3’üncü kişiye dava yolu
Güncelleme Tarihi:
98 yıldır uygulanan ‘soybağı’ ilkeleri, Anayasa Mahkemesi’nce verilen iptal kararları nedeniyle değişiyor. 9. Yargı Paketi’ndeki düzenlemeye göre artık anne ya da baba olduğunu iddia eden 3. kişi de nüfus kütüğünde baba görünen kişiye karşı ‘soy bağının reddi’ davası açabilecek.
Meclis Adalet Komisyonu’nda gelecek hafta görüşülecek 9. Yargı Paketi, Türk Medeni Kanunu’yla 4 Nisan 1926’dan beri gelen bazı uygulamaları değiştirecek. Medeni Kanun’da soybağı kuralı, “Evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak 300 gün içinde doğan çocuğun babası kocadır” ilkesine dayanıyor. Mevcut hükümlere göre koca veya çocuk, ‘soy bağının reddi’ davası açarak babalık karinesini çürütebiliyor. AYM ise 26 Temmuz 2023’te verdiği kararla ‘çocuğun soybağının doğru şekilde tespit edilmesi amacıyla’ anneye de bu hakkın tanınması gerektiğine hükmetti.
ANNE DE REDDEDEBİLİR
Yeni teklife göre, baba ve çocuğun yanı sıra anne de soybağının reddi davası açabilecek. Bu durumda mahkeme, annenin kanıtlarla ‘babalık karinesini’ çürütmesini isteyecek. Anne bu davayı doğumdan başlayarak en geç bir yıl içinde açabilecek. Çocuk bir yaşını doldurduktan sonra annenin, ‘babayı inkâr’ iddiası dikkate alınmayacak.
‘BABA BENİM’ İDDİASIYLA...
Paketteki yeni hükümlere göre ‘üçüncü kişiler’ de ‘baba’ olduğunu iddia ederek başka bir aile hakkında bazı şartlarda dava açabilecek. Bunun için ‘dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da ayırt etme gücünü kaybetmiş olması’ şartları aranacak. Bu durumda baba olduğunu iddia eden kişi; koca, anne veya çocuk hakkında ‘soybağının reddi’ davası açabilecek. Bu davalar için bir yıllık zamanaşımı öngörülüyor. Bu zamanaşımı, ‘çocuğun doğumu, kocanın ölümü, kocanın ayırt etme gücünü kaybettiği veya gaiplik kararını öğrendiği gün’ başlayacak.