9. yargı paketinde rötuş işareti... Kadının soyadı değişebilir

Meclis Adalet Komisyonu, Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin 9’uncu ayağını oluşturan 38 maddelik torba yasa teklifine ilişkin perşembe saat 10.00’da başladığı görüşmeyi molalar dışında dün sabah 06.30’a kadar kesintisiz tamamladı. Muhalefet sözcüleri, sıkışık takvim nedeniyle çalışma düzeninin insan haklarına aykırı olduğu konusunda sık sık şikâyette bulundu. Paketin gelecek hafta Öğretmenlik Meslek Yasası Teklifi’nin ardından Genel Kurul’da görüşülmesi planlanıyor.

‘KOCA’NIN SOYADI

Paketin en çok tartışılan hükmü, Anayasa Mahkemesi’nce verilen iptal kararının ardından yeniden düzenlenen “evlenen kadının soyadı” maddesi oldu. Teklif, “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır. Şu kadar ki, kadın evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Kadının soyadı, kendi soyadı ile önceki kocasının soyadından oluşuyorsa kadın bu soyadlarından sadece birisini evleneceği kocasının soyadının önünde kullanabilir” hükmünü içeriyor.

AYM’DEN DÖNER

Muhalefet, teklifin AYM’nin iptal gerekçesini karşılamadığında ısrar etti. Muhalefet sözcüleri, düzenlemenin eski yasa metnindeki “Ancak” sözcüğünün yerine “Şu kadar ki” ifadesini getirmekle sınırlı kaldığını, Anayasa’daki şartın karşılanmadığını, bu düzenlemenin de AYM’den döneceğini savundu. Meclis Adalet Komisyonu Başkanı Cüneyt Yüksel ise Genel Kurul sürecini işaret ederek, “Grubumuz bu konuda değerlendirme yapıyor. Bütün eleştirileri dinledik ve Genel Kurula kadar, bütün etki analizleri yapılarak bir noktaya varılacak. Yani değerlendirmeler yapılıyor. Bir değişikliğe gitme ihtimali çok yüksek, onu da belirtmek istiyorum” dedi.

BİR HAKARETE 20 BİN DAVA...

- Paketteki diğer bir düzenlemeye göre sosyal ve görsel medyadan yapılan hakaretlerde dava açma süresi her şartta en fazla iki yıl olacak. Ayrıca ilk hakaret suçunda “ön ödeme” yöntemiyle para cezası Hazine’ye gidecek ve soruşturma açılmayacak. Ancak hakaretin tekrarı halinde muhatabı tazminat alabilecek. Teklifin ilk imzacısı AK Parti Denizli Milletvekili Cahit Özkan, bu konudaki eleştirileri şöyle yanıtladı:

“O âlemde hepimiz varız. Şahsımıza hakaret varsa iki yıllık değil, hatta bir yıllık süre içerisinde bile bulunabilecek bir ortam. İki yıllık hak düşürücü süreyi makul görüyoruz. Özellikle hakaret suçunun sosyal medya ve dijital mecralar üzerinden işlenmesi günümüzde çok ciddi yaygınlık kazandı. Hani 8 yıl, 10 yıl önceki hakaretin uzun yıllar askıda tehdit gibi duruyor olması da vatandaşlar açısından çok ciddi hukuk güvenliği sorunu oluşturmakta. Bazen bir kişinin 15 bin, 20 bin civarında yıllık dosyasının olduğunu görüyoruz. Bu da özellikle hakkın kötüye kullanılması olarak da öne çıkıyor. Tabii ki yargının iş yükü açısından da vatandaşlarımızın adalete erişimi açısından da sıkıntılar söz konusu olacak. Şu anda imkân olsa samanlıkta iğne arar gibi Türkiye’deki bütün uygulamalarda eylemlerin mağdurlarını failleriyle buluşturursak, Türkiye’deki mahkeme ve icra dairesi sayısını belki 10’la çarpmak gerekir.”