Dershaneler kapatılmalı mı?

Dershaneler kaldırılmalı mı? Hayır.

Nasıl mı?

Aslında siyasi bir karar için pedogojik bir analiz yapmak aptallık ama arada aptallıklar yapmak lazım sanırım.

SOSYAL DEĞİŞİM

Türkiye’deki en büyük sorun sosyal değişimin yönetilememesi.
Sosyal değişimler, yapısal değişiklikmiş gibi ele alınıyor.
Dershanelerin kaldırılması sosyal bir değişimdir ve bu şekilde ele alınmalıdır.
Sosyal değişimden kastım şu: dershaneler durduk yere ortaya çıkmadı. Temel eğitim sorunlarına çözüm olarak ortaya çıktı.

Nedir bu sosyal sorunlar?

EĞİTİMDE REKABET

Birincisi şu: 1.7 milyona yakın öğrenci sınava giriyor ve yaklaşık 700.000 kişi yerleştiriliyor. Üniversiteleşme sorunu, yarış doğuruyor. Bu yarışta da insanlar bir adım öne geçmek istiyor. Dershaneler bu ihtiyacı karşılamaya çalışıyor.

KALİTE SORUNU

İkinci sorun devlet okullarının kalitesinin düşük olması.
Aslında devlet diyor ki, “Ben kendi okullarımda öğrencileri sınava hazırlayamıyorum. Sen hazırla!”

Kalite yüksek olsa, yani çocuklar okuldaki eğitimle sınava hazırlandığını düşünse, dershaneye ihtiyaç kalmayacak.

(Çocukların rapor alıp okula gitmeyip dershaneye gitmesine izin vererek de okullar bonus olarak sahtekarlığı da öğretiyor ama o ayrı konu.)

SINAVIN YAPISI

Üçüncü sorun sınavın yapısı. Sınavları bir değerlendirme sistemi olarak gördüğümüz zaman, sınavlara karşı değilim.

Ben bir doktora gidiyorsam, o doktorun yetkinliğinin en iyi şekilde değerlendirilmiş olmasını isterim.

Ama bizim sınavlar ezberi ölçüyor. Eleştirel düşünme ya da akıl yürütmeyi ölçmüyor. Bu durumda dershaneler müfredatın yanısıra, test çözmeyi öğretiyor. Çocuk, okul ile sınavı apayrı olgular olarak görürken, dershane ile sınavı daha çok bağdaştırıyor.

KARİYER PLANLAMASI

Öğrencilerin üniversiteye bakış açıcısı çok kısıtlı. Üniversiteleri sadece meslek kazandırma kurumları olarak görüyor. Durum böyle olunca, kariyer planlama çok önem kazanıyor.

Dershaneler kariyer yönlendirmesini yaptığı için çocuk dershaneyi önemsiyor.

HEDEF KAYMASI

Okulda öğretmenin çok özgürlüğü yok. Ona yüklenen misyon müfredatı bitirmek. Müfredatın hedefi ile sınavın hedefi örtüşmüyor her zaman. Hedef kayması yaşanıyor.

Dershaneler özel. Hedef, sistem ve müfredat bütünleşmiş durumda. Çocuk bunu avantaj olarak görüyor.

DERSHANELER DOĞUYOR

Bu sosyal sorunlar dershaneleri doğuruyor.
Yani dershane, bir savunma mekanizması. Yarayan kana için bir yara bandı.

Bu bağlamda dershanelerin kaldırılması, insanların savunma mekanizmasını ortadan kaldırmak anlamına geliyor. Yara bandı kaldırılırsa, yara kanar.

Bu bağlamda yapılması gereken yara bandını kaldırmak değil, yarayı kurutmaktır. Yarayı kurutmadan yara bandı kaldırılırsa, hasta ölür.

DERSHANELER DOĞAL OLARAK KALKAR

Dershaneler kaldırılmalı mı? Hayır

Ama devlet, dershaneleri ortaya çıkaran yukarıda sıraladığım temel sorunları ortadan kaldırmalı ve okulların kalitesini artırmalıdır.

Bu durumda dershaneler zaten doğal olarak ortadan kalkacaktır.

Şunu unutmayalım eğitim, siyasi çekişmelere alet olursa taraflardan biri kazanır, ama bu arada bir nesil kaybolur.

www.twitter.com/ozgurbolat