Tahvil Bono

Piyasalar 2025 yılını olumlu karşılıyor

Dalgalı bir yılı geride bırakan piyasalar 2025’e olumlu başlıyor. Bunda Merkez’in 22 ay sonra faiz indirimi sürecini başlatması etkili oldu. PPK’nın toplantı metinlerindeki enflasyonda düşüş öngörüleri, faiz indiriminin devam edeceği beklentisini doğurdu. Borsa İstanbul’da yükseliş, tahvil faiz oranlarında düşüş, döviz kurlarında yatay seyir hâkim. Enflasyon gelecek yıl da başrolde olmaya devam edecek. Dış piyasalar da düşünüldüğünde 2025’in, fırsatları da barındıran zor bir yıl olacağını söylemek mümkün.

Piyasalar TCMB toplantısını bekliyor

Herkes 26 Aralık’taki yılın son TCMB toplantısını ve faiz kararını bekliyor. Eğer beklendiği gibi 150 baz puanlık bir indirim gelirse, piyasalarda aşırı bir dalga ve heyecana neden olması zor. Ama yine de bir bakıma niyet beyanı gibi okunacak. 20 Ocak’ta Trump’ın göreve başlamasıyla ABD-Türkiye ilişkilerinin nasıl şekilleneceği ve Suriye konusunun yabancıların Türkiye’ye yatırım açısından bir değişime neden olup olmayacağı veya ne ölçüde olacağı yakından takip edilecek.

Piyasalarda haberler iyi

Piyasalarda iyimserlik rüzgârı esmeye devam ediyor. Borsa İstanbul’da bir ayı aşan süreçteki prim yüzde 15’i geçti. Birbiri ardına gelen haberler moralleri ve işlem hacmini yükseltti. BIST100 Endeksi ve hisseler üzerindeki atalet kalktı. Faizdeki düşüş olasılığı, şimdiye kadar mevduat gibi sabit getirili yatırım araçlarında kalan bazı tasarruf sahiplerinin alternatif arayışını hızlandırabilir.

Piyasalar enflasyonu bekliyor

Enflasyon ile mücadele kapsamında uygulanan yüksek faiz ve parasal sıkılaşma, ekonomideki büyümeyi zayıflatmış ve törpülemiş görünüyor. Merkez’in son toplantı metni, ‘26 Aralık’taki toplantıda faiz indirimi gelecek’ şeklinde algılanınca BIST100 Endeksi’nde yükseliş görüldü. Kasım ayında enflasyon düşüşü gerçekleşirse faiz indirim beklentileri güç kazanacak. Piyasa kasım enflasyonuna kilitlendi.

Borsada çıkış ‘güvercinin kanadında’

Borsa, çıkış için beklenti ve gündem ihtiyacını güvercin tondaki TCMB metninde bulmuş görünüyor. Bu beklentinin tek başına BIST100 Endeksi’ni çok yukarılara taşımasını öngörmek fazlaca iyimserlik olacak. Ancak borsadaki hareketle birlikte işlem hacmi tekrar 100 milyar TL’nin üzerine çıktı. Bu durum borsaya ilginin arttığının göstergesi olarak kabul edilebilir.

Para yeni adresini arıyor

Kur korumalı mevduattan ayrılan ciddi bir tasarruf var. Döviz kurlarının yatay seyretmesi nedeniyle uzun süredir çok düşük bir prim söz konusu. Altın fiyatları Trump’ın seçim zaferi sonrası önemli bir güç kaybına uğradı. Enflasyon sorunu ciddiyetini korusa da 2025 yılı için faiz indirim beklentileri öne çıkmaya başladı. Önümüzdeki hafta TCMB faiz kararı var. TCMB’nin bir yandan enflasyon hedefini yükseltirken diğer yandan faiz indirimi yapması beklenmiyor. Dolayısıyla bu dönemde Borsa İstanbul’a ilginin sürmesi olası.

Borsada Trump yükselişi

Uzun süredir satış baskısı altında olan BIST 100 endeksi, Trump’ın yeniden başkan seçilmesiyle birlikte hareketlendi. Trump’ın temkinli yaklaşılması gereken ‘barış getireceğim’ açıklamalarının gerçekleşmesi durumunda, Türkiye ekonomisi ve piyasaları olumlu etkilenecektir. Borsanın bu beklentiyi fiyatlamaya başladığını söylemek yerinde olacak. Ancak endekste bu yükselişin sürmesi için 9 bin 300 puan seviyesinin üzerinde kalınması gerekiyor.

Piyasalar sabır sınıyor

Borsa İstanbul’da 23 Temmuz’dan bu yana düşen bir trend var. Bir gün yükseliş, ertesi gün düşüş, öngörülemez bir görünüm hakim. Adeta sabır sınıyor. Bu ortamda hisse seçiminde kârlılık analizleri kadar bilançoların borçluluk yapısına daha yakından bakılması gereken bir süreçten geçiyoruz. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “BIST 50’deki açığa satış yasağını kaldırmayı değerlendiriyoruz” açıklaması bir tepki yükselişi getirse de borsadaki yaraya tek başına merhem olması zor.

Borsada ‘patinaj’ sürüyor

Borsanın primsizliği kısmen yerli alıcının dikkatini çekiyor ancak para girişi ve beklenti tarafı zayıf kalınca çıkış denemeleri başarılı olmuyor. Bir patinaj durumu söz konusu. Beklenti bulmakta zorlanan piyasalarda Ortadoğu kaynaklı gündemin de ağırlığı var. İsrail-Lübnan-İran arasındaki çatışma ortamının coğrafi bakımdan bölgeye çok yakın Türkiye’yi rahatsız ettiği açık. Gündeme bağlı olarak Borsa İstanbul’da da temkinli görünüm korunuyor.

Piyasa yön arayışında

BIST100 Endeksi’nde zirveden itibaren yaşanan düşüşün yüzde 20’yi geçmesi nedeniyle karamsar hava olarak tanımlanan “ayı” piyasasına teknik olarak girilmişti. Bir nevi makas değişimi gibi. Fakat cuma günü tekrar 9.000 seviyesinin üzerine çıkılmasıyla bu bölgeden çıkılmış oldu. 9.000 bu açıdan önemli. Henüz yükseliş için bir güç görülmese de jeopolitik gelişmeler, yüksek faize bağlı yatırımcı ilgisinin azalması gibi nedenlerin önemli ölçüde fiyatlara dahil olduğunu söylemek mümkün. Bu açıdan, cuma günü olduğu gibi önümüzdeki günlerde de tepki alım denemeleri görülebilir.

Borsaya para lazım

Borsada çıkış için piyasayı taşıyacak ‘beklenti’, ‘gündem’ ve ‘para girişi’ kriterlerinden beklenti ve gündem tarafında olumlu gelişmeler var. Ancak BIST100 Endeksi dış borsalardan olumsuz ayrışarak düşüş eğilimini sürdürüyor. Çünkü para girişi yok veya yeterli değil.

Piyasalara Fed morali

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) 50 puanlık faiz indirimi piyasalara moral verdi. Beklenti 25 baz puandı. Borsalarda yükseliş, tahvil faizlerinde düşüş, dolarda zayıflama, Euro’da değer kazanımı, altın ve gümüş gibi kıymetli madenler ile petrol ve emtia fiyatlarında çıkış görüldü. ABD ve Almanya borsalarında zirveler test edildi. Fed faiz indiriminin Türkiye’nin de dahil olduğu gelişen ülke piyasalarına olumlu yansıyacağına dair değerlendirmeler de gelmeye başladı.

Yabancı bonodan vazgeçmiyor

TCMB verilerine göre 29 Ağustos ile biten haftada yabancı yatırımcılar 682 milyon dolarlık tahvil bono alırken hisse senetlerinde 19 milyon dolarlık satış yaptılar. Fitch’in Türkiye’nin kredi notunu  artırması olumlu karşılanmakla birlikte piyasalar üzerindeki etkileri sınırlı kalabilir. Borsa İstanbul’da temkinli görünüm korunuyor.

Umutlar eylülde

Telafi edilen Japonya olayı dışında piyasa bozucu önemli bir haber akışı olmamasına rağmen, yabancı yatırımcıların hisse satışları, yerli yatırımcıların azalan ilgisi gibi nedenlerle ağustos ayı kayıtlara ‘kayıp ay’ olarak geçti. Ancak, eylül ayı itibarıyla farklı bir gündem söz konusu. 6 Eylül’de Fitch’den gelecek Türkiye’nin kredi notuna ilişkin haberler ve Fed’in faiz indirim sürecini başlatması borsada farklı fiyatlamalara konu olabilir.

Piyasaya beklenti lazım

Moody’s’in not artırımı geride kaldı, şimdi iç piyasaların yeni bir beklentiye ihtiyacı var. Gündem bulmakta zorlanan borsadaki düşüşün bir nedeni de kâr satışları. Öte yandan para girişlerinin azalması ve dış borsalardaki satıcılı seyir de düşüşe katkı yapıyor. Yabancı yatırımcı ise borsada bir hamle yapmak için banka bilançolarını görmek istiyor olabilir.

Sigorta sektöründe prim üretimi 400 milyar liraya yaklaştı

Sigorta sektörü ocak-haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 80,7 artışla 380 milyar 369,8 milyon liralık prim üretti.

Dikkatler Moody’s’de olacak

Olumlu haber akışları piyasada iyimserliği artırdı. Türkiye’ye sıcak para girişi devam ediyor. Şimdi dikkatler Moody’s’e çevrilmiş durumda. 19 Temmuz’da Moody’s Türkiye’nin kredi notu konusundaki görüşlerini açıklayacak. Piyasanın beklentisi, Türkiye’nin kredi notunun artması. İki kademe birden artış bekleyenler de az değil.

Enflasyondaki yavaşlama moral verdi

Son bir yıldır uygulanan ekonomik programın hedefleri gerçekleştikçe piyasanın güveni de artmaya başladı. Ekonomi yönetimi enflasyonda “Mayıs ayına kadar zirve, yılın ikinci yarısı için ise düşüş” yönlü bir takvim veriyordu. Bunun ilk adımı atıldı, temmuz ve ağustos sonrası baz etkisiyle düşüşün hız kazanması bekleniyor. Dezenflasyon sürecinin başlamış olmasının verdiği rahatlama ile piyasa bozucu olumsuz bir haber akışı olmadığı taktirde Borsa İstanbul başta olmak üzere piyasalarda olumlu etki sürebilir.

Gri liste tamam sıra Moody’s’de

FATF, Singapur’daki toplantısında Türkiye’nin gri listeden çıkarılması kararını aldı. Borsa bu gelişmeyi fiyatlamıştı. Haber sonrası “Beklenti bitti” satışları geldi ama orta-uzun dönemde olumlu etkileri sürecek. Enflasyonda yeni bir süreç başlıyor. Düşüşün ikna edici olması için aylık yüzde 2’nin altını görmek piyasalara moral verebilir.

Borsanın gözü yine zirvede

Dış piyasalardaki olumlu seyir, 28 Haziran’da Singapur’daki toplantıda Türkiye’nin ‘gri liste’deki durumunun görüşülecek olması, haziran sonrası enflasyonda düşüş öngörüsü borsadaki çıkışın ana nedenleri oldu. Yatırımcıların dikkati BIST100 Endeksi’ndeki zirve seviyesine çevrilmiş durumda. Güç denemesi o noktada ortaya çıkacak. Singapur’dan iyi haberler gelirse borsa zirve kırmak için iyi bir neden bulabilir.

Borsa bayrama umutlu giriyor

Şimşek’in taslak vergi çalışmasının ertelendiğini açıklamasının da katkısıyla borsada tepki alımları ivme kazandı. Ancak halen son zirve yakalanmş değil. Verginin ertelenmesi tek başına piyasayı taşıyacak bir haber olarak görülmemeli. Beklenti boşluğunu ise 28 Haziran’da gündeme gelecek olan Türkiye’nin gri listeden çıkması doldurabilir. Eğer çıkarsa borsa bayramı uzatır.

Avrupa faiz indirimini başlattı

Avrupa Merkez Bankası (ECB) 5 yıl sonra 25 baz puan ile faiz indirim sürecini başlattı ve faizi yüzde 4.25’e çekti. Şimdi faizi gevşeterek ekonomiye bir anlamda soluk vermek amaçlanıyor. ECB’nin temmuzda faizi sabit tutacağı, eylülde tekrar indirime gidebileceği öngörüleri öne çıkmış durumda. Temkinli duruş hâlâ var. Piyasalara etkileri zayıf kalsa da öncü merkez bankalarından birinin faiz indirim sürecini başlatmış olması olumlu bir gelişme. En büyük ticaret ortağımız olan Euro Bölgesi’nde, faizdeki düşüşle sağlanacak ekonomik canlılık, Türk ekonomisine orta ve uzun dönem olumlu yansıma gösterebilir.

Piyasalara beklenti lazım

Piyasaların beklenti ihtiyacı sürüyor. Borsada kâr satışları derinlik kazanırken çıkışın devamı için olumlu fiyatlamaya konu olabilecek yeni bir gündem ve beklenti gerekecek. Dış piyasalarda ise Avrupa Merkez Bankası faiz kararına odaklanacak. Faiz indirim sürecinin bu toplantıda başlaması bekleniyor. ABD Merkez Bankası için bu aşamada faiz indiriminin başlaması takvim olarak uzak görünüyor. Yarın TÜİK tarafından açıklanacak mayıs ayı enflasyon verisinde ise önemli bir viraja yaklaşıldı. Ekonomi yönetimi mali programda enflasyonda mayıs ayına kadar zirve, haziran sonrası düşüş öngörmüştü.

Borsada çıkışa mola

Borsa İstanbul’da çıkış rallisi kâr satışlarıyla karşılaştı. Satışlar sakindi ve teknik düzeltme boyutunda kaldı. Bir yandan enflasyon muhasabesi uygulamasının bilanço açıklamalarını aksatması bir yandan da bilanço kârlarının genel olarak beklentilerin altında gelmesi bazı lokomotif hisselerde satışa neden oldu. TCMB’nin ek sıkılaştırma kararıyla da piyasalardan 600-700 milyar TL’lik likidite çekilmesi bekleniyor.

Yabancı bonoya koştu

Geçen hafta yabancı yatırımcılar tahvil bonoda haftalık bazda 2.832 milyon dolar, hisse senetlerinde ise 84.7 milyon dolarlık alım yaptılar. Yüksek faize bağlı olarak özellikle tahvil bonodaki alım haftalık bazda 2013 yılından bu yana en yüksek rakamdı. Son üç haftalık tahvil bono alımı 4.2 milyar dolar oldu. Son iki haftada hisse senetlerindeki alım tutarı ise 393 milyon dolara ulaştı. Türkiye’nin gri listeden çıkması yönündeki beklentiler gerçekleşirse piyasadaki iyimser tutum daha da güçlenecek.

Beklentiler iyileşiyor

Borsa İstanbul’da kâr satışlarına bağlı yorgunluk emareleri görülse de çıkış hareketi sürüyor. Döviz kurları ve tahvil faiz oranında gerileme söz konusu. Yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yönelik portföy yatırımları sürüyor. İleriye yönelik beklentiler de iyileşmeye başladı. CDS’teki düşüş, notlardaki artış gibi tüm bu olumlu gelişmelerin arkasında ise ekonomik programa olan güven var.

Borsa yükseldikçe güçleniyor

Borsa İstanbul’daki yükselişte yabancı yatırımcılara yerlilerin de katıldıkları anlaşılıyor. BIST100 Endeksi’nde kâr satışlarına bağlı geri çekilmeler derinleşmeden alımların gelmesi ise yükseliş trendinin gücünü gösteriyor. Yani yükseldikçe güç kazanan bir borsa söz konusu. Psikolojik direnç noktası 10.000 seviyesinin üzerine yerleşen BIST100’de yılbaşından bu yana prim yüzde 37’yi aştı. “Prim var ama yükseklik korkusu yok” algısı güçleniyor.

Piyasa dostu ekonomik programdaki kararlılık etkili... Yabancı alımları sürüyor

Doğrudan yatırımlarda olmasa da sıcak para yönünden yabancı ilgisi devam ediyor. TCMB verilerine göre, 12 Nisan ile biten haftada yabancı yatırımcılar; hisse senetlerinde 160 milyon dolar, tahvil bonoda 38.2 milyon dolar alım yaptı. Hisse senetlerinde dört haftadır devam eden alımların toplamı 1.2 milyar doları buldu. Yerli yatırımcıların ise yüksek faiz nedeniyle borsaya ilgisinin fazla olduğunu söylemek bu aşamada zor.