×
Küçük yaşta bir turnuvada maçı kaybedince raketi fırlatıyor. Raket kırılıyor.
Babası yanına geliyor. “Kızım haftaya maçın yok mu?” diye soruyor.
İpek de var diyor. “Eee, raketin kırıldı. Nasıl oynayacaksınız?”
Bu soruda çok önemli bir mesaj olduğunu İpek yıllar sonra anlıyor. Nedir bu önemli mesaj?
DAVRANIŞ MEŞRULAŞIR
Annenin tüm uyarılarına rağmen çocuk ödevini yapmıyor. Anne de tehdit ediyor.
“Ödevini yapmazsan, bugün bilgisayarla oynayamazsın.”
Çocuk ödevini yapmıyor. Bilgisayarla da oynamıyor. Ödev yapmamak meşrulaşıyor.
Dershaneler kaldırılmalı mı? Hayır.
Nasıl mı?
Aslında siyasi bir karar için pedogojik bir analiz yapmak aptallık ama arada aptallıklar yapmak lazım sanırım.
SOSYAL DEĞİŞİM
Türkiye’deki en büyük sorun sosyal değişimin yönetilememesi.
Sosyal değişimler, yapısal değişiklikmiş gibi ele alınıyor.
Dershanelerin kaldırılması sosyal bir değişimdir ve bu şekilde ele alınmalıdır.
“Çoğu çocukta ilaçlarla sonuç alıyoruz.” diyerek ekleme de yaptı.
Hiperaktivite gerçekten sorun mudur? Tedavi edince, gerçekte neyi tedavi etmiş oluyoruz?
HİPERAKTİVİTENİN FARKI
Seattle Üniversitesi’nden Prof. Shyril O’Steen, Trinidad Nehri’nden farklı süs balıklarını topluyor.
Balıkların bazıları nehrin sığ, bazıları aynı nehrin derin sularından.
Sonra bunlar tek tek büyük avcı balıklarla beraber bir akvaryumu koyuyor.
Sığ sulardan alınanlar hemen büyük balıklara av olurken, derin sulardan alınanlar kolayca kaçabiliyor. Çoğu avlanmaktan kurtuluyor.
Peki, neden derin sulardan alınanlar hemen yem olmuyor?
Siz de merak edersiniz. Bu kadar yakınken, neden durdu?
Puma aslında çok ince bir hesap yapmaktadır. Avını yedikten sonra kazanacağı enerji, daha fazla koşmak için harcayacağı enerjiye değmeyecektir. Onun için koşmayı bırakır.
Buna da “aptal puma sendromu” denir.
Bu sendrom göstermektedir ki, doğadaki hiçbir canlı enerjisini boşuna harcamaz.
O zaman neden çocuklar, görünen bir yarar olmamasına rağmen, oyun oynayarak enerjilerini boşa harcamaktadır?
Yoksa oyun çocuğun hayatında kritik bir rol mü oynamaktadır?
TÜRLER VE OYUN
Hangi canlılar oyun oynuyor diye baktığımızda karşımıza ilginç bilgiler çıkıyor.
Acaba hangi çocuk başarılı olur? Hangisi liderlik yapar? Bir çocuğun başarılı olup olmayacağını önceden kestirebilir miyiz?
Başarıyı belirleyen çok etken var ama ana etken her zaman motivasyon.
Yani, çocuk başarılı olmak istiyor mu? İstiyorsa, neden? Başarılı olmak isteyen çocuk hırslı oluyor. Hırsı yaratan dört ana motivasyon türü var.
İLİŞKİ İHTİYACI
Motivasyon kaynağı onaylanmak olabilir.
Bu kişiler için asıl amaç ilişkilerini iyi tutmak. Çatışmayı sevmezler. Yalnız kalma korkuları vardır. Aidiyet hissetme ihtiyaçları yüksektir.
MÜKEMMELLİK İHTİYACI
Bu kişilerin asıl motivasyon kaynağı bir işi en iyi yapmaktır. Kendilerine hedef koyarlar ve en iyisini yaparlar. Çok çalışırlar. Çok disiplinlidirler.
Öğretmen Birinci Dünya Savaşı’nın sebeplerini ve sonuçlarını anlatıyor.
Hem de mükemmel anlatıyor. Çocuklar hayranlıkla dinliyor. Ben de dersi gözlemliyorum. Anlatırken sorular da soruyor.
DÜŞÜNDÜRMEYEN SORULAR
İtilaf devletleri hangileri? Osmanlı hangi cephelerde savaştı?
Hangisi savaşın en önemli sebebi? Osmanlı nasıl savaşa girdi?
Çocuklar da takır takır yanıtlıyor.
Ama bu sorular çocuklara düşünmeyi ne kadar öğretiyor? Çocukların bilmesi gerekenler bunlar mı?
DÜŞÜNDÜREN SORULAR
Heyecanlanması ve sürüye saldırması beklenirken, o istifini çok da bozmuyor.
Sadece sürüye doğru yavaş yavaş yürümeye başlıyor.
Avına daha da yaklaşıyor. Neredeyse 30 metre uzaklıkta.
Dünyanın en hızlı koşan hayvanı olan ve 3 saniyede 96 km hıza ulaşan bu çita, neden hala ceylanlara saldırmıyor?
Bu kadar yaklaşmışken, neden hala sakin?
İNANILMAZ PLAN
Aslında çitanın bildiği çok önemli bir şey var.
Eğer avına 30 metre kadar yaklaşmadan saldırırsa, avını yakalaması çok zor. Ancak 30 metre kadar yaklaşınca, o zaman heyecanlanıyor ve enerjisini toplayıp, tüm gücüyle saldırıyor. Başarıya ulaşıyor.
İnsanları hangi özelliğine göre sıralarsa sıralasın (boy, yaş gibi), aşağıdaki şekilde olduğu gibi ortaya her zaman normal ya da ona yakın bir dağılım (çan eğrisi) çıkıyor.
Kaynak: www.biltek.tubitak.gov.tr
Örneğin, dünyadaki tüm insanları boylarına göre sıralarsak, insanların %0.13’ü 2.20’nin üzerinde. Ortalama boy 1.67 ile 1.77 arası değişiyor. Yani insanların yaklaşık % 68.26’sı ortalama boya sahip. (Ülke farkları var tabii ki.)
Bunun eğitimle ne ilgisi var? Çok. Nasıl mı?
KİMLER BASKETBOLCU OLUR?
Dünya boy ortalamasına bakıldığında, boyu 2.20’nin üzerinde olan insanların %17’si NBA’ de oynuyor. Büyük bir oran. Neden?