Havacılık güvenlik önlemleri, polisin gözetiminde özel güvenlik görevlilerince de yerine getirilecek.

-  Özel güvenlik görevlileri polis gözetiminde, kişilerin üstünü, eşya, bagaj, kargo ve mallarını teknik cihazlarla ve gerektiğinde elle arayabilecek.

-  Kontrol sırasında bagaj, kargo ve diğer mallar, güvenlik şüphesiyle, yolcusu veya sahibi olmaksızın açılıp aranabilecek ve taşınması yasaklı nesneler emanete alınabilecek.

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Alpak, Hürriyet’e yaptığı açıklamada İstanbul’da yaklaşık 400 bin sokak köpeğinin yaşadığını, fakülte bünyesindeki intern ve doktora öğrencilerinden oluşan 300 kişilik ekiple köpekleri kısırlaştırarak sorunu 5 yıl içinde çözebileceklerini açıklamıştı. Belediyelere ve ilgili kurumlara işbirliği çağrısında bulunan Alpak, tek ihtiyaçlarının operasyon alanlarının sağlanması ve malzeme maliyetinin karşılanması olduğunu da dile getirmişti. Hürriyet’in iki kez manşetine taşıdığı Prof. Dr. Alpak’ın çözüm önerisine hem siyasilerden hem de akademik çevreden destek yağmıştı.

Hasan Alpak

‘5 YIL İÇİNDE ÇÖZERİZ’

Prof. Dr. Alpak, sokak köpeklerinin fakültedeki öğrenciler ve akademisyenler tarafından kısırlaştırılabileceğini belirterek bu sorunu 5 yıl içinde çözüme kavuşturabileceklerini söylemiş, fakülte olarak işbirliğine hazır olduklarına dair mesaj vermişti. Tüm hayvanların yaşamlarını konforlu bir şekilde yaşamalarını devam ettirmelerinden yana olduğunu söyleyen Alpak, konuyu İstanbul Valisi Davut Gül’e de anlattığını belirtmişti.

ÇALIŞMA ÖNCE KAMPUSTE YAPILACAK

Çalışmanın önce kampusteki yaklaşık 500 sahipsiz köpeğin kısırlaştırılmasıyla başlayabileceğini anlatan Dekan Alpak, “Önerdiğim projede ihtiyacımız olan tek şey malzemelerin tedarik edilmesi ve belediyeler tarafından kısırlaştırma operasyon alanlarının oluşturulması. Bu alanlar sağlandığı takdirde operasyona başlayabiliriz” demişti.

HAYVANSEVERLERDEN DESTEK ALDI

BLOKZİNCİR altyapısı üzerinden çalışan kripto varlıklar sektöründe kuralları düzenleyen yasa teklifi Meclis Başkanlığı’na sunuldu. Sermaye Piyasası Yasası’nda köklü değişiklikler getiren düzenlemeyle bu alanda lisans alan hizmet sağlayıcılar üzerinden kripto borsaları izinli çalışacak. Yatırımcıların merakla beklediği “soğuk cüzdan”da (internete bağlı olmayan donanımsal bir cihaz) saklama yöntemine izin verilirken, kripto para madenciliği mevzuata alınmadı; kaldıraçlı işlem ise yasaklandı. Kripto para borsası işleten hizmet sağlayıcılar açısından “zimmet” suçu düzenlenirken, “şahsi iflas” sorumluluğu da getiriliyor. Kendi yazılım mimarisi olan kripto varlıklar Türkiye’den ihraç edilebilecek. Teklifte vergiye yer verilmezken, Sermaye Piyasası Kurulu ve TÜBİTAK için yüzde 2 hizmet bedeli ödenmesi öngörüldü.

Yeni düzenleme, Merkez Bankası’nca 2012’de yayımlanan Kripto Varlıklar Yönetmeliği’ndeki “gayrimaddi varlıklar” tanımını yasaya taşıyor. Sektörde “coin” ve “token” olarak sınıflanan kripto varlıkların tanımı, “Dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak elektronik olarak oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan ve değer veya hak ifade edebilen gayri maddi varlıklar” şeklinde yer aldı.

5 YILA KADAR HAPİS

Türk vatandaşları ile Türkiye’de yerleşik girişimciler, kendi iradeleriyle yurtdışı platformlarda hesap açarak işlem yapabilecek. Ancak yurtdışı platformlar Türkçe internet sitesi açar ve Türkiye’deki yatırımcılara yönelik reklam yaparsa, ulusal mevzuat şartlarına uymaları istenecek. SPK, izin almaksızın bu faaliyetleri gerçekleştiren şirketler hakkında suç duyurusunda bulunacak. İzin almaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet yürüttüğü tespit edilen kişiler ve şirket yetkililerine üç yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar para cezası verilecek. İzinsiz faaliyet yürüten platformların internet sitelerine erişim mahkeme kararıyla engellenecek. Kaldıraçlı işlem yaptıran platformlar da mahkeme kararıyla kapatılabilecek.

ZİMMET VE ŞAHSİ İFLAS

Hizmet sağlayıcıların yöneticileri, mensupları ve ortakları için “zimmet” suçu ve “şahsi iflas” sorumluluğu tanımlandı. Müşteri varlıklarının güvenliğinin sağlanması bakımından geleneksel finansal araçlarına göre daha ağır cezalar öngörüldü. Yetkisini kötüye kullanarak kripto varlıkları zimmetine geçirenlere 12 yıldan 22 yıla kadar hapis cezası ve 20 bin güne kadar para cezası verilecek. Haklarında şahsi iflas kararı verilenlerin aktiflerinden nakit olanlar doğrudan doğruya, olmayanlar ise paraya çevrilerek müşterilerin zararı karşılanacak. Aktiflerden öncelikle müşteri zararı ödenecek.

AÇIĞA SATIŞ VE KALDIRAÇ YASAĞI

MECLİS komisyonundan geçip Genel Kurul’un gündemine gelen torba teklif, kooperatifçilikten büyücülüğe kadar geniş yelpazede düzenlemeler içeriyor. Teklifin bu hafta yasalaştırılması hedefleniyor. Perakende Ticaret Yasası’nda yapılacak değişiklikle; üretici, tedarikçi ve perakende işletmelere; fahiş fiyat uygulaması ve stokçuluk halinde verilecek cezalar 1 milyar liraya kadar çıkabilecek. Bir takvim yılı içinde üç kez stokçuluk yapan üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler 6 güne kadar kapatılabilecek.

Bir yıl içerisinde kesilecek toplam para cezasının üst sınırı küçük ölçekli işletmede 20 milyon liraya, orta ölçeklide 200 milyon liraya, büyük ölçeklide bir milyar liraya ulaşabilecek. Fahiş fiyatta her bir aykırılık için 100 bin liradan 1 milyon liraya kadar ceza kesilecek. Üretici, tedarikçi ve perakende işletmelerce, piyasada darlık yaratıcı, serbest rekabeti bozucu ve tüketicinin mala ulaşmasını engelleyici uygulamalarda ceza miktarı, yine her bir aykırılık için 1 milyon ila 12 milyon lira arasında olacak.

Lisanslı depoculuk tarifesinin üzerinde ücret talep eden, tahsil eden, ürün miktarında kesinti yapan işletmeler 250 bin lira ile 1 milyon liraya arasında ceza ödeyecek. Kapalı pazar yerlerindeki satış tezgâhları artık kiralanmayacak. Pazar tezgâhları sadece tahsis usulüyle kullandırılacak. Böylece tezgâh simsarcılığının kaldırılması ve pazarcı maliyetinin azaltılması amaçlanıyor. 3 Mayıs 2024’ten önce tesis edilen tezgâhlardaki kiracılık hakları, önceden tanınan sürenin sonuna kadar devam edecek.

BÜYÜCÜLÜKLE MÜCADELE

Tüketicinin Korunması Yasası’ndaki değişiklikle Reklam Kurulu’nun internet sitelerine yönelik erişimi engelleme yetkisi de genişletiliyor. Bu alanda daha önce getirilen, ancak Anayasa Mahkemesince iptal edilen hükümler yeniden düzenleniyor. E-ticarette gittikçe yayılan falcılık, büyücülük ve pos tefeciliği gibi yasaya aykırı faaliyetlerin durdurulması amaçlanıyor. Reklam Kurulu, tüketiciyi aldatcı ve yanıltıcı reklamlara 24 saat içinde erişim engeli uygulayacak. Muhatap şirket bildirimi alacak şartları sağlamıyorsa doğrudan erişim engeli konulacak. Teknik olarak içeriğe erişimin engellenemediği veya engelleme yoluyla aykırılığın önlenemediği durumlarda internet sitesi tümden kapatılacak.

KRİPTO REGÜLASYONU GELİYOR

HAZİNE ve Maliye Bakanlığı ile AK Partili yetkililerin uzun süredir üzerinde çalıştığı kripto varlıklarla ilgili teklifin de bu hafta Meclis’e sunulması bekleniyor. Blokzincir tabanlı sistemler üzerinden merkeziyetsiz ve aidiyetsiz çalışan kripto varlıklar Türkiye’de ilk kez yasal disipline bağlanacak.

Fahiş fiyat uygulamaları ve stokçulukta para cezalarını ağırlaştıran torba yasa teklifi Meclis Sanayi, Ticaret ve Bilgi Teknolojileri Komisyonu’ndan geçti. Fahiş fiyat ve stokçuluğa karşı hükümlerin yanı sıra Tüketicinin Korunması Hakkında Yasayı da değiştiren torba teklifle, üretici veya ithalatçı firmaların satış sonrası hizmetlerinde yeni kurallar getiriliyor. Düzenleme kapsamında, dayanıklı tüketim malları, taşıtlar ve elektronik başta olmak üzere birçok sektörde tüketiciyi korumaya yönelik cezalar öngörülüyor.

SATIŞ SONRASI MERCEK ALTINDA

Buna göre, yetkili servislerde malları süresinde teslim veya monte etmeyenlere her bir ürün için 2 bin 250 lira para cezası uygulanacak. İhlalin ağırlığına göre bu cezanın miktarı ürün bedelinin yüzde 10’una kadar çıkabilecek. Satış sonrası hizmet yeterlilik belgesi almayan firmalar, 1 milyon 115 bin lira ceza ödeyecek. Asgari servis sayısı şartını sağlamayan şirketlere her servis için 124 bin lira ceza kesilecek. Bakanlıkça oluşturulan sisteme kayıt yapılmaması veya kaydın güncellenmemesi durumunda ise her bir servis istasyonu için 18 bin lira ceza uygulanacak.

İNTERNETTE YANILTANA YAPTIRIM KARARI

İnternet ortamında tüketiciyi yanıltan tanıtımlar için Reklam Kurulu devreye girecek. Kurul, aldatıcı ürünün internet sayfasından çıkarılması için bildirimde bulunacak. Bu uyarıya karşın 24 saat içinde içeriğin çıkarılmaması halinde pazarlanan ürüne erişim engellenecek. Muhatap şirket bildirimi alacak şartları sağlamıyorsa doğrudan erişimin engellenmesi kararı verilecek. Teknik olarak içeriğe erişimin engellenemediği veya engelleme yoluyla aykırılığın önlenemediği durumlarda internet sitesi tümden kapatılacak.

VARANK: KENDİMİZE ÇEKİDÜZEN VERMELİYİZ

-Komisyon Başkanı Mustafa Varank, tasarruf talepleriyle ilgili özeleştiri yaparak şunları söyledi: “Biz cezalara bile TBMM olarak popülist yaklaşıyoruz. Niye? Çünkü oradan belki bir oy gelir diye siyaset yapmaya çalışıyoruz. Onun için kendimize bakmamız lazım. Vatandaşa örnek olacaksak ilk başta bunu TBMM’de göstermemiz lazım. Vatandaşın beklentilerini karşılayacak şekilde kendimize çekidüzen vermemiz lazım. ‘Araba’ diyorsak TBMM’deki arabalara bakmamız lazım, ‘Yemek fiyatları’ diyorsak buradaki yemek fiyatlarına bakmamız lazım. Çünkü sokakta vatandaş bize bunun serzenişini gerçekten yapıyor.”

549 BİN TL’YE KİRALIK PAZAR TEZGÂHI

AK Parti Ankara Milletvekili Zeynel Yıldız’ın ilk imzacısı olduğu yasa teklifi gelecek haftalarda Meclis Dışişleri Komisyonu’nda görüşülecek. Düzenlemeyle, Dışişleri teşkilatının güçlendirilmesi, personelin eğitiminin desteklenmesi, görevlilerin temsil kabiliyetleri ve donanımlarının yükseltilmesi amacıyla merkezi Ankara’da olan Dışişleri Teşkilatını Güçlendirme Vakfı kurulacak. Dünya genelinde 261 diplomatik ve konsüler misyonla en geniş üçüncü diplomatik ağa sahip olan Dışişleri Bakanlığı’nın potansiyeli vakıf aracılığıyla değerlendirilecek. Vakfın başkanlığını Dışişleri Bakanı yürütecek.

SİVİL DİPLOMASİYE DESTEK

Vakıf aracılığıyla yükseköğretim kurumu kurulacak. Vakıf ile özellikle emekli diplomatların deneyimlerini genç meslek mensuplarına aktarmasının sağlanması amaçlanıyor. Vakıf ile diplomatların çalışmalarının etkin şekilde yürütülmesine destek olunması, sivil diplomasi çalışmalarının da güçlendirilmesi hedefleniyor. Vakfın gelirlerini eğitim kurumlarından alınacak ücretlerin yanı sıra, bağış ve yardımlar da oluşturacak. Vakfa bağış yapan kişi ve şirketler, gelir veya kurumlar vergisi matrahı üzerinden indirim gösterebilecek.

Ticaret Bakanlığı, bir yıl içinde üç kez ihlal yapan işletmeyi altı güne kadar kapatabilecek.

AK Parti Denizli Milletvekili Şahin Tin’in ilk imzacı olduğu torba yasa teklifini dün AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler açıkladı. Meclis komisyonlarında gelecek hafta görüşülecek teklife göre, tedarik zincirindeki haksız ticari uygulamalarda bir yıl içerisinde kesilecek toplam para cezasının üst sınırı artırılacak. Yıllık toplam para cezasının miktarı; küçük ölçekli işletmeler için 20 milyon, orta ölçekli işletmeler için 200 milyon, büyük ölçekli işletmeler için de 1 milyar liraya ulaşabilecek. Bu cezalar mevcut yasada sırasıyla 5, 50 ve 250 milyon lira olarak uygulanıyor.

İHLAL BAŞINA 12 MİLYON LİRA

Fahiş fiyat artışı ve haksız fiyat uygulanması halinde her bir aykırılık için 100 bin liradan 1 milyon liraya kadar ceza kesilecek. Üretici, tedarikçi ve perakende işletmelerce, piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici uygulama yapılması halinde ceza miktarı, yine her bir aykırılık için 1 ila 12 milyon lira arasında olacak. Ticaret Bakanlığı; fahiş fiyat, stokçuluk veya Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu kararına aykırılık halinde bir yıl içinde üçten fazla ceza alan işletmeyi 6 güne kadar kapatabilecek.

GÜLER: 10 KAT ARTIRIYORUZ

AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, “Fahiş fiyat artışı ve stokçuluk ekonomimizin dengesini bozmakta ve vatandaşın aleyhine dengesizlikler ortaya çıkarabilmektedir. Bugüne kadar uygulanan para cezalarını artırıyoruz. Fahiş fiyatta ceza tutarını 100 binden 1 milyona, stokçuluk için öngörülen ceza tutarını ise her bir aykırılık için 1 milyon TL’den 12 milyon TL’ye kadar artırıyoruz. Aldatıcı reklamların internet üzerinden yayınlanması halinde tüketiciyi korumak için Reklam Kurulu’nun hızlı bir şekilde erişimin engellenmesi kararı verebilmesi yönünde düzenlemeyi hayata geçiriyoruz. Ayrıca Rekabet Kurumu tarafından yürütülen soruşturmaların sürelerinin uzamasının önüne geçilmesini amaçlayan düzenlemeler de bulunuyor” dedi.

İŞTE YENİ YAPTIRIMLAR

SERVİSLERE YENİ DÜZEN:

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş dün Meclis’teki makam odalarında ayrı ayrı ziyaret ettiği DEM Parti Eş Genel Başkanları Tülay Hatimoğulları Oruç ve Tuncer Bakırhan, Saadet Partisi Grup Başkanı Selçuk Özdağ ve İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu ile görüştü. Öncelikle yöntem konusunda partilerden yazılı teklifler alacağını, haziran ayından itibaren partilerin kendi anayasa tekliflerini hazırlayabileceklerini ve ekim ayında yeni yasama yılıyla birlikte Meclis’te metinlerin görüşülebileceğini belirten Kurtulmuş özetle şunları söyledi:

ŞEFFAF YÜRÜTECEĞİZ

“Süreci şeffaf yürüteceğiz. Zaten şu anda partilerin önemli kısmı yeni bir anayasa veya çok kapsamlı bir anayasa değişikliğini hep kendi siyasal ajandalarında tutmuşlardır. Artık bunun vakti zamanı geldiğini bu görüşmelerde görüyoruz. Bu bir fantezi değildir, bu bir temenni değildir, bu bir partinin meselesi değildir. Bunu milletin anayasası haline getirmek için TBMM zeminini en iyi şekilde, neredeyse hatasız bir şekilde kullanmamız lazım. Temennimiz bu konunun siyasi magazin konularının ötesine taşınmasıdır. Şeffaf, açık bir iletişimin ortaya konulmasıdır.”

SORUNLARI GÖLGELEMESİN

İYİ Parti Genel Başkanı Dervişoğlu ise parlamenter demokratik sistem arayışlarının devam ettiğini, bu yönde bir değişikliği değerlendirmeye hazır olduklarını söyledi. Dervişoğlu,“Türkiye ciddi bir ekonomik darboğazda, tencere kaynamıyor. Türkiye’nin kuzeyinde savaş var, doğu ve batısında savaş tehlikesi var, güney sınırında da güvenlik sorunlarımız var. Anayasadan kaynaklı tartışmaların bu sorunları gölgede bırakmaması lazım” dedi.

UYGULANMASI LAZIM

Saadet-Gelecek Grubu Başkanı Selçuk Özdağ da “Türkiye’nin bir anayasa değişikliğine ihtiyacı var. Peki anayasa çiğnendiğinde ne olması gerekiyor? Bir cezai müeyyidesi olması gerekiyor. Peki uygulanıyor mu? Uygulanmıyor. O zaman uygulanabilecek şeyler yapmamız gerekiyor” diye konuştu. SP Grup Başkanvekili Bülent Kaya da “Anayasaların sağlıklı siyasal zeminlerde daha sağlıklı sonuçlar vereceğini, dolayısıyla ilk önce siyasal iklimin, tüm sorunlarımızı siyaset yoluyla müzakere edebileceğimiz bir zeminde konuşmanın önemine işaret ettik” görüşünü dile getirdi.

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, 31 Mart yerel seçiminin ardından planladığı yeni anayasa hazırlığı turuna CHP yönetimiyle başlıyor. Kurtulmuş, bugün CHP Genel Başkanı Özgür Özel’i makamında ziyaret ederek ilk görüşmeyi gerçekleştirecek. Kurtulmuş’un sonraki günlerde grubu olan diğer partiler İYİ Parti, MHP, DEM Parti ve Saadet Partisi genel başkanlarıyla görüşmesi planlanıyor. Meclis Başkanı, tüm parti gruplarıyla görüşmesinin ardından AK Parti grup yöneticileriyle bir araya gelerek gelinen aşamayı değerlendirecek. Kurtulmuş’un grubu olmayan, ancak Meclis’te temsil edilen DEVA, HÜDA PAR, Yeniden Refah, TİP ve DSP genel başkanlarıyla da görüşmesi bekleniyor.

ÇALIŞMA GRUBU ÖNERECEK

Kurtulmuş, yeni bir anayasanın içeriği ve hazırlanma yönteminin yanı sıra, başkanlık sistemine uyumlu ve Parlamento’nun etkinliğini artıracak yeni bir TBMM İçtüzüğü’yle ilgili de parti liderlerinin görüşlerini alacak. Kurtulmuş, yeni anayasa çalışmasıyla ilgili temel kriterlerini “sivil, demokratik, kapsayıcı, kuşatıcı, özgürlükçü ve birey odaklı” olarak sıralamıştı. Meclis Başkanı, çoğulcu bir yaklaşımla hazırlanacak bu yeni toplumsal sözleşme için herkesin “Benim anayasam” diyebileceği bir metin üzerinde uzlaşma hedefini ifade etmişti. Partilere herhangi bir taslak veya ön şartla gitmeyecek olan Kurtulmuş’un özellikle yöntem üzerinde duracağı ve ilk aşamada uzlaşma komisyonu kurulamasa bile bir “ortak çalışma grubu” ile adım atılmasını önereceği belirtildi.

AİLE ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın açık platforma dönüştürdüğü Çocuk Zirvesi bu yıl, “Geleceğin Dünyasında Çocuk ve Çocukluk” temasıyla Meclis’te toplandı. Meclis Tören Salonu’nda dün başlayan zirvede konuşan TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş özetle şunları söyledi: 

POSTMODERN KÖLELİK

“Dünya çocuklarının bugün en önemli sorunlarından birisi de öyle ‘çocuk işçiliği’ diyerek biraz da süsleyerek ifade
edilen bir meseledir, bir gerçektir. Çocuk işçiliği denilen şey postmodern çocuk köleliğidir. Dünyanın birçok yerinde 8 yaşında, 10 yaşında çocuklar maalesef vampir kapitalizmin aparatı haline getirilmiş ve maalesef ağır çalışma koşullarında inim inim inletilmektedir. Köleliği geride bıraktığımızın çok olduğunu söylüyoruz ama dünya bugün sadece çocuk işçiliği ayıbı, çocuk köleliği ayıbıyla yüzü kızarsa yeter ve artar. Çocuklarımızı 2050’nin, 2073’ün şartlarına göre hazırlamak bizim boynumuzun borcudur. Bunu özellikle çocuk politikalarımızın merkezine yerleştirmek zorundayız. Bunun için çocuklarımızın önce en üst derecede eğitim almalarının ortaya konulması, çocuklarımızın hayata ilişkin hedeflerinin güçlendirilmesi, spor, sanat başta olmak üzere birçok alandaki kabiliyetlerinin ortaya çıkarılarak bunların zenginleştirilmesi, Türkiye’yi yönetenlerin üzerindeki vazifedir.”

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in beklenen görüşmesinden önce, dün Meclis’teki 23 Nisan Resepsiyonu’nda sürpriz bir buluşma gerçekleşti. Erdoğan, böylece 15 Temmuz 2016’daki hain darbe girişiminden sonra dönemin CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile yaptığı görüşmeden sekiz yıl sonra ilk kez CHP Genel Başkanı ile bir araya gelmiş oldu.

Erdoğan resepsiyona katıldıktan sonra salonun kalabalık olduğunu belirterek, “Küçük salona geçelim” dedi. Liderler ve vekiller Mermerli Salona geçti.

ÇAY DAVETİ

AK Parti Grup Başkanvekili Emin Akbaşoğlu, CHP Lideri Özel’i salonda bularak, “Sayın Cumhurbaşkanı sizi çay içmeye davet ediyor” dedi. Özel, Grup Başkanvekili Murat Emir’le birlikte Mermerli Salona geçti. Salona giderken Özel’in çevresindekilere “Bir bayramlaşalım” dediği duyuldu. Özel ve Emir’in katılımıyla salona çay servisi yapıldı. Yaklaşık 15 dakika süren sohbette, diğer partilerin genel başkanları ve bazı milletvekilleri bulundu. Edinilen bilgiye göre Erdoğan, Özel’in sağlık durumunu sorarak geçirdiği ameliyatlarla ilgili bilgi aldı. Özel de sağlık durumunun iyi olduğunu, ameliyatı da yanında bulunan uzman hekim Murat Emir’in yaptığını anlattı. Erdoğan geçmiş olsun dileğini iletti.

GÖRÜŞME HAFTAYA

Sohbet sırasında Özel, gelecek hafta görüşmek üzere randevu talep edeceğini Erdoğan’a iletti. Cumhurbaşkanı da programının uygun olduğunu, görüşmeyi gelecek hafta yapabileceklerini belirterek, “Arkadaşlarımız haftaya bir planlama yapsınlar” dedi. Erdoğan resepsiyondan ayrılırken de gazetecilerin soruları üzerine Özel’le haftaya görüşeceğini vurguladı. Özel de beklenen görüşmeyle ilgili “Birbirimizi dinleyeceğiz, birbirimizi anlayacağız. Ben Erdoğan’ı dinlemeden müzakerelere kapıları kapatmam” dedi.

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ise resepsiyonda basın mensuplarının DEM Parti ile ilgili soruları üzerine, “Eğer hukukta bir suç işlenmişse yetkili makamlar devreye girer. Kimse bir partinin kapatılmasını istemez. Durup dururken de bir parti hakkında kapatma davası açılmaz” cevabını verdi. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya da aynı konu hakkında “Yapılan soruşturma ortada. Hak, hukuk, adalet neyi gerektiriyorsa o olacak” dedi.

TBMM Genel Kurulu dün 23 Nisan özel oturumu için toplandı. Açılış konuşmasında TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, yeni anayasa sürecini gelecek hafta başlatacağını açıkladı ve şöyle dedi: “Kapsayıcı, kuşatıcı, demokrat ve sivil bir anayasa yapılması meselesi TBMM’nin bundan sonraki süreçlerinde de öncelikle ödevlerinden biridir. Sadece partilerin değil, toplumun bütün kesimlerinin fikirlerinin en doğru şekilde dile getirilmesi için şeffaf bir süreci yönetmek de TBMM’nin ödevlerindendir. Şunu bir kere daha altını üstünü çizerek ifade etmek isterim, TBMM yasa ve anayasa yapma gücüne de salahiyetine de sahiptir.”

ATATÜRK ÖNDERLİĞİNDE

CHP Lideri Özel de “Dünya tarihinde sandıktan çıkan iradenin kurduğu tek bir ülke varsa o da kuşkusuz Türkiye Cumhuriyeti Devleti’dir. Genç Cumhuriyetimiz, Atatürk’ün önderliğinde Parlamento’da alınan kararlarla yükselmiştir” diye konuştu. Özel devamında şunları söyledi: “Bu ülkeyi Atatürk önderliğindeki Meclis’in demokrasiye inancı kurtarmıştır. Şimdi ise Meclis’in demokrasiyi kurtarmasına ihtiyaç vardır.

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, AK Parti, DEM Parti, MHP, İYİ Parti ve Saadet- Gelecek Partisi sıralarına giderek Grup Başkanvekilleri ile tek tek tokalaştı.

YENİ BİR SİYASİ İKLİM

2023 seçimleriyle Meclis’te oluşan iradeye nasıl saygı duyuyorsak, yerel seçimlerde oluşan iradeye de aynı saygıyı beklemekteyiz. ‘Seçimi CHP kazanmadı biz kazandık’ gibi bir inkârcı tutumun milli iradeye bir hürmetsizlik olduğunu belirtmek ve milletimizi kırdığını ifade etmek isterim.

Millet 31 Mart’ta ülkemizde yeni bir siyasi iklim yaratmıştır. Toplumun sorunlarını görmezden gelen, kutuplaştıran, ayrıştıran politikalar siyasetin gündeminden çıkmalıdır.”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile CHP Genel Başkanı Özgür Özel TBMM resepsiyonu sonrasında bir araya geldi.

AK PARTİ GRUP BAŞKANVEKİLİ, ÖZEL'İ DAVET ETTİ

AK Parti Grup Başkanvekili Emin Akbaşoğlu’nun Erdoğan’ın çay içtiği mermerli salona, resepsiyon salonunda bulunan Özgür Özel’i davet etmesi üzerine Özel de “Bayramlaşalım” diyerek daveti kabul etti.

Görüşmede TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler ve CHP Grup Başkanvekili Murat Emir de bulundu.

ÖZEL'DEN AÇIKLAMA

Yapılacak ikili görüşmeye ilişkin açıklamalarda bulunan Özel "Hasan Bey'le özel kalemimiz görüşüp, önümüzdeki hafta için uygun bir tarih belirlenecek. Salı günü zaten Meclis Başkanımızla sözleşmiştik. Sayın Cumhurbaşkanımızla da özel kalemlerimizin mutabık olduğu bir tarihte görüşeceğiz. Bugün bayramlaşmak üzere , kendisi bir çay içmek için davet etti. Çayımızı içtik, bayramlaştık, haftaya görüşeceğiz. Haftaya görüşme günü henüz belli değil." dedi.

Meclis, 23 Nisan Ulusal Egemenlik Haftası kapsamında dün önemli etkinliklere ev sahipliği yaptı. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş’un katılımıyla Meclis Bahçesi’nde ödül töreni düzenlendi. TÜBİTAK tarafından Türkiye genelinde düzenlenen 31. Bilim Olimpiyatları’nda matematik ve bilgisayar alanında; Gençlik ve Spor Bakanlığı’nca düzenlenen 23 Nisan Meclis Kupası Spor etkinliğinde başarı elde eden çocuklar  ödüllerini aldı. 

20 ÜLKEDEN 500 ÇOCUK

Kurtulmuş daha sonra 46’ncı TRT Uluslararası Çocuk Şenliği’ne katılmak için 20 ülkeden Türkiye’ye gelen 500 çocuğu kabul etti. TRT’nin uluslararası şenliği bu yıl, “Dünya Çocukları Barış İçin El Ele” mottosuyla düzenlendi. Kurtulmuş, konukların ülkelerinden getirdikleri hediyeleri kabul etti. Kabul töreninin onur konuğu ise Filistin’den gelen Laya Abdulnaser Abuzeneh oldu.

ATATÜRK SEVGİMİZ

Ardından Meclis Genel Kurulu’nda Çocuk Özel Oturumu gerçekleşti. Çocukların locadan izlediği oturumda Çocuk Meclis Başkanlığı’na seçilen Aysima Arslan “Atatürk’e olan şükranımızı Türkiye sevgimizle, çalışkanlığımızla, yüksek hedeflere odaklanmamızla göstereceğiz” dedi.  

Türkiye ile BM arasında imzalanan anlaşmaya göre BM Kalkınma Eşgüdüm Bölgesel Ofisi İstanbul’da kurulacak. BM, kalkınma sisteminin gözden geçirilmesi çerçevesinde yerleşik ofisler arasında bölgesel koordinasyonu güçlendirmeyi amaçlıyor. Şimdiye kadar Panama, Addis Ababa, Amman ve Bangkok’da açılan bölgesel ofislerin beşincisi İstanbul’da olacak.

BM şemsiyesi altında halihazırda dünyada 130 yerleşik temsilci 162 ülkeyi kapsayacak şekilde görev yapıyor. Dışişleri kaynakları, anlaşmayı “İstanbul’un bir BM merkezi haline getirilmesi hedefimiz çerçevesinde atılmış somut bir adım” olarak değerlendirdi. Anlaşmayla ilgili Meclis komisyonunu bilgilendiren Dışişleri yetkilileri şu değerlendirmeyi yaptı:

“BM mukim koordinatörünün eşgüdüm görevinin öneminin son olarak ülkemizi derinden sarsan 6 Şubat depremlerinin ardından görüldü. BM’nin yayınladığı uluslararası acil yardım çağrısı aracılığıyla uluslararası donörlerden toplanan 550 milyon doları aşan kaynak milyonlarca vatandaşımızın acil ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı oldu. Ofisin kuruluşu, aynı zamanda İstanbul’un, New York veya Cenevre gibi bir BM merkezi haline gelmesi vizyonumuzla da uyumlu.”

Meclis, 2016’da İstanbul’da imzalanan Türkiye ile Svaziland Krallığı Arasında Ticaret ve Ekonomik İş Birliği Anlaşması’nın onaylanmasını gündemine aldı. Komisyon aşamasından geçen anlaşma Genel Kurul’da görüşülecek. Anlaşmanın imzalanması ile onayı arasında geçen 8 yıl içinde Svaziland Krallığı’nın adı, Kral’ın kararıyla 19 Nisan 2018’de Esvatini olarak değişti. 38 yıldan beri ülkeyi yöneten Esvatini Kralı 3. Mswati, Türkiye’nin onayını beklemeden iç mevzuatı uyarınca sözleşmeyi doğrudan yürürlüğe koydu. Anlaşma, TBMM’nin onayıyla uygulanabilir olacak.

LÜKS HARCAMALARI MEŞHUR

Dünyanın en yoksul ülkelerinden olan Esvatini’de halkın büyük bölümü günlük 1 Euro’nun altında kazançla yaşıyor. Buna karşın en zengin 15 devlet başkanı arasına giren Esvatini Kralı 3. Mswati, lüks harcamaları, gösterişli hayatı ve çok eşli aile yapısıyla zaman zaman uluslararası basına konu oluyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 3. Antalya Diplomasi Forumu’nda Eswatini Kralı III. Mswati ile görüşmüştü.

Türkiye, 2003 yılında uygulamaya konulan Afrika Ülkeleri ile Ekonomik İlişkilerin Geliştirilmesi Stratejisi kapsamında Esvatini anlaşmasını gündemine aldı. İki ülke arasında şu andaki ticaret hacmi 1 milyon 500 bin dolar büyüklüğüyle İstanbul’da bir yalı dairesi fiyatını ancak buluyor. Yeni anlaşmayla bilim ve teknoloji alanında Türkiye’nin bu ülkeye destek olması, tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi, eğitim, sağlık, enerji, mineral kaynaklar ve balıkçılık alanında iş birliği projeleriyle ticaretin artırılması hedefleniyor. Bu amaçla bakanlar düzeyinde Türkiye-Esvatini Karma Ekonomik Komisyonu kurulacak.

ORTAK PAZARA ERİŞİM FIRSATI

Türk işadamları da Esvatini’nin üye olduğu bölgesel örgütler üzerinden Afrika pazarına erişim fırsatı yakalayabilecek. Esvatinili girişimciler, Güney Afrika Gümrük Birliği (SACU), Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) ve Doğu ve Güney Afrika Ortak Pazarı (COMESA) gibi bölgesel ekonomik örgütlerde üyelik hakkı kullanıyor. Anlaşma onaylandığında Esvatini de Türkiye’de bir ticaret ofisi açacak. Esvatini hükümetinin, 15 Temmuz hain darbe girişiminin ardından Afrika ülkelerini üs edinmeye çalışan terör örgütü FETÖ’ye karşı tavrı da anlaşmanın imzalanmasında önemli etken oldu. Dışişleri yetkilileri, Meclis komisyonunda, “Afrika’nın en küçük ülkelerinden biri olan Esvatini’de önümüzdeki dönemde büyükelçilik açılması planlanıyor” dedi.

1 Mart’ta seçim arası veren Meclis Genel Kurulu ve komisyonlar, 16 Nisan Salı gününden itibaren çalışmaya başlayacak. Ancak Genel Kurul’un aktif çalışmaya 24 Nisan’dan itibaren geçmesi bekleniyor. 23 Nisan Salı günü ise TBMM’nin kuruluşunun 104’üncü yıldönümü ile Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı özel oturumu yapılacak. 

DÖRT İSTİFA BEKLENİYOR

- Belediye başkanlığı kazanan CHP Grup Başkanvekili Burcu Köksal ile CHP’li milletvekilleri Abdurrahman Tutdere, Hasan Baltacı ve Ahmet Önal’ın TBMM üyeliğinden ayrılmaları bekleniyor. 

TURİZM VE ENERJİ 

- Cumhur İttifakı’nca, seçimden önce tartışma konusu olan turizm ve enerji teklifleri yeniden değerlendirilecek. Turist Rehberliği Meslek Yasası ile Seyahat Acentaları Yasası’nda değişiklik yapılması planlanıyor. 

- Enerji alanına ilişkin torba düzenleme de yeniden gündeme alındı. Teklife göre MTA Genel Müdürlüğü, UMREK Koduna göre rapor hazırlama şartı aranmaksızın arama yapabilecek. İliç’teki faciayla ilgili Meclis Araştırma Komisyonu çalışmaya başlayacak. 

- Bitcoin, altcoinler ve metaverse evrenini ilgilendiren kripto varlıklar Türkiye’de ilk kez mevzuat altına  alınacak. 

HATAY

CHP ADAYI LÜTFÜ SAVAŞ: YENİDEN İMAR YENİ YOLLAR

Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı ve CHP’nin adayı Lütfü Savaş, yeni dönem kampanyasını “Hatay bizim canımız” temasıyla yürütüyor. Afet yaralarını sarmaya dönük projelerini “Hızlı Yanıt Planı”nda toplayan Savaş’ın önceliği yeniden imar, yeni yollar ve köprülerin güçlendirilmesi.

YENİ EVLİLERE KONUT

Bu projeyle ilk etapta şehir merkezinde 450 yapı ve 84 işyeri; yeni evlenen gençler veya konutu olmayan dar gelirli kiracı ailelere verilecek. Büyük yıkım yaşanan Akasya ve Saraykent mahallelerine 2 bin 497, Defne’de 3 bin 584 daire, Kırıkhan’da 71 blokta 560 dairelik site de projeler arasında.

EKOLOJİK OKUL

Savaş, 2029’a kadar 10 dönüm alanda 18 derslikli ekolojik okul, deprem sonrası iyileşme kapsamında fizyoterapi merkezi, güneş enerjisinde 78 megavat kurulu güce ulaşma ve 15 ilçeye modern modüler kreş sözü verdi. Birçok ilçede yeni içme suyu, atık su arıtma ve kanalizasyon tesisleri de vaatleri arasında.

Emeklilere dini bayramlarda 3 bin lira ikramiye ödenmesini de içeren 8. Yargı Paketi, seçim arasından önce Meclis Genel Kurulu’ndan geçen son düzenleme oldu. Yeni düzenlemenin ana hatları şöyle:

TAZMİNAT KAPSAMI GENİŞLEDİ

◊ Yargılanması iki yılı geçen vatandaşlar, artık tazminat talebi için AYM’de uzun süre beklemeyecek. Adalet Bakanlığı komisyonundan tazminat talep edebilecek.

◊ “Konutu terk etmemek veya uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla hastaneye yatmak” dahil adli kontrol yaptırımı uygulandıktan sonra haklarında dava açılmayanlar veya davada beraat edenler bir ay içinde devletten tazminat isteyebilecek.

MAHKÛMA ‘VASİ’ SEÇENEĞİ

◊ Hüküm giyme hali doğrudan kısıtlama nedeni olmaktan çıkarıldı. Cezası kesinleşen hükümlüye vasi tayin edilmesi veya kayyum atanması kendi isteğine bırakıldı.

◊ Mahkûmiyet nedeniyle kısıtlı kişi üzerindeki vesayet, hapis halinin sona ermesiyle kalkacak.

◊ Mahkemeler, iki yıla kadar olan hapis cezalarında sanık istemese de ‘hükmü açıklamayı’ erteleyebilecek.

Meclis’in 31 Mart yerel seçim kampanyaları nedeniyle 29 Şubat’tan sonra çalışmaya ara vermesi bekleniyor. Cumhur İttifakı, seçim arasına girilmeden çıkarılacak son düzenleme olarak 8. Yargı Paketi’ni gündemine aldı. Komisyondan geçen teklife göre, “uzun yargılama, haksız tutuklama veya koruma tedbirleri” nedeniyle maddi ve manevi tazminat talepleri artık mahkemeler yerine doğrudan Adalet Bakanlığı bünyesinde kurulan tazminat komisyonlarına yapılacak. 

- HAKSIZ TUTUKLANMAYA TAZMİNAT:  Düzenlemede ceza hukukunda iki yılı aşan yargılamaların komisyona taşınması olanağı bulunuyor. Bu başvuruların, ‘soruşturma, dava açılması veya yargılama’ sürecinde ya da en geç kesin karara bağlanmasından sonraki bir ayda yapılması gerekiyor. Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat isteminde ise karar veya hükümlerin kesinleşmesinden sonraki üç ayda ve her halde kararların kesinleşme tarihini izleyen bir yılda başvuru yapılması gerekiyor. Başvurular 9 ayda karara bağlanacak.

- KİŞİSEL VERİ PAYLAŞIMI: Teklifte kişisel verilerin güvenliğiyle ilgili kurallar yeni baştan yazılıyor. Sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel verileri sigortacılık, çalışma mevzuatı, iş sağlığı ve güvenliği ile sosyal hizmetler alanında çalışan kurumlar da arşivleyebilecek. Bu yetkiyi, “sır saklama yükümlüsü kişiler ile  kurumlar” kullanabilecek.

İSTANBUL DENKLEMİ

AK Parti ile CHP yarışına sahne olan İstanbul’da, İYİ Parti’den sonra YRP ve DEM’in de güçlü isimleriyle denkleme dahil olması hesapları karıştırdı. Kulislerde, İYİ Parti ile DEM’in Ekrem İmamoğlu’nun işini zora soktuğundan söz ediliyor. İYİ Parti’nin Buğra Kavuncu, DEM’in Meral Danış Beştaş ile yarıştığı İstanbul’da, Fatih Erbakan’ın YRP’si de Erbakan ailesinin damadı olan Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Altınöz’ü aday gösterdi. YRP’nin bu kritik liste tercihinin de AK Parti’nin adayı Murat Kurum’u zorlayabileceği belirtilirken, bu partilerin İstanbul’daki aday listelerinin AK Parti ve CHP açısından bazı kritik ilçeleri sürprize açık hale getireceğinden de söz ediliyor.

BİR İLÇEDE ‘KENT UZLAŞISI’

DEM ile kent uzlaşısı görüşmelerinde öne çıkan Esenyurt’ta, CHP son dakikada aday değişikliğine de gitti. Ancak DEM Parti yönetiminin, CHP’nin yeni adayı Prof. Dr. Ahmet Özer’in sıcak baktıkları bir isim olmasına karşın belediye meclis üyeliği sayısındaki talepleri pazarlıkları uzattı. CHP’nin İstanbul’un Güngören ilçesinde sağlık nedeniyle yaptığı aday değişikliği ise işbirliği kapsamına girmiyor.

Prof. Dr. Ahmet Özer

HATAY’IN ZOR SEÇİMİ

Kritik liste tercihleriyle hesapların karıştığı bir başka önemli merkez de depremden en çok etkilenen illerden Hatay oldu. Hatay’daki yarışın önde gelen isimlerinden Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş ile ilgili CHP’de son ana kadar süren krizin hesapları etkilediğine dikkat çekiliyor. TİP’in eski milli futbolcu Gökhan Zan ile yarışa katılmasının, zaten kritik eşikte olduğu öne sürülen Savaş’ın durumunu iyice zora soktuğu söyleniyor. DEM’in beklentilerin aksine Mersin ve Adana’da yarışa kendi adaylarıyla katılmasının da CHP’yi zorlayacağı konuşuluyor.

ŞANLIURFA’DA KRİTİK YARIŞ

- Yeni düzenlemeyle adli para cezasının günlük 30 lira olan alt sınırı 100, üst sınırı 500 liraya çıkarılacak. Makul sürenin aşıldığı yargı süreçlerinde tazminat talepleri Anayasa Mahkemesi (AYM) yerine doğrudan Adalet Bakanlığı’ndaki komisyonlara yapılacak.

- Hükümlülere otomatik vasi tayin edilmeyecek. Hükümlülere gerek görülürse kendi istekleriyle vasi atanacak.

- Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) uygulaması yeniden düzenleniyor. Sanığın kabul etmemesi durumunda HAGB kararı verilemeyecek. Ayrıca karara karşı temyiz yoluna gidilebilecek. Böylelikle, “lekelenmeme hakkı” kullanılabilecek.

- Kişisel veriler, Koruma Yasası’ndaki şartların varlığı ve aktarımın yapılacağı ülke, uluslararası kuruluş veya ülke içerisindeki sektörler hakkında yeterlilik kararı bulunması halinde yurtdışına aktarılabilecek. Özel nitelikli veriler, ancak kişinin açık rızasının bulunması halinde işlenebilecek.

- 100 ila 500 lira arasında uygulanacak adli para cezası, 1 Haziran 2024’ten sonra işlenecek suçlara uygulanacak.

- Silahlı bir örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme eylemi ayrı suç kabul edilecek. Bu suçu işleyenler hem müstakil eyleminden hem de örgüt suç işleme eyleminden ayrı ayrı ceza alacak.

AYM YOLU AÇIK

YASA teklifini açıklayan AK Parti Grup Başkanvekili Özlem Zengin, şunları söyledi: “Adalet Bakanlığı bünyesinde bulunan tazminat komisyonuna yeni görevler vererek yeni bir hüviyete kavuşturmuş oluyoruz. Manevi tazminat talepleri AYM yerine bu komisyona yapılacak. AYM, yargılama süresinin uzamasına dair konularda birinci başvuru mercii olmak istemediğini zaten söylüyor. Bu karardan sonra yine AYM’ye bireysel başvuru hakkını kullanmak mümkün olacak.(Can Atalay’ın dosyası) o tamamen yeniden yargılamanın konusu.”

CHP’de önceki gün yaşanan ve eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun eski Özel Kalem Müdürü Şükran Kütükçü’nün TBBM’deki odasının polis zoruyla boşaltılmasına kadar varan kriz iddialara göre şöyle çıktı: Şükran Kütükçü değişim sürecinde tarafını değiştirerek Özel-İmamoğlu ekibine dahil oldu. CHP kulisindeki karşıt bir teoriye göre ise 37 yıllık sırdaşının Kılıçdaroğlu’na ihanet etmesi söz konusu değildi. Ancak gelinen aşamada Özel’in desteğini aldı. Özel, İdare Amiri’ne ayrılan makamı, ‘protokol müdürü’ olarak görevlendirdiği Kütükçü’ye tahsis etti.

‘BOŞALTMAM’ DİYE DİRENİNCE...

Ancak çekişmeli bir yarışın sonunda Kılıçdaroğlu ekibince TBMM İdare Amiri seçilen Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan makam odasını geri istedi. Meclis yönetimi, Kütükçü’nün CHP’li danışmanlara ayrılan odayı kullanması gerektiğini bildirdi. Kütükçü odayı tahliye etmemekte direnince Bayraktutan’ın danışmanları, Meclis idaresinin denetiminde odayı devraldı. Kütükçü’nün eşyaları görevlilerce boşaltılıp tutanak tutuldu. TBMM Genel Sekreterliği, odayı kilitli tutması ve tahliye yazısına uymaması nedeniyle Kütükçü hakkında soruşturma açtı.

ÖZEL, PROTOKOL MÜDÜRÜ YAPTI

-Özgür Özel, Genel Başkan seçildiği kurultayın ardından Kütükçü’yü görevden almayacağını açıkladı, ancak Özel Kalem Müdürü’nü değiştirdi. Kütükçü’yü ise jest olarak “CHP Protokol Müdürü” atadı. Ancak Meclis Genel Sekreterliği, TBMM’de “Protokol Müdürü” kadrosu bulunmadığından özel makam ayrılamayacağını bildirdi.

KILIÇDAROĞLU’NUN 37 YILLIK SIR KÜPÜ

-Peki kim bu krizin odağındaki Şükran Hanım. CHP’de Özgür Özel’in Genel Başkan seçildiği 37’nci olağan kurultayın ardından üç aydan beri yaşanan iç çekişmede, eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun eski Özel Kalem Müdürü Şükran Kütükçü’nün adı sık sık gündeme gelmişti. Çankırı doğumlu olduğu bilinen Şükran Kütükçü, çalışma hayatının 37 yılı boyunca Kılıçdaroğlu’nun sağ kolu olarak bilindi. Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü’ne atanıp daire başkanı olduğu 1986’dan itibaren Kılıçdaroğlu ile çalıştı. Gelirler Müdürlüğü’nün ardından Bağ-Kur Genel Müdürü ve SSK Genel Müdürü olduğu dönemde Kılıçdaroğlu’nun özel kalem müdürlüğünü yaptı. Çalışma hayatını izleyen gazeteciler, 1990’lı yıllardan itibaren Kütükçü’yü işine hâkim, ayrıntılarda titiz bir görev insanı olarak tanıdı. Özel hayatının mahremiyetine önem veren Kütükçü’nün geçmişte evlenip evlenmediği, henüz evli olup olmadığı, çocuk sahibi olup olmadığı, hatta doğum tarihiyle ilgili bile kamuoyuna yansıyan bilgi bulunmuyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Nevzat Şatıroğlu, planlanan alanın yüzde 3’ü kullanılsa bile Türkiye’de bütün kurulu gücün yarısına denk gelen 55 bin megavatlık potansiyel bulunduğunu belirtti. Yüzer GES’lerin buharlaşmayı azaltan özelliğiyle küresel ısınmayla da mücadele ettiği vurgulanıyor.

İÇME SUYU BARAJLARI HARİÇ

Genel Kurul’un gündemine gelen Maden Yasası değişikliğine göre, içme-kullanma suyu sağlanan rezervler ve sulak alanlar ile kıyı ve sahil şeritleri hariç olmak üzere denizler, baraj gölleri, suni göller ve tabii göller, yenilenebilir enerji alanı olarak kullanılabilecek. Yüzer GES kurulumunda imar planı aranmayacak. Komisyon üyelerinin sorularını yanıtlayan Bakan Yardımcısı Şatıroğlu şu bilgileri verdi:

SUDA İMAR OLMUYOR

“Ülkemizde ilk defa kurulacak yüzer GES, aslında günümüzün konusu değil. Sektör ve bakanlığımız bunu birkaç yıldan beri tartışıyordu. Biz bu anlamda kullanılabilir alanların sadece yüzde 3’ünü değerlendirsek bile -içme su hariç- barajlarımızda şu anda kurulu gücümüz 110 bin megavat; sadece yüzde 3 yüzey alanıyla biz 55 bin megavat kurulu güce sahip GES kuracak kapasiteye sahibiz.

İmarla ilgili zaten hiçbir proje başıboş değil. Altındaki deniz varlıklarının korunması amacıyla ÇED Genel Müdürlüğü’nden, koordinatlar için Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü’nden ve DSİ’den izin alarak bu projeler yapılacak. İmar olmasa bile koordinatları mutlaka belirlenecek. Hiçbir su yapısı üzerinde imar planı yapmak mümkün değil. İmar planı için sondaj şartı var. Deniz yüzeyinde nasıl sondaj yapacağız ki imara tahvil edelim?”

HAREKETLİ YAPILAR

Komisyon Başkanı Mustafa Varank da, “Bunlar yüzer yapılar aslında; bina olarak bakmamak lazım. İmar planı yapılırsa olay gölde balık avlayan balıkçı teknelerine de imar planı yapmaya kadar gider. Çünkü bunlar hareket de edecek, dubalarla tutturulacak” bilgisini verdi.

Ermut, Meclis Plan-Bütçe Komisyonu’nda TVF’nin 2022 yılı denetim raporlarının görüşmesinde sunum yaptı. TVF’nin 2022’de güçlü bir finansal performans sergilediğini belirten Ermut, “TVF 2022’de net dönem kârını 19.2 kat artırdı. 11.1 milyar TL’den 225.3 milyar TL’ye çıkardı. Dolar bazında da çok önemli bir artış gerçekleşti; net dönem kârı 9.83 kat artarak 1.3 milyar dolardan 13.6 milyar dolara çıktı” dedi.

Ermut, şu bilgileri verdi: “Türkiye Maden A.Ş. bünyesinde 26 maden ruhsatı bulunmakta. Dört proje önceliklendirilerek saha çalışmaları başlatıldı. Bunlar, Balıkesir-İvrindi (Akçal Altın Projesi), Kastamonu-Taşköprü (Bakır Projesi), Manisa-Çatalçam (Altın, Kurşun, Çinko Projesi), Sivas-Divriği (Demir Projesi). Balıkesir’in İvrindi ilçesinde Türkiye’nin son yıllardaki en önemli altın keşiflerinden bir tanesi gerçekleşti. Uluslararası standartlarda ve tüm dünyada geçerli kodlara uygun şekilde bir kaynak raporu hazırlandı. Sahada keşfedilen kaynağın ötesinde ciddi ilave potansiyel olduğu belirlendi.”

DEM Parti Sözcüsü Ayşegül Doğan, Başak Demirtaş’ın adaylık çıkışının “şaşırtıcı bir hamle olarak tartışılmasını hayretle izlediklerini” söyledi.

CHP Parti Meclisi’nin, DEM Parti ile pazarlık konusu olan İstanbul Esenyurt, Adalar ilçeleri ile Mersin ve Adana’nın bazı ilçelerine ilişkin değerlendirmeyi gelecek haftaki toplantıda yapması bekleniyor. DEM Parti Sözcüsü Doğan, iki gün devam eden Merkez Yürütme Kurulu toplantılarında gelinen aşamayı dün açıkladı. Doğan, “CHP ile her iki siyasi partinin ayrı ayrı komisyonları karşılıklı çalışıp, ince eleyip sık dokuyup bir çalışmayı sürdürüyorlar. Şu anda üzerinde çalışılan konular şunlar: Nerelerde kimlerle, nasıl güç birlikleri yapılabilir? Bunlar birkaç günde bitecek çalışmalar değil” dedi.

AKSİ ŞAŞIRTICI OLURDU

Başak Demirtaş’ın İstanbul Büyükşehir Belediyesi için aday gösterilme olasılığına dair ısrarlı sorular üzerine Doğan şunları söyledi: “Sevgili Başak Demirtaş bizim arkadaşımız, yoldaşımız. Sevgili Başak Demirtaş bir gün bir yerden siyasete dahil olmak isterse ve aday olmak isterse olacağı yer burasıdır, DEM Partidir. Bu hiç şaşırtıcı değil, aksi şaşırtıcı olurdu. Bunun böyle şaşırtıcı bir açıklama gibi tartışılıyor olmasını doğrusu hayretle izliyoruz. Tutumu belli olmayan bir ilin adayı kim olacak diye soruyorsunuz. İlgili kurullarda tartışılması gereken ve çalışmaları süren bir konu.

2024 MOTTOMUZ FARKLI

İstanbul çok önemli bir şehir. Yalnızca İstanbul değil, Hatay, Adana, Muğla, Aydın, Kars en kritik yerler. 2019 yerel seçimlerinden farklı olarak 2024 seçimlerindeki mottomuz kazandırmak ya da kaybettirmek değil, kazanmak. Aslında Türkiye’nin her yerinde aday çıkarmaya ilişkin genel eğilimde değişen bir şey yok.”

Doğan, ayrıca önseçimin tamamlandığını il ve ilçelerin adaylarını 29 Ocak’ta Diyarbakır’da tanıtacaklarını açıkladı.

AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, SSK ve Bağ-Kur emeklileri ile dul ve yetimlerin alacağı refah payıyla ilgili düzenlemenin, kabinede kararlaştırıldıktan sonra bu pakete ekleneceğini vurguladı. Güler, refah payının miktarıyla ilgili, “Etki analizleri, orantılı artışlar, bütçe imkânları, bunların tamamı değerlendiriliyor. Benim şu anda oran verme imkanım yok” dedi. Güler, teklifin kısa sürede Plan-Bütçe Komisyonu’nda görüşüleceğini ve birkaç hafta içinde Genel Kurul’a geleceğini belirtti. Teklifin ayrıntıları şöyle:

GÜNLÜK 23 TL DESTEK

İşverenlerin işgücü maliyetlerini düşürerek istihdamı korumalarını ve artırmalarını desteklemek amacıyla 2016 yılından 2023 sonuna kadar sağlanan asgari ücret desteği bu yıl günlük 23.33 TL, aylık 700 TL ödenecek. Bu ödemenin finansmanı İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak.

PANDEMİ TEŞVİĞİ

Pasif işgücü piyasası programlarının etkinliğinin artırılması için kısa çalışma gerekçelerine genel salgın durumu eklenmiş ve destekten yararlanmanın asgari prim şartı 450 güne indirilmişti. Şimdiye kadar 650 bin kişinin yararlandığı uygulama devam edecek. İlave istihdamın sağlanması ve özel politika gerektiren kadın, genç ve mesleki yeterlilik belgesi sahibi işsizlerin istihdamının desteklenmesi amacıyla 31 Aralık 2025’e kadar teşvik ödenecek. Cumhurbaşkanı bu süreyi 31 Aralık 2026’ya kadar uzatılabilecek.

DENETÇİYE ‘SIR’ KURALI

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın iş sağlığı ve güvenliği konularında ölçüm, inceleme ve araştırma yapma; bilgi, belge ve numune alma; iş hijyeni ölçüm, test ve analiz laboratuvarlarına ilişkin denetim yetkisi yeniden düzenleniyor. Son dönemde verilen yargı kararları çerçevesinde; iş güvenliği denetimleri, çalışma uzman ve uzman yardımcısı, mühendis, fizikçi, kimyager, biyolog ve tabiplerce yerine getirilecek. Görevlendirilen personel işverenin ve işyerinin meslek sırları ile gördükleri ve öğrendikleri konuları tamamen gizli tutmakla yükümlü olacak.

Yasanın hemen Cumhurbaşkanı’na sunulması ve onaylandığında hızla Resmi Gazete’de yayımlanması bekleniyor. Bankaları daha önceden bilgilendiren hükümet, çalışan emeklilerin ikramiyelerinin bugünden itibaren hesaplarına yatırılmasını ve yılbaşı olmadan ödemelerin tamamlanmasını öngörüyor.

Finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapacakları enflasyon düzeltmesi sonucu oluşacak kâr veya zararlar, kazancın tespitinde dikkate alınmayacak. Ayrıca Cumhurbaşkanı’na bu işlemi gerekirse 2026 hesap döneminde de uygulama yetkisi verildi.

Cumhurbaşkanı’na, yabancı para cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden sağlanan gelirler ve döviz hesaplarından elde edilen faiz gelirleri ve kâr payları üzerinden yapılacak vergi kesintisini yüzde 40’a kadar artırma yetkisi de verildi.

Yurtdışında verilen bazı hizmetler ile yabancılara verilen eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilen kazançların tamamında yüzde 50 olan vergi indirimi yüzde 80’e çıkarıldı.

Deprem riskine karşı kentsel dönüşüm uygulamalarını anlatan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, tebligattan kaçınmak için evinin yüzde 1 hissesini Kenya’da yaşayan birine satanlar bile olduğunu, bazı mahallelerin son yasadan önce böyle kilitlendiğini söyledi.

Meclis Genel Kurulu’nda bütçe görüşmelerinde milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Özhaseki şunları söyledi:

“Kentsel dönüşüm kararı eskiden üçte 2 çoğunlukla alınırken şimdi yüzde 50+1’le alınıyor. Ruhsat çıkarken yüzde 100’ün muvafakati isteniyordu, şimdi bu çoğunluğun muvafakati yeterli oluyor. İkincisi, Tebligat Yasası’nda kötüye kullanım vardı. Vatandaş tebligatı almıyor, yüzde 1 hissesini Kenya’da yaşayan birine satıyor; sonra siz onun peşine düşüyorsunuz. Beş sene kocaman mahalle bir kişinin yüzde 1’lik satışını beklemek zorunda kalıyordu. Tebligat Kanunu’nu değiştirdik. E-devlet üzerinden ilanla iş biraz daha hızlandırılmış oldu.

‘ÇIKMAM’ DİYEN EMEKLİYE ÇÖZÜM

Bazı vatandaşlarımız ‘Ben emekliyim 1 lira da ödeyemem, evimi yıkıyorsanız yıkın; içinde ölürüm’ diyordu. Şimdi çıkan yasayla bu vatandaşımız, gerçekten orada çıkarılan miktarı ödeyemiyorsa evinde sonuna kadar oturacak; dönüştürdüğümüz yeni evinde oturacak ama tapuya şerh düşeceğiz. Ne zaman ki borcunu ödedi, üzerine tapusunu alabilecek.

ANLAŞAN 70 BİN KİŞİ ÖNCELİKLİ

Yarısı Bizden Kampanyası’nın şartları belli oldu. Maliye Bakanımız birinci yıl için 80 milyar, ikinci yıl için 233 milyar, üçün yıl için 160 milyar lirayı bütçeye koydular. Bununla İstanbul’da 350 bine yakın konutu değiştirmiş olacağız. Müracaat eden 1 milyondan fazla vatandaşımız var. Ama yüzde 100 anlaşmış, binadakilerin tamamı, ‘Evet, biz binamızı yıkıp yapmak istiyoruz’ diyen vatandaş sayısı 70 bin civarında. Önce onlardan başlayacağız. Sonra, yüzde 50’yi geçen 158 bin civarında vatandaşımız var, onlara da diyeceğiz ki: ‘Kendi aranızda lütfen toplantılar yapın, yüzde 100’e çıkın, gelin sizin de dönüşümünüze başlayalım.’ Deprem bölgesindekine benzer bir yardım usulüyle İstanbul’da kısa süre içerisinde 700 bin-750 bine yakın bir konutu dönüştürmüş olacağız.

Bak, 4 bin 700 sözcükten oluşan konuşmasını yüksek tempoyla 35 dakikada tamamladı.  Meclis Genel Kurulu’nda dün iki bakanlığın bütçe görüşmeleri toplam 69 sayfa ve 65 bin sözcükle tutanakta yer aldı. Bak’ın konuşması ise tutanakta 9 sayfalık yer tuttu. Kürsü performansında heyecanını da baştan sona kadar devam ettiren Bak, hızlı tarzına karşın muhalefet sıralarından en çok sataşılan bakanlardan oldu. Bakan Bak’ın tempolu konuşmasına CHP ve DEM Parti sıralarından, “Maratonda değilsiniz, rahat olun. Radara takılacak, yavaş oku” gibi sataşmalar oldu. Buna karşın iktidar grubundan alkışlar ve muhalefet sıralarından gülüşmelerle hava yumuşadı.

NORMALDE 1.5 SAAT SÜRERDİ

Bak konuşmasını bitirdiğinde ise MHP’li Meclis Başkanvekili Celal Adan’dan tebrik aldı. Adan, “Tek nefes tam 35 dakika konuştu. Eğer yavaş yavaş okusaydı 1.5 saat konuşması lazımdı. Gençlik ve Spor Bakanı olunca tabii” dedi. İYİ Parti Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu “Sayın Bakanı kondisyonu yönüyle de tebrik ediyorum. Keşke önceden haber verseydi de Guinness Rekorlar Kitabı’na girebilmesi bakımından hazırlık yapsaydık” diye konuştu.

Soluksuz konuştu, Başkanvekili tebrik etti, alkışlara karşılık verdi

RADYO HABERİNDEN HIZLI

- Bakan Bak dakikada 134 kelime ortalamayla okudu. TRT Eğitim Dairesi Başkanlığı’nın yayınladığı Füsun Ünsal ve Hakan Şahin’in hazırladığı Spikerlik ve Türkçe’nin Kullanımı kitabına göre dakikada 125 ile 175 sözcük kabul edilebilir bir hız. 175’in üzerinde konuşmak ise konuşmayı takibi güçleştiriyor. Radyoda normal haber okuma hızı ise 110-130 sözcük.

Meclis Genel Kurulu’ndaki bütçe görüşmelerinde soruları da yanıtlayan Bakan Mehmet Özhaseki, şu bilgileri verdi: “Türkiye’de 37 milyon bağımsız bölümde 6 milyon risk altında. İstanbul’a gelince, 6 milyon konut 1.5 milyon ticari işletmemiz var. Bunlardan 600 bininin çok acil dönüştürülmesi gerekiyor. ‘Yarısı Bizden’ kampanyamızla İstanbul’un dönüşümü için bir büyük adım daha atmış olacağız. Çok kısa süre içerisinde neredeyse 750 bin konutu dönüştürmüş olacağız.

Rezerv alan ilanı ve riski alan gibi iki tane tabir var yasada. Buradaki tanım hiç değişmedi. Sadece son yasada, ‘yeni yerleşim alanı’ diye bir tabir vardı, o çıktı. 11 yıl içerisinde tapusu alınıp da sokağa atılan vatandaş gördünüz mü? Kadıköy’den alınıp Sultanbeyli’ye verilen gördünüz mü? Neye lazım bize tapusu! O güzel konutları yapıp yine orada oturana teslim ediyoruz, başkasına vermiyoruz. Evlerini yerinde yapıp kendilerine teslim edeceğiz, şeref sözü. Daha ne diyelim?” 

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, deprem bölgesinde 430 bin yıkılan konuttan 207 bininin yapımına başlandığını söyledi.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, 7 Ekim’deki saldırılardan bu yana Türkiye ile İsrail arasındaki ticaret hacminin yüzde 48 azaldığını, uluslararası hukuk gereği zorunlu olarak İsrail limanlarına indirilen malların ise aslında Filistin’e gittiğini söyledi. Meclis Genel Kurulu’nda bakanlığının bütçe görüşmesinde milletvekillerinin güncel sorularını da yanıtlayan Bolat, şu bilgileri verdi:

BM YAPTIRIMLARINI UYGULUYORUZ

“Ülkemizden mevcut ticareti devlet şirketleri değil, özel şirketler ve bunların da birçoğu uluslararası firmalar yapmaktadır. Türkiye olarak ihracatımızın yüzde 51’i de Türkiye’ye doğrudan yatırım yapmış uluslararası firmalar tarafından gerçekleştirilmektedir. İsrail’e yönelik uluslararası düzeyde ve ülkeler düzeyinde alınmış henüz bir ambargo kararı bulunmamaktadır. Biz Türkiye olarak BM kapsamındaki yaptırımları tanıyor ve uyguluyoruz.

FİLİSTİNLİ SAYISI DAHA FAZLA

İsrail’in haritadaki yerine bakalım: İsrail’in nüfusu 9 milyon 800 bin, 7 milyon 180 bini Yahudi asıllı (yüzde 73), Filistin asıllılar 2 milyon 65 bin (yüzde 21). Ayrıca Batı Şeria’da 3 milyon 250 bin Filistinli var. Gazze’de 2 milyon 230 bin, Doğu Kudüs’te 465 bin. Şunu demek istiyorum: İsrail’in abluka altında tuttuğu bölgedeki nüfusta Filistinliler daha kalabalık, 8 milyon. İsrailliler 7 milyon 200 bin. Ülkemizden Filistin’e gönderilen mallar da Filistin’in kendine ait gümrüğü, limanı olmadığı için İsrail gümrükleri üzerinden girebilmektedir. Varış yeri İsrail olarak yazılmak zorunda. Bu, İsrail tarafından Oslo Anlaşmaları gösterilerek Filistin’le kurduğu ilişki çerçevesinde devam etmekte. İsrail, Filistin’e direkt gönderilen malları tanımamaktadır. Hangi usulle ya da alternatif rotayla yapılırsa yapılsın Filistin’le ticaret mutlaka İsrail üzerinden gerçekleşmek durumunda maalesef.”

OTOMOTİV VE EMLAKTA FİYAT YÜZDE 20-25 DÜŞTÜ

Ticaret Bakanı Ömer Bolat otomotiv ve emlakta stokçuluk yapanlara 536 milyon liralık ceza kesmek zorunda kaldıklarını belirterek, “Bunun yanında sözleşmeler, reklam ve haksız ticari uygulamaları, piyasa gözetimi, ürün güvenliği denetimi ve marketlerdeki fahiş fiyat denetimi sonucunda da 662 milyon liralık ceza uygulamasına gidildi. 100 binlerce firma denetlendi ve tüketicinin menfaatlerini koruma noktasında gereken her şey yapıldı. Otomotiv sektöründe, emlak sektöründe çıkardığımız yönetmeliklerle spekülatif ve manipülatif fiyat artırmalarını yasakladık ve sıkı denetime aldık. Satış sitelerinde fiyat spekülasyonlarını ağır cezalarla engellemeye başladık. Bunun sonucunda otomotiv ve emlak fiyatlarında yüzde 20-25 civarında düşüş kaydedildi” dedi.

Meclis Çocuk Hakları Alt Komisyonuna sunum yapan ve milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Sağlık Bakan Yardımcısı Tolga Tolunay, 6 Şubat depreminin etkilediği bölgede yapılan çalışmalarla ilgili şu bilgileri verdi: “Deprem bölgesinde hizmet sunan hastanelerimizin şu an için yatak kapasitesi 21 bin 817. En çok taramamız yeni doğan ve işitme tarama programları. Hasar gören işitme testi laboratuvarımızın yerine konteyner kuruldu veya mobil araçlar sağlandı. On aylık süreçte toplam 2 milyon 673 bin 484 izlem ve tarama yapılmış durumda. Bu on ayda 196 bin 434 yeni bebeğimiz doğdu. Hem vitamini hem de demir eksikliği açısından takiplerini yapıyoruz; her türlü ilaç teminini sağlıyoruz. Özellikle topuk kanında, biyotinidaz eksikliğine yakalanan bebeklerde erken tedavi için deprem bölgesine biyotin vitamini ek dozları gönderildi.

EMZİRME EĞİTİMİ VERİLDİ

Her türlü mama ihtiyacımız karşılandı. Stokumuz vardı, ama asıl önceliğimiz anne sütüydü. Teşvik için bebek dostu sağlık kuruluşlarında eğitimler verildi; emzirme danışmanlıkları yapıldı. Konteyner kentler tek tek gezilerek hem doğum öncesi annelerin durumu hem de doğum sonrası emzirme süreçleri izleniyor. Sağlık çalışanlarının depremzedelere yaklaşımı açısından her türlü broşür ve yayın kullanıldı. Tamamlayıcı beslenme broşürleri, emzirme, danışma rehberleri, yeni doğan bakım broşürleri bölgede dağıtıldı.”

BULAŞICI  HASTALIĞA ‘İZCİ’ TAKİBİ

Bakan Yardımcısı Tolunay, bulaşıcı hastalık riskiyle ilgili de şunları söyledi: “İçme ve kullanma sularının hijyen koşullarını çok yakından takip ettik. Vektör ve kemirgenler açısından alanların kontrolü ve ilaçlama süreçlerini sürekli kontrol ettik. Bulaşıcı hastalıkların takibi için ‘İZCİ sistemi’ dediğimiz Surveyans ve Erken Uyarı Sistemimiz mevcut. İZCİ sistemiyle bölgede günlük hastalık rakamlarını izleyerek mevsimsel vaka sıklığını takip ediyoruz. Gerekli önlemleri bu sayede önden aldık.”

Meclis Genel Kurulu’nda salı günkü konuşmasının sonunda kalp krizi geçiren 54 yaşındaki Bitmez’in duran kalbi hekim milletvekillerinin masajıyla çalıştırılmıştı. On yıl önceden kalp rahatsızlığı, damarlarında stent ve diyabet olan Hasan Bitmez, Bilkent Şehir Hastanesi yoğun bakım servisinde 46 saati aşkın tedavi gördü. Yapay kalp ve akciğer cihazlarıyla dün öğle saatlerine kadar yaşama tutunabildi. 

SİYASETTE HÜZÜN

Bitmez’in vefatı, bütçe görüşmelerinin devam ettiği Meclis’te ve siyaset dünyasında üzüntüyle karşılandı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş başta olmak üzere, bakanlar ve parti genel başkanları; Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ile Bitmez’in ailesine telefonla taziye mesajlarını iletti. Devlet yetkilileri, bakanlar ve her kesimden parti yöneticileri ayrıca taziye mesajları yayınladı. Bitmez’in vefat haberi üzerine Meclis’teki bütçe görüşmesine ara verildi. Söz alan bakanlar, parti yöneticileri ve milletvekilleri, başsağlığı dileklerinde bulundu.

GRUP SAYISI TEHLİKEDE

Bitmez’in vefatıyla Meclis’te milletvekili sayısı 599’a ve Saadet grubu 19 sandalyeye düştü. Partilerin grup oluşturabilmesi için en az 20 vekil gerekiyor. Saadet Partisi, Gelecek Partili milletvekilleriyle 20 sandalyeye ulaşıp grup kurmuştu. Katılım olmazsa SP’nin grup statüsü düşecek.

MECLİS’TEN UĞURLANDI

-  Meclis Genel Kurulu’nda devam eden bütçe görüşmelerinde kürsüde yaptığı konuşma sırasında geçirdiği kalp krizi ardından hayatını kaybeden Saadet Partisi Kocaeli Milletvekili Hasan Bitmez için dün TBMM’de resmi tören yapıldı. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, CHP Genel Başkanı Özgür Özel, CHP Eski Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan, BBP Genel Başkanı Mustafa Destici ile çok sayıda bakan ve milletvekili törende Bitmez’in ailesi ve yakınlarıyla birlikte saf tuttu. Tören sırasında Bitmez’in babası ve yakınları Filistin bayrağı taşıyan atkılar taktı. Bitmez’in tabutuna da Filistin bayrağı asıldı. Hasan Bitmez bugün İstanbul Fatih Camisi’nde cuma namazının ardından kılınacak cenaze namazından sonra toprağa verilecek. 

Teklifin Meclis’ten geçmesi durumunda emekli ikramiyelerinin 15 Aralık’tan itibaren ödenmesi bekleniyor. Teklifin yasalaşmasının ardından Meclis, 11 Aralıktan itibaren 2024 Bütçesinin görüşmelerine başlayacak.

BORSA YATIRIMCISINA İYİ HABER

Birçok alanda düzenlemeler içeren yıl sonu torbasıyla çalışan emeklilere de bir kereye özgü 5 bin lira ikramiye ödenecek. Teklifle, sermaye piyasası araçlarında yüzde 15 olan vergi yetkisinin üst sınırı yüzde 40’a çıkarılıyor. Bu nedenle “borsa hissesi bulunduran fonların vergisinde artış olacağına” dair kaygılara Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Ömer Gönül yanıt verdi. Meclis komisyonunda, bu yetkinin döviz fonları için düşünüldüğünü açıklayan Gönül, “Bu bir yetki maddesi olduğu için buna ayrıca çalışacağız. 1 Ocak 2024’ten sonra yabancı para fonlarına yüzde 10 vergilendirme geliyor, belki bu yükseltilebilir” dedi.

E-KAZANCA VERGİ AVANTAJI

Torba teklifle Kur Korumalı Mevduat hesaplarındaki vergi istisnası ise devam edecek. Deprem bölgesinde fahiş fiyat uygulayarak yapı malzemelerinin satışında ve yapım işlerinde fırsatçılık yapanlara cezalar 10 kat artışla uygulanacak. Sosyal ağ sağlayıcılara tanınan vergi istisnasının kapsamı genişliyor. Sosyal medya içerik üreticileri, 1 Milyon 900 bin liraya kadar olan gelirleri için beyanneme düzenlemeden yüzde 15 stopaj ödüyor. Bunu aşan miktarda ise yüzde 15’ten yüzde 40’a kadar farklı oranlarda vergi kesilecek.

GSS PRİM AFFI

Teklifin diğer maddelerine göre, banka ve finans kurumları 2024 ve 2025 yıllarında enflasyon düzeltmesi yapamayacak. Yurtdışından elde edilen kâr paylarının tamamı Türkiye’ye getirilirse bu kazançların yarısından vergi alınmayacak. Finansal sıkıntıda olan işletmeler, borçlarını yapılandırmak amacıyla 2025 sonuna kadar bankalara başvurabilecek. Cumhurbaşkanı, süreyi 2027 sonuna kadar uzatabilecek. Konut kredilerine yönelik BSMV istisnası sadece bir konut için uygulanacak. Vatandaşların, 1 Ocak 2014 öncesine ait olup ödenmemiş genel sağlık sigortasi primleri ile gecikme cezası ve gecikme zamlarının tamamı silinecek.

ÖDEMEYEN ÇIKAMAZ

48 ay vadeli kredi, öncelikle 6 Şubat depremlerinde zarar gören dört şehir ve bazı ilçelerdeki gençlere kullandırılacak. Geri ödeme takviminde ilk taksit Haziran 2026’dan başlayacak. Krediyi kullanacakların yaş sınırı ve diğer ödemeler Fon yönetimince belirlenecek.

4.5 MİLYARLIK FON

Fon, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı olacak. Yönetim kadrosunda Hazine ve Maliye, Aile ve Sosyal Hizmetler, Gençlik ve Spor ile Enerji ve Tabii Kaynaklar ve Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcıları yer aldı. Fonun gelirlerini petrol ve maden yasalarına göre tahsil edilen devlet hissesinin yüzde 20’si, kamu fon gelirlerinin yüzde 10’una ek olarak bağış ve yardımlar oluşturacak. 2023’ün rakamlarıyla Fon’un ilk gelir kaynağının 4.5 milyar lira olması bekleniyor. Sağlık, Aile ve Sosyal İşler Komisyonu Başkan Vekili Orhan Ateş fondan sadece T.C. vatandaşlarının yararlanabileceğini belirtti.

Terör ve İslamofobi ile mücadele konusunda İsveç hükümetinin icraatından ikna olmayan milletvekilleri, Dışişleri Bakanlığı’ndan sorularına ayrıntılı yanıtlar isteyince görüşmelerin gelecek günlerde devam etmesine karar verildi.

NATO ortaklarınca büyük önem verilen protokol dün Fuat Oktay başkanlığında toplanan Dışişleri Komisyonu’nda, uzun bir oturumda ele alındı. İYİ Partili üyeler, İsveç’in terör ve İslamafobiye karşı yeterli mücadeleyi vermediği gerekçesiyle görüşmenin ertelenmesini isterken, HEDEP grubu da NATO’nun genişlemesine karşı çıktı. AK Partili üyeler de Türkiye’nin 71 yıldan beri NATO’nun en güçlü ortaklarından olduğunu ve genel olarak ortaklığın genişlemesini savunduğunu ancak samimi işbirliğinin önemli olduğunu belirtti. Üyeler, süreçte İsveç’in uygulamalarıyla ilgili ayrıntılı bilgiler istediler. Komisyon Başkanı Fuat Oktay, üyelerin talebi ve bakanlığın hazırlığı amacıyla protokolün görüşmesine başka bir gün devam edileceğini açıkladı.

 Dışişleri Bakan Yardımcısı Burak Akçapar, protokole ilişkin sunumunda, İsveç ve Finlandiya ile imzalanan üçlü muhtıra ve kurulan ortak mekanizmaların ardından terörle mücadele konusunda İsveç’in dönüşüm geçirdiğini belirtti. 

CHP grup yönetimi, Genel Başkan Özgür Özel’in talimatıyla Genel Kurul’un kapalı olduğu günler için nöbet çizelgesi çıkardı. İlk grupta sabahlayan CHP’liler, 10 Kasım sabahında Atatürk’ü Anma Günü dolayısıyla Genel Kurul’da tören düzenledi. Nöbetçi CHP grubu, konuşma kürsüsüne yerleştirdikleri kalpaklı Atatürk resminin önünde dün sabah saat 09.05’te saygı duruşunda bulunarak, İstiklal Marşı’nı okudu.

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer ve Şanlıurfa Milletvekili Mahmut Tanal başta olmak üzere CHP’liler, gece ilerleyen saatlerde ve sabaha karşı sosyal medyadan canlı yayınlarla mesajlarını iletmeye çalıştı. Bazı milletvekilleri gece koltukların üzerinde kısa uykularla yorgunluğunu atmaya çalıştı. Uykusuz milletvekillerinin yorgunluğu “Sabahın seherinde” sözleriyle sabah yaptıkları yayınlara da yansıdı. 

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938’de saat 9’u 5 geçe ebediyete intikalinin 85’inci yıldönümünde minnet ve özlemle anılıyor. Askeri ve siyasi dehasıyla Türk ve dünya tarihine adını altın harflerle yazdıran Atatürk’ün 57 yıllık yaşamından anılar, farklı yönlerini bugüne yansıtıyor. Uşak Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Murat Soysal, Atatürk Yolu Dergisi’nde yayımlanan makalesinde, Ulu Önder’in Uluslararası Mark Twain Cemiyeti Madalyası’nı kabul etme sürecinden çarpıcı tarihi detaylara yer verdi. Madalyanın takdimine dair ilk bilgi, cemiyetin kurucusu ve başkanı Cyril Clemens’in 4 Kasım 1937’de Atatürk’e gönderildiği mektupta yer aldı. Mektupta şöyle yazıyordu: “Sayın Cumhurreisi Atatürk, lütfen kabul buyurduğunuz Mark Twain madalyasını büyük memnuniyetle takdim ediyoruz. Mark Twain hayatta olsaydı bugün Türk milletine gülmesini ve hayattan zevk almasını öğretmiş olan sizden fazla hiç kimseye hayran olmazdı fikrindeyiz.”

KRAL’IN NİŞANINI REDDETMİŞTİ

Madalya haberi, Türkiye ve diğer ülkelerin gazetelerinde kısa metinler şeklinde duyuruldu. Atatürk, memnuniyetinin göstergesi olarak, cemiyete altın “K. A.” monogramı ile sağlam gümüş çerçevede yazılı fotoğrafını göndermişti ve resimde Atatürk Mark Twain Madalyası’nı takmıştı. Allen yazısının sonuna, Atatürk’ün Fransızca çevirilerini okuduğu Mark Twain’ın eserlerinin samimi bir hayranı olduğunu da ekledi. Atatürk’ün madalyaya yönelik verdiği anlık tepkinin ne olduğu ise Büyük Önder ile birçok kez yüz yüze görüşme imkânı bulan yazar Münir Hayri Egeli’nin anılarında ortaya çıkıyor. Atatürk, İngiltere kralının ünlü dizbağı nişanını reddetmişti.

DUYDUĞUM EN BÜYÜK KOMPLİMAN

Bu olaydan bir süre sonra Mark Twain Cemiyeti’nden “Türk milletine neşe içinde yaşama yolunu açtığı ve rehberlik ettiği için Mark Twain nişanı tevcih edildiği”ne dair mektup geldi. Egeli, Atatürk’ün bu mektuptan dolayı çok memnun göründüğünü ve bu haberi ajansa vermelerini emrettiğini belirtiyor. Egeli’nin anlatımına göre etraftan bazılarının şaştığını görünce de Atatürk, “Hayatta işittiğim en büyük kompliman budur. Benim insan tarafımı övüyorlar” ifadelerini kullandı.

ATATÜRK: MODERN ROMULUS

Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti’nde yeni bir ülke ve Ankara’da yeni bir başkent kurması nedeniyle madalyaya, “Atatürk, Modern Romulus” ifadesi kazınmıştı. Tarihçi Dr. Soysal, madalyanın tarihi önemini de şöyle anlattı: “Roma mitolojisine göre Remus’un ikiz kardeşi Romulus, Roma’nın kurucusudur. Efsaneye göre, taht mücadelesinin yaşandığı bir dönemde doğan Remus ve Romulus adlı ikizler, ölmelerini isteyen amcaları Amulius tarafından sepet içinde bir nehre bırakılmıştır. İkizler, lupa adlı dişi bir kurt tarafından emzirilmiş ve sonrasında Romulus bir şehir kurmuştur. Türklerin Kurt Ana (Kurt Tanrıça) efsanesiyle benzerlik taşımaktadır.”

Düzensiz göç ve sığınmacılar nedeniyle gündeme gelen sınır güvenliği konusunda Meclis komisyonunda önemli bir oturum gerçekleşti. Milli Savunma Bakanlığı Plan Harekât Daire Başkanı Tuğgeneral Serkan Bircan, 2 bin 949 kilometrelik kara sınırlarının nasıl korunduğuna dair bilgiler verdi:

-3 METRELİK BETON BLOKLAR:  “Fiziki güvenlik sistemi; modüler beton duvar, devriye yolu, gözetleme kulesi, güçlendirilmiş kafes tel ve hendekten oluşuyor. Sistemde siber optik algılama MİDAS, hat boyu kamera, kara gözetleme radarı, mobil gözetleme aracı, uzaktan komutalı silah, RF sinyal karıştırıcı, akustik atış yeri tespit sistemi-SPOT bulunuyor.  

-BALİSTİK YAŞAM KULESİ: Yüksek fiziki korumalı modern karakolların 85’i tamamlandı, 12 tanesinin inşası devam ediyor. 119 tane daha karakol inşaatı var. Yüksek bölgelerde 80 modüler üs bölgesi tamamlandı.

-RADARLARLA TAKİP: ACAR ve Retinar radar sistemleriyle 4-10 kilometreden insan ve araç tespitleri yapılabiliyor. Bu radar sistemleri çoklu hedef takibi, 360 derece kapsama alanı ve eksi 30 ila artı 55 derece meteorolojik koşullarda tespit yapabilme kabiliyetine sahip. ŞAHİNGÖZ termal kamerayla 5 kilometreden gece ve gündüz şartlarında tespit yapılıyor. DRAGONEYE kamerayla ise 16 kilometreden gece ve gündüz, sisli havalarda da tespit imkânımız var.

-20 METREDE TÜNEL TARAMA: Elektrooptik kulelerimiz yaklaşık 50 metre yükseklikte. Bunların üzerine kamera ve keşif gözetleme sistemleri entegre edildi. Asansörlü kule sistemimiz 25 metre yükseklikte. Tünel arama cihazlarıyla radyofrekans dalgası yerin altına gönderilmek suretiyle, yerin 20 metre altındaki boşluklar tespit ediliyor.

-AYAK SESLERİNİ ALGILIYOR: Devriye yolunda 1 metre derinliğine gömülen kabloyla sınıra yaklaşan insan yürüme, koşma ve araç hareketleri tespit edilebiliyor; bu bilgiler gözetleme merkezlerine aktarılıyor. Geçişlerin yoğun olduğu bölgelerde arazinin şeklinde üretilmiş fotokapan sistemleriyle hareket algılandığında fotoğraf ve görüntü çekimi izleme merkezlerine gönderiliyor.”

Meclis Genel Kurulu’nda görüşülen 12’nci Kalkınma Planı’nda tarım ve gıda, tartışma konularının başında geldi. “Toplumun yeterli ve dengeli beslenmesini sağlayan bir tarım sektörü hedeflenmektedir” diyen Yılmaz, şunları söyledi: “Tarımsal üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla üreticilerimize girdi ve fark ödemesi desteklerini sağlamaya devam edeceğiz. 750 bin hektar alan ilave sulamaya açılacak ve böylece ekonomik olarak sulanabilir arazilerimizin yüzde 92.4’ünü plan dönemi sonu (2028) itibarıyla sulamış olacağız. Bununla eşzamanlı olarak 2.5 milyon hektar alanda arazi toplulaştırmayı yapmayı öngörüyoruz. Ayrıca, üretici örgütlerinin kurumsal ve beşeri yapılarını güçlendirmeyi de bu dönemde önemli bir politika hedefi olarak ortaya koyuyoruz.

Cevdet Yılmaz

STRATEJİK SEKTÖR

Tarım stratejik bir sektör. Son dönemde jeopolitik gelişmeler, iklim değişikliği, değişen tüketim kalıpları stratejik konumu daha da güçlenmiş durumda, gıda güvenliği çok çok kıymetli. Ancak şunu da ifade etmek zorundayım, bütün gelişme hikâyelerine bakın; gelişmiş ülkelerin, tarımın milli gelirdeki payı nispi olarak azalır. Bunun sebebi, tarımın hacminin küçülmesi değil, sanayinin ve hizmetlerin nispeten daha hızlı büyümesiyle alakalıdır. Bu da kalkınma sonucunun doğal bir gereğidir.” Gençleri tarıma teşvik edeceklerini anlatan Yılmaz şöyle devam etti:

ŞEHİRDE GENÇ ÇİFTÇİ

“Önümüzdeki dönemde özellikle yaşlı nüfusun çok arttığını biliyoruz tarımda, kırsal alanda. Genç nüfusu tarıma çekecek politikaları ve şehirlerin çeperlerinde, kırsal ile şehir hayatını aynı anda yaşama imkânı veren yerlerde genç girişimcileri tarıma teşvik etme yönünde de çok güçlü politikalarımız var. Planlı tarım politikalarımız var, destekleme sistemlerimizi de bu çerçevede gözden geçireceğiz.” İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, bütçeden yapılan tarım amaçlı transferlerin milli gelir içerisindeki payının düştüğünü dikkat çekerken, Saadet Partisi Antalya Milletvekili Şerafettin Kılıç da “2023’te katma değerin sektörel dağılımında tarım yüzde 6.9’luk oranda yer alırken 2028 planlamasında 6.2’ye düşürülmüştür. Tarım bir milli güvenlik meselesidir. Tarım ve hayvancılıkta ithalata dayalı, üretimi baltalayan politikaları uygulamaya devam ederseniz gıda enflasyonunu önleyemezsiniz” görüşünü dile getirdi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, planın görüşüldüğü özel oturumda, demografik ve stratejik olarak dünyanın yeniden şekillendiğini belirterek, “Bazı meslekler belki ortadan kalkacak, yeni beceriler tartışılacak ve dünya bu eğilimler ışığında yeniden şekillenecek” dedi. Yılmaz, plan sonu olan 2028’de 375 milyar dolarlık ihracatla cari açığı sıfıra indirmeyi hedeflediklerini açıkladı.

2024-2028 arası 5 yıllık 12’inci Kalkınma Planını Meclis’e sunan Yılmaz, “Kalkınma Planı Türkiye Yüzyılı vizyonunu harekete geçirmede yeni yol haritamız olacak” dedi. Planın 30 yıllık pespektifle hazırlandığını belirten Yılmaz şunları söyledi:

80 YAŞ ÜSTÜ 500 MİLYON KİŞİ

2050’lerde dünya nüfusunun 10 milyar sınırını aşacağını ve yaşlanacağını bekliyoruz. 65 yaş üstü nüfusun gelişmiş ülkelerdeki payı yüzde 28’lere çıkacak. 80 yaş üstü nüfus 500 milyonlara yaklaşacak 2050’lerde. Ekonomik ve demografik yapısıyla farklı bir dünyaya gidiyoruz.

Bazı meslekler belki ortadan kalkacak, yeni meslekler çıkacak, yeni beceriler tartışılacak ve dünya bu eğilimler ışığında yeniden şekillenecek.

YÜKSEK GELİR ÇITASI

30 yıllık perspektifte dünyanın 10 büyük ekonomisi ve satın alma gücü paritesine göre ilk 5 ekonomisi arasında yer almayı planlıyoruz.

2053 İstanbul için çok anlamlı bir tarih. Kalkınma planındaki 2053 vizyonumuzda bu nedenle İstanbul’a özel bir perspektif de koyduk. İstanbul'un bilim, teknoloji, kültür, sanat, turizm, ticaret ve finansta küresel bir merkez olmasını, ülkemizin turizm gelirlerinde dünyada ilk 3 ülkeden biri ve sağlık turizminde dünyanın merkezi konumuna yükselmesini de hedefliyoruz.

Henüz 25 yaşında genç bir subayken, millet hâkimiyetine dayalı bir Cumhuriyet kurma fikrini, 1906’da Suriye’de arkadaşı Halil Bey’e dile getirmişti...

“EFENDİLER YARIN CUMHURİYET’İ İLAN EDECEĞİZ”

Mustafa Kemal Paşa, 28 Ekim 1923 akşamı Çankaya Köşkü’nde hükümet krizini görüştüğü İsmet Paşa, Kemalettin Sami Paşa, Halit Paşa, Kazım Paşa, Fethi Bey, Fuat Bey ve Ruşen Eşref Bey’e tarihi kararını böyle açıkladı. Mustafa Kemal, bu tarihten 47 gün önce de bu iradesini ortaya koymuştu. Falih Rıfkı Atay’ın Çankaya adlı eserinde 11 Eylül 1923’te tuttuğu notlar şöyleydi: “TBMM’de Mustafa Kemal Paşa’nın odasında cereyan eden olaylar. Gazi’nin sözü hangi konu üzerine getirmek istediği belli idi. Yunus Nadi: Bunu en kuvvetli zamanımızda yapmalıyız. Gazi -kalemini masaya vurarak-:‘En kuvvetli zamanımız bugündür’ dedi.”

İLK 1906’DA SÖYLEDİ

Tarihi sürece bakıldığında, Türklerin yeni devleti için cumhuriyet rejimi bir emrivaki değildi. Asırlık Cumhuriyet çınarı, bir fidan olarak Anadolu toprağına dikilmeden önce en az 17 yıl boyunca genç devrimci Mustafa Kemal’in düşüncelerinde şekillendi. Mustafa Kemal, henüz 25 yaşında genç bir subay iken, millet hâkimiyetine dayalı yeni bir rejim kurma fikrini arkadaşlarına açmıştı. Yazar Münir Hayri Egeli, Mustafa Kemal’in Cumhuriyet ve İnkılap düşüncesini 1906’da Suriye’de arkadaşı Halil Bey’le yaptığı sohbette dile getirdiğini yazıyor:

NEDEN İLLÂ BİR PADİŞAH!

“Şam’da saltanata bağlılık şenlikleri düzenlenirken yakın arkadaşı Halil Bey’le bu şenliklerin gereksizliği üzerine konuşuyorlardı. Mustafa Kemal, padişah düşüncesine saplanılmamasını, cumhuriyetin kurulabileceğini belirtmiştir.” O diyalogu Mazhar Müfid Kansu Halil Bey’in dilinden şu şekilde anlatır: “Ya culus-u hümâyun veya veladet-i hümâyun şenlikleri yapılıyordu. Mustafa Kemal ile donanmayı seyretmeye çıkmıştık. Birden kolumu tuttu: ‘Halil’ dedi, ‘Bir millet kendi kurtuluşu için şenlik yapabilir. Kendisine pek büyük hizmetler etmiş olan bir adam için de şenlik yapabilir diyelim. Fakat hanedan-ı Âli Osmân içinde kazara bazıları bu memlekete hizmet etti diye, onun nesline neden donanma yapılsın?’ Bu kadar sıkı takip altında etrafımızda zaptiyeler dolaşırken bu kadar cesur konuşmaktan ürkmüştüm. Ben, ‘Peki memleketi nasıl idare edeceğiz? Giderse gene padişah lazım’ diyecek oldum, fena halde kızdı: ‘Neden mutlaka padişah fikrine saplanıyorsun Halil!’ diye bağırdı. ‘Cumhuriyet yaparız.’ Ben hemen elimi ağzına kapadım.”

İNGİLİZ İSTİHBARATI GÖRDÜ

İsveç’in, Kuzey Atlantik Antlaşması (NATO) Paktı’na 32’nci ortak olmasını sağlayacak uluslararası protokol dün Meclis Dışişleri Komisyonu’na sevk edilerek gündem maddeleri arasına girdi. NATO’ya İsveç Krallığının Katılımına Dair Cumhurbaşkanlığı Tezkeresi, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un imzasıyla yasa teklifine dönüştü ve Dışişleri Komisyonu’na havale edildi. Teklifin fazla bekletilmeden gelecek haftalarda komisyonda görüşülmesi planlanıyor. Protokolün gerekçesinde süreçle ilgili özetle şöyle denildi:

EN ÜST DÜZEYDE TAAHHÜT

“Daimi Ortak Mekanizma 26 Ağustos 2022’de Finlandiya’da, 24-25 Kasım 2022’de İsveç’te, 9 Mart 2023’te Brüksel’de, 14 Haziran 2023’te Ankara’da ve 6 Temmuz 2023’te Brüksel’de olmak üzere beş defa toplanmıştır. Vilnius’ta düzenlenen NATO Zirvesi’nden önce 10 Temmuz 2023’te yapılan son toplantıda, İsveç en üst düzeyde, Üçlü Muhtıra’daki kayıtlı taahhütlerini uygulamaya dair bir yol haritası sunma; bakan seviyesinde ikili düzeyde güvenlik işbirliği mekanizması tesis etme ve ülkemizin AB üyelik sürecini güçlü şekilde desteklemeyi taahhüt etmiştir. Gelinen aşamada, Üçlü Muhtıra’da kayıtlı taahhütler, 10 Temmuz 2023 tarihli ortak açıklamada yer alan unsurlar, İsveç’le ikili ilişkilerimiz, bu ülkenin NATO’yla kapsamlı ortaklık ilişkisi ve birlikte çalışabilirliği bakımından eriştiği seviye dikkate alındığında, İsveç’in NATO’ya üyeliğinin Türkiye’ninki dahil Avrupa-Atlantik güvenliğine katkı sağlayacağı kanaatine varılmıştır.”

74 yaşındaki milletvekili Ali Yüksel, 28 Ekim Cumartesi günü, Ankara’da Hâkimevi Tesisleri’nde dördüncü kez dünya evine girecek. Resmi nikâhlı ilk eşinin vefat ettiğini, diğer iki eşinden anlaşmalı ayrıldığını anlatan Yüksel, “İkinci eşimle sadece imam nikâhımız vardı. Üçüncü eşimle de resmi nikâhlıydık, 2018’de anlaşmalı ayrıldık. Vekil seçildiğim sırada basında ‘Üç eşli’ diyorlardı, ama ben ‘hiç’ eşliydim” dedi.  

GELİN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİSİ

Yüksel, Hürriyet’e yaptığı açıklamada, gelin adayının bir üniversitede psikoloji bölümünde üçüncü sınıf öğrencisi olduğunu açıkladı. Eşinin eğitimi ve çalışma olasılığı konusunda da Yüksel, “Üniversiteyi bırakmasını istemem, tamamlasın. Okumaktan zarar gelmez. Çalışma konusunu istişare ederiz. Evimizin mutluluğuna mani olacak hiçbir şeye ne o teşebbüs eder ne ben müsaade ederim” diye konuştu. Cumartesi resmi nikâh da kıyılacağını, bunun öncesinde herhangi bir evlilik sözleşmesi düşünmediklerini belirten Yüksel, “Sözleşme yok, manevi sözleşmemiz yeterli” dedi. Yüksel, şunları söyledi:

ÜÇÜ DE DEĞERLİ KADINLARDI

“Üç eşimin üçü de birbirinden kıymetli, değerli kadınlardı. Üçü bana sekiz evlat verdi. Ben inancıma aykırı bir iş yapmadım. Beni eleştirenlerden daha dürüst yaşadım. Aralarında adil davranmaya çalıştım; zaman ayırmaktan tutunuz, maddi paylaşıma kadar. Ben Müslümanım ve onu doğru öğrenip, doğru yaşamaya çalışıyorum.”

TBMM, Filistin sorunu ve çatışma sürecini dün iki ayrı özel oturumda görüştü. Öncelikle hükümetin talebi üzerine Dışişleri Bakanı Fidan, “Filistin’deki son gelişmeler” hakkında milletvekillerini bilgilendirdi. Bu görüşme, AK Parti grubunun istemiyle gizli oturumda gerçekleşti. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş kapalı oturumdan önce basın mensupları ve görevlileri salondan çıkardı. Meclis İçtüzüğüne uygun olarak gizli görüşmede yeminli stenolar ile sağır dilsiz kavaslar görev yaptı. Meclis’te kulisler ile koridorlar ziyaretçilere kapatılırken, Genel Kurul’a bitişik basın büroları ile çay ocakları da kapatıldı.

MÜHÜRLÜ ZARFLA ARŞİVE

Meclis İçtüzüğü’ne göre gizli oturumdaki görüşmeler hakkında milletvekilleri ve görevlilerce açıklama yapılamıyor. İçtüzük, “Bunlar devlet sırrı olarak saklanır” hükmünü içeriyor. Kapalı oturum tutanakları, gelecek hafta bir zarfa konularak katip üyelerce mumla mühürlenerek ve Meclis arşivine kaldırılacak. Bu zarf 10 yıl geçmeden açılamayacak. Genel Kurul, 10 yılın sonunda gerekli görürse tutanakların açıklanmasına oylamayla karar verebilecek.

600 VEKİLİN ORTAK TAVRI

Meclis Başkanı Kurtulmuş, kapalı oturuma geçilmeden önce genel görüşme ve ortak bildiriyle Meclis’in tarihi bir görev yaptığını belirtti ve parti gruplarına teşekkür etti. Bir haftadan beri Gazze’nin insanlık dışı bir saldırıya muhatap olduğunu vurgulayan Kurtulmuş, “600 milletvekili arkadaşımızın hemen tamamının ortak hassasiyetleri fevkalade önemli” dedi.

SİVİLLERİ HEDEF ALMAYIN

AK Parti, CHP, Yeşil Sol, MHP, İYİ Parti ve Saadet Partisi grup yöneticilerinin ortak imzasını taşıyan TBMM bildirisi özetle şöyle: “Filistin ve İsrail’de yaşanan çatışmalarda ağır sivil can kayıplarının var olması, sivil altyapının hedef alınması ve sivillerin en temel ihtiyaçlarını dahi karşılayamayacak durumda bırakılmaları vicdanları yaralamaktadır. Krizin başka bölgelere de sirayet potansiyeli, bölgesel güvenlik ve istikrarı ciddi biçimde tehdit etmektedir. Sivillerin her şartta korunması ve toplu cezalandırma mahiyetindeki uygulamalardan kaçınılması hukukun, vicdanın ve insanlığın gereğidir. Tüm tarafları barış-güvenlik-istikrar vizyonumuz çerçevesinde itidale ve aklıselime davet ediyoruz.

Son olaylar, 56 yıldır devam eden hukuksuz işgal ve buna bağlı politikaların doğurduğu bir sonuçtur. Ortadoğu’da kalıcı barışın ancak Filistin-İsrail meselesinin adil bir çözüme kavuşturulmasıyla mümkün olduğunu ve bunun, 1967 sınırları temelinde, başkenti Kudüs olan, bağımsız, egemen ve coğrafi bütünlüğü haiz bir Filistin Devleti’nin vücut bulmasıyla mümkün olabileceğini net bir şekilde yineliyoruz.

Meclis Genel Kurulu, küresel iklim değişikliğiyle mücadele, enerji kaynaklarına, kuzey ticaret rotasına erişim ve balık çeşitliliğinin korunmasına yönelik iki uluslararası sözleşmeyi kabul etti. Paris’te 9 Şubat 1920’de imzalanan Spitsbergen Anlaşması’na Türkiye 103 yıl sonra taraf oldu. Kuzey Kutup Noktası’na bin kilometre mesafede olan Spitsbergen Takımadaları, dünyanın en

sığ okyanusu olarak bilinen
ve hidrokarbon rezervlerin üçte birini barındıran Arktik bölgesinin merkezinde bulunuyor. G20 ülkeleri içerisinden 14, AB üyelerinden 22 ve NATO üyelerinden 25 ülkenin onayladığı anlaşmaya Türkiye de dahil oldu.

EŞİT HAKLAR VERİLİYOR

Takımadalar, 1920’de bazı egemenlik kısıtlamalarıyla Norveç’e bırakıldı ancak isteyen ülke bölgeden eşit hak alabiliyor. Sözleşmenin onaylanmasıyla Türk vatandaşları Spitsbergen Takımadaları’nda ve karasularında mülk edinip oturma izni alabilecek; balıkçılık ve avlanma yapabilecek. Türk şirketleri de denizcilik, endüstri, madencilik ve ticaret alanlarında faaliyette bulunabilecek. Antarktika’da Horseshoe Adası’nda geçici bilim üssü kuran Türkiye, Svalbard’da da Bilim İstasyonu kurmayı planlıyor. Ayrıca Türk öğrenciler Svalbard Üniversitesi’ne başvuru yapabilecek.

TÜRKİYE’NİN İKİ KATI

Demokrasiye sahip çıkma hakkı olmalı’nin yeni ve sivil anayasa arayışında bazı temel referans noktaları da netleşmeye başladı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Meclis’te yasama yılını açış konuşmasında yeni anayasa için “milli, yerli, sivil, vizyoner” ifadeleriyle dört kriter açıklamış; ayrıca kırmızı çizgileri olduğunu vurgulamıştı. Erdoğan, “Bize bir adım gelene biz koşarak gideriz. Yeter ki Türkiye’nin egemenlik haklarına, büyük bedeller ödeyerek elde ettiği kazanımlarına, kırmızı çizgilerine, birlikte kazanma ilkesine saygı duyulsun” demişti. AK Parti kaynakları, Erdoğan’ın “Cumhuriyet’in kazanımları” ifadesinin süreçte en önemli kriter olduğunu vurguladı. Bunun ayrıntıları ise Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu’nun Anayasa Çalıştaylarını topladığı faaliyet raporunda derlendi. Cumhurbaşkanlığı raporunda “Yeni Anayasa Hedefi” başlığının altında, “Yeni anayasanın kaidesinin temel kazanımlar ve korunacak birikimler olduğu tartışmasızdır” denildi. Hukuk Politikaları Kurulunca raporlanan ana yaklaşım şöyle:

İLK ÜÇ MADDE TEMEL KAİDE

- Devletin temel esasları, Milli Mücadeleyle başarılan kurtuluşun ve Cumhuriyet’in ilanıyla başlayan kuruluşun kazanımlarıdır. Cumhuriyet’in, üniter yapının, adalet ve insan haklarına dayanan, demokratik, laik, sosyal devlet ve hukuk devletinin yeni anayasanın kaidesi olduğu açıktır. Devletin resmi dilinin Türkçe olmasının, bayrağının ay yıldızlı al bayrak, milli marşının İstiklal Marşı, başkentinin Ankara olmasının temel kazanım, korunacak birikim olduğu ve tartışmaya açık olmadığı nettir.

-Türkiye’de milli egemenlik esas olduğundan, devletin şekli de cumhuriyettir. Merkez ile yerel/taşra arasındaki ilişkinin düzenleniş şekli devletin yapısını belirler, Türkiye’de üniter yapının esas alındığı ve bu kazanımdan vazgeçilmesinin mümkün olmadığı da açıktır.

SİSTEMDEN DÖNÜŞ YOK

- Yeni hükümet modeli 15 Temmuz direnişinin ve 16 Nisan (2017 Anayasa referandumu) halk iradesinin getirdiği temel kazanımlardan olduğu için yeni anayasa içinde başkanlık sisteminin korunması ve geliştirilmesi halkın demokratik kazanımlarını korumak anlamına gelmektedir.

DEMOKRASİYİ KORUMA HAKKI

- Yeni anayasada iyi bir başlangıç yazılması son derece önemlidir. Başlangıç kısmında; tarih bilincinin, Türkiye’nin her ferdinin asli unsuru olduğu kapsayıcı Türk milleti tanımının ve mill iradeyi temsil eden seçilmiş yönetimlerin korunması vurgusuyla demokrasiye sahip çıkma hakkının yer alması temel ihtiyaçlar arasındadır. Yani 15 Temmuz’da fiilen kullanılan bu hakka yeni anayasanın başlangıç kısmında net ve açık şekilde yer verilmesi gereklidir.

HDP’nin dün Dünya Ticaret Merkezi’ndeki olağanüstü kongresinde Eş Genel Başkanlığa HDP’nin komisyon sözcüsü Sultan Özcan ile Yeşil Sol Parti eski MYK Üyesi Cahit Kırkazak seçildi. Görevden ayrılan HDP Eş Başkanları Van Milletvekili Pervin Buldan ve Şanlıurfa Milletvekili Mithat Sancar, siyasi mücadeleyi artık Yeşil Sol Parti’de yürüteceklerini açıkladılar. 12 yıl önce kurulan HDP, böylece aktif siyaseti askıya aldı. Yeni HDP yönetimi, gelecek süreçte kapatma davasından çıkacak sonuca göre hareket edecek.

YANLIŞLARIMIZ OLDU

HDP Eş Başkanı Sultan Özcan, “HDP, yeni yolunda Yeşil Sol Parti ile mücadelesini sürdürecek” dedi. Sancar da “Yenilenmeye, yeniden daha güçlü bir mücadele hattı oluşturmaya mecburuz. Eksiklerimiz oldu, yanlışlarımız oldu, yetersizliklerimiz oldu, bunları da göz ardı edecek değiliz. Bu kongre final değil, muhasebe sürecinin duraklarından biridir. Bundan sonra birikimimizi, güçlerimizi Yeşil Sol Parti’ye yığacağız, ama HDP ruh olarak da kurum olarak da buradadır” diye konuştu.

YSP DE DÖNÜŞÜYOR

Meclis’te grubu olan YSP de eylül sonunda olağanüstü kongresini yaparak yeni yönetimini belirleyecek. Buldan ve Sancar’ın YSP’de başkanlığa aday olmayacakları öğrenildi. Sancar, dün “Artık bizler birer nefer olarak, bu mücadelede aynı sorumluluk bilinciyle devam edeceğiz” dedi. Kongrede partinin adının da değişmesi bekleniyor. Partinin yeni kimliği için “Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi, Halkların Eşitlik Partisi, Demokratik Halklar Partisi” seçenekleri öne çıkıyor.

TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Fuat Oktay, daveti üzerine Türkiye’ye gelen ABD Temsilciler Meclisi üyeleri Joe Wilson, Dean Phillips ve Victoria Spartz ile görüştü. Daha sonra Oktay ile tüm partilerden Dışişleri Komisyonu üyeleri, ABD heyetiyle öğle yemeğinde bir araya geldi. Toplantılarda, Türkiye ve ABD arasındaki ilişkiler ve parlamentolar arası temasların ikili ilişkilere sağlayabileceği katkılar değerlendirildi.

İSVEÇ’E DESTEK TALEBİ

Edinilen bilgiye göre, Temsilciler Meclisi üyeleri, İsveç’in katılımının hem NATO açısından hem de İsveç açısından çok önemli olduğunu belirterek destek istedi. TBMM üyeleri ise İsveç’in terör örgütlerini sınırlamak amacıyla çıkardığı yasanın henüz uygulanmadan yüksek mahkemeden dönmesinin rahatsızlık oluşturduğunu, ayrıca İsveç hükümetinin dini değerlere hakarete izin vermesinin kabul edilemeyeceğini vurguladı. ABD heyeti, iki ülkenin sağlam müttefiklik bağları olduğunu, NATO’nun Türkiye’den vazgeçemeyeceğini belirterek, sorunlu konularda mesafe alınmasına çalıştıklarını, F-16 satışındaki engellerin kaldırılması için çaba göstereceklerini de söyledi.

‘EKREM’E KARŞI ÖZGÜR DERİM’

Çalışmaları partisinin en ön sırasından takip eden MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de çıkışta “Özgür Bey’in konuşması bir kongre konuşması havasındaydı. O bakımdan kendi kendime sordum; CHP’de sınıf arkadaşım devam etmezse Ekrem’e karşı Özgür derim” değerlendirmesinde bulundu.

ERBAKAN’DAN KABUL OYU

Meclis Genel Kurulu’ndaki olağanüstü toplantıda, Yeniden Refah Partisi Lideri Fatih Erbakan, CHP’nin, TBMM’nin çalışmalarına devam etmesine yönelik önergesine kabul oyu verdi. Elektronik sisteme giremeyen Erbakan’ın oy pusulasını Hürriyet görüntüledi. 

YUMRUK İDDİASI

TBMM kulisinde, geçmişte ANAP ve CHP’den Şanlıurfa milletvekili olan Turan Tüysüz’ün, CHP Milletvekili Mustafa Sarıgül’e yumruklu saldırıda bulunduğu iddia edildi. Taraflar iddiayı yalanladı. Sarıgül “Yaklaşarak bana birtakım sorular sordu. ‘Tanımıyorum, burası yeri değil’ dedim. Şiddet, saldırı  olmadı” derken Tüysüz de Sarıgül’ün kendisine borcu olduğunu söyledi.     

ÖDÜLLÜ tarihçi Prof. Dr. Ulvi Keser, “Barış Harekâtı’nın Bilinmeyenleri” üzerine son araştırmasında özel bir posta uygulamasını kaleme aldı. Keser, o dönem yaşananlarla ilgi Hürriyet’e çarpıcı detaylar verdi: “Türk askeri 20 Temmuz 1974 sabahı saat 05.30’da adaya ayak bastı ve Yavuz Çıkarma Plajı dediğimiz noktadan itibaren yerleşmeye başladı, ağustosa kadar 40 bine yakın asker Kıbrıs’a geldi. Savaşın ilk günlerinde en büyük eksik iletişimdeki sıkıntıydı. Asker karaya ayak bastı ama bir askeri posta sistemi yok. Harekât gizli yürütüldüğü için Çubuk’ta, Polatlı’da çocuğu askerlik yapan ailelerin de evlatlarından bilgi alma ihtiyacı doğdu. Askerimiz de mektup yazmayı sever. Cephe gerisinde günde üç, bazen beş mektup yazarlardı.

MUHABİRLER TORBA TORBA MEKTUP TAŞIDI

Bu dönemde gazetelerin, özellikle Hürriyet ve Milliyet gazetelerinin önemli fonksiyonu oldu. Ailelerin Türkiye’nin farklı yerlerinden gönderdiği mektuplar Ankara’da bir merkezde toplandı. Genelkurmay, mektupları Mersin Ovacık’a gönderdi. Çünkü Ada’dan Ovacık’a helikopterler gidip geliyordu. Helikopterler hem mühimmat getiriyor hem askeri personel taşıyordu. O dönem Genelkurmay’a ‘savaş muhabiri’ olarak akredite olmuş 12 gazeteci helikopterlerle Ada’ya gidip gelebiliyorlardı. Kuryelerin taşıdığı torba torba mektuplar her gün Hürriyet ve Milliyet muhabirlerinin emanetinde Ada’ya götürüldü. Bir numaralı mektup Ankara’da ikamet eden bir mühendis yedek subay olan Fikret Gökçe’ye aitti. Ailesinden gönderilmiş, üzerinde ‘1’ diye numarası var. Bu, ‘Askerin mektubunu aldık getirdik’ gibi sıradan bir olay değil. Öncelikle savaş şartlarında muazzam bir organizasyon var.

DÜNYADA BUNUN BAŞKA BİR ÖRNEĞİ YOK

Trabzon’dan, Konya’dan, Diyarbakır’dan mektup gönderiyorsunuz, oğlunuz Kıbrıs’ta. Türk Genelkurmayı, akredite gazeteciye, ‘Sen de bu barış harekâtında parçamızsın’ diyor. Gazeteci de mesleki sınırlar içinde insani bir destek veriyor. Bunun dünya basın ve savaş tarihinde başka örneği yok. Moral motivasyon anlamında, dönemin gazetelerinin kendilerine yükledikleri ulusal bir misyon olarak da son derece önemli. Bu olayda ayrıca asker-millet işbirliği görülüyor. Sonraki günlerde askeri posta sistemi açıldı ve hâlâ devam ediyor. Gazimağusa merkezli askeri posta müdürlüğümüz halen 1974’ün sonunda  kurulduğu şekliyle 49 yıldır işliyor.

ÖDÜN VERİLMEYEN KONU

- İstanbul Üniversitesi - Doç. Dr. Ramazan Erhan Güllü: Kapitülasyonların kesin olarak kaldırılması ve ‘Ermeni yurdu’ taleplerinin asla kabul edilmemesi heyetin taviz vermeyeceği hususlardı. İsmet Paşa, Türkiye’nin azınlıklar konusundaki hassasiyetini vurgulamış, Müslüman azınlık tanımayacaklarını, gayrimüslimlerle ilgili olarak da Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde yaşananlara benzer müdahaleleri kabul etmeyeceklerini belirtmişti. İsmet Paşa’ya göre Türkiye’deki millet anlayışı eskiden beri din esaslı olduğu için, bugün bunun aksine azınlıklar tanımlamak, Türkiye için sadece ayrışma anlamına gelecekti. Neticede Türkiye’nin tanımı kabul edilmiş ve sadece gayrimüslimler azınlık statüsüne sahip olmuşlardı.

PAŞA ASKER TAVRI ALDI

- Dışişleri Bakanlığı - Doç. Dr. Yücel Güçlü: Ermeniler muhtemel bir Ermeni yurdu olarak Çukurova’da Ceyhan ve Fırat nehirleri arasında Kozan’dan Elbistan’a uzanan bir mahalden söz etmişlerdir. İsmet Paşa özel görüşmelerinde ‘Ermeni yurdu’ meselesinde ısrarın konferansı inkıtaya uğratacağını açıkça söylemiştir. Türk Baş Delegesi, bunda bir diplomattan ziyade bir asker tavrı almıştır; TBMM hükûmetinin talimatı bu konuda çok sıkıydı. Savaşa gidilmedikçe, ‘Ermeni yurdu’ olarak Türkiye’den herhangi bir toprak parçası koparmak mümkün değildi.

LAİKLİK NEDEN ÖNEMLİYDİ

- Aydın Adnan Menderes Üniversitesi - Dr. Coşkun Türkan: Müttefik Devletler’in temsilcileri, Türkiye’de dini hukuk sisteminin uygulandığını ileri sürerek, etkinliklerini sürdürmenin yollarını aradı. Türk hukuk sisteminin yeterince laik olmadığını ileri süren Müttefik Devletler, ulus devlet anlayışıyla örtüşmeyen çoklu hukuk sistemini savunarak, avantaj elde etmenin yollarını aradı. Buna karşı Türk heyeti, 19’uncu yüzyılın ortalarından itibaren gerçekleştirilen hukuk reformlarını ve hukukta laikleşme adımlarını ileri sürerek, bu argümanları geçeriz kılmaya çalıştı. Bütün bunlar Türk hukukunun ulus-devlet anlayışıyla uyumlu hale getirilmesini ve laikleşmesini gündeme getirdi.

LOZAN NEDEN TAPU SENEDİ

- Kastamonu Üniversitesi - Prof. Dr. Mehmet Serhat Yılmaz:

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın onayıyla Resmi Gazete’de yayımlanan Depremin Ekonomik Kayıplarının Telafisi ve KHK Değişikliği Yasası’yla, 6 Şubat depremlerinde hasar gören 11 ili kapsayan afet bölgesinde yeniden imarın kuralları değişti. ‘Yerinde dönüşüm’ü hızlandırmak amacıyla, makul bir uzlaşmaya katılmamakta direnen komşuların payları Hazine’ye devredilecek. Bu karar, taşınmazdaki hak sahiplerinin yarıdan bir fazlasının oyuyla alınacak. Tamamlanan dairesini daha sonra Hazine’den teslim almayanların hisse payları banka hesabına yatırılacak.

Kahramanmaraş, Hatay, Malatya ve Adıyaman başta olmak üzere 11 ili doğrudan etkileyen büyük depremlerin üzerinden beş aydan fazla zaman geçti. Vatandaşlar, büyük yıkımın etkisiyle ilk aylarda dayanıklı evler için uygun yapılaşmaya önem vereceklerini vurguladılar. Ancak afetin sıcaklığı geçtikten sonra komşular arasında yaşanan uzlaşmazlıklar ve metrekare bazında pazarlıklar, yeniden imar çabalarına sekte vurdu. Meclis, seçim döneminin ardından tatile girmeden önce çıkardığı ilk yasayla ‘yerinde dönüşüm’ü tıkayan uzlaşmazlıklara neşter attı.

DEMOKRATİK UZLAŞMA

Deprem bölgesinde hasar raporları, orta ve üzeri çıkan yapıların yerinde yapımı yeni kurallara göre olacak. Uygulama yapılacak parsellerde daha önce imzalanan inşaat sözleşmeleri, mal sahiplerinin hisseleri oranında salt çoğunluğunun (yarıdan bir fazlası) kararıyla feshedilecek.

ONAY ARANMAYACAK

Bu taşınmazlarda daha önce kurulan kat irtifakı veya kat mülkiyeti, tapu müdürlüğünce doğrudan silinecek. Sahiplerinin hakları ise payları oranında tescil edilecek. Mal sahiplerinin hakları ve tapudaki şerhler, tevhit (birleştirme), ifraz (parsele ayırma), alan düzeltme, taksim (bölme), ihdas (oluşturma), terk, tescil (onay), kat irtifakı ve kat mülkiyeti tesisine ilişkin işlemlerin yapılmasına engel kabul edilmeyecek. Bu işlemlerde hak sahipleri ve ilgililerin onayı aranmayacak. Yeni yapılar için kat irtifakı ve kat mülkiyeti tesisi aşamasında belirtilen haklar ve şerhler, daire sahibi üzerinde devam edecek.

KOMŞUSU HAZİNE OLACAK

Parselde yıktırılmayıp korunması gereken yapı var ise karar yine yıktırılan yapıların sahiplerinin salt çoğunluğuyla alınacak. Anlaşma sağlanamayan ve kendisine ulaşılamayan mal sahiplerinin hisseleri ruhsat vermeye yetkili idarenin talebine istinaden geçici olarak tapuda Hazine adına kaydedilecek. Yeni uygulamalara yönelik tüm işlemler tapuda kayıtlı son sahip adına yürütülecek. Mal sahiplerine e-Devlet Kapısı üzerinden bildirim yapılacak. Ayrıca ilgili muhtarlıklarda 15 gün süreyle ilan asılacak. Bu bildirim, Tebligat Yasasındaki tebligat yerine geçecek.

15 Temmuz 2016’daki hain darbe girişiminde bombaların hedefi olan TBMM’de, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü törenlerinde geleceğe yönelik sözler ve uyarı mesajları verildi. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, Büyük Önder Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi'nden alıntılar yaptığı konuşmasında, “Sultan Alparslan’ın Anadolu topraklarına gediği günden itibaren bu millete öyle rahat ve huzur içerisinde geriye doğru yaslanarak gününü gün etmek nasip olmamıştır. Millete ihanet etme potansiyeli bulunan dahili ve harici düşmanlarımıza karşı uyanık olacağız” dedi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da “Her zaman ifade ettiğimiz gibi, FETÖ ve benzeri yapılanmaların panzehri, özgür düşünen bireyler ve devlet aklı ile hareket eden bağımsız yönetimlerdir” görüşünü dile getirdi.

BEŞTEPE’DE TÖREN

15 Temmuz 2016’da yaşanan darbe girişiminin 7’nci yıldönümünde Cumhurbaşkanlığı’nda anma töreni düzenlendi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, şehit yakınları ve gazilerle birlikte Cumhurbaşkanlığı Ana Giriş kapısı karşısındaki 15 Temmuz Anıtı’na yürüdü. Yılmaz, anıta çiçek bırakıp dua etti.  

KAHRAMAN VE ÖZEL'DEN DAYANIŞMA MESAJI

15 Temmuz 2016’da bombalamayla yıkılıp yeniden yapılan TBMM Şeref Holü’nde 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü Fotoğraf Sergisi açıldı. Meclis’teki programlara muhalefet partilerinden temsilciler de katıldı. 15 Temmuz 2016 gecesi toplanan Meclis’i yöneten dönemin Meclis Başkanı İsmail Kahraman, 15 Temmuz gecesi, CHP Grup Başkanı Özgür Özel’in TBMM'de kendisinin ceketini giyerek Başkanlık Divanı’nda görev yaptığını anımsatarak karşısındaki Özel’e, “Kadere bak! Milli Görüş gömleğini giymek de kaderde varmış” diye takıldı.

GENEL seçimlerin ardından Meclis’in çıkardığı ilk torba yasada milyonları ilgilendiren değişiklikler yer alıyor. AK Parti’nin “Milli Dayanışma Paketi” adını verdiği yasa ile memur maaşları ve emekli aylıklarına enflasyonu telafi etmeye yönelik refah payı getirilirken, bazı vergi oranları da artırıldı. En düşük memur maaşı 22 bin 17 lira oldu, memur ve emekli aylıklarında yüzde 25 artış yapılması da pakette yer aldı. Torba yasanın odak noktasını 6 Şubat depremlerinden etkilenen ‘afet bölgesi’nin yeniden ayağa kaldırılması oluşturdu. Kahramanmaraş, Hatay, Malatya ve Adıyaman başta olmak üzere 11 ili kapsayan afet bölgesinin yeniden imarını hızlandırmaya yönelik önemli düzenlemeler yapıldı. Yasayla, deprem afetinin finansal zararını gidermek amacıyla ek Motorlu Taşıtlar Vergisi ve kurumlar vergisinde 5 puanlık artış oldu, şirketlerin bazı vergi istisnaları da kaldırıldı.

ORTALAMA ARTIŞ YÜZDE 77

Genel Kurul’da dün gece kabul edilen yasa, hızla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayına sunuldu. Maaş, aylık artışları bu aydan itibaren geçerli olacak. Yasayla, tüm memurlara enflasyon farkı dahil yüzde 17.55’lik artışa ilave seyyanen 8 bin 77 liralık zam verildi. Böylece en düşük memurun (lise mezunu hizmetli) maaşı 22 bin 17 liraya çıktı. Ortalama memur maaşı da yüzde 77’lik artışla 25 bin 15 lira oldu. Seyyanen ödeme, mali ve sosyal hakların tespitinde esas alınan aylık, ücret, zam, tazminat, ödenek, döner sermaye ödemesi, ikramiye ve diğer herhangi bir ödeme unsurunun hesabında dikkate alınmayacak. Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve SSK emeklileri de yılın altı ayı için aylıklarına yüzde 25 zam aldı.

30 MİLYARLIK EK MTV KALEMİ

Yasaya göre, halen edinilmiş veya 31 Aralık 2023’e kadar satın alınacak; otomobil, otobüs, kamyon, kamyonet, uçak ve helikopterler dahil tüm taşıtlar için bu yıla özgü bir kereye mahsus, ek Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) alınacak. Ek MTV, 2023 için uygula-nan MTV kadar olacak. Ek MTV’nin ilk taksiti, ağustos sonuna kadar, ikinci taksiti de kasım sonuna kadar ödenecek. Örnek olarak; 1-3 yaş arası motor hacmi 1301-1600 santimetreküp olan taşıtının ocak ayındaki ilk taksiti için bin 846, temmuz taksiti için bin 846 lira ödeyen vatandaş, ağustos ve kasım aylarında da aynı miktarı ödeyecek. Bu araç için 2023’te toplam 7 bin 384 lira vergi alınacak. Vatandaşlar ve şirketler, 31 Aralık 2023’e kadar satın alacakları taşıtların ek MTV’sini ise peşin ödeyecek. Bu kalemden bütçeye 30 milyar lira civarında ek gelir bekleniyor. Deprem bölgesinde deprem tarihinde kayıtlı taşıtların sahipleri ile deprem nedeniyle yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı hale gelen binaların sahipleri ve deprem nedeniyle eşi veya birinci derece kan hısımlarından birini kaybeden kişiler ek MTV ödemeyecek. Mevcut mevzuatta MTV’den muaf olan mükelleflerden ek MTV de alınmayacak.

KURUMLAR VERGİSİNDE 5 PUANLIK ARTIŞ

Kurum kazancı üzerinden alınan yüzde 20 oranındaki kurumlar vergisi (KV) yüzde 25’e çıkarıldı. Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Yasası kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançlarında ise KV yüzde 30 oldu. İhracat yapan kurumların ihracattan elde ettikleri kazançlarına uygulanan 1 puan indirim ise 5 puana yükseltildi. Bu düzenleme 1 Ekim 2023’ten itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere; kurumların 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2023 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Genel seçimlerde alınan sonucun ardından 6’lı Masa’daki bazı partilerin yetkililerince Millet İttifakı’nın bittiğine dair açıklamalar yapılmıştı. CHP’de Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, çarşamba günü İYİ Parti’ye giderek Yerel Yönetimler Başkanı Burak Akburak ile görüştü. Kurmayların toplantısından hemen sonra ise Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Merkezi’ne gitti.

CHP LİDERİ İSTEDİ

Kılıçdaroğlu’nun, kurultayda yeniden seçilen Akşener’i kutlama ziyareti çerçevesinde görüşmek istediği öğrenildi. Kılıçdaroğlu’na Yardımcısı Ahmet Akın eşlik etti. Akşener, makam odasına geçmeden önce CHP Lideri’ne “Türk Bayrağı’nın yanına sizi alalım” diyerek tokalaşma pozu verdi. Akşener makam odasında da makam koltuğuna geçmeyerek Kılıçdaroğlu’nun karşısındaki misafir koltuğuna oturmayı tercih etti.

BAŞ BAŞA GÖRÜŞTÜLER

Kılıçdaroğlu’na yerel yönetimler kurmayının eşlik etmesine karşın görüşmenin baş başa gerçekleştiği öğrenildi. Akşener, 55 dakikalık sohbetin ardından konuklarını makam araçlarına kadar uğurladı. Kritik görüşmenin İYİ Parti yönetiminden gelen sürpriz adımların ardından gerçekleşmesi dikkat çekti. İYİ Parti Yerel Yönetimler Başkanlığı, 31 Mart seçimine yönelik yol haritasını gelecek hafta açıklayacağını duyurmuştu. Akşener ile yardımcısı Akburak’ın kurultayın hemen ardından yerel seçim politikası üzerinde çalıştığı ve temel yaklaşımlar ile İYİ Parti’nin ilkesel duruşunun gelecek hafta açıklanacağı öğrenildi.

İTTİFAK MI İŞBİRLİĞİ Mİ?

Kurmayların önceki günkü görüşmesinden önce ise İYİ Parti Grup Başkanı Koray Aydın’ın demeci CHP’de tartışıldı. “Millet İttifakı hukuken ve teknik olarak bitmiştir” diyen Aydın, “Biz bütün büyükşehir, il ve ilçelerde kendi adaylarımızla seçime girecek şekilde çalışmaya başlıyoruz” açıklamasını yaptı. Aydın, CHP ile ittifak veya işbirliği olasılıklarıyla ilgili, “Ülkenin her yanında seçimlere girecek kudret ve kabiliyeti olan bir partiyiz. CHP veya Millet İttifakı partileriyle İYİ Parti işbirliği yapar mı, bunu zaman, şartlar belirleyecek” dedi. Akşener 24 Haziran’da yeniden genel başkan seçildiği kurultayda, “CHP’den 15 milletvekili istemek hayatımın en büyük pişmanlığıdır” demişti.

- Milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasında CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ile ilk kez buluştu. İYİ Parti Genel Merkezi’ndeki yaklaşık 50 dakika süren baş başa görüşmenin ardından iki lider gazetecilerin sorularını yanıtlamazken, Kılıçdaroğlu’nu makam aracına kadar uğurlayan Akşener, “Nezaketiniz için teşekkür ederim” dedi. (Mert Gökhan KOÇ/ANKARA)

Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, Meclis Sanayi, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’ndaki sunumunda önemli bilgiler verdi. e-Devlet’te 7 bin 163 hizmet olduğunu belirten Koç, her girişin ortalama 10 liralık tasarruf sağladığını ve bu yıl için toplam 35 milyar liranın vatandaşın cebinde kalacağını belirtti. Kayıp depremzedelerle ilgili soruları da yanıtlayan Koç şunları söyledi:

İNAKTİF İSE ŞÜPHELİ

“Bu verileri çıkartıyoruz. O bölgedeki kişilerin, evi o bölgede olan insanlarımız, vatandaşlarımız eğer belli bir süredir e-Devlet’i kullanmıyorlarsa veya inaktif periyodumuza bakıyoruz ve onu AFAD’a bildiriyoruz. AFAD da toplanan bilgileri Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüyle, kendi içindeki sistemlerle ve bölgedeki insanlarla ve valiliklerimizle beraber değerlendiriyorlar. e-Devlet şu şekilde çalışıyor: Her gece saat 12.00’de, vefat eden vatandaşlarımızın bilgisi bize nüfus vatandaşlıktan gelir ve vefat ettiği gece 12.01’de sistem inaktif olur. Depremzedelerimize hane başı destek ödemeleri yattığı zaman toplam 1.8 milyon vatandaşımıza SMS attık. Şöyle bir durum oldu; kullanım oranlarının arttığını gördük. İnaktivitenin azaldığını gördük SMS’i attıktan sonra. Bu verileri AFAD’la paylaşıyoruz.”

DEVLET NİYE EKSİK GÖSTERSİN?

Meclis Sanayi Komisyonu Başkanı Mustafa Varank da “Kayıplar gizleniyor” iddiasına karşı şunları söyledi: “Deprem zamanı bir ay AFAD’da fiili olarak bulundum. Devlet 50 binin üzerinde vatandaşını kaybetmiş, ciğeri yanarken bunu 10 bin eksik göstererek eline bir şey geçecek değil ki. Dolayısıyla emin olun vefat eden her bir canımızla ilgili en titiz çalışma şimdiye kadar yapıldı, yapılıyor. Kimlik tespitleri olmayan hususlar hâlâ devam ediyor. Sadece deprem yaşamadık, bazı binalarda çok büyük yangınlar yaşadık. Yangınların olduğu binalarda DNA kalıntısının olmadığı, maalesef DNA tespiti yapamadığımız cenazeler oldu. Dolayısıyla devlet tek tek bu tespitleri yapmak için gayret gösteriyor.Bunun yanında bildiğiniz gibi o bölgelerde çok sayıda yabancı yaşıyordu. Bunların devreye girmesi kimlik tespitini de zorlaştırdı. .”

Yerel Yönetimler Başkanı Ahmet Akın’ın yönetiminde 2024 seçimine yönelik çalışma takvimi oluşturulup, yol haritası çıkarılacak. CHP Sözcüsü Faik Öztrak, “yerel seçim hazırlığı ve kurultay sürecinin kurulun gündeminde olduğunu, bunun yanı sıra hayat pahalılığı, artan gelir adaletsizliği, memur-emekli maaşlarında ayarlama ve para politikasındaki belirsizliğin görüşüldüğünü” söyledi.

İMAMOĞLU GÖRÜŞÜLMEDİ

Öztrak, toplantının ardından yaptığı açıklamada, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun internet üzerinden açıkladığı değişim manifestosunun MYK’nın gündemine gelmediğini belirtti. Öztrak, değişim taleplerine yanıt ve sürece ilişkin planlamayla ilgili de şunları söyledi:

“Yaklaşan yerel seçimler için bu ülkenin aydınlık geleceğine inananların umutlarını tazelememiz gerekiyor. Mayıs seçimlerinde milletimiz çok önemli bir kapıyı araladı. Farklı düşünen, farklı konuşan, belki farklı şeylere inanan, farklı partilere oy veren, ama hepsi bu ülkeyi sevmek paydasında buluşan bu ülkenin aydınlık geleceğine inanan 25,5 milyon insan sandıkta tek vücut oldu. ‘Asla bir araya gelmez’ denenler vatan için bir araya geldiler. Birbirlerine düşmanlaştırılan milyonlar bu kez birbirlerine kollarını açtılar.

BÜYÜK DEĞİŞİM OLDU

Atatürk’ün kurduğu, Cumhuriyet değerlerine bağlı sosyal demokrat bir partiyi, onun Genel Başkanı’nı, değerlerinden kopmadan, toplumun tüm kesimlerinden oy alabilen hale getirmek büyük bir değişimdir. Müreffeh Türkiye’nin demokrat yarınları için bu çok önemli bir aşamayı ifade eder. Ama çok istememize ve çok çalışmamıza rağmen olmadı, kazanamadık. Buna belki en çok biz üzüldük. Ama seçim süreci devam ederken, sadece üzgünüz diye oturmak yetmiyor. Hatalarımızı düzelterek, eksiklerimizi gidererek, yenilenerek ayağa kalkmamız gerekiyor.”

AK Parti, seçim dönemi vaatlerinden olan ve en düşük memur maaşını 22 bin 17 liraya çıkaran yasa teklifini, deprem afetinin maliyetini karşılamaya yönelik ek vergi düzenlemeleriyle birlikte Meclis Başkanlığı’na sundu. Memurların maaşında, seyyanen 8 bin 72 liralık zamla ocak ayına göre ortalama yüzde 74 artış sağlanacak. Ayrıca Kurumlar Vergisi 5 puan artırılırken, araç sahiplerinden de bu yıla özgü bir kez ek Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) alınacak. AK Parti Denizli Milletvekili Nilgün Ök’ün ilk imzacısı olduğu torba teklifi AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, açıkladı. Teklifin Meclis Plan-Bütçe Komisyonu’nda yarın görüşülmesi ve gelecek hafta Genel Kurul’dan çıkarılarak 15 Temmuz’daki maaş ödemelerine yetiştirilmesi planlanıyor. Memur maaşında ortalama yüzde 74 artış sağlanacağını belirten Güler, şunları söyledi:

SEYYANEN 8 BİN 72 TL

“Tüm kamu görevlilerinin aylık ve ücretlerinde 1 Temmuz 2023 tarihiyle 31 Aralık 2023 tarihleri arasındaki dönem için enflasyon farkı dahil yapılması öngörülen artışa ilave olmak üzere seyyanen net 8 bin 72 TL’lik artışı öngörüyoruz. En düşük memur maaşı Aralık 2022 tarihi itibariyle 9 bin 105 TL iken, 2023 Ocak tarihinde 11 bin 848 TL’ye, artış oranıyla beraber 2023 temmuzunda 22 bin 17 TL’ye çıkartılacaktır.”

İŞVEREN DESTEĞİ

Güler, “İstihdamı desteklemek amacıyla asgari ücret üzerinden işverene yapılacak devlet desteğinin aylık 500 TL’ye çıkarılmasını öngörüyoruz” dedi.

EMEKLİ AYLIKLARI YOK

Emekli aylıklarına yönelik ‘refah payı’ beklentisi torba teklifte yer almadı. Güler, işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin aylıklarındaki artışla ilgili, “Bu teklifimiz içerisinde şu anda yok. Ama oradaki zam teklifleriyle beraber oranlar dağılım yapılacaktır miktar açısından. Çünkü en düşük 5 bin 500 TL olan emekli maaşı seçim öncesinde 7 bin 500 liraya çıkartılmıştı. Şu andaki dağılım ve enflasyon farkının yansıtılmasıyla beraber... Şu andaki teklifimizde yer almıyor. Onu ilerleyen zamanda tekrar değerlendireceğiz” dedi.

MTV DE İKİ KAT

Yeşil Sol Parti’nin araştırma önergesi talebiyle Meclis gündemine gelen, e-Devlet Kapısı’nın “hack’lendiği” iddialarını AK Parti grubu adına açıklama yapan Antalya Milletvekili Atay Uslu şu sözlerle yalanladı:

- “Kullanıcı sayısı 63 milyon, dolayısıyla ‘85 milyon kişinin verisi çalındı’ demek yanlış. Bu bile ortaya atılan iddiaların asılsızlığını gösteriyor. e-Devlet Kapısı yetkilileri de Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi yetkilileri de gerekli açıklamaları yaptılar.

- Ayrıca e-Devlet’te kullanıcıların profil bilgileri ve kullanıcı hesapları dışında veri tutulmuyor. Orası bir kapıdır, o kapıdan girildikten sonra diğer kurumlarda bu veriler var. Dolayısıyla o kapıdaki verilerin çalınması mümkün değil. Bu geçiş kapısıdır.

OLTALAMA SİTELERİ

- Çalındığı iddia edilen verilerin satışa çıktığı web siteleri incelendiğinde ağırlıklı olarak oltalama içerikli siteler olduğu görülür. Bu sitelere kayıt olmak, bilgi paylaşmak büyük risk.”

28’inci yasama dönemine başlayan TBMM’de Geçici Başkan olarak MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin son kez yönettiği seçim oturumlarında 7 aday yarıştı. Cumhur İttifakı’nın adayı Kurtulmuş’un karşısında CHP Ankara Milletvekili Tekin Bingöl, Yeşil Sol Parti Adana Milletvekili Tulay Hatımoğulları Oruç, Gelecek Partisi Antalya Milletvekili Serap Yazıcı Özbudun, İYİ Parti İstanbul Milletvekili Cihan Paçacı, DEVA İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu ve TİP Hatay Milletvekili Can Atalay aday oldu. İki turda Bingöl 131, Oruç 51, Paçacı 42, Özbudun 21, Yeneroğlu 16, Atalay 3 oy aldı. Kurtulmuş’a ilk turda 317, ikinci turda 321 oy çıktı. İlk turlarda hiçbir aday seçilmek için gerekli 400 oya ulaşamadı.

SON TURDA 321 OY

Yeneroğlu ile Özbudun ikinci turun ardından adaylıktan çekildi. 301 oyun yeterli olduğu üçüncü turda Kurtulmuş 321 oyla başkan oldu. Tekin 160, Oruç 51, Paçacı 43 ve Atalay 4 oy aldı. Millet İttifakı ortaklarından gelen destekle Bingöl’ün oylarının arttığı tahmin ediliyor.

TARAFSIZLIK VURGUSU

Teşekkür konuşması yapan Kurtulmuş, Anayasa’daki tarafsızlık ilkesi çerçevesinde bütün partilerle diyalog içerisinde görev yapacağını belirtti. Darbe döneminin izlerini taşıyan anayasa yükünden Türkiye’nin kurtulması gerektiğini belirten Kurtulmuş şunları söyledi:

“Bu Meclis’in çok konusu olacak, ama bir konu sürekli gündemimizin birinci maddesi olacak. Depremin yaralarını en kısa sürede, kalıcı bir şekilde sarmak için hep beraber seferber olacağız. TBMM’nin Birinci Meclis’inden bize kalan iki temel değerden bir tanesi ‘Tam Bağımsız Türkiye’ hedefinde ileriye doğru yürümektir. İkincisi de ülkemizi o savaşların yıkıntılarından bir an evvel kurtarmak ve muasır medeniyetler seviyesine çıkarmaktır. TBMM’yi kavga, tartışma ve yüksek sesle birbirini rencide ederek, ötekileştirerek köklerimizin tartışıldığı bir mekan olmaktan kurtarmak da vazifemizdir. Ellerimizi yumruk şeklinde tutmadan uzatacağız; el sıkışacağız ve Türkiye Yüzyılı’nı hep beraber birlikte kuracağız.”

BAHÇELİ DEVRETTİ

Cumhur İttifakı, 28’inci dönem parlamentosu ve yeni kabinenin göreve başlamasının ardından Kurban Bayramı’ndan önce toplumsal kesimlere yönelik bir teklif paketini yasalaştırmaya hazırlanıyor. TBMM bu hafta, yeni bakanların göreve başlama süreciyle ilgili yemin işlemi ile yasama organlarının oluşumunu tamamlayacak. Meclis Genel Kurulu çarşamba günü 30’uncu TBMM Başkanı’nın seçimi için toplanacak.

İki ayrı yemin töreninde olduğu gibi bu oturumu da Geçici Meclis Başkanı Devlet Bahçeli yönetecek. Bahçeli, İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’den sonra “Genel Başkan” unvanıyla Geçici Meclis Başkanlığı yapan ikinci lider oldu. İnönü, CHP Genel Başkanı iken 22 Ekim 1969 tarihli Genel Kurul’da en yaşlı üye olarak Meclis’e başkanlık yapmış ve ant içme törenini yönetmişti.

Genel Kurul’da aynı gün halef-selef bakanların yemin etmesi planlanıyor. Yeni kabine üyeleri milletvekilleriyle aynı andı içecekler. Kabine görevleri sona eren Ankara Milletvekili Fuat Oktay ile AK Partili 15 milletvekili de aynı oturumda yemin ederek, TBMM üyeliği görevine başlayacaklar. İlk oturumda yemin etmeyen milletvekilleri de çarşamba günü yemin edecek. Gezi davasından mahkûm olan TİP Hatay Milletvekili Can Atalay için ise yüksek mahkeme kararı bekleniyor. Anayasa, “soruşturmasına seçimden önce başlanan” devlet güvenliği aleyhine suçlarda milletvekillerine dokunulmazlık tanımıyor.

BAŞKANLIK YARIŞI

TBMM Başkanlığı için adaylık süreci yarın saat 24.00’te sona erecek. AK Parti grubu yarınki toplantısında yeni Meclis Başkanı ile Başkanlık Divanı üyelikleri için “eğilim yoklaması” yapacak. AK Parti’de bu görev için AK Parti Genel Başkan Vekili Numan Kurtulmuş ile Şanlıurfa Milletvekili Bekir Bozdağ’ın adları öne çıkıyor. TBMM İçtüzüğü, Meclis Başkanı seçiminin gizli oylamayla yapılmasını ve dört turda sonuçlanmasını düzenliyor. İlk iki turda seçilmek için 400 oyu almak gerekiyor. Üçüncü turda ise salt çoğunluk olan 301 oy yeterli sayılıyor. Meclis’te 323 sandalyesi olan Cumhur İttifakı’nın AK Parti adayını üçüncü turda seçmesi bekleniyor.

BAYRAMA KADAR MESAİ

Komisyon oluşumlarından sonra Meclis’in ilk mesaisine gelecek hafta başlaması ve Kurban Bayramı tatiline kadar çalışması öngörülüyor. Cumhur İttifakı, seçim sürecinde toplumsal kesimlere yönelik bazı vaatleri bayramdan önce uygulamaya geçirmeyi planlıyor. Bunlar arasında öncelikle gençlere bir defaya özgü vergisiz cep telefonu ve bilgisayar alma hakkı tanınması ve kira artışlarına sınırlamayı kalıcı hale getirmeye yönelik düzenlemeler bulunuyor. Bunları da içeren ekonomik bir paket “torba teklif” olarak Meclis’e sunulacak. Kurban Bayramı’nın ardından da, ivedi bazı düzenlemeler için Meclis’in 15 Temmuz’a kadar çalışması planlanıyor.

ESKİ BAKANLARA YENİ GÖREV

100. Yıl Meclisi, dün yapılan açılışla yeni vekillerini ağırladı. Parlamentodaki sandalyelerin sahipleri büyük oranda yenilendi. Ancak Genel Kurul salonunda önceki dönemki grup sıralaması değişmedi. Başkanlık Divanı kürsüsüne göre soldan sağa AK Parti, CHP, Yeşil Sol, MHP ve İYİ Parti grupları sıralandı. Yeniden Refah ve DSP milletvekillerine AK Parti ile CHP arasında kalan bölümde, DEVA, Gelecek, TİP ve Saadet Partililere de Yeşil Sol ile MHP gruplarının arkasında yer ayrıldı.

14 PARTİYLE AÇILDI

Meclis, grup kuran AK Parti, CHP, Yeşil Sol, MHP ve İYİ Parti’nin yanı sıra 9 partinin daha temsiliyle açıldı. Yeşil Sol listesinden seçilen HDP Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ile Mithat Sancar, yine HDP kurumsal kimliğiyle kayıt oldu. Yeşil Sol grubu, Başkanvekili olarak İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder’i belirledi. AK Parti listesindeki HÜDA-PAR’lı vekiller ile Türkiye Değişim Partili Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül’ün CHP’den ve ittifak bileşenlerinin Yeşil Sol’dan ayrılması durumunda parti sayısının artması bekleniyor. MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, “Öyle görünüyor ki 20’den fazla olacaktır parti sayısı” dedi. Parti yetkililerinin yeni dönemle ilgili mesajları ise şöyle oldu:

Gelecek Partisi Antalya Milletvekili görme engelli Serap Yazıcı Özbudun, dün yemin eden vekiller arasındaydı.

28’inci dönem parlamentosu, yeni milletvekillerinin yemini için bugün saat 14.00’te toplanıyor. Oturumu, “en yaşlı üye” unvanıyla MHP Lideri Devlet Bahçeli yönetecek. Bahçeli yemin oturumunu açarken Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da Meclis’e gelerek locadaki yerini alacak. TBMM İçtüzüğü gereği önce Bahçeli ve Başkanlık Divanı üyeleri yemin edecek. Daha sonra engelli milletvekillerine öncelik tanınacak. Bunun ardından milletvekilleri, seçim çevreleri ve soyadlarının alfabetik sıralaması dikkate alınıp ant içmeye devam edecek.

‘ANKARA’ DENİLİNCE ATA’YA SAYGI DURUŞU

Ankara’ya gelindiğinde Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün manevi huzurunda saygı duruşu yapılacak. Olağan planlamada yemin töreninin 11 saati bulması bekleniyor. Geçmiş dönemlerde olduğu gibi Cumhurbaşkanı’nın Atatürk anısına saygı duruşunun ardından günlük programını uygulamak amacıyla Meclis’ten ayrılması bekleniyor. Milletvekili seçilen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ile AK Partili 15 bakanın makamlarının boş kalmaması nedeniyle bugün yemin etmeyeceği öğrenildi. Bakanların, pazartesi günü devir teslim töreninin ardından salı günü Meclis’te yemin edecekleri belirtildi.

BAHÇELİ MAZBATASINI TESLİM EDECEK

Meclis Genel Kurulu, cumartesi günü de Cumhurbaşkanı andı için toplanacak. Devlet Bahçeli, cumhurbaşkanı mazbatasını Başkanlık Divanı’nda Erdoğan’a takdim edecek. Erdoğan’ın, yemin töreninden sonra cumartesi gecesi yeni kabineyi açıklaması bekleniyor. Pazartesi günü bakanlıklarda gerçekleşmesi planlanan devir teslim törenlerinin ardından da salı günü Meclis’te eski bakanlar yemin edecek.

MİLLETVEKİLİ YEMİNİ

- TBMM üyelerinin yemin metni şöyle: “Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve laik Cumhuriyet’e ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerden yararlanması ülküsünden ve Anayasa’ya sadakattan ayrılmayacağıma; büyük Türk milleti önünde namusum ve şerefim üzerine ant içerim.”

OĞAN’IN MEMLEKETİNDE 8 PUAN ARTTI

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Bayburt’un ardından en yüksek oy aldığı iller Gümüşhane (yüzde 78.54), Çankırı (yüzde 76.76), Yozgat (yüzde 76.36), memleketi Rize (yüzde 75.86) ve 6 Şubat depreminin merkez üssü Kahramanmaraş (yüzde 75.77) oldu. ATA İttifakı’nın adayı Sinan Oğan’ın memleketi Iğdır, birinci tura göre 8 puan artışla Erdoğan’ın oyunu en fazla yükselttiği şehir oldu. Erdoğan, bu ilde ilk turda yüzde 25.29 olan oyunu ikinci turda yüzde 33.22’ye çıkardı. Oğan, ilk turda memleketinde yüzde 11.94 oy almıştı. Erdoğan ayrıca Karabük, Çankırı, Kırıkkale, Karaman ve Kayseri’de birinci tura göre 4 puanın üstünde artış sağladı. İlk turda 51 şehirde birinci olan Erdoğan, Hatay’la birincilik listesini 52’ye çıkardı.

KAYSERİ VE BİLECİK

Oğan’ın ilk turda yüzde 8.83 ile en yüksek ikinci oyunu aldığı Kayseri’de Erdoğan ilk turda yüzde 63.33 olan oyunu 4 puandan fazla artışla yüzde 67.89’a çıkardı. Kayseri’de seçime katılım oranı ise yüzde 3 düştü. Oğan’ın yüzde 8.12 ile en çok oy aldığı üçüncü il olan Bilecik’te ise Kılıçdaroğlu yüzde 41.25 olan oyunu yüzde 46.53’e çıkardı. Erdoğan da Bilecik’te 3.4 puan artışla yüzde 53.47 oy aldı. Bu ilde Oğan’dan kayan seçmenin yarıdan fazlasının CHP Lideri’ni tercih ettiği tahmin ediliyor.

Eskişehir

KATILIMIN YÜKSELDİĞİ TEK İL TUNCELİ

- CHP Lideri, memleketi Tunceli’de oyunu ilk tura göre 2.5 puan artırarak yüzde 82.81’e çıkardı. Kılıçdaroğlu, Tunceli’nin ardından en yüksek oyu Şırnak (yüzde 76.30), Hakkâri (yüzde 72.11), Diyarbakır (Yüzde 71.61) ve Kırklareli’nden (yüzde 68.42) aldı. 65 bin 606 seçmenli Tunceli, 87.47 ile ülke genelinde katılımın yükseldiği tek il oldu. 14 Mayıs’ta 56 bin 640 geçerli oy kullanılan şehirde pazar günü 57 bin 385 oy kullanıldı ve 56 bin 890 geçerli oy çıktı. Katılım binde 12 arttı. Kılıçdaroğlu, birçok ilde ilk tura göre oyunu artırırken Adıyaman, Ağrı, Bingöl, Bitlis ve Şanlıurfa’da ise 1 puana yaklaşan kayıplarla karşılaştı. Kılıçdaroğlu, bu illerin bazılarında ilk turdan fazla sayıda oy almasına karşın, katılımdaki düşüş ve Erdoğan’ın oyundaki artış sonucunda oransal kayba uğradı.

YÜKSEK Seçim Kurulu’nun (YSK) 28’inci Dönem Milletvekili Genel Seçimi’ne ilişkin kesin sonuçları bugün açıklaması bekleniyor. Bu durumda TBMM Genel Kurulu cuma günü saat 14.00’te milletvekillerinin yemini için toplanacak.

MECLİS’İ BAHÇELİ AÇACAK

En yaşlı üye unvanıyla MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli (75) geçici başkanlığı yürütecek. Bahçeli’nin özel oturumda frak giymeyi tercih etmediği ve takım elbiseyle yöneteceği öğrenildi. Yemin töreninin 9 saati geçmesi bekleniyor. Milletvekillerinin cuma günkü törenden sonra YSK’nın cumhurbaşkanı seçimi kesin sonucunu açıklama takvimine bağlı olarak 13’üncü Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da cumartesi veya pazar günü mazbatasını TBMM’de Bahçeli’nin elinden alacak. Genel uygulamaya göre yeni Cumhurbaşkanı’nın yemin edip göreve başlamış milletvekilleri önünde ant içmesi gerekiyor. TBMM yönetimi de Genel Kurul’un hafta sonu Erdoğan’ın yemin töreni için toplanmasına yönelik hazırlık yapıyor.

ERTELEME FORMÜLÜ

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ile 15 bakan, milletvekili yemini edip parlamenter görevine başladıklarında, “kuvvetler ayrılığı” ilkesi gereği kabine görevlerine devam edemeyecekler. Milletvekillerinin cuma günü yemin etmesi durumunda, kısa süre görevde kalabilmeleri amacıyla “erteleme” formülü üzerinde duruluyor. Buna göre Oktay ve 15 bakan, cuma günü yemin etmeyip sonraki Genel Kurul oturumunu bekleyebilir. TBMM İçtüzüğü’ne göre özel oturuma katılmayan milletvekilleri sonraki ilk oturumda yemin edebiliyor.

LİDERSİZ GRUPLAR

Millet İttifakı’nın seçime yönelik taktik hesapları sonucunda CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, DEVA Genel Başkanı Ali Babacan, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğu, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ve Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal Meclis dışında kaldı. Bu partiler Meclis’te lidersiz temsil edilecek. Yeni dönemde sadece MHP ile HDP gruplarının başında genel başkanları olacak. CHP ve İYİ Parti, milletvekilleri arasından “grup başkanı” seçecek. CHP’de Grup Başkanı olarak Manisa Milletvekili Özgür Özel’in adı öne çıkıyor. DEVA Partisi, Gelecek, Saadet ve Demokrat Partisi’nin ise bir çatı altında ortak grup kurması tartışılıyor. TBMM İçtüzüğü’ne göre en az 20 milletvekilinin katılımıyla grup kurulabiliyor. DEVA’nın 15, Gelecek Partisi ve Saadet Partisi’nin 10’ar, Demokrat Parti’nin 3 milletvekili bulunuyor.

YENİ MECLİS BAŞKANI CUMHUR’DAN

NEFESLERİN tutulduğu cumhurbaşkanlığı seçimleri dün yapılan ikinci turla tamamlandı  Seçimin ilk turunda Erdoğan yüzde 49.52 oy alırken, Kılıçdaroğlu ise yüzde 44.88’de kaldı. Yüzde 5.17 oy alan Sinan Oğan ikinci turda Erdoğan’ı destekledi. İlk tur öncesi yarıştan çekilen Muharrem İnce ise tarafsız kaldı. İlk turda yüzde 50 artı 1’i yakalayamayan Erdoğan, ikinci tura Meclis’te Cumhur İttifakı çoğunluğunun moraliyle katıldı.

OY KAYBETMEDEN KAZANDI

2018 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yüzde 52.6 oy alan Erdoğan, bu seçimde de oy oranını koruyarak yüzde 52.14 ile yeniden seçildi. Erdoğan, 14 Mayıs ve 28 Mayıs cumhurbaşkanlığı seçimleri ile birlikte bugüne kadar genel ve yerel seçimler ile referandumlarla 17’nci seçim başarısına ulaşmış oldu. Kılıçdaroğlu ise ilk tura göre oy oranını yüzde 47.86’ya çıkarmasına karşın kaybetti.

KATILIM YÜZDE 84.29’A DÜŞTÜ

İlk turdaki yüzde 86.98’lik katılım oranı bu kez yüzde 84.29’a düştü. Özellikle Doğu ve Güneydoğu’da seçime katılımın ülke geneline kıyasla daha düşük olması da dikkat çekti. İkinci tur öncesinde liderler katılımın düşük olmaması konusunda seçmenlerini sık sık uyarmıştı.

Zafer Partisi’den gelen oylar Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun yüzde 50’yi aşmasını sağlarken, ATA İttifakı adayı Sinan Oğan tarafından yönelen oylar da Erdoğan’a 2.7 puan yazdı. 4 milyon 285 bin 644 seçmeni olan Ankara’da ilk turda 3 milyon 854 bin 407 geçerli oyla katılım oranı yüzde 91.23’ye çıkmıştı. Başkent seçmeni, ikinci turda da 3 milyon 727 bin 514 oy ve yüzde 88 katılımla Türkiye ortalamasının üstüne çıktı.

2 ADAY DA OY ARTTIRDI

İlk turda yüzde 47.32 oy alan CHP Lideri, 3.9 puan artış ve yüzde 51.23 oranıyla yarışı yine ilk sırada tamamladı. Erdoğan ise ilk turda yüzde 46 olan oyunu yüzde 48.77’ye çıkardı. İkinci turda çıkan tabloda, ilk turda Oğan’a oy veren seçmenin yönelimiyle Erdoğan’ın, Özdağ’ın işaretine bakan seçmenin tercihiyle de Kılıçdaroğlu’nun oyunu artırdığı tahmin ediliyor. Erdoğan ve Kılıçdaroğlu’nun oy oranlarındaki toplam artış Oğan’ın aldığı oylara neredeyse denk geliyor.   

Kahmanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinden 3 ay sonra yapılan seçimde 50 binden fazla vatandaşın hayatını kaybettiği 11 ildeki yüksek katılım oranları dikkat çekti. Afette en ağır yara alan Kahramanmaraş, Hatay, Malatya ve Adıyaman’da seçime katılım oranları yüzde 82- 84 düzeylerinde gerçekleşti. Bu veri, geçmiş seçimlerdeki olağan katılım oranına denk geliyor. Deprem sonrası tersine göçle veya salt oy kullanmak amacıyla illerine dönen vatandaşların sandığa gitmesi, deprem bölgesinde seçmen sayısına göre çıkarılan vekilde çarpıklık oluşmasını engelledi. Özellikle bu dört ilde yüzde 80’leri aşan katılım, 2018’de olduğu gibi seçmen sayısıyla orantılı vekil dağılımını sağladı. Seçime katılmak amacıyla kentlerine dönen depremzedeler, dünden itibaren geçici barındıkları şehirlere dönmeye başladılar.

CUMHUR İTTİFAKI GÜCÜNÜ KORUDU

Cumhur İttifakı, Diyarbakır dışında tüm deprem illerinde birinci parti çıktı. AK Parti bazı illerde oyunu düşürürken, bu kayıpların önemli ölçüde MHP’ye gitmesi nedeniyle toplamda Cumhur İttifakı’na fazla zarar vermedi. Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, sadece Hatay’da birkaç yüz oy farkla Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın önüne geçti. Tüm deprem illerinde bir-iki eksik dışında Cumhur İttifakı’nın milletvekili sayısı değişmedi. AK Parti, 10 puanı bulan oy kayıplarına karşın milletvekili sayısını korudu.

DİYARBAKIR’DA KILIÇDAROĞLU

Seçime katılım oranının yüzde 80’i geçtiği Hatay’da Cumhur İttifakı önceki seçime göre 1 sandalye kaybetti. Depremlerin merkez üssü Kahramanmaraş’ta 753 bin seçmenin 600 binden fazlası oy kullandı. Kahramanmaraş, yüzde 71 oranıyla Erdoğan’ın en çok oy aldığı afet kenti oldu. Kılıçdaroğlu’nun oyu ise yüzde 22’de kaldı. Kentte Cumhur İttifakı 7, Millet İttifakı da 1 milletvekili çıkardı. Diyarbakır’da EMEK İttifakı’nın desteğini alan Kılıçdaroğlu yüzde 72’ye yakın oy aldı. Gaziantep’te 2018’de olduğu gibi yine Erdoğan sandıktan birinci çıktı. En çok can kaybı olan Adıyaman’da 327 bin seçmen oy kullandı ve Erdoğan oyların yüzde 66’sını aldı.

ÜCRETSİZ KONUT VAADİ OY GETİRMEDİ