Aysel Alp

9 kişinin yaşamını yitirdiği İliç maden kazasında bakanlığınca verilen izinlerle sorumluluğu olduğu eleştirilerine ise Bakan Kurum, özetle şöyle yanıt verdi:

“Türkiye bir hukuk devletidir. Attığımız tüm adımlar kanunla atılır. Bu işletmenin kurulması esnasında ilgili tüm kurumlardan görüşler alınmış, 22 farklı kurumdan. Hepsi olumlu. Bakanlığımız bu kurumlardan gelen izinler doğrultusunda bir ÇED raporu düzenlenmiş. Biz bu işletmenin çevre mevzuatına uygun iş yapıp yapmadığını 135 kez incelemişiz, 135 kez ve en üst sınırdan idari para cezasını uygulayan benim, işletmeyi kapatan benim. Hukuk inceliyor, değerlendirilecektir, karar verecektir; verilecek karar doğrultusunda da kimin sorumluluğu var, kimin problemi var, kim yanlış bir işlem yapmış hesabını da verecektir.”

MİT’TEN BTK’YA

Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi’nde gerçekleşecek 17. Uluslararası Bilgi Güvenliği ve Kriptoloji Konferansı’nın (ISCTÜRKİYE 2024) açılışına ilgili bakanlar; siber dayanıklılık ve olgunluk oturumlarına BTK Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu, Milli İstihbarat Akademisi Başkanı Prof. Dr. Talha Köse, Haberleşme Genel Müdürü Aysel Kandemir ile ASELSAN, STM, Turkcell, Vadafone, Türk Telekom’un üst düzey yöneticileri katılacak. İkinci gün ise ağ güvenliği, blokzincir, kriptografi başlıkları ele alınırken, öğrenci oturumunda üniversite öğrencileri projelerini sunacak.

BEKA MESELESİ

Bilgi Güvenliği Derneği Başkanı Prof. Mustafa Altay, Türkiye’nin siber dayanıklılıkta dünyada 23’üncü sırada olduğunu belirterek şunları söyledi: “Bu yıl iki önemli olay yaşandı, birincisi Mikrosoft kesintisiydi ki bununla dünyaya ‘Windows’u kaldırdığımızda hiçbir işlem yapılamaz hale gelir, bankalar çalışmaz, uçaklar kalkmaz, ameliyatlar yapılamaz’ yani ‘biz istesek bir siber saldırıyla, teknolojik güçle tüm dünyayı istediğimiz gibi yönetebiliriz, yönlendirebiliriz, etkisiz hale getirebiliriz kısaca istersek dünyayı taş devrine döndürebiliriz’ mesajı verildi. İkincisi İsrail’in Hamas yöneticilerine yönelik saldırısıydı ki bununla da ‘her kimi, nerede istersek -makamında, yatağında- vurabiliriz’ denildi. Bu iki olayla bir kez daha anlıyoruz ki artık kimse tankla tüfekle topla savaşmıyor, dünyanın bir ucunda oturup diğer ucunu vuruyor. İşte Türkiye bu yeni dünya düzeninde var olmak istiyorsa, devlet millet olarak bağımsızlığımızı sürdürmek istiyorsak siber dayanıklılığımızı artırmak, siber ordumuzu bir an önce kurmak, yerli ve milli teknolojilerimizi çözümlerimizi kurup, geliştirmek zorundayız. Bu bir beka meselesidir, gelecek meselesidir. Türkiye Siber Güvenlik Yasası’nı bir an önce çıkarmalıdır.”

Ciner Holding’in 20 yıllığına işletme hakkını aldığı ve 2020 yılında devlete iade ettiği santralın yeniden özelleştirilmesi için 2021’de Cumhurbaşkanlığı kararı yayımlanmıştı. Son teklif verme süresi 4 Aralık’ta dolacak olan ihalenin şartnamesi 200 bin TL, ihaleye girebilmek için ödenmesi gereken teminat tutarı ise 150 milyon TL olarak belirlendi.

KAPALI TEKLİFTEN AÇIK ARTIRMAYA

ÖİB’in dün yayımladığı ilanda Çayırhan Termik Santralı, Çayırhan Linyit İşletmesi tarafından kullanılan taşınırlar ve taşınmazlar ile Elektrik Üretim A.Ş. adına kayıtlı bulunan maden ruhsatları ve bu ruhsatların kapsadığı maden sahalarının bir bütün halinde (Çayırhan Termik Santrali) özelleştirileceği duyuruldu. İhalenin ilk olarak kapalı zarfla teklif almak ve görüşmeler yapmak suretiyle ‘pazarlık’ usulüyle başlayacağı belirtildi. Ardından pazarlık görüşmeleri devam eden teklif sahiplerinin katılımıyla ‘açık artırma’ yapılacağı vurgulandı.

BİR YIL İÇİNDE BİTECEK

2021 yılında yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararında santralın özelleştirilmesinde tüm işlemlerin 31 Aralık 2025 tarihine kadar tamamlanması hükmü bulunuyor. 1987 yılında üretime başlayan ve 620 mw gücünde 4 ünitesi bulunan Çayırhan, linyit kömürüne dayalı elektrik üreten termik santrallar arasında yer alıyor.

Dört hafta sürecek eğitimlerin ardından yapılacak sınavda başarılı olanlar üç yıl süreyle küresel çapta geçerli sertifika alacak.

BİR AYDA SERTİFİKA

Program kapsamında ilk olarak çevrimiçi dersler, ardından yüz yüze eğitim ve son olarak da sınavda başarılı olanlar, bulut bilişim alanında küresel çapta 3 yıl geçerliliği olan sertifika almaya hak kazanacak. Programa üniversitelerin bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik bölümlerinden 31 Aralık 2021 öncesinde mezun olan tüm kadınlar başvurabilecek. Eğitimin ilk aşaması 15 Eylül’de Kayseri Abdullah Gül Üniversitesi, İzmir Ege Üniversitesi ve Elazığ Fırat Üniversitesi’nde başlayacak. Bu üniversitelerde toplam 75 katılımcıya hibrit eğitimler verilecek ve yüz yüze sınavlar gerçekleştirilecek.

İkinci aşama 1-15 Ekim tarihleri arasında Erzurum Atatürk Üniversitesi, Ankara OSTİM Teknik Üniversitesi ve Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde düzenlenecek. Son aşama ise 16-30 Ekim tarihleri arasında Adana Alpaslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi ve Antalya Akdeniz Üniversitesi’nde gerçekleştirilecek.

Türkiye Bilişim Derneği (TBD) Başkanı Rahmi Aktepe,  Huawei Cloud Sertifika Programıyla binlerce kadın bilişimciye ulaşmayı hedeflediklerini; Türk kadınlarını bilişim alanında küresel ölçekte rekabetçi hale getirmek istediklerini vurguladı. Huawei Türkiye Kamu ve Kurumsal İlişkiler Direktörü Ömer Faruk Şahin ise, Huawei Türkiye olarak 22 yıldır dijital ve yeşil dönüşümüne katkıda bulunduklarına dikkat çekti ve bu teknolojileri geliştirecek genç yeteneklere yatırım yaptıklarını ifade etti.

SOSYAL medya platformlarına dadanan dolandırıcılar, market zincirlerinin isimlerini kullanarak ‘çok uygun fiyatlı ürün’ reklamlarıyla kandırıyor. Marketten ucuza motosiklet, klima, telefon aldığını sanıp ardından dolandırıldığını anlayan tüketici, para henüz çekilmemişken, provizyondayken, bankasına koştuğunda ‘onay kodunu girmişsiniz yapacağımız bir şey yok’ yanıtıyla şok oluyor. Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Bankacılık Komisyonu Başkanı Hüseyin Ölmez, son zamanlarda sosyal medya üzerinden yapılan sahte reklamlar nedeniyle dolandırıcılığın arttığını belirterek “Bankalar 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu 12.maddesine göre 24 saat içinde kendisine bildirimde bulunan vatandaşın işlemini iptal etmek zorunda, bunu yapmayan bankayı şikayet edin” dedi.

Muğla Marmaris’te meydana gelen olayda düşük maaşla bir lokantada çalışan kadın, sosyal medyada ulusal bir zincir marketin 10 bin liralık klima reklamını görüp çocuklarına almak istedi. Reklamdaki linki tıklayıp, kredi kartı bilgilerini ve cep telefonuna gönderilen onay kodunu girdi. Ancak ‘kodu alamadık, yeniden gönderir misiniz’ mesajı üzerine yeni bir onay kodu gönderdi. İşlemin tamamlanmasının ardından peş peşe gelen mesajlardan şüphelenip, internet bankacılığından kontrol ettiğinde kendisinden iki klima parası çekildiğini görüp, dolandırıldığını anladı.

LİNKE TIKLADI 20 BİN LİRASI GİTTİ

Vakit kaybetmeden bankasının müşteri hizmetlerini arayıp, güvenliği gereği tüm konuşmaları kayıt altına alınan kadın, dolandırıldığını belirterek, provizyonda görünen 20 bin liralık iki harcamanın dolandırıcılara ödenmemesini istedi. Ancak aldığı yanıt, “İşlemi iptal edemeyiz, iki kere onay kodu girmişsiniz” şeklinde oldu. Bankanın Marmaris  şubesine giden mağdur kadın itirazlasını, “Beni tanıyorsunuz, bir emekçiyim, günde 11 saat çalışıyorum. Şimdi benim emeğimi dolandırıcılara mı vereceksiniz” diye sıraladı. Ancak, “prosedür böyle” yanıtını aldı. Ertesi gün kart bilgilerinden paranın iki ayrı yerden, Trendyol ve İyzico’dan çekildiğini gördü. Trendyol’u aradı, “Ne yazık ki biz kargoyu teslim ettik. Ama siz savcılığa başvurun, isim, adres bilgileri bizde var, polise verebiliriz” yanıtını aldı. Bunun üzerine savcılığa gitti.

‘BANKALAR İPTAL ETMEK ZORUNDA’

TÜKONFED Bankacılık Komisyonu Başkanı Hüseyin Ölmez, söz konusu olayda bankanın iki kere hatalı olduğuna dikkat çekti. Öncelikle 5464 sayılı yasanın kartın haksız kullanımı ve sigortalanması başlığını taşıyan 12.maddesini anımsatan Ölmez, kredi kartı sahibinin kastına ve ağır ihmaline dayanmayan hukuka aykırı para çekimlerinin, 24 saat içinde yani provizyon süresince, bankaya bildirilmesi halinde işlemin durdurulması gerektiğini söyledi. Bankanın para daha dolandırıcının hesabına geçmeden iade yapmakla yükümlü olduğunu vurgulayan Ölmez, “Banka uluslararası kredi kartları sözleşmeleri kuralına göre de hatalı. Master, visa kart gibi uluslararası kart sözleşmelerinde alınan bir malın, 15 gün içinde alıcıya teslim edilmemesi halinde banka, bedelinin kredi kartına iadesiyle yükümlü” dedi.

‘TÜKETİCİ MAHKEMESİNE BAŞVURUN’

Yurdun birçok bölgesinde eşzamanlı çıkan yangınlar binlerce hektarlık ormanı yakarken yerleşim yerlerini de tehdit etti. İzmir’in Karşıyaka ilçesindeki Yamanlar Dağı’nda perşembe gecesi yükselen alevler rüzgârın etkisiyle yayılıp yerleşim yerlerine kadar ulaştı. Dördüncü günde kontrol altına alınan yangında 17 ev yandı.

EVLER ORMANIN İÇİNE GİRMİŞ

İzmir’deki çarpık kentleşmenin en büyük sonuçlarından birinin Karşıyaka’da çıkan yangında görüldüğünü dile getiren Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, büyük faciadan nasıl dönüldüğünü ve alınması gereken önlemleri şöyle anlattı:

“Karşıyaka, Yamanlar’da tehlike ucundan döndü. 17 bina yandı ama kuvvetli rüzgâr güneye doğru devam etseydi Karşıyaka’nın tutuşması engellenemezdi, şehir yangına teslim olabilirdi. İzmir’de yerleşim yerleri ormanın içine girmiş durumda. Ormanlık alanlarla yerleşim yerlerinin arasındaki mesafe açılmalı.

100 METRE MESAFE OLMALI

Yerleşim yerleri ile ormanlık alanlar arasında en az 100 metre mesafe olmalı. Bu 100 metre mesafe içine de yangın boruları döşenmeli, su vanaları takılmalı. Herhangi bir yangında itfaiyenin gelmesi beklenmeden vanalardan su basılmalı ki yangın yerleşim yerlerine yaklaşmasın. Şehir plancıları tarafından 20 yıl sonra İzmir’in olası yerleşim yerlerinin şimdiden belirlenmesi, şehir planlamasının afet tehlikesi düşünerek yapılması gerekiyor. Şehir ormanlık alanlardan uzak olmalı, aradaki mesafeye savunma vanaları konulmalı. Önlem baştan alınmalı. Ormanlar ortak miras. Yangında can kaybımız yok diyorlar, nasıl can kaybımız yok? Canlı deyince insan diye algılanıyor. Binlerce ağacın, hayvanın can kaybı var. Çok can kaybımız var, ekosistemi kaybediyoruz. Büyük bir ekosistem var ve bu ekosistemi yakan insanların cezası para olmamalı.”

Toplantının açılışında konuşan TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı, AK Parti Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman, sansüre karşı olduklarını ancak gerçek hayatta suç olanın dijital dünyada da suç olduğunu belirterek sözlerini özetle şöyle sürdürdü:

‘SANSÜRE KARŞIYIZ’

“Dijitale sahip olan geleceğe sahip olur. Dijitalleşme gündemi siyaset üstü bir konudur. Bu mesele iktidar muhalefet gerilimine kurban edilemeyecek kadar önemlidir ve Türkiye’nin geleceğidir. Adana Mahkemesi’nin verdiği karara hepimiz uymak zorundayız. Türkiye Cumhuriyeti Devleti bir hukuk devletidir. Bizim dijital mecralara hep söylediğimiz şudur: Berlin’de, Paris’te, Londra’da, Washington’da, Viyana’da hangi hukuka uyuyorsanız o ülkenin yasalarına ne derece saygı gösteriyorsanız Türkiye’de de buna uymak zorundasınız. Kendini yasamanın, yargının üzerinde gören anlayışı asla kabul etmiyoruz. Kendini ulus devletlerin ve demokrasinin üzerinde gören, yeni bir din ve ideoloji vaat etme durumunda olan, ulusaşırı dijital ağların kendilerini dokunulmaz olarak görmelerini onaylamayız. TikTok meselesi çok konuşuldu. Kesinlikle sansüre karşıyız. Fakat Türkiye Cumhuriyeti devletini sokakta bulmadık ve kendini yasamanın üzerinde gören anlayışı asla kabul etmiyoruz” dedi.

CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan ise öncelikle Türkiye’nin koyduğu kurallara mutlaka uyulmasını istediklerini ancak iktidarın siyaset yapma anlayışında bir tahammülsüzlük olduğunu söyledi.

Oyun bağımlısı Arda Küçükyetim, 5 kişiyi bıçaklamıştı.

‘ORMAN VİLLALARLA DOLACAK’

Büyükşehir yasasıyla Darlık köyünün işgallerle betona gömüldüğünü, son kararın da bunları legal hale getirdiğini kaydeden Türkiye Ormancılar Derneği (TOD) Başkanı Hüsrev Özkara, aynı sorunun Ömerli Barajı nedeniyle Esenceli köyünün taşınmasıyla yaşanacağını söyledi. Kararla Esenceli’nin en verimli Şile ormanlarının ortasına taşınacağını, 16 hektara yapılacak konut, elektrik, su, doğalgaz hatları için ormanın kesileceğini öngören Özkara, “Ormanın içine dinamit koymak anlamına gelen bu karar hem kanunlara hem Anayasa’ya aykırı. Yürütmenin durdurulması ve iptali için dava açıyoruz” dedi.

Hüsrev Özkara, köylerin orman bölgesine değil, askeriyenin boşalttığı alanlara taşınması önerisinde bulundu.

TÜRKİYE’de 2023’te otobüs kazalarında ölen kişi sayısı 2022 yılına göre yüzde 55 oranında artarak 148’den 230’a yükseldi. Türkiye’de otobüslerde hız sınırlayıcı sistemlerin 20 yıldır zorunlu olduğunu ama merdivenaltı atölyelerde bunların devre dışı bırakıldığını anlatan Trafik Kazalarını Önleme Derneği Başkan Yardımcısı, trafik güvenliği uzmanı, makine yüksek mühendisi Alpay Lök, ofisinin yanındaki otobüs tamircisinde çektiği bir fotoğrafı paylaştı. Lök, yerde bir mukavva, üzerinde katlanmış bir battaniye ile iki yastığın olduğu fotoğraf için “Bu şartlarda uyuyan sürücü ne kadar dinlenebilir? Günlük uykusunu otelde ya da evinde uyumalıdır. Otobüsün içinde, bagajında değil. Yerde mukavva üzerinde hiç değil” dedi.

Lök şunları söyledi: “Araç muayenesinde bu görülüyor ve ‘hafif kusur’ sayılıyor. Oysa ‘ağır kusur’ sayılmalı. Ankara’daki kazada aracın hızı yüksek gibi, şoförün de uyuduğu tahmin ediliyor. Hız sınırlayıcılar devre dışı bırakılmış mı? Mesela kritik hatlara 2016 ve üzeri model otobüsler zorunlu kılınmalı. 2016 ve üzeri modellerde güvenlik sistemi üst düzeyde oluyor. Kazadaki araç 2016 model ve üzeri bir otobüs olsaydı ve hız kesici, gelişmiş fren sistemleri devre dışı bırakılmamış olsaydı şoför uyusa bile otobüs kendisi fren yapardı ve bu kaza olmazdı.”

Alpay Lök

HIZ VE UYKUSUZLUK SORUNU

Lök, otobüs yolculuğunda hedefin ‘sıfır ölüm’ olması gerektiğini vurgularken alınması gereken önlemleri 6 maddede şöyle sıraladı:

“1- Otobüslerde fabrika çıkışı takılı ve 100km/h hıza ayarlı, hız sınırlayıcı donanımların ve elektronik denetim sistemlerinin (ADAS, AEBS, ESP, AdBlue, takograf) merdivenaltı atölyelerde sabunlama ve iptalleri önlenmeli. Merdivenaltı tamirhanelerde hız sınırlayıcılar devre dışı bırakılıyor. Böylece otobüslerin hızları 150-160 km/h’e çıkabilir duruma getiriliyor ki şoförler mesai süreleri içinde daha fazla sayıda sefer yapabilsin. Buna ağır cezalar getirilmeli ve araç muayenesinde ‘hafif kusur’ değil, ‘ağır kusur’ sayılmalı. 2- Sürücü takograflarının değişimi önlenerek, mevzuattaki mesai süreleri ve izin kurallarına uyumları sağlanmalı. 3- Sürücüler günlük uyumalarını, haftalık izinlerini otobüs bagajında değil, evlerinde ya da otel odasında yapmalı. 4- Araç muayenesi AB seviyesinde (2014/45/EC) olmalı ve arıza tespit cihazı (OBD) kullanılmalı. 5- Şehirlerarası otobüsler Almanya’da uygulandığı gibi, üçü sökme/takmalı ek muayene (SP) olmak üzere, yılda dört kez muayene edilmeli. 5- Yolculara emniyet kemeri zorunluluğu takip edilmeli. 6- Kışın otobüslerin tüm tekerlerinde üç tepeli dağ içinde kar tanesi (3pmsf) logosu olan kış lastiği zorunlu olmalı.

BİLİRKİŞİ UYARDI: SÜRÜCÜNÜN SON 28 GÜN VERİLERİ İNCELENMELİ

- MAHKEMELERDE bilirkişi olarak da görev yapan, elektronik mühendisi, takograf uzmanı Bilal Yeşil, Ankara’daki kazanın nedeninin anlaşılması için sürücü kartı olan takograf verilerinin 28 günlük kaydının çıkarılması gerektiğini söyledi. Yeşil, “Bu sürücü en son ne zaman dinlendi? Dinlenmesi yeterli miydi? Belki o hafta dinlendi ama önceki haftalarda dinlenmedi ve birikmiş yorgunluğu vardı. Bu nedenle son birkaç güne değil, 28 günlük takograf kaydına bakılmalı. Sürücü yorgunsa yoldaki ve çevredeki riskleri değerlendiremez. Ya da çok hızlıdır, görmüştür ama kaçınamamıştır. Takograf verileri indirilerek analizi gerekir” dedi.

TİCARET Bakanlığı, son dönemde internet üzerinden yapılan yurtdışı alışverişleri durdurmak üzere sert fren yaptı. Resmi Gazetede yayımlanan kararla yurtdışından posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gümrüksüz alışveriş yapma sınırı 150 Euro’dan (5 bin 400 TL) 30 Euro’ya (bin 80 TL) düşürüldü. Söz konusu limitler dahilinde ürünlerden alınacak vergi miktarı da AB ülkeleri için yüzde 50, diğer ülkeler için yüzde 100 oranında artırıldı. Böylece gençlerin en çok tercih ettiği ve yurtiçinde ‘pahalı’ olan marka spor ayakkabılar başta olmak üzere birçok ürün için fiyat avantajı bitmiş oldu. Bir başka ifadeyle TEMU, Amazon, Shein gibi sitelerden alışveriş devri büyük ölçüde kapandı. Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın Kayseri’den işaretini verdiği kararın Çinli TEMU ve ABD’li Amazon’u durdurmak için alındığı yorumları yapıldı. 

Dünkü kararla posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla yurtdışından alışverişe iki sert önlem geldi.

Bunlardan birincisi vergisiz alışveriş sınırı yüzde 80 oranında düşürüldü. Yani 150 Euro’dan (5400 TL) 30 Euro’ya indirildi. İkincisi siparişler AB ülkelerinden geliyorsa bunlara uygulanan vergi oranı yüzde 20’den yüzde 30’a çıkarıldı. Diğer ülkelerden (Çin, ABD, Hindistan gibi) gelenlerin vergisi ise yüzde 30’dan yüzde 60’a yani iki kat oranında artırıldı. 

Yeni kararla vergisiz alışveriş sınırı 30 Euro’ya inerken; ödenen vergi TEMU, Shein benzeri ABD, Çin, Singapur gibi ‘diğer ülkelerden’ geldiğinde oran yüzde 30’dan yüzde 60’a çıktı. AB ülkelerinden gelenler içinse bu vergi oranı yüzde 20’den yüzde 30’a yükseldi.  

MARKA AYAKKABI ÖNE ÇIKIYORDU

Türkiye’de gençler bu siteleri özellikle fiyatları 7 bin liraya kadar uzanan bazı spor ayakkabıları alabilmek için tercih ediyordu. Yurtiçi mağazalarda denedikten sonra ayakkabıyı sipariş veren gençler, fiyatı 3 ila 4 bin liraya indirmiş oluyordu. Ancak yeni kararla bu tür siparişler imkânsız hale geldi.

Söz konusu karar için yürürlük tarihi ‘yayımı tarihinden’ 15 gün sonra olarak belirlendi. Dolayısıyla 6 Ağustos’ta yayımlandığı için 21 Ağustos’tan itibaren yürürlüğe girecek.

Bakan Abdulkadir Uraloğlu toplantıya ilişkin X’te yaptığı paylaşımında “Taleplerimizin karşılanması hususunda gereğini yapacaklarını umuyor; olumlu gelişmelerin olmasını bekliyoruz” yazdı. Uraloğlu, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde gerçekleşen Kabine Toplantısı sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada da “Tam istediğimiz sonucu almış değiliz, takip ediyoruz, aktif olarak görüşüyoruz. Bugün bir ilerleme olacağını düşünmüyoruz” diye konuştu.

LİSTE VERİLDİ

5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Yasası’nın 8. maddesinde sayılan suçlarla ilgili BTK Başkanı’nın re’sen erişim engeli getirme yetkisi bulunuyor. Instagram’a da kullanıcılarının bu suçlarla ilgili yaptıkları paylaşımları, BTK’nın uyarısına rağmen kaldırmaması nedeniyle erişim engeli getirildi.

BTK, katalog suçlara giren Atatürk’e hakaret, çocuk istismarı ve cinsel suçlar; fuhuşa, kumara, uyuşturucuya özendirme, toplumsal hassasiyetlere aykırı görüntüler gibi bir dizi paylaşımı içeren listeyi Instagram’a sunarak, bunların eksiksiz kaldırılması halinde yeniden erişime açılacağını bildirdi. Aksi halde erişim engelinin devam edeceği vurgulandı.

İŞTE O SUÇLAR

BTK Başkanı’nın 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Yasası’nın 8. maddesinde sayılan suçlarla ilgili re’sen erişim engeli getirme yetkisi bulunuyor. Bunlar ‘intihara yönlendirme, Çocukların cinsel istismarı, Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, Sağlık için tehlikeli madde temini, müstehcenlik, fuhuş, kumar oynanması için yer ve imkân sağlama, Atatürk aleyhine işlenen suçlar’ olarak sıralanıyor.

Emlakta yeni dönem 15 Eylül’de başlıyor. Ticaret Bakanlığı, konut satışında ‘doğrulanmış ilan’ dönemini açıyor. Vatandaş ya kendi konutunu kendi satacak ya da emlakçıya e-Devlet üzerinden yetki verecek. Böylece satmadığınız evinizi ilanda görmeyecek, hiçbir emlakçı yetkisi olmadığı evi ilana koyamayacak. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, vatandaşın kendine ait konutu yine ilana koyabileceğini söyledi. Ancak konutun emlakçı aracılığıyla satılmak istenmesi halinde emlakçıya e-Devlet üzerinden yetki verilmesinin gerekeceğini duyurdu. Bolat, “Böylece ilan sitelerinde gördüğünüz ilanların hiçbiri katakulli ya da tüketiciyi aldatmaya yönelik olmayacak” dedi. Bakan Bolat, son dönemde başta gençlerden olmak üzere ucuzluğu nedeniyle büyük ilgi gören Çinli e-ticaret sitesi Temu’ya yönelik önlemleri çok yakında açıklayacaklarını söyledi.

KONUT SATIŞINDA YENİ DÖNEM

Bakan Bolat, Kayseri Ticaret Odası’nda cuma günü düzenlenen temmuz ayı ihracat verileri açıklamasının ardından yapılan sohbet toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Otomotiv ve emlak sektöründe fahiş fiyatların ortadan kalkması için aldıkları önlemleri anımsatan Bolat, otomotivde 6 ay 6 bin kilometre ikinci el satış düzenlemesini 31 Aralık 2024’e kadar uzattıklarını söyledi. Konut satışlarında 15 Eylül’de yeni bir düzenlemenin başlayacağını belirterek “Emlakta, ilan sitelerinde doğrulanmış ilan dönemine geçilecek. Böylece ilan sitelerinde gördüğünüz ilanların hiçbiri katakulli ya da tüketiciyi aldatmaya yönelik olmayacak. Konut satacak kişi e-Devlet üzerinden gayrı menkulünü seçerek emlakçıyı yetkilendirecek, yetkilendirilmiş emlakçılar bu satışlara aracılık edecekler” dedi. Bakan Bolat, otomotiv sektöründe de Eylül ayının sonlarında yeni bir düzenlemeyi getireceklerini belirterek, “Önce emlakı yayınlayacağız, kısa bir süre sonra, 1-2 hafta sonra da otomotiv için” diye konuştu.

Son dönemde ucuz fiyatlarıyla gençler başta olmak üzere tüketiciden büyük ilgi gören, gümrüklü gümrüksüz satışlarıyla dikkat çeken e-ticaret sitesi Çinli Temu’ya ilişkin bir soru üzerine ise Bolat, “Konunun çok yakın takipçisiyiz ve çalışıyoruz, gerekli kararları da aldık tedbirler anlamında, çok yakında göreceksiniz” dedi.

FİYATLARDA DURAĞANLAŞMA

Bakan Bolat, tüm sektörlerde yaşanan fahiş fiyatlarla ilgili, “Şu anda birçok sektörde talep geri çekiliyor. Haziran ayından bu yana fiyatlarda bir durağanlaşma, stabil bir durum var. Kırmızı et, tavuk eti, süt ürünleri de dahil olmak üzere ki en temel ürünler olarak birçok üründe var bu” değerlendirmesinde bulundu.

‘SAHTE İLANLA KİRA ARTIŞI’ ÖNLENECEK

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), katalog suçlara aykırı hareket ettiği gerekçesiyle 2 Ağustos Cuma günü Instagram’a erişim engeli getirdi. Kararın üzerinden 48 saat geçmesinin ardından gözler BTK’nın karara ilişkin mahkeme kararı getirip getirmeyeceğine çevrildi. Ancak BTK’nın katalog suçlara ilişkin engelleme kararları için mahkeme kararı aranmazken, Instagram’ın yapabileceği tek şeyin idare mahkemesine kararın yürütmesinin durdurulması başvurusu olduğu öğrenildi.

Yetkililer, “İdare mahkemesine başvursalar ne diyecekler? Şu şu suçlara aykırı içerikleri kaldırmadık ama siz yine de yürütmeyi durdurun mu diyecekler. Avrupa’da iki saatte kaldırıyorlar. İsteseler yarım saatte istediğimiz içerikleri kaldırıp, yeniden açılabilirler” dediler.

BAŞKAN RESEN YETKİSİNİ KULLANDI

BTK Başkanı’nın 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Yasası’nın 8. maddesinde sayılan suçlarla ilgili resen erişim engeli getirme yetkisi bulunuyor ve bu yetki için mahkeme kararı aranmıyor. Dolayısıyla 48 saatlik bir süre koşulu da bulunmuyor. Ancak Anayasa Mahkemesi söz konusu hükmü iptal ettiği için, bu maddeye ilişkin 10 Ekim’e kadar yeni bir yasal düzenleme çıkarılması gerekiyorsa da BTK Başkanı bu tarihe kadar söz konusu yetkiyi kullanabiliyor. Hürriyet’e bilgi veren bir yetkili, Instagram ile müzakerelerin devam ettiğini ancak sosyal medya devine yeniden erişimin kendisine verilen listeyi kaldırması durumunda mümkün olduğunu vurguladı.

YÜRÜTMEYİ DURDURMA BAŞVURUSU YAPABİLİR

- Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Kürşat Ergün çocuğa cinsel istismar, teröre övgü, intihara yönlendirme gibi içerikleri yasaklayan katalog suçlarla ilgili paylaşımların kaldırılmaması durumunda BTK Başkanı’nın resen ‘erişim engeli’ yetkisini kullanabildiğini anımsattı. Başkanın, bu suçları işleyen bireysel hesapları engelleme yetkisinin olmadığını ancak ilgili platforma bu talepleri iletmelerine rağmen kaldırılmaması durumunda, platforma erişim engeli getirme yetkisi olduğuna dikkat çekti.

Temmuz ayı dış ticaret verileri, Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) yönetiminin katılımıyla Kayseri’de açıklandı.

Kayseri Ticaret Odası’nda düzenlenen toplantıda konuşan Bakan Bolat, Türkiye’nin temmuz ayı ihracatının yıllık bazda yüzde 13.8 artışla 22.5 milyar dolara yükseldiğini; böylece en yüksek temmuz ayı ihracatına ulaşıldığını söyledi. İlk yedi ayda ihracat bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 4.1 oranında artışla 148 milyar 789 milyon dolara; 12 aylık ihracat ise 261.5 milyar dolara ulaştı. Bolat’ın açıkladığı rakamlara göre, temmuzda ithalat ise yıllık yüzde 7.9 düşüşle 29.7 milyar dolara geriledi. 2024’ün ilk yedi ayında kaydedilen ithalat ise, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8.4 düşüşle 198 milyar 616 milyon dolara geriledi. Böylece, Türkiye’nin dış ticaret açığı temmuzda yıllık yüzde 42.3 düşüşle 7.2 milyar dolara inmiş oldu. 2023 Temmuz’da 12.5 milyar dolarlık dış ticaret açığı kaydedilmişti.

YÜZDE 57’Sİ AVRUPA’YA

TİM Başkanı Mustafa Gültepe ise, en çok ihracat yapılan ülkelerin Almanya, Birleşik Krallık, ABD, Irak ve İtalya şeklinde sıralandığını bildirdi. Birleşik Krallık, Polonya ve Kazakistan’ın da aralarında bulunduğu 10 ülkeye tüm zamanların en yüksek aylık ihracatını gerçekleştirdiklerine dikkat çeken Gültepe, “137 ülkeye ihracatımızı artırdık. Ülke gruplarına baktığımızda Avrupa Birliği 9.1 milyar dolarla yine ilk sırada yer aldı. Avrupa kıtasının toplam ihracatımızdaki payı yüzde 57 oldu” dedi.

Yapılan ihracata sektörler özelinde bakıldığında ise, başı yine otomotivin çektiği görüldü. Temmuz ayı ihracatında ilk sırada 3.1 milyar dolarla otomotiv yer alırken; bu sektörü 2.6 milyar dolarla kimya, 1.7 milyar dolarla hazır giyim, 1.4 milyar dolarla çelik ve elektrik-elektronik sektörleri takip etti. Geçen ay 20 sektör ihracatını artırırken, 6 sektör ise eksi yazdı.

20 SEKTÖR ARTIRDI 6’SI EKSİ YAZDI

TİM verilerine göre, mücevher yüzde 91 ile oransal olarak ihracatını en fazla artıran sektör oldu. Fındıkta yüzde 72, çelikte yüzde 24, madencilikte yüzde 23, halıda yüzde 22,8 ihracat artışı kaydedildi. İhracatı daralanlar arasında yüzde 42 ile gemi ve yat sektörü ilk sırada yer aldı.

Özellikle gençlerin büyük ilgi gösterdiği ABD’li META grubuna ait sosyal medya uygulaması Instagram’a dün erişim engeli geldi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), kararı Instagram’ın Türkiye’deki temsilcisine resmi olarak iletti.

KATALOG SUÇLAR İŞLENDİ

BTK’nın site bilgileri sorgu sayfasında, Instagram’a erişim engeli kararı alındığı duyuruldu. Instagram’ın uyarılara rağmen katalog suçlara giren Atatürk’e hakaret, çocuk istismarı ve cinsel suçlar; fuhşa, kumara özendirme paylaşımlarının kaldırılmaması taleplerini yerine getirmediği belirtildi.

FİLİSTİN PAYLAŞIMI ENGELİ

Filistin destekçisi içeriklerin kaldırılıp İsrail destekçisi mesajlara dokunulmaması, Haniye suikastı sonrası başsağlığı mesajlarının engellenmesi de Instagram’a erişim engeli getirilmesinde etkili oldu. Türk kullanıcıların yaptıkları bazı paylaşımları kaldıran ya da engelleyen platformun, farklı ülkelerdeki benzer paylaşımlara ses çıkarmaması üzerine BTK resen harekete geçti. BTK yetkililerinden edinilen bilgiye göre, karar platformun katalog suçlara ilişkin düzenlemelere uymaması nedeniyle alındı. 

TEMSİLCİLİĞE LİSTE VERİLDİ

Instagram’a Atatürk’e hakaret, askerin şehit edilme görüntüleri, cinsel içerik, çocuk istismarı, fuhuş, kumara yönlendirme gibi pek çok konuda yapılan paylaşımların kaldırılması talepleri iletildi. Bu içeriklere ilişkin Instagram temsilcisine bir liste verildi. Söz konusu içerikler kaldırılmadan erişim engeli kararına son verilmeyeceği iletildi.

CHP VE İYİ PARTİ DAVA AÇTI

Ankara Bölge İdare Mahkemesi, Kapadokya’ya ilişkin üst ölçekli planları, telafisi güç zararlara yol açacağı gerekçesiyle durdurdu. Oybirliğiyle alınan kararda, “Hukuka aykırı olduğu ve uygulanması halinde davacının telafisi güç zararına yol açacağı açık bulunan dava konusu işlemin, dava sonuna kadar ve teminat aranmaksızın yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir” denildi.

TARİHİ MİRAS ZARAR GÖRÜR

Kapadokya Alan Başkanlığı Komisyonu’nca hazırlanan ve geçen yıl 15 Ağustos’ta askıya çıkarılan, itirazlar üzerine bazı değişiklikler yapılan 1/25.000 ölçekli Kapadokya Alanı Üst Ölçekli Alan Planı, ekim ayında onaylanmıştı. Ancak Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odası planın Kapadokya’yı korumak yerine imara açacağı, tarihi mirasa geri dönülmez zararlar vereceği iddiasıyla iptali için mahkemeye başvurmuştu. Dosyayı görüşen Kayseri İdare Mahkemesi, Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin yürütmeyi durdurma istemini 3 Haziran 2024’te oybirliğiyle reddetmiş, esasa ilişkin kararını ise ekim ayına bırakmıştı. Kayseri’nin yürütmeyi durdurmaya ilişkin ret kararını üst mahkemeye taşıyan Mimarlar Odası, birkaç gün önce Ankara Bölge İdare Mahkemesi’nden gelen kararla sevindi.

Ankara Bölge İdare Mahkemesi, planların yürütmesini ‘oybirliğiyle’ durdurdu. Üst mahkemenin yürütmeyi durdurma kararı sonrasında yerel mahkemenin ekim ayında planları esastan görüştüğünde ‘iptal’ geleceği tahmininde bulunan yetkililer, “Çünkü yerel mahkeme planı esastan görüştüğünde iptal vermezse, yine itiraz edilir. Dolayısıyla o dosya da aynı üst mahkemeye gideceğinden yerel mahkemenin bu karara aykırı bir karar vermeyeceğini düşünüyoruz. Olur da kararda direnirlerse, görmediğimiz bir şey görmüş oluruz” dediler.

Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlanan değişikliğe göre otoyollardan ücret ödemeden geçip de 15 günlük ‘cezasız ödeme’ süresini kaçıranlar, 45 gün içinde ödeme yaparlarsa dört kat yerine bir kat cezayla kurtulacak. Oysa mevcut uygulamada 15 günü geçirenlere geçiş ücretinin dört katı kadar ceza uygulanıyordu.

TEBLİĞ EDİLMESİ GEREKİR

Yeni değişiklikle söz konusu cezaların ‘tebliğ’ edilip edilmediğine bakılmaksızın uygulanması hükmü getirildi. Konuyla ilgili Hürriyet’in sorularını yanıtlayan Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, “Cezanın bir kata düşmesi çok doğru ama hukukta bildirim yapılmaksızın ceza olmaz, devlet otoyollarında bildirim yapılıyor ama özeller yapmıyor” dedi. HGS etiketlerinde bakiye göstergesinin olmamasını eleştiren Ağaoğlu, teknolojinin bu kadar ilerlediği bir dönemde tüketicinin geçiş sırasında ücretini, bakiyesini görememesinin kabul edilemez bir durum olduğunu söyledi. Ağaoğlu, “Hukukun temel ilkesidir, kişilere tebliğ edilmeden borç tahakkuk ettirilemez. Oysa tüm plaka sahiplerinin telefonları şirketlerde var. Bildirim bir SMS’e bakar. Bildirim yapılmaksızın gönderilen borç için tüketici hakem heyetine başvurarak dava açtığında kazanır” dedi.

İTİRAZ EDİN

Ağaoğlu, ihlalli geçiş nedeniyle ceza gönderildiğinde itiraz etmenin püf noktasını ise şöyle anlattı:

“Püf noktası şu, tüketici için 15 günlük cezasız ödeme süresi, kendisine tebliğ edilmesiyle başlar. Dolayısıyla öğrendiği tarihten itibaren 15 günlük süre hukuken başlamış olacaktır. Örneğin kendisine ihbar gönderilmiş, icra takibi başlatılmış. Bu durumda tüketici asıl geçiş ücretini ödeyip kalanına itiraz etmelidir. Bin liralık geçiş ücretini ödeyip, diğer 4 bin liralık ceza artı icra masraflarına itiraz için tüketici hakem heyetlerine itiraz edebilir. Özel şirketlere bildirimsiz ceza göndermeleri nedeniyle binlerce şikâyet gidiyor.”

RİZE İdare Mahkemesi, Artvin Cerattepe’de 2017’den beri madencilik faaliyet yürüten Cengiz Holding’in ÇED olumlu kararını iptal etti. 25 yıldır Artvin’i korumak için mücadele eden Yeşil Artvin Derneği, valilik başta olmak üzere il özel idare ile orman, çevre, enerji bakanlıkları il müdürlüklerine mahkeme kararını içeren dilekçe verdi. Dilekçede mahkemenin iptal kararı nedeniyle şirketin en geç 1 ay içinde Cerattepe’den çıkmasının sağlanması istendi.

‘ÜRETİM DERHAL DURDURULMALI’

İlgili kurumlara mahkeme kararının yerine getirilmesi için yazı gönderen Yeşil Artvin Derneği Başkanı Nur Neşe Karahan, özetle şu değerlendirmeyi yaptı:

“Bu kararla Cerattepe’de sürmekte olan madencilik faaliyetinin dayanağı olan ÇED olumlu kararı iptal edil diğinden yapılan madenciliğin yasal dayanağı kalmamıştır. Madencilik faaliyeti yasadışı bir faaliyete dönüşmüştür. Bu nedenle 1 ay içinde faaliyetin durdurularak, alanın eski haline getirilmesi ve kamu idaresine teslim edilmesi gerekir. 1 aylık süre faaliyetin devamı değil, maden şirketinin, iş ve makinelerinin toparlanarak alandan çıkarılması için verilen süredir. Üretim ise derhal durdurulmalıdır. Tüm bu nedenlerle 1 ay içinde tüm iş ve makinelerin alandan çıkarılması, maden alanının rehabilitasyon çalışmalarının başlamasına karar verilmesini valilik makamından bekliyor, gereğini takdirlerinize saygıyla sunuyoruz.” 

ARI KOVANINA ÇOMAK SOKMAK

Artvin’in Kafkasör Yaylası Cerattepe Bölgesi’nde Cengiz Holding’in madencilik faaliyetinin durdurulması için açılan davada doğa bilimci, orman mühendisi Prof. Dr. Doğan Kantarcı’nın görüşleri mahkemeye sunulmuştu. Kantarcı, “Burada maden çıkarmak arı kovanına çomak sokmaya benzer. Eğer burada bakır sülfürü aktif hale getirirseniz, sülfirik asite dönüşür ve tüm kaynak sularına ağır metaller karışır. Halk kanser yapıcı su içmek zorunda kalır” demişti.

TÜKETİCİ Kanunu ile E-Ticaret Kanunu’nda değişiklik öngören yasa teklifi önceki gün gece yarısı TBMM Sanayi Komisyonu’nda kabul edildi. Teklifin yasalaşması halinde doğrudan satış şirketlerinin Dilan Polat kremlerinde olduğu gibi piramit satışa, halk arasında bilinen adıyla saadet zincirine dönüşmesinin önü kapanacak.

SAADET ZİNCİRİNE SON

Halen büyük çoğunluğu kadın olan 2 milyon kişinin doğrudan satıcı olduğu ve 10 milyar liralık büyüklüğe ulaşan doğrudan satış pazarına ilişkin kurallar ilk kez kanuna işleniyor. Doğrudan satış şirketlerine sermaye şirketi olarak kurulması ve belli ilkeleri sağlama koşulu getirilerek, tüketici mağduriyetine neden olan saadet zincirleriyle aralarındaki farkın netleşmesi hedefleniyor. Böylece Dilan Polat gibi oluşumların saadet zincirine (piramitli satış) dönüşmesinin önlenmesi, diğer taraftan doğrudan satış pazarının da büyümesi amaçlanıyor.

YANILTAN REKLAMA 10 KAT CEZA

Teklifin bir diğer maddesiyle haksız ticari uygulamalara ilişkin cezalar 10 kata kadar artırılıyor. Suçun yerel platformlarda işlenmesi halinde tedbiren durdurma, üç aya kadar durdurma veya 60 bin ila 600 bin TL arasında değişen para cezası uygulaması getiriliyor. Yanıltıcı reklamın ülke genelinde gerçekleşmesi durumunda 600 bin liradan 6 milyon TL’ye kadar para cezası verilecek.

MAKETTEN KONUTTA CEZA 6 MİLYONA ÇIKACAK

Tüketicilerle ilgili denetimlerde yetkili ve görevli kişi veya kuruluşlara bilgi belgelerin doğru olarak gösterilmemesi durumunda, uyarı yapılacak ve 7 günlük süre tanınacak. Buna rağmen bilgi belgenin verilmemesi halinde 80 bin TL’den az olmamak üzere bir önceki mali yıl sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası kesilecek. Gayrisafi gelirin bildirilmediği veya yanlış bildirildiği durumlarda ise ön ödemeli konut satışlarında 6 milyon TL, diğer satışlarda 1 milyon TL para cezası uygulanacak.

Dünya dün güne, havayolları başta olmak üzere şirketleri, marketleri, petrol istasyonlarını, bankaları, medya kuruluşlarını ve hatta borsaları etkileyen teknik aksaklıkla başladı. Bilgisayar sistemlerinde yaşanan kesintiler dünyanın dört bir yanındaki havaalanları, bankalar, demiryolları ve işletmelerde kaosa neden olurken birçok alanda hizmetler çevrimdışı kaldı ve milyonlarca insan bu durumdan etkilendi. Önce sorunun büyük bir siber saldırı nedeniyle yaşandığı zannedildi ancak sonrasında krizin göbeğinde Microsoft’un Windows işletim sistemi tabanlı bilgisayarlar olduğu anlaşıldı. TSİ saat 09:30’da sorunun ana nedeni belli oldu.
ABD merkezli siber güvenlik yazılım şirketi CrowdStrike şirketi, Falcon adlı güvenlik platformu için yayınlanan son güncellemenin ardından Windows işletim sistemlerinde “mavi ekran” adı verilen ve sistemin tamamen kapanmasına yol açan hatalar alındığını duyurdu. CrowdStrike’ın kurucularından George Kurtz, sosyal medya hesabından teknik kesintilerin kendilerinden kaynaklandığını açıkladı. Özellikle sistemleri otomatik güncellemeye açık olan işletmeler sorundan etkilendi.

‘ÇÖZDÜK AMA ETKİLERİ SÜRÜYOR’

Saatler süren krizin ve dünyanın dört bir yanından gelen “mavi ekran” görüntülerinin ardından Microsoft 365’ten de bir açıklama geldi. Yapılan açıklamada, Microsoft’a siber güvenlik hizmeti veren CrowdStrike’nin sistemlerindeki aksaklık sonrası dünya çapında işletmeleri etkileyen küresel yazılım sorununa ilişkin güncel durum paylaşıldı. Açıklamada, “Sorunun altında yatan neden düzeltildi ve birkaç Microsoft 365 uygulaması ve hizmeti tam işlevselliğe geri yüklendi. Kalan etki hâlâ bazı uygulama ve hizmetleri etkilemeye devam ediyor” denildi.

URALOĞLU: ÖNEMLİ BÖLÜMÜNÜ ATLATTIK

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu da söz konusu işletim sistemini kullanan kuruluşların cihazlarında yaşanan kesintiye dair yapılan incelemede yaşanan aksaklığın siber kaynaklı olmadığını tespit ettiklerini bildirdi. Bakan Uraloğlu, siber güvenlik hizmeti veren CrowdStrike’tan kaynaklanan küresel yazılım sorununa ilişkin, “Etkilenen sistemlerle ilgili bazı kurumlarımızda hemen müdahaleyle aksaklığın önemli bir bölümünü atlattık” diye konuştu.

Ankara’da gerçekleşen Çevre Projeleri Medya Buluşması toplantısında konuşan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, Türkiye’nin 2053 Net Sıfır Emisyon hedefine ulaşmak üzere yaptıkları çalışmaları anlattı.

“Denizler Halkındır” projesi kapsamında denize kıyısı olan 28 il valiliğine genelge gönderdiklerini, 2 ilde 8 noktada işgalleri ortadan kaldırdıklarını belirten Özhaseki, “Kıyı ulaşımına engel olan tüm işgalleri ve kaçak yapıları tespit edip mevzuatın gereğini yapacağız. Denetimlerimizi sürekli, vatandaşımızı da sürecin aktif bir paydaşı kılmak için Çevre-Deniz WhatsApp İhbar Hattı’nı kurduk. Gelen ihbarları değerlendirip sonuçlandıracağız. Kıyı şeridi olan 28 ilimizde en az bir halk plajı açacağız. Hedefimiz bir yılda 100 halk plajı açarak vatandaşlarımızın denizlere erişimini kolaylaştırmak” dedi.

Mehmet Özhaseki

TEKNELERE ÇÖP DÜZENİ

Özel Çevre Koruma Bölgeleri öncelikli olmak üzere tüm sahil ve koyları teknelerin verdiği zararlardan korumak için de mapa şamandıra projesi başlattıklarını vurgulayan Özhaseki, Göcek’ten başlayacak sistemin nasıl işleyeceğini şöyle anlattı:

“Artık yatlar ve tekneler artık bu mapa şamandıralara bağlanacak. Bir mobil uygulama geliştirdik. Yatlar, akıllı sistemleri içeren bu uygulamadan alacakları randevulara göre, planlı bir şekilde koylara yaklaşacak. Bundan sonra teknelerin demirlenmesi standarda kavuşacak. Bunlar atıklarını denizlere keyfi şekilde boşaltamayacaklar. Atık kabul tesislerine ve atık alım gemilerine bu atıkları, ücret ödeyerek verecekler. Yolcu ve personel kapasitesi 12 kişiden az olan tekneler kirli sularını ve çöplerini 15 günde en az bir defa; 12 kişiden fazla olanlar 10 gün içinde vermek zorunda olacak. 2025 yılı Nisan ayı itibarıyla Fethiye-Göcek Bölgesi’nde sistemi kurarak başlayacağız; 2026 itibarıyla da diğer özel çevre koruma bölgelerinde yaygınlaştıracağız.”

EKONOMİYE 520 MİLYON EURO’LUK KATKI

Türkiye’de sıfır atık hedefine ulaşmada en kritik dönemeçlerden olan depozito iade sistemine geçiş çalışmalarında sona gelindi. Cam, plastik ve metal ambalajlı su, kola, meyve suyu, bira türü içecekler için büfe, bakkal, marketlerde 25 kuruş depozito ödenecek. Türkiye Emlak Katılım Bankası’nın altyapısı üzerinden e-cüzdan açılarak, vatandaşın geri dönüşüme attığı her bir şişe için 25 kuruş eklenecek. Biriken paralar alışverişlerde kullanılabilecek.

HEDEF 500 MİLYON EURO KAZANÇ

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Türkiye Çevre Ajansı’nın yönetiminde çalışmaları sürdürülen Depozito Yönetim Sistemi’ne (DYS) 1 Ocak 2025 itibarıyla başlanması hedefleniyor. İlk olarak 1 Ocak 2021 tarihinde geçilmesi öngörülen ancak çeşitli nedenlerle hazırlık süreci sarkan DYS, 100 mililitre ile 3 litre arasında yer alan tek kullanımlık içecek ambalajları için başlayacak.

Türkiye’de bu büyüklükte yıllık 20 milyar adet cam, plastik, alüminyum ambalajlı içecek tüketildiğini belirten bakanlık yetkilileri, bunların toplanmasıyla ekonomiye yıllık 500 milyon Euro kazanç sağlanmasını hedeflediklerini anlattılar.

MAKİNELER NEREDE OLACAK

2025 yılı içinde tüm il ve ilçelerde 5 bin noktada geri alım sistemi kurulacak. Depozito iade makineleri öncelikli olarak belediyeler, millet bahçeleri ve üniversitelere yerleştirilecek. Sistem, 1 Ocak 2025’ten itibaren işlemeye başlayacak ve depozito iade makineleri 2025 süresince zincir marketler, alışveriş merkezleri, oteller, restoran ve kafeterya gibi alanlara yaygınlaştırılacak.

ÖDEMELER NASIL YAPILACAK

Halkın plajlardan daha uygun fiyatlarla yararlanabilmesi için yeni plajları MUÇEV’in işletmesi kararı alındı. Yat ve teknelerden elde edilecek gelirler de yeni plajların açılmasında harcanacak.

‘HALKA UCUZ HİZMET İÇİN’

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, “Denizler halkındır sloganıyla ne kadar kaçak, işgal varsa; vatandaşın denize ulaşımını engelleyecek ne varsa temizliğe başlıyoruz” sözleriyle duyurduğu projenin ikinci aşamasında, 100 yeni halk plajı için çalışıldığını açıkladı. Bakanlık birimleri Türkiye genelinde 100 noktada açılacak yeni plajları belirleme çalışmalarında sona gelirken, kimin işleteceğine de karar verildi. Plajları, Muğla’ya Hizmet Vakfı ve Türkiye Çevre Koruma Vakfı ortaklığıyla 10 yıl önce kurulmuş olan MUÇEV işletecek. Bakanlık yetkilileri yeni plajlarda kanalizasyon, su, tuvalet, duş gibi hizmetler için yatırım gerektiğini belirttiler. Bu maliyetleri karşılamak üzere MUÇEV’in 100 yeni plaj için ihale açıp açmayacağı yönündeki sorumuza yetkililer, “İhale açılmayacak, alt yükleniciye verilmeyecek. Minimum maliyetle, vatandaşa kaliteli ve ucuz hizmet verebilmek için kendi personelimizle işletme kararı aldık. Yat ve tekneler için kuracağımız mapa şamandıra sisteminden elde edilecek gelirin bir bölümünü, yeni plajların açılmasında kullanabiliriz” yanıtını verdiler.

Ayrıca MUÇEV’in uhdesinde olup da belediyelerin işlettiği ama süresi dolan plajların da isteyen belediyelere devredileceğini vurgulayan bakanlık yetkilileri, “Gerek Muğla Ortaca’da bulunan gerekse Dalaman’daki halk plajlarının işletmeleri 5 yıllığına CHP’ye geçen belediyelere verildi” dediler. 

KOYLARA GİRMEK RANDEVUYLA OLACAK

-Bakanlık, koylardaki yat ve teknelerin deniz yaşamına zarar vermeleri ve atıklarını denize bırakmalarını önlemek için pilot bölge ilan edilen Göcek’te 50’şer metre arayla 700 mapa şamandıra kurmayı hedefliyor. Bu kapsamda deniz tabanına yerleştirilecek tonozlara bağlı olan şamandıralara yatların ve teknelerin bağlanması sağlanacak. Yatlar, geliştirilen mobil uygulamadan alınacak randevulara göre planlı bir şekilde koylara yaklaşacak ve sistemli şekilde demirlenmesi sağlanacak.Bakan Özhaseki, CNN Türk’te katıldığı programda, mapa şamandıraya bağlanan yatlardan günlük 100 Euro ücret alacaklarını da açıklamıştı. Yat ve teknelerin atıklarını denizlere keyfi şekilde boşaltmalarını engellemek için belirlenen atık noktalarından atık alımı yapılacak. Atıklarını kontrolsüz şekilde denize bırakanlara ‘caydırıcı’ miktarda para cezası kesilecek.

BAYRAM tatilinde umduğu hizmeti bulamayanlara tüketici avukatından “Sineye çekmeyin, şikâyet edin” çağrısı geldi. Kurban Bayramı tatili için yaklaşık 10 milyon kişi yollara çıktı. Tatilin tadını kaçıracak ihtimaller ise her zaman var. İşte bu durumlarda tüketicilerin ne yapmaları gerektiğine ilişkin öneriler Tüketici Konfederasyonu Hukuk Komisyonu Üyesi Avukat Baki Öztürk’ten geldi. Hürriyet’in sorularını yanıtlayan Öztürk, “Tüketici öncelikle şunu bilmeli ki sözleşmesinde olmayan hiçbir ücreti ödemek zorunda değil. Örneğin siz otelle oda kahvaltı anlaştınız ama akşam size yemek verildi ya da odanıza tatlı, meyve gönderildi. Otel çıkışında bu jestlerin faturasını ödemeniz istenise ödemeyin. Çünkü sizden talep etmediğiniz bir hizmetin bedelini isteyemezler” dedi.

ŞİKÂYET EDİN

Öztürk, otellerin ek fiyat talebiyle ilgili de, “Bu durumda ödemenizi yapın. Sonra Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurun. Fazla kısmı size iade etmek zorunda kalacaklar” yanıtını verdi. Tüketicinin ek fiyat talebi ya da bozuk yemek, yetersiz hijyen gibi sorunlar yaşaması durumunda da CİMER veya ilgili bakanlıklara şikâyet etmeleri gerektiğini vurgulayan Öztürk,  “Sineye çekmeyin. ALO 175 tüketici hattını arayın.  İlgili sitelere şikâyet yazın. Düşük puan verin” diye konuştu.

TÜRKİYE genelinde 91 bin öğrenci ve 39 bin genç çalışanla yapılan anket, gençlerin klasik mesaili asgari ücretli işleri istemediğini gösterdi. 100 gençten 78’i, ev-ofis birlikte çalışmayı ifade eden hibrit çalışma yoksa işi kabul etmeyeceğini belirtti. Gençler ayrıca maaşın dışında yan hakların da olmazsa olmazları olduğunu vurguladı. Araştırmaya katılan gençlerin en fazla çalışmak istediği bölümler sorulduğunda ise üretim ve Ar-Ge ilk sırada yer aldı. Onları pazarlama ve reklam ile IT (bilgi teknolojisi) izledi. 

131 BİN GENCE SORULDU

Araştırma, 121 üniversiteden 91 bin 342 öğrenci ile iş yaşamının ilk 5 yılında olan 39 bin 533 genç çalışanla online olarak yapıldı. Gençlere hangi meslekleri tercih ettikleri ve hangi şartlarda çalışmak istedikleri soruldu.

Realta Danışmanlık’ın yaptığı ‘En Gözde Şirketler’ adındaki araştırmada 2024 yılında gençlerin iş hayatından talepleri ortaya konuldu. Araştırmada, gençlerin en fazla çalışmak istedikleri bölümler yüzde 24 ile üretim ve Ar-Ge oldu. Gençlerin yüzde 78’i hibrit çalışma modeli sunulmazsa çalışmayacağını belirtti. İş yaşamına başlamış gençlerde ise hibrit çalışma isteyenlerin oranı yüzde 64 oldu. Gençlerin öncelikle çalışmak istediği sektörle önceki yıllarda telekom, bankacılık ve denetim iken son araştırmada savunma sanayi, hızlı tüketim ürünleri ve e-ticaret şirketleri gözde oldu.

YAN HAKLARA ÖNEM VERİYORLAR

Araştırma sonuçlarını değerlendiren Realta Danışmanlık CEO’su ve EGŞ Araştırma Direktörü Ali Ayaz, gençlerin maaş ve yan haklarla ilgili beklentilerinin önceki yıllara göre arttığına dikkat çekti. 3İK Marka İletişim Ajansı Başkanı Alper Çakıroğlu ise gençlerin üst yöneticilerden sadece sayıları değil, sosyal ve insani konuları da önemsemesini beklediklerini vurguladı.

HANGİ ŞİRKETLERİ İSTİYORLAR

Öğrenciler-yeni mezunlar ile genç profesyoneller olmak üzere iki gruba göre yapılan ve yaklaşık 131 bin gencin katıldığı araştırmada, işveren itibarı da ölçüldü. 300’e yakın şirketin yer aldığı anket sonucunda hem genç profesyoneller hem de öğrenciler-yeni mezunlar grubunda en beğenilen şirketler sırasıyla Unilever, Google ve Amazon oldu.

2007’den beri TÜVTÜRK’ün yürüttüğü ve yılda 9 milyon aracın periyodrik ve yola uygunluk muayenesi ile 4 milyon aracın egzoz gazı ölçümünü kapsayan hizmetler için yeniden ihaleye çıkılacak.

Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararıyla Ağustos 2027’den sonra araç muayene hizmetini kimin vereceğinin belirlenmesi için ihale hazırlıkları başlamış oldu. Önceki ihale 2004 yılında yapılmış, kazananlarla imtiyaz sözleşmeleri Ağustos 2007 yılında imzalanmıştı. Söz konusu ihaleyi Akfen-Doğuş-TüvSüd’ün ortaklığıyla kurulan TÜVTÜRK, 613.5 milyon dolarlık teklifiyle kazanmıştı. Ancak iki yıl sonra Akfen, yüzde 33’lük hissesini Londra merkezli özel sermaye fonu olan Bridgepoint’e satmıştı.

TÜVTURK’ün araç muayene istasyonları zincirinin tanıtımında konuşan Doğuş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk, “550 milyon dolar ihale bedeli dışında bu altyapı için Ağustos 2007’den bu yana 450 milyon dolar daha yatırım yaptık. 20 yılda devlete 7.3 milyar dolar gelir payı, 2.7 milyar dolar da KDV aktaracağız” demişti.

Yönetmelik değişikliğiyle kentsel dönüşümde süreçler kısalırken, şehir merkezlerinde üzerinde yapı bulunan, mülkiyeti özel veya kamuya ait olan alanlar da ‘rezerv alan’ ilan edilebilecek.

NERELER REZERV ALAN OLACAK?

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesine İlişkin Kanun, kentsel dönüşüm sürecinin kısalması ve hızlanması hedefiyle Kasım 2023’te değiştirilmişti. Bunların yürürlüğe girebilmesi için kanunun uygulama yönetmeliği değiştirilerek, Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlandı. Buna göre rezerv yapı alanı, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nın teklifi üzerine bakanlıkça belirlenebilecek. Ayrıca TOKİ veya belediyeler ile il özel idareleri Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’ndan ‘rezerv yapı alanı’ belirlenmesi talebinde bulunabilecek. Resmi bu kurumlar dışında kişiler ve şirketler de mülkiyetlerindeki taşınmazların bulunduğu yerlerin ‘rezerv yapı alanı’ olarak ilan edilmesini isteyebilecek. Ancak bu tür durumlarda yapılaşmaya esas arsanın yüzde 30’unun başkanlığa devredilmesi veya bu miktara denk paranın dönüşüm projeleri özel hesabına yatırılması gerekecek.

İŞTE REZERV ALAN DETAYLARI

Yönetmeliğe göre söz konusu rezerv alan veya riskli alanda yapılacak konut ve işyerlerinin niteliği ve büyüklüğüne ilgili kurum karar verecek. Taşınmaz sahiplerine öncelikle uygulama alanında yapılacak olan konut ve işyerlerinden verilecek. Ancak gerekli durumlarda, yani uygulama alanında zemin riski, kat sayısının düşürülmesi, projenin niteliğinin değişmesi gibi durumlarda, taşınmaz maliklerine arsa veya kanun kapsamında kullanılmak üzere başkanlıkça satın alınan hazır konut ve işyerlerinden verilebilecek.

Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, uygulama alanındaki (riskli alan veya rezerv alan) taşınmazları, satın alabilecek veya başkanlığa ait bir başka taşınmaz malla trampa edebilecek. Bu alanlardaki konut veya iş yerlerinin yapım maliyet bedeli, giderler dikkate alınarak hesaplanacak.

Yönetmeliğin en kritik değişikliklerinden biri de ‘riskli yapı tespiti ve itirazı’ başlıklı 7’nci maddesinde yapıldı. Buna göre mülk sahiplerinin riskli yapı tespiti yapılmasına izin vermemesi, kapıları kilitlemesi durumunda teknik ekipler kolluk kuvvetleri, jandarma, polis eşliğinde binaya girerek risk analizi yapacaklar veya riskli tespiti yapıldıysa da binanın yıkımını gerçekleştirecekler.

Riskli yapı tespiti ve yapının yıkılmasına ilişkin masraflar, malik sayısına bölünerek, tahsil edilecek. İtiraz veya yargı kararları ile raporun gerçeğe aykırı düzenlendiği, kasti somut bir müdahale yapıldığının tespiti durumları hariç her yapı için sadece bir kere riskli yapı tespit raporu düzenlenebilecek.

Hürriyet’in geleneksel kahvaltılı sohbet toplantısına katılan Tekin, gündeme ilişkin soruları özetle şöyle yanıtladı:

- ATATÜRK’ÜN OLMADIĞI BÜYÜK BİR İFTİRA: (Yeni müfredatta Cumhuriyet ve Atatürk yok, azaltıldı eleştirileri) “Geçen hafta davet ettiğimiz sendika temsilcilerine, STK’lara da sordum, neye göre bunu söylüyorsunuz dedim. Ben tam okumadım ama herkes söylüyor, dediler. Bu çok büyük bir iftira. Müfredatta Atatürk’le Cumhuriyet’le ilgili öğrencilerimizin kazanması gereken her şey var. Sayısal olarak da içerik olarak da bir konunun, ünitenin çıkarılması söz konusu değil. Yalnız 12 yıllık süreç içinde tekrarlanan bazı bilgiler, sadece Atatürk’le ilgili değil, başka konularda da tekrar üniteler çıkarılmış, yeri değişmiş olabilir. Çünkü bugüne kadar yapılmayan şekilde, 1’den 12’ye kadar bilgiler birbirini tamamlayacak şekilde sıralandı.

- TEMEL MATEMATİĞİ İYİ ÖĞRETECEĞİZ: (İntegral çıkarılıyor, matematikten vaz mı geçiliyor?) Mevcut müfredatımızı 11 OECD ülkesiyle karşılaştırdık, bunların kararını da akademisyenler ve öğretmenlerden oluşan komisyon verdi. Bizim müfredat 1’den 12’ye zorunlu, fen lisesi de meslek lisesi de okuyor. Fen lisesi ileri matematik dersini seçtiği zaman integrali okuyacak. Ama meslek lisesinde okuyanı ya da hukuk okuyacak öğrenciyi, spor, müzik lisesindeki genci integralle niye zorlayalım? Temel matematiği iyi öğreteceğiz.

- İHTİYAÇ KADAR ÖĞRETMEN ATAYABİLECEĞİZ: (Atanamayan öğretmenlerin durumu)  Mümkün olduğunca okullarımızda öğretmen başına öğrenci sayısını azaltmaya çalışıyoruz bunun için de olabildiğince fazla öğretmen almaya çalışıyoruz. Ama bir taraftan da benim nihayetinde Türkiye realitesi var, fazla öğretmen istihdam etmemin de anlamı yok dolayısıyla atayabileceğimiz, ihtiyaç duyduğumuz sayı neyse onu atayacağız.

(20 bin EYT’li var ama siz bu yıl sadece 20 bin atama yaptınız eleştirileri) Bu yanlış bir hesap. 2023’te EYT’ten dolayı 20 bin emekli oldu ama biz zaten 49 bin 500 öğretmen ataması yaptık yani emekli olanların yerine fazladan zaten geçen yıl atama yaptık. 2024’te bizim öngörümüz zorunlu emeklilik yaşına geleceğini tahmin ettiğimiz ki EYT’ten önce de böyleydi, ortalama 6-8 bin bandında. Bu yıl da maksimum 8 bin öğretmenimizin emekli olmasını bekliyoruz ve biz 20 bin yeni atama yapıyoruz.

- ÜNİVERSİTE SINAVINA GİRECEKLER HESABI İYİ YAPSIN (Bu yıl öğretmenlik okumak isteyenlere öneriniz ne olur?) Bizim eğitim öğretim sistemi içinde atanacak öğretmen sayısı yıllık 6-8 bin bandında devam edecek. Öğrenci arkadaşlar illa öğretmen, devlet memuru olmak isteyenler tercihini buna göre yapsın.

VELİLERE: ÖĞRETMENLİK ÖĞRETMESİNLER

Ardıç, İsrail ile tüm ticaretin sonlandırılmasının da gecikmiş, doğru bir karar olduğunu belirtirken, “Ancak bu karar iyi planlamayla alınmalıydı” dedi.

ÜRETİMi KISARAK FİYAT DÜŞMEZ

Meslek Komiteleri toplantısı için gittiği Antalya’da bir grup gazeteciyle sohbetinde gündeme ilişkin değerlendirmeler yapan Ardıç, iç tüketimi korumak için alınacak kararlarda daha dikkatli olunması gerektiğini belirterek, “Kanatlı sektöründe dünyada en çok ihracat yapan 10 ülke arasına girildi. Fiyat artışı üretim maliyetinden kaynaklanıyor. Üretimi kısarak fiyat düşmesi beklemek doğru değil. İhracat kısıtı pazarı kaybetmemize neden olacak. Bu pazara yeniden girmeleri çok kolay olmayacak. Bu pazarlar başka ülkeler tarafından hemen doldurulacak” diye konuştu.

Tüm dünya gözü önünde sivil katliama neden olan İsrail’e ihracatın durdurulmasının, kesinlikle doğru, hatta gecikmiş bir karar olduğunu ifade eden Ardıç, “Ancak bu karar iyi planlamayla alınmalıydı. İhracatçının en az zarar göreceği şeklinde planlamaya gidilebilirdi, siparişi alıp üretmiş ihracatçı, sabah uyandığında ihracatın durdurulduğunu öğrendi. Çok yüklü zarara uğradı” dedi.

İLKOKULDAN SONRA MESLEĞE YÖNELİM

Türkiye’nin mevcut eğitim sistemi ile işgücü ihtiyacının örtüşmediğine dikkat çeken Ardıç, “MEB geçen hafta 10 yıllık bir çalışma sonucu hazırlandığını belirtiği müfredatı görüş ve önerilere açtı. Toplamda 3 bin sayfayı aşıyor. Ara vermeden metnin tamamını okursanız, uyumadan 75 saatte bitirebilirseniz. Görüş bildirmek için bir hafta süre tanındı. En az 1 yıl süre verilmeliydi. 208 üniversite, 8 milyon üniversite öğrencisi var. Her öğrenciyi üniversite için hazırlıyoruz. Bu alanlarda bu kadar işgücü ihtiyacı var mı bakmıyoruz. Öğrenciler ilkokuldan itibaren mesleki eğitime yönlendirilmeli” ifadelerini kullandı.

Deprem sonrası yapılan çalışmaları anlatmak üzere yaklaşık 50 gazeteciyle Hatay’a giden Bakan Özhaseki, şehirde 68 yerde kurulan şantiyelerde yapılan konutlarda zemin artı 4 katın üzerine çıkmamaya çalıştıklarını, aslında bunun her yerde oturtulması gerektiğini söyledi. Hatay’da AFAD verilerine göre yaklaşık 140 bin konut, 13 bin işyeri için hak sahipliği tespit edildiğini açıklayan Özhaseki, en geç 1 yıl içinde bunları bitirip teslim etmeyi hedeflediklerini söyledi.

Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Öntürk ise depremin ardından büyük bir göç yaşandığını, 625 bin olan su abonesi sayısının 235 bine indiğini belirterek, “Ancak konutların teslimiyle birlikte abone sayısının tekrar artacağına, giden Hataylıların kentlerine döneceğine inanıyorum” diye konuştu. 

Deprem sonrası yapılan çalışmaları anlatmak üzere yaklaşık 50 gazeteciyle Hatay’a giden Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, şehirde 68 yerde kurulan şantiyelerde yapılan konutlarda zemin artı 4 katın üzerine çıkmamaya çalıştıklarını, aslında bunu her yerde oturtulması gerektiğini söyledi. Hatay’da AFAD verilerine göre yaklaşık 140 bin konut, 13 bin iş yeri için hak sahipliği tespit edildiğini açıklayan Özhaseki, en geç 1 yıl içinde bunları bitirip teslim etmeyi hedeflediklerini söyledi.

Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Öntürk ise depremin ardından büyük bir göç yaşandığını, 625 bin olan su abonesi sayısının 235 bine indiğini belirterek, “Ancak konutların teslimiyle birlikte abone sayısının tekrar artacağına, giden Hataylılar’ın kentlerine döneceğine inanıyorum” diye konuştu.
Hak sahiplerinin hepsini mümkün olduğu kadar kendi mahallesinde oturtmaya çalışacaklarını vurgulayan Öntürk, “İnsanların inanç ve demografik yapısını koruyacak şekilde yerleştirmeye çalışıyoruz. Herkes alıştığı kültürü muhafaza ettiği yerde yaşamaya devam edecek” dedi.

Bakanlık, 1 Mayıs’tan itibaren tavuk eti ihracatını yaklaşık yüzde 75 oranında kısıtlayarak aylık en fazla 10 bin tonla sınırladı. Sektör ayda ortalama 40 bin ton civarında ihracat yaparken, yeni kararın uygulanmasıyla bu miktar 31 Aralık 2024 tarihine kadar aylık en fazla 10 bin tona çıkabilecek. Bakanlık, son yıllarda yaşanan bölgesel ve küresel risklerin, küresel gıda fiyat endeksi üzerinde yukarı yönlü bir eğilim oluşturduğuna, ülkelerin iç piyasa arzını koruma eğilimine girdiğine dikkat çekerek, bu çerçevede yurt içinde önemli bir protein kaynağı olan kümes hayvanlarının geçen yıl mayısta ihracı kayda bağlı mallar listesine alındığını anımsattı.

FİYATLAR MALİYETİN ÜZERİNDE ARTTI

Ancak bu yılın ilk aylarında tavuk eti fiyatlarındaki artış hızının genel enflasyonun, yem ve enerji gibi maliyet kalemleri ile döviz kurundaki aylık fiyat değişimlerinin çok üzerine çıktığı vurgulanan Bakanlık açıklaması özetle şöyle devam etti:

“Bu durum, söz konusu ürün grubunda olağan piyasa şartlarının dışına çıkıldığını ve olağan fiyatlama davranışlarının bozulduğunu göstermiştir. Tüketim alışkanlıklarında ve iç talepte yaşanan değişimlerin, spekülatif fiyat yükselişlerini beraberinde getirdiği görülmüştür. Yapılan analizler iç piyasada tüketici refahının korunabilmesi için arz yönlü sıkıntılara mahal verilmemesini teminen, söz konusu ürün ihracatına yönelik birtakım düzenlemeler yapılması gerekmiştir. Bununla birlikte, sektörde ölçek ekonomisinin sürdürülebilmesi,  iç talepte yaşanabilecek dalgalanmaların üretim kaybına sebebiyet vermemesi ve yoğun çabalar ile kazanılan ihracat pazarlarının korunabilmesinin de ülkemizin ekonomik menfaatleri açısından önemli olduğu değerlendirilmiştir.

FAHİŞ FİYAT SORUŞTURMASI

Ancak son dönemde fahiş fiyat artışı yapıldığına ilişkin şikâyet başvuruları sebebiyle, tavukçuluk sektöründe faaliyet gösteren 16 firma hakkında Ticaret Bakanlığı müfettişlerince denetimlere geçtiğimiz günlerde yeniden başlanmıştır. Ayrıca, Rekabet Kurumu tarafından da bazı firmalar hakkında açılan soruşturmanın idari para cezaları ile sonuçlandırıldığı ve ilgili firmalara 26 Nisan’da tebliğ edildiği öğrenilmiştir. Düzenlemelerin amacı ülkemizde sürdürülebilir gıda arzının sağlanmasıdır. Halkımızın gıdaya makul fiyatlarla ulaşımının kolaylaştırılması ve gıda piyasalarında oluşabilecek spekülasyonların önlenmesine yönelik olarak görev ve yetki alanımızda bulunan bütün politika ve denetim araçlarına kararlılıkla başvurulacaktır.”

‘FİYAT YÜZDE 200 DEĞİL 25 YÜKSELDİ’

Hürriyet’in sorularını yanıtlayan Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği (BESD-BİR) Başkanı Naci Kaplan, fahiş fiyat uyguladıkları iddiasının bir iftira olduğunu belirtti. Yılın ilk 4 ayında fiyat artışının yüzde 25-26 seviyesinde olduğunu söyledi. Yıl başında asgari ücrete yüzde 60 zam yapıldığını, kurun arttığını, enflasyonist bir ortamda yüzde 25 artışın fahiş olmadığını söyleyen Kaplan, “Fiyatlar yüzde 200 artmış, bu bir asparagas, yalan, iftira. Asla kabul etmiyoruz. Tüm tavuğun üreticiden çıkış fiyatı 70 ila 75 lira. Perakendede satışı 92 ila 99 lira normalken, marketlerde 84-85 liraya satıyorlar. Biz 150 liraya satanı görmedik” dedi.

TBMM’de 23 Nisan resepsiyonunda gazetecilerin sorularını yanıtlayan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, X’e bant daraltma cezası vermeyi gündemlerine aldıklarını söyledi. Uraloğlu, “Hala ‘X’ Türkiye’ye temsilci atamadı. Bununla ilgili bir kanuni düzenleme de gerekecek. Görüşmelerimiz devam ediyor. Yürürlükte olan bir reklam yasağı var. Devamında bant daraltma gündemimizde” dedi. X Türkiye’ye temsilci atamazsa ilk etapta Türk IP’lerinden girişte bant genişliği yüzde 50 daralacak; 30 gün içinde yine de temsilci atamazsa daraltma oranı yüzde 90’a kadar çıkabilecek. Ayrıca 5651 sayılı yasada değişiklik yapılarak cezaların artırılması ve süreçlerin kısaltılması da planlanıyor. 

YÜKÜMLÜLÜK GETİRİLMİŞTİ

Hürriyet’in edindiği bilgiye göre önümüzdeki günlerde Meclis’e gelmesi beklenen vergi, fahiş fiyat cezalarının artırılması gibi düzenlemeleri de içeren torba kanun teklifi için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı da hazırlık yapıyor. Buna göre 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Yasasına aykırı davranan sosyal ağ sağlayıcılara verilen cezaların artırılması, süreçlerin kısaltılmasına yönelik hazırlık yapılıyor.  Ekim 2020’de yürürlüğe giren yasanın ardından Twitter (X), Facebook, Instagram, TikTok, Google gibi günlük erişimi 1 milyondan fazla olan sosyal ağ sağlayıcısı şirketlere Türkiye’de temsilci bulundurma yükümlülüğü getirilmiş, bunu yerine getirmeyenlere ilk etapta 10 milyon, sonrasında 30 milyon ceza kesilmişti. Bu gelişmeler üzerine X dışındakiler temsilci atarken X’e cezalarda üçüncü aşamaya geçilerek ‘reklam almama cezası’ verilmişti. Uraloğlu’nun son açıklamasından sonra X’e şimdi de bant daraltma cezası gündeme geldi.

Elon Musk

X’E KÜRESEL ÇAPTA DARBE OLUR

Söz konusu ceza uygulanmadan önce Bilişim Teknolojileri Kurumu’nun (BTK), X ile görüşmeler yaptığı belirtilirken, Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Avukat Kürşat Ergün, Türkiye’nin bu yaptırımının küresel çapta bir darbe olacağını söyledi. Ergün, Türkiye’nin X kullanımında dünya genelinde 7.sırada olduğunu belirtirken, “Reklam alamıyorlar ama data topluyorlar. Dijital dünyanın para birimi datadır, bilgidir. Bu datayı başka menfaatler için toplamaya devam ediyorlar. Dolayısıyla tıpkı AB yasalarına uydukları gibi, orada adli makamlardan gelen talepleri yerine getirdikleri gibi, onları bağlayıcı gördükleri gibi bizim yasal düzenlemelerimize de uymaları gerekir.  BTK üzerinden görüşmeler yürüyor ama çok da olumlu gittiği söylenemez bu görüşmelerin. Talep net, ortada bir yasa var ve buna uyulması isteniyor” şeklinde konuştu.

BANT DARALTMA NASIL UYGULANACAK

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı bant genişliklerinin yüzde 50 daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabiliyor. Bu daraltmanın ardından X, yine temsilci atamazsa BTK başkanı bu kez bant genişliğinin yüzde 90’a varan oranlarda daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvuruyor. Bilişim Hukuku Avukatı Ergün, bant daraltma aşamasının nasıl uygulanacağını şöyle anlattı:

Ticaret Bakanlığı para cezalarının ağırlaştırılması için Rekabet Kanunu’nda değişiklik yapmak üzere hazırlıklarını sürdürürken, düzenlemenin yakın zamanda Meclise sunulması öngörülüyor. Bakanlığın hazırladığı taslak ile fahiş fiyat cezalarında alt sınırın 52 binden 80 bine, üst sınırın 525 binden 800 bine; stokçuluk cezasının alt sınırını 353 binden 800 bine, üst sınırını da 7 milyondan 11 milyona çıkarılarak 15 gün de kapatma cezası getirilmesi planlanıyor. Söz konusu cezaların TBMM görüşmeleri sırasında daha da artırılabileceği düşünülüyor.

BOYKOT ET ŞİKÂYET ET

Bakanlık, denetimlerin dışında vatandaşlardan gelen şikayetleri de incelemeye alıyor. Tüketiciler, fiyatlarını olağanüstü yükselttiğini düşündükleri işletmeleri bakanlığın Alo 175 telefon hattı veya Haksız Fiyat Artışı- HFA mobil uygulaması üzerinden şikayet edebiliyor. Vatandaş, markette fiyatını yüksek bulduğu ürünün fotoğrafını çekip gönderdiğinde, bakanlık ekipleri şikayet edilen marketten, mağazadan savunma isteyip konuyu Haksız Fiyat Kurulu’na getiriyor. Şikayet haklı bulunursa firmaya ceza uygulanıyor. Bu durumda bir markette fahiş fiyatlı bir ürün için alt sınırdan 52 bin lira ceza kesiliyor. İki üründe fahiş fiyat tespit edildiğinde bu ceza 104 bin liraya çıkıyor. Uygulama tekrarlarında cezalar üst sınırdan veriliyor. Böyle bir durumda ürün başına 525 bin lira, iki üründe 1 milyon 50 bin lira olarak uygulanıyor. Stokçuluğun alt sınırdan cezası halen 353 bin lira, üst sınırdan 7 milyon 65 bin lira olarak kesiliyor. Bakanlık vatandaşları fahiş fiyat, stokçuluk durumları gördüklerinde mutlaka şikayet etmeleri; hem de o iş yerinden alışveriş yapmayarak boykot etmeleri konusunda uyarıyor.

Tanju Özcan eşinin de protestocular arasında olduğunu görünce “Ben de seni protesto ediyorum, akşam eve geç geleceğim” demişti. Hürriyet’e konuşan Meral Özcan, “Bu bungalovlar Gölcük’ten kaldırılmalı, doğal yaşamı tehdit eden hiçbir şey olmamalı çünkü bir kere insan eli değdi mi, Gölcük’ün doğal güzelliği kalmaz. Milli Parklar bunu yapacaksa Başkan da protestoya katılmalı” dedi. Meral Özcan, “Tanju Bey eve geç mi geldi” sorumuza “Evet, eve geç geldi çünkü belediyede çalışmasını sürdürdü” dedi.

HABERİM YOKTU

Boluspor’a gelir getirmesi amacıyla Gölcük’teki bungalovların kiralanmak istendiğinden evde haberi olmadığını anlatan Meral Özcan, “Ben Eğitim-Sen üyesi bir öğretmenim. Gölcük Platformu’nun perşembe günü yapılacak belediye meclisi toplantısını protesto edeceğini öğrenince ben de arkadaşlarımla birlikte katılmaya karar verdim” dedi.

Milli Parklar’ın Gölcük Tabiat Parkını belediyeden geri alıp kiralama ihalesine çıkmak istediğini anlatan Meral Özcan, Başkan Tanju Özcan’ın bunu konuşmak üzere Ankara’ya gideceğini, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’dan randevu istediğini söyledi. 

TÜRKİYE’nin 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaşmak üzere hazırlanan İklim Değişikliği Azaltım Stratejisi ve Eylem Planında (İDASEP) 2030 yılına kadar atılacak adımlar tek tek sıralandı. Ulaştırma sektöründe karbon emisyonlarının azaltılması, toplu taşımanın teşviki ve elektrikli araç kullanımının artırılması için ÖTV 1 sayılı listeye ‘karbon içeriğinin’ eklenmesine yönelik çalışma yapılması planlandı.

7 ANA SEKTÖRDE EMİSYON AZALTILACAK

Enerji, sanayi, ulaştırma, tarım, bina, atık, arazi ve orman olmak üzere 7 ana azaltım sektörü belirlenerek, bunlardaki durum tespitiyle başlayan, 49 strateji ve 260 eylemden oluşan İDASEP’te önümüzdeki 6 yılda yapılması planlanan çalışmalardan bazıları özetle şöyle yer aldı:

1 SAYILI LİSTEYE EKLENEBİLİR

“Enerji verimliliğinin tüm sektörlerde yaygınlaştırılması, yenilenebilir enerji kullanımının azami seviyeye çıkarılması, sanayide ürün bazında karbon ayak izinin ve karbon yoğunluğunun azaltılması, neredeyse sıfır enerjili binaların yaygınlaştırılması, bölgesel ısıtma ve soğutma sistemleri kullanımının yaygınlaştırılması, sera gazı azaltımına yönelik teşvik ve destek mekanizmalarının geliştirilmesi, düşük emisyonlu bir ekonomiye geçişin adil dönüşüm ilkesiyle planlanması, adil geçiş ve istihdamın dönüşümü için kapasitenin geliştirilmesi, Türkiye’nin net sıfır emisyon hedefinin eğitim sistemine entegre edilmesi.”

İDASEP’te Türkiye’nin emisyon azaltım taahhüdüne uygun, istikrarlı karbon fiyatlarının tesisi için analizlerin  yapılacağı belirtilirken, Gelir İdaresi Başkanlığı koordinasyonunda karbon içeriğinin, Özel Tüketim Vergisi Kanunu ekli (I) sayılı liste kapsamına alınmasına yönelik de çalışma yapılacağı vurgulandı. 1 sayılı listede uçak benzini, benzin, motorin, deniz motorini, kalorifer yakıtı olarak kullanılan fuel oil gibi yakıtlar bulunurken, uzmanlar Hürriyet’e şahıs araçlarında ve şehiriçi şehirlerarası yolcu, yük taşımacılığında fosil kökenli yakıt kullanımının azaltılması, elektrikli araçların teşviki için 1 sayılı ÖTV listesine ilave karbon vergisi konulabileceğini belirttiler.

TAŞIT SAYISI 20 YILDA 3 KAT ARTTI

Ticaret Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu, mart ayında yaptığı son toplantısında internet üzerinden yapılan büyü bozma, 24 saatte aşık etme, günah olmayan aşk işlemi yapma gibi vaatlerle reklam yapan falcı, medyum, astrologlara ceza verdi.

‘48 SAATTE SONUÇ GARANTİSİ’

Kurul, Mustafa Harmancı’nın internet sitesinde “Büyü veya sihir, insanların birbirlerine veya karşı kişilere yaptırdığı ruhani ve şeytani işlemlerdir. Ayırma, bağlama, soğutma, erkeklik bağlama, gideni geri getirme, evlilik, eski sevgiliyi geri getirme gibi büyüler bulunur. Cin musallat olması durumu her zaman kişinin kendisi tarafından fark edilemeyebilir. Kişi musallat durumu yaşadığı için normal ya da mantıklı düşünemez ve normal dışı davranışlar sergileyebilir. Çevresi tarafından farkına varılan bu belirtiler sonucunda bir medyum ile görüşülmesi en sık başvurulan çözüm yollarından olmaktadır” ifadelerinin medyum/fal tanıtımına girdiğine hükmetti. Reklam mevzuatının “Falcı, medyum, astrolog ve benzerleri tarafından verilen hizmet reklamları ile yasadışı bahis ve kumar oyunlarının reklamları hiçbir şekilde yapılamaz” hükmü gereği söz konusu tanıtımların durdurulmasına karar verdi. “48 saatte sonuç garantisi. Diyanet İşleri tarafından onaylıdır. İşlemlerim her zaman İslam’a uygundur” diyen Medyum İslam; tanıtımlarında “İnatçı ve kibirli sevgiliyi geri getirme, jilet ve sarımsak, sabun ile aşk ritüeli gideni geri getir” diyen Manevi Bilge de reklam durdurma cezası alanlar arasında yer aldı.

AŞK DUASINA 550 BİN LİRA CEZA

Yine internet sitesinde “İş, şans, kısmet açma, nazar, dua ve muska, büyü, cinler, cin musallatı” sözleri nedeniyle Nuri Gürbüzler’e reklam durdurma verilirken, Sedat Demirel’e reklam durdurmanın yanında 550 bin lira ceza kesildi. Demirel’in ceza kararında özetle şu tespitler yer aldı: 

“İnternet sitesinde ‘Üzerinizde bulunan büyü ya da büyülerden kurtulun ve kendinize çok daha iyi bir hayatı sunmayı tercih edin. Günümüzde insanlar artık kıskanıyor olduğu ya da sevmiyor olduğu kişiler üzerine birbirinden farklı büyüler uygulatıyor. Sizler de üzerinize uygulanmış büyüler varsa kurtulun. Bu işlemi sadece gerçek ve iyi medyumlar tarafından yaptırmayı ihmal etmeyin. 1 günde etkili aşk duası, günah olmayan aşk işlemi, anında etkili 24 saatte aşık etme duası, güvenilir medyumla gideni geri getirme büyüsü, papaz büyüsü hakkında her şey, aşk bağlama büyüsü ve eski sevgiliyi geri getirme büyüsü’ ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir. Değerlendirme sonucunda medyum/fal tanıtımlarında bulunulduğu, bu kapsamda tüketicilerin korkularını ve batıl inançlarını istismar eden söz konusu tanıtımların Reklam Mevzuatı’nda yer verilen ‘falcı, medyum, astrolog ve benzerleri tarafından verilen hizmet reklamları ile yasadışı bahis ve kumar oyunlarının reklamları hiçbir şekilde yapılamaz’ hükmüne aykırı olduğundan 550 bin lira para ve reklam durdurma cezası kararı alınmıştır.”

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı verilerine göre son üç yılda AVM yapmak üzere ÇED başvurusu yapan yatırımcı sayısı bir elin parmaklarını geçmedi. 2022 yılında Diyarbakır’da Winstown, İstanbul’da Maltepe Park AVM, Siirt’te Merkez AVM olmak üzere sadece 3 yeni AVM için ÇED başvurusu yapıldı. Aynı yıl Bingöl’de aralarında kıyasıya rekabetin yaşandığı, Piesta AVM ile Milliamall AVM’ler ise kapasite artış başvurusunda bulundu. 2023 yılına gelindiğinde Bursa Nilüfer’de Bakyapı Mobilya AVM yatırımı için harekete geçerken, yılın ikinci ve son AVM başvurusu Ağrı’dan geldi. ISRA Group Ağrı Merkez’de AVM yapmak üzere ÇED başvuru dosyasını sundu. 2024 yılının ilk üç ayına bakıldığında ise Power İnşaat Tekirdağ Çerkezköy’de, Ahlatçı Otomotiv Konya Selçuklu’da AVM yapmak üzere başvurdu. Böylece üç yılda yapılan yeni AVM yatırım başvurusu sadece yedi oldu.

AVM, KONUT VE OFİS

Ahlatçı Otomotiv’in Konya Selçuklu’da yapacağı proje 25 bin 336 metrekarelik alan üzerinde AVM, konut ve ticari bölümler olmak üzere dört bloktan oluşuyor. Toplam 88 adet mağaza/dükkân, 167 adet konut, 94 adet ofis yer alıyor. Konutların yer alacağı iki blok 13’er katlı olacak ve birinde 90, diğerinde 77 adet konut; 15 katlı üçüncü blokta 94 ofis, son blokta ise 88 dükkan yer alacak. 

AĞRI’YA 950 MİLYON LİRALIK YATIRIM

İstanbul Başakşehir’de VMall AVM’nin sahibi olan Isra Group’un, Ağrı Merkez’de 16 bin 632 metrekarelik alan üzerine yapacağı AVM için 22 Mart’ta ÇED gerekli değil, kararı verildi. Yatırım bedeli 950 milyon TL olan, iki katı otopark olmak üzere beş katlı planlanan projenin ÇED dosyasında günlük ziyaretçi sayısının 15 bin olacağı tahmini dikkat çekti. AVM açıldığında 250 kişinin çalışması öngörülürken, imza töreninde konuşan ISRA Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdurrahim Tavlı yatırım için, “Bu proje, bölgenin dünyaya açılan kapısı olacak ve Ağrı’yı bölgenin çekim merkezi haline getirecek” demişti.

TÜRKİYE, 9 Nisan itibarıyla çimentodan alüminyuma, uçak yakıtından motor yağına kadar 54 ürün grubunda İsrail’e ihracatı kısıtladı. Türkiye’nin İsrail’e askeri amaçla kullanılabilecek herhangi bir ürün veya hizmetin satışına izin vermediğine dikkat çeken Ticaret Bakanlığı, konuya ilişkin açıklamasında “(Karar) İsrail, uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülükleri çerçevesinde, Gazze’de derhal ateşkes ilan edene ve Gazze Şeridi’ne yeterli miktarda ve kesintisiz insani yardım akışına izin verinceye kadar yürürlükte kalacaktır. Uluslararası camianın tüm üyelerine çağrımız, İsrail’in uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerine uymasını teminen, üzerine düşenleri yerine getirmeleridir” ifadelerine yer verdi.

‘AÇLIKTAN ÖLÜMLER ARTTI’

İsrail’in uluslararası hukuku alenen çiğnemeye devam ettiği, uluslararası camianın sayısız siyasi ve hukuki ateşkes ve kesintisiz insani yardım sağlama çağrılarını yok saydığı belirtilen bakanlık açıklaması özetle şöyle devam etti:

“İsrail’in, 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana, 6 ayı aşkın süredir Gazze Şeridi’nde yürüttüğü ve ayrım gözetmeden masum Filistin halkına ve sivil yerleşim yerlerine yönelik topyekün katliamda hayatını kaybeden Filistinli kardeşlerimizin sayısı 33 binin, yaralı sayısı yüz binlerin üzerindedir. Bunların büyük çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşmaktadır. Gazze Şeridi yerle bir olmuş, büyük bir yıkıma uğramıştır. Gazze Şeridi’nde hayata tutunmaya çalışan Filistin halkı, çağımızda benzeri görülmemiş biçimde açlıkla ve her türlü yoklukla mücadele etmekte, en temel gıda maddelerine, tıbbi yardım ve malzemeye ulaşmaları İsrail tarafından engellenmektedir. Açlıktan ölümler artmakta, salgın hastalıklar yayılmaktadır.

DERHAL UYGULANACAK

BM ve Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı kararları hukuken bağlayıcıdır. Türkiye, tüm bu kararların uygulanmasının takipçisi olacağını defaatle açıklamıştır. Bu doğrultuda Türkiye, 9 Nisan 2024 tarihinden itibaren, ilk aşamada Ek’te belirtilen ürün grupları altında yer alan ürünlerin İsrail’e ihracatını kısıtlama kararı almış bulunmaktadır. Bu kararın gerekleri Ticaret Bakanlığı tarafından derhal yürütülecektir.

ASKERİ ÜRÜNE İZİN VERİLMEDİ

Esasen, çok önceden bu yana, İsrail’e askeri amaçla kullanılabilecek herhangi bir ürün veya hizmetin satışına ülkemizce izin verilmemiştir ve verilmemektedir.

BAYRAM tatili nedeniyle vatandaşlar memleketlerine akın ederken, ek seferlerle birlikte şehirlerarası 9 bin 200 otobüsle 6.5 milyon yolcunun seyahat etmesi bekleniyor. Otobüsçüler Federasyonu Başkanı Mustafa Yıldırım, seçim için memleketlerine gidenlerin bir bölümünün dönmediğini, bayramı da yapıp öyle geleceklerini belirtti; fındık ve çayı olanların da bayram nedeniyle gidip dönüşünü sonraya bırakacaklarını söyledi.

Anne baba ve büyüklerin ziyareti için memlekete giden çalışanlar, öğrencilerle birlikte 9 günde toplamda 6.5 milyon kişinin seyahat edeceğini ifade eden Yıldırım, İstanbul başta olmak üzere bazı emeklilerin hayat pahalılığı nedeniyle yılın 6 ayını, yeme içme daha ucuz olduğundan memleketlerinde geçirdiğine; bir bölümünün de evlerini kiraya verip memlekete göç ettiğine dikkat çekti ve şunları söyledi:

BİLETLERE YÜZDE 80 ZAM

“60’lı yıllarda yaşanan memleketten şehirlere göç tersine dönüyor. 4 ay önce Ulaştırma Bakanlığı’na bildirdiğimiz bilet fiyatları, yolcu azlığından yüzde 50 indirimli olarak uygulanıyordu. Bu süre içinde akaryakıt, işçilik, yedek parça, bakım, onarım maliyetleri arttığından bayram döneminde fiili indirimleri kaldırıp, üzerine yüzde 25-30 zam koymak zorunda kaldık. Dolayısıyla sanki bilet fiyatları yüzde 70-80 zamlanmış gibi oldu” dedi. Yeni tarifeye göre en uzak mesafe olarak İstanbul’dan Van’a otobüs bileti bin 800 lira, Trabzon ve Rize bin 400 lira.”

HIZLI TRENE YENİ SEFER MÜJDESİ

Bakan Uraloğlu, Yüksek Hızlı Tren hatlarında 5 Nisan’dan itibaren başlayacak ek seferlerle koltuk kapasitesinin 18.084 artacağını duyurdu: “Günlük sefer sayısını Ankara-İstanbul hattında 13+13’ten 14+14’e; Konya-İstanbul hattında 4+4’ten 5+5’e yükselttik. Ayrıca Ankara-Konya hattında cuma ve pazar günleri işletilen 1+1 adet hafta sonu seferi cumartesi günleri de yapılacak. Yeni seferler tatil sonrası da devam edecek.”

KÖPRÜ VE OTOYOLLAR 9 GÜN ÜCRETSİZ

ANKARA Sanayi Odası (ASO) 60.yıl kuruluş törenine katılan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Mayıs ayına kadar yıllık enflasyonda ciddi bir gerileme beklemiyoruz, hazirandan başlayarak belirgin düşüşleri göreceğiz” dedi. Yerel seçim sonrası ekonomiye ilişkin bazı söylentilere de değinen Yılmaz, “Yerel seçimler, makro politikaların değişme ihtimali olan seçimler değil. Yerel seçimler, yerel seçimlerdir. İlimizin, şehrimizin yerel hizmetleriyle ilgili seçimlerdir. Dolayısıyla bu yerel seçim vesilesiyle makro politikalarımız konusunda yapılan tartışmaların hiçbir zemine sahip olmadığını, spekülatif birtakım söylemlerden ibaret olduğunu ifade etmek isterim” diye konuştu.

‘HEDEF TÜKETİMİ TÖRPÜLEMEK’

Son dönemde izledikleri makro politikaların özünde ‘aşırı tüketimi törpülemek’ olduğuna dikkat çeken Yılmaz, “Daha ılımlı bir tüketim artışı sağlamak, iç taleple dış talebi dengelemek. Tüketim ağırlıklı büyümeden yatırım ve ihracat ağırlıklı büyüme yapısına doğru büyümemizin kompozisyonunu geliştirme sürecine girmiş durumdayız” dedi. “Çeyrekler bazında hala tüketim harcamalarının payı büyümede yüksek ama giderek azalan oranlarda katkıda bulunuyor. Yatırım ve ihracat ise giderek artan oranlarda katkıda bulunuyor” diyen Yılmaz, şöyle devam etti:

“Enflasyon temel meselemiz. Burada mücadeleyi orta ve uzun vadede kararlılıkla sürdürmemiz gerekiyor. Burada sonuç almaya başladık. Ocak ve şubat çeşitli sebeplerle biraz beklentilerin üzerinde geldi ama martla birlikte giderek ivme kaybedecek. Mayısa kadar yıllık enflasyonda ciddi bir gerileme beklemiyoruz. Yaz aylarında, hazirandan başlayarak yıllık bazda enflasyonda belirgin düşüşleri göreceğiz. 2025 için OVP’de öngördüğümüz yüzde 15 civarında; 2026’da yeniden tek haneyi görecek şekilde tüm planımızı buna göre yaptık.”

RASYONEL POLİTİKA VURGUSU

ASO’nun 60. yılı kutlamasının 18 Mart Çanakkale Zaferi’ne denk gelmesi dolayısıyla törende Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ile tüm kahramanlar ve şehitler için saygı duruşunda bulunularak, İstiklal Marşı okundu.

ASO Başkanı Seyit Ardıç konuşmasında Zafer’in 109.yılını kutlarken, Erzincan İliç’te yaşanan faciaların bir daha yaşanmaması temennisini dile getirerek, yaşamını kaybeden işçilere rahmet, yakınlarına sabır diledi. Ardıç, konuşmasında “Gazi Mustafa Kemal Atatürk, ‘her fabrika bir kaledir’ diyerek 9 Ekim 1937’de Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası’nı açmıştı. Kurucularımızın bozkırı sanayi ile yeşertme amacını ve heyecanını hep koruduk” dedi.

Kurul, META’nın, Instagram hesaplarına dayalı Threads profili oluşturan kullanıcıların verilerini, kullanıcılara onay seçeneği sunmaksızın birleştirmesinin, soruşturma tamamlanana kadar telafisi güç zararlara yol açacağını değerlendirdi. Meta’nın her bir hizmetten edindiği gücü ve birikimi diğer bir hizmetine aktarmasını mümkün kıldığı ve pazar gücünü arttırdığını tespit eden Kurul, “Mevcut bulgular çerçevesinde; Instagram ve Threads arasındaki veri aktarım mekanizması neticesinde oluşabilecek veri birleştirme davranışının engellenmesi yönünde geçici tedbir uygulanmasına karar verilmiştir” duyurusu yaptı. Kurul, Meta’nın veri birleştirmeden vazgeçmemesi halinde para cezası aşamasına geçeceğini de bildirdi.

GÜNLÜK 4.8 MİLYON LİRA CEZA

Rekabet Kurulu, 2021 yılında başlattığı soruşturmada ise Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetlerinden toplanılan verileri birleştirmek suretiyle hakim durumunu kötüye kullandığı gerekçesiyle Meta’ya yaklaşık 347 milyon TL ceza kesmiş ve ihlalin giderilerek pazarda etkin rekabetin tesisi görevi vermişti. Çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarında faaliyet gösteren rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırdığı ve pazara giriş engeli yarattığı tespit edilen Meta’ya yükümlülüklerini yerine getirmesi için 9 Aralık 2023 tarihine süre tanınmıştı. İşte Kurul, dün yaptığı ikinci açıklamasında Meta’nın kendisine tanınan süre içinde etkin rekabeti tesis edecek yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle günlük 4 milyon 796 bin 152 lira para cezası uygulanmasına karar verdiğini duyurdu.

RED VEREN DE KULLANABİLSİN, ONAYA ZORLAMA

Kurul, bu cezanın gerekçesini kamuoyuna şöyle açıkladı: “META tarafından Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetleri arasında verilerinin birleştirilmesine yönelik tercihleri için kullanıcılara sunulacak olan ekran bildirimi, yeterli derecede şeffaf olmaması, bir başka deyişle kullanıcıları yeteri kadar bilgilendirme içermemesi ve kullanıcıları veri birleştirmeye onay verecek şekilde yönlendirici nitelikte dizayn edilmesi sebepleriyle soruşturma kapsamında ele alınan rekabet karşıtı endişeleri gidermesi hususunda yeterli görülmedi. Bunun üzerine 12 Aralık 2023 tarihinden başlamak üzere, META tarafından önerilecek uyum tedbirinin Rekabet Kurumu kayıtlarına girmesine kadar her gün için 2022 yılı gayri safi gelirleri üzerinden 4 milyon 796 bun 152,96 Türk Lirası idari para cezası uygulanmasına karar verdi.”

BEDAVA DEĞİL, VERİNİZLE ÖDÜYORSUNUZ

Rekabet Kurulu, Meta’nın Threads ve Instagram uygulamalarını birleştirmesi işlemine ilişkin verdiği ‘geçici tedbir’ kararında kişilerin, sosyal platformlarda hizmeti bedavaya satın almadığına, ödemeyi ‘veri’ aracılığıyla yaptığına dikkat çekilerek, özetle şu tespitler sıralandı: “Bu pazarlarda, ‘sıfır’ fiyatla ilgili hizmetlerden yararlanan kullanıcılar, bir ödeme yapmıyor oldukları algısında olsalar da ilgili platforma sağladıkları veri ile ödeme yapmaktadırlar. Dijital pazarların para birimi niteliğinde olan veri, tüketicilerce farkında olmadan sunulabilmekte veya kolaylıkla gözden çıkarılabilmektedir. Platformlar görünürde bedava olan bu hizmeti, tüketicileri platformuna çekmek ve sahip olduğu bu tüketici tabanını, gelir elde ettiği reklam verenleri veya ticari kullanıcıları cezbetmek için kullanmaktadır. Dolayısıyla tüketicilerin bu uygulamalar üzerindeki hemen her hareketini takip edebilen büyük platformlar tarafından elde edilen veri, teşebbüse muazzam bir güç vermektedir. Tekelleşmeye bu denli meyilli pazarlarda teşebbüslerce gerçekleştirilecek en ufak bir davranış dahi çığ etkisi yaratabilir.”

Zeytin ağaçları ve Akbelen ormanı için nöbet tutan vatandaşlar “Köyümüzü madenden tamamen kurtarana kadar mücadelemiz devam edecek” derken, AK Parti Muğla Büyükşehir Belediyesi Başkan Adayı Aydın Ayaydın, “Kamulaştırma konusunda kendimi sorumlu hissederek Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan nezdinde girişimde bulundum ve kararın gözden geçirilmesini talep ettim” ifadelerini kullandı.

TERMİK SANTRALA KÖMÜR İÇİN

Resmi Gazete’de 12 Mart’ta yayımlanan karar, Limak ve IC Holding iştiraki YK Enerji tarafından işletilen Yeniköy-Kemerköy Termik Santralı’nın kömür ihtiyacını karşılamak için Akbelen Ormanı’nın bulunduğu İkizköy, Çamköy ve Karacahisar sınırları içindeki 190 parsellik arazinin, linyit madeni sahası olarak kullanılmak üzere, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından kamulaştırılmasını içeriyordu. Kararla Akbelen Ormanı’nın bulunduğu köylerin sınırları içinde toplam 90 parselde, 832 dekarı zeytinlik olan 2 bin 24 dekar arazi, Maden Genel Müdürlüğü tarafından kamulaştırılarak, YK enerji tarafından linyit kömürü çıkarılacaktı. Acele kamulaştırmaya yöre halkı tepki gösterirken, “Kamulaştırma kamu yararına yapılır, bu kararın hukuki dayanağı yoktur” açıklaması yapılmıştı.

İptal kararı öncesinde Ayaydın, “Evet enerjiye ihtiyacımız var ve bunu ithal yerine yerli kaynaklarla sağlama konusundaki hassasiyeti de son derece makul buluyorum. Ancak Muğla için tarımın, doğaya saygılı sürdürülebilir turizmin de çok değerli olduğuna dikkat çekmek istiyorum. Bu nedenle dün akşam Cumhurbaşkanımızı iki kez arayarak taleplerimi ilettim, toprakların istimlak edilmesinden vazgeçilmesi için talepte bulundum” demişti.

İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi emekli öğretim üyesi, orman mühendisi ve doğa bilimci Prof. Doğan Kantarcı, Erzincan İliç’teki maden faciasında 9 işçiyi yutan milyonlarca metreküplük toprağın 400 bin kamyonla taşınması planına ekolojik bir çalışmayla itiraz etti. Kantarcı, “Çöpler Altın Madeni liç yığını göçüğü ve materyalden kirli su sızdırma sorunu üzerine ekolojik bir değerlendirme” başlıklı çalışmasında şu uyarıları yaptı, çarpıcı öneriler getirdi: “Çok kurak bir bozkır niteliğindeki bölge, en yağışlı dönem olan kış ve bahar aylarında, yağmur ve kar suları dahil en yüksek günlük 27 ila 65 milimetre yağış alıyor. Yığın liçinden göçen materyal, yaklaşık 50 metre kalınlığında bir kütle olarak kuru dere yatağını doldurmuş.

TAŞINMASI MÜMKÜN DEĞİL

Divriği’de ölçülen aylık yağışlar ile yüksek yağış miktarları göçen materyalin üst kesiminde 1 metre kalınlığındaki bölümü bile dolduramaz. Diğer bir ifadeyle göçen materyalin üstüne düşen yağışın miktarı çok az olup; Sabırlı Deresi’ne, yeraltı suyuna veya baraja ulaşması mümkün değildir. Bu kadar kalın kütlenin taşınmasına gerek yoktur, mümkün de değildir. Bu materyalin üstü ağaçlandırılabilir. Sodyum siyanür kalıntısı, sönmüş kireçle birlikte olup pH 11-12 arasındadır. Materyalin üstüne tarım ilaçlama uçağı ile kireç tozu serpmek, asit maden suyunun oluşumunu, buharlaşıp yok olmadıysa eğer NaHCN bileşiğinin dönüşümünü ve materyalde ağır metallerin çözünmesini engelleyecektir.” 

MERA DA YAPILABİLİR

Hürriyet’in sorularını da yanıtlayan Kantarcı, bölgedeki 35 milyon tonluk toprağı taşımanın mümkün olmadığını belirterek şöyle konuştu: “Böyle bir yığının içinden ne yazık ki 9 işçimizin cesedine ulaşılması mümkün değil. Bölge aşırı kurak bozkır niteliğinde olduğundan yağmur ya da kar suyuyla 50 metrelik kütlenin kuru Sabırlı Deresi içinden taşınması da mümkün değil. Dolayısıyla baraja, Fırat’a karışma riski de bulunmuyor. Bölge çok rüzgârlı, önce sönmüş kireç dökülüp üzerine madenden çıkarılan pasa 30-40 cm üzerine serilir. Bozkırın ağacı karaçam ile de ağaçlandırılır. Yüzde 10’u tutsa bile kalan yerler mera haline getirilip hayvan otlatılır, tutan ağaçlarla da rüzgârdan korunma sağlanır.”

ARAMALAR DURDU

ANAGOLD Madencilik’in büyük ortağı Kanada merkezli SSR Mining’in Toronto’da işlem gören hisselerinde heyelan yüzünden yüzde 50’den fazla düşüş yaşandı. Şirketin piyasa değeri 1.04 milyar dolar azaldı. Geçen yılın üçüncü çeyreğinde 56.768 ons (yaklaşık 1600 kg) altın üreten Çöpler Madeni, SSR’ın 2010 yılından bu yana faaliyet gösteren en büyük ikinci altın madeni. Şirketin ABD, Türkiye, Kanada ve Arjantin’deki madenleriyle yılda yaklaşık 700 bin onsluk altın üretimi yaptığı belirtiliyor.

ÜRETİMİ DURDURULDU

Anagold Madencilik’in Türkiye’de işlettiği tek maden olan Çöpler’de yaşanan faciadan sonra üretimi de durduruldu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı lisans şartlarının ortadan kalktığını belirterek, madenin çevre için izin ve lisans belgesini iptal etti. İptal çerçevesinde firma üretime devam edemeyecek. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, maden ocağının izin ve lisans belgesinin iptaline gerekçe olarak “yaşanan heyelan olayının ardından yığın liç sahasında bulunan malzemenin Sabırlı Deresi ve ocak sahasına doğru akmasını ve bundan dolayı lisans şartlarının ortadan kalkmasını” gösterdi. Bu iptal nedeniyle firma üretime devam edemeyecek, koşullarını düzeltip yeniden lisans başvurusu yapması gerekecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı da kendi yetkileri kapsamında kaza sonrası madenin üretim faaliyetlerini durdurdu. Çevre Bakanlığı’nın yanı sıra Enerji Bakanlığı da kendi prosedürünü yürütüyor.

PARA CEZASI GELEBİLİR

Eski Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof Mustafa Öztürk de lisans iptalinin yanı sıra firmaya ağır para cezası verilmesi gerektiğini söyledi. “İçinde civa, kadminyum gibi tehlikeli metaller bulunan 30 milyon tonluk toprağın bulunduğu yerden kaldırılması dahil tüm maliyetleri firma karşılanmalıdır. Ayrıca tüm denetçilere ağır cezalar verilmelidir” diyen Öztürk, sözlerini şöyle sürdürdü: “Asıl siyanür havuzunda yırtılma, sızma var mı? O havuzun çevresinde kuyular kazılarak numune alınıp analiz yapılmalı. Sızma varsa korkunç, yeraltı suyunu, su kaynaklarını kirletmiş olabilir. Ayrıca yukarıda kaymayan bir kütle var, her an bir heyelanla onun da çökme ihtimali var.”

KİM BU ANAGOLD... YÜZDE 80’İ YABANCI YÜZDE 20’Sİ YERLİ 

Anagold Madencilik’in şirket bilgilerine göre, firma Türkiye’de sadece Çöpler Altın Madeni’ni işletiyor. Çöpler Madeni’nde inşaat çalışmaları 25 Ekim 2009’da başlarken, şirket 22 Aralık 2010’da ilk altın dönümünü yaptı. Anagold Madencilik Firması’nın yüzde 80 hisssesi SSR Mining’e, yüzde 20 hissesi de Çalık Holding bünyesindeki Lidya Madencilik şirketine ait bulunuyor. SRR ise 2020 yılında bir Kanada şirketi ile ABD merkezli Alacer Gold isimli şirketin birleşmesi sonucu kuruldu. Şirket çokuluslu kabul ediliyor.

FACİA VAHŞİ ÜRETİMLE GELDİ

Maden Profesörü Ekrem Yüce: “Altın madenciliği Güney Afrika, Kanada, ABD’de gereken tedbirlere uygun yapılıyor. Sorgulanması gereken; buralar sürekli denetlenirken bu durumun denetimlerde neden dikkat çekmediğidir. Bu facia bir anda, bir dakikada, bir günde olabilecek bir olay değildir. Tüm bunları uzmanlar, denetçiler görüyor olmalıydı. O yığın yine çökerdi ama en azından dokuz canımızı kaybetmezdik. Dolayısıyla yapılan teknik hataların Türk’ü, yabancısı yok. Önemli olan tekniğe uygunluk ve denetimdir.”

ÖNEMLİ OLAN DENETLEME

Eski Maden Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Torun: “Sermayenin yerlisi-yabancısı yok. Burada birinci hata, fay hattında bu madenin açılması. İkincisi yığın liçinin yüksekliği ki burada yeterli düzlük olmadığından firma uzaklaştırmak yerine maliyeti düşürmek için üst üste yığmış. Yükseklik bu noktaya erişene kadar neden kimse görmedi? Enerji Bakanlığı ağustos ayında denetim yapıldığını söylüyor. O halde neyi denetlediler? Adı Hans da olsa Hasan da olsa sermaye doğru denetlenmediğinde kâr hırsıyla vahşi üretime yönelebilir ama devletin buna izin vermemesi gerekir. Zaten bu madende de şirketin yüzde 20’si Çalık’ın, yani yerli firmanın.”

ANAGOLD Çöpler Altın Madeni’ndeki facianın ardından hemen bölgeye gittik. Edindiğimiz bilgilere göre facia şöyle yaşandı: Maden sahasında sabah mesaisi başladığında, liç alanında (dışarı çıkarılıp istiflenen toprak) rutin kontroller yapıldı. Sabah saat 09.00’da toprağın üst katmanında oluşan çatlaklar fark edildi. Çatlakların olası bir toprak kaymasına neden olabileceği değerlendirildi. Hemen bilgi verildi, raporlama yapıldı.

100 İŞÇİ SAHADAN ÇIKARILDI

Bunun üzerine o bölgede çalışmalar durduruldu, saha boşaltıldı. Normal şartlarda bu sahada 100’e yakın işçi çalışıyordu. Alan boşaltıldıktan saatler sonra 3 bölge amiri (sorumlu) kontrol amaçlı aynı noktaya hareket etti. Saat 14.28’de alana vardıklarında araçlarından inmeye fırsat bulamadan toprak kütlesi nehir gibi üzerilerine aktı ve içinde bulundukları araçla birlikte toprak seline kapıldılar.

5’İ KONTEYNERDe 4‘Ü ARAÇTA

O sırada boşaltılmış bölgede konteyner içerisinde de 5 işçi vardı. Onlar da içerisinde bulundukları konteynerle birlikte kayan toprağın altında kaldı. Göçüğün yaşandığı noktadan farklı bir bölgede çalışma yapan kamyon şoförü de aracıyla birlikte sel gibi gelen toprağa kapıldı. Bu arada, dar alanda toprak yığılmasının da göçüğe neden olduğu değerlendiriliyor.

MOBİL TAKİP SİSTEMİ

Kayan toprak kütlesi altında kalan 9 işçiye ulaşılması için gece-gündüz aralıksız çalışma yürütülüyor. 562 araç, 5 dron, 2 kimyasal-biyolojik ve nükleer araç, 5 metale duyarlı radar cihazı ve 5 kurtarma köpeği çalışmalarda kullanılıyor. Dün sabahın ilk ışıklarıyla çalışmalar zaman zaman yağan yağmurun altında devam etti. Yapılan çalışmalarda akşam saatlerine kadar bir sonuç elde edilemedi. Bölgede yeni gelişebilecek bir kaymayı izleme ve göçük altındaki işçiler ile araçların yerlerini belirleme amacıyla da mobil takip sistemleri ve yer radar ekipmanları kuruldu.

10 MİLYON METREKÜP TOPRAK AKTI

Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) geçirdiği 18 günün ardından Türkiye’nin insanlı ilk uzay bilim misyonunu tamamlayarak 9 Şubat’ta Dünya’ya iniş yapan astronot Alper Gezeravcı, ABD’deki kontrollerinin ardından dün Cumhurbaşkanlığı’na ait uçakla Ankara Esenboğa Havalimanı’na geldi. Gezeravcı’yı Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Başkanı Yusuf Kıraç, TÜBİTAK Başkanı Hasan Mandal ve Türkiye’nin ikinci astronotu Tuva Cihangir Atasever karşıladı.

BU HER HANEDEKİ ÇOCUĞUN BAŞARISI

Gezeravcı çiçeklerle kendisini karşılayan 13 çocuğa Uluslararası Uzay İstasyonu’na giderken götürdüğü ve Dünya’ya geri getirdiği 13 Türk bayrağını verdi. “Orada gerçekleştirdiğimiz her bir deneyi temsil eden bir Türk bayrağını gençlerimize vererek kutlu yolculuğun bayrak değişimini gerçekleştirmiş bulunduk” diyen Gezeravcı, bunun bir yere varış değil, sadece bir başlangıç olduğunu vurguladı. Gezeravcı şöyle konuştu: “Bugüne kadar eksik olan tek şeyimiz damarlarımızdaki asil kanın potansiyelinin farkında olamayışımızdı. Koşar adımlarla ileriye gitmeye devam edeceğiz. Bu başarı bireysel değil, her hanedeki çocuğun başarısıdır. 10 hedeften biriydi bu. Devletin bu noktada enjekte ettiği özgüveni damarlarımızda hissettik. Askeri havacılıkta ‘hedef büyülenmesi’ tabiri var. Bakıp da büyülenmediğiniz bir an yok.”

HİÇ ZORLANMADIM

Sağlık durumuyla ilgili de sorun yaşamadığını belirten Gezeravcı, “Yerçekimsiz ortamda adaptasyon sorunu yaşamadım. Zorlandığımı hissettiğim bir an olmadı” dedi.

SEYAHAT DEĞİL GÖREVDİ

- Gezeravcı, uzaya gidişinin seyahat olarak değerlendirilmesine ise şöyle karşılık verdi:  “Yaptığımızın uzay seyahati olmadığını çok rahatlıkla ifade edebilirim. Gönlümüz rahat. Biz orada emsalleriyle en az eşit düzeyde ve bazı noktalarda daha ileri düzeyde hiç bir aksaklık yaşamadan çok tatmin edici bir görev yerine getirdik. Bunu da otoritelerin ifadelerine istinaden söyleyebilirim.”

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, dün eski Genel Başkan Deniz Baykal’ın ölüm yıldönümü anma töreninin ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.  Özel, Hatay’la ilgili  şu açıklamayı yaptı:

 “Hatay’da protestolar yaşandı. 100 söz protesto vardıysa, 99’u hükümete yönelikti. Ama hükümete yakın kaynaklar ‘Efendim Lütfü Savaş protesto edildi.’ Evet Lütfü Bey’e yönelik de sitem cümlelerini duyduk. Siyaset, vatandaşın söylediğini duyma sanatıdır, verdiği mesajı alma sanatıdır. CHP olarak bütün bölgelerde hem adaylarımızı yoğun anketlerle belirledik hem adaylaştırdığımız arkadaşları erken adaylaştırarak, takvimin son günü 20’sidir. Ama çok daha öncesinden adaylaştırarak, adaylık sonrası ölçme ve değerlendirme anketlerine de önem veriyoruz. Yüksek örneklemlerle yapılan bu anketler, bize bir şehirde yanlış yaptığımız sinyalini veriyorsa ya da verirse bu değerlendirilir. Milletin sesini sandıktan önce duymakta en önemli gösterge çok yüksek örneklemle yapılan anketlerdir. Anketlerde bir şey görüyorsak müdahale ediyoruz, görürsek müdahale ederiz.”

ERDOĞAN’A CEVAP VERMEYECEĞİZ

Özel, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı hedef alarak da şunları söyledi: “Zonguldak’ta daha önce Hatay’da yaptığı açıklamanın devamını getirdi. Diyor ki ‘Ülkenin Cumhurbaşkanı’nın eli Zonguldak’ın üzerinde olursa hizmet gelir.’ Erdoğan’ın milli iradenin üzerinden elini çekmesi lazım. Bu yaptığı iş tamamen milli irade gaspıdır. Nasıl o gücünü sandıktan alıyorsa, bütün belediye başkanları da gücünü sandıktan alır. Nasıl gerçek patron milletse, belediye başkanlarının da cumhurbaşkanının da belirleyicisi millettir. Bunun dışında bir ifade milli iradeye saygısızlıktır. Bugün Erdoğan’a en sert cevapları vermek onun istediği bir şey. Bizi kavgaya çekmek istiyor. Erdoğan’ın hakaret, iftira ve saldırılarına cevap verme niyetinde değiliz.”

DEM YANITI: KİMSENİN ADAYINA MİNNETİMİZ YOK

Özgür Özel, DEM Parti’nin İstanbul’da aday çıkarmasıyla ilgili de şunları söyledi: “Kimsenin adayını çıkarmasına, çıkarmamasına karışmayız. Bir parti aday çıkarmazsa demlenip, aday çıkardığında demlenmemiş olma iftirasını, bu sabah höpürdete höpürdete demli çay içenlere, Bahçeli ve Tayyip Erdoğan’a sorun. Bütün siyasi partilerle açık iletişim halindeyiz. DEM ile yaptığımız görüşme gözünüzün önündedir. Ama bazı görüşmeleri hangi mecralarda, kimlerin, ne şekilde, ne vaatlerle yürüttüğünü millet sormaktadır. Bizim kimsenin çıkaracağı adaya da çıkarmadığı adaya da lafımız da minnetimiz de yoktur.”

CHP’DE KARAR GÜNÜ

CHP’nin Merkez Yönetim Kurulu (MYK) ve Parti Meclisi (PM) bugün henüz açıklanmayan 300’e yakın belediye başkan adayının durumunu görüşüp karara bağlamak için arka arkaya toplanıyor. Gözlerin çevrildiği İstanbul ve Ankara’nın kritik ilçeleri de yer alıyor. İstanbul’da Kadıköy, Bakırköy ve Sarıyer’in yanı sıra DEM Parti’nin büyükşehir adayını duyurmasıyla daha da kritik hale gelen Adalar ve Esenyurt’un da aralarında bulunduğu 11 ilçesinin adayları belirlenip açıklanacak.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun nüfus verilerine göre İstanbul’da 15 milyon 56 bin 806 kişi ikamet ediyor. Ancak bunlardan sadece 2 milyon 152 bin 878’inin kütüğü İstanbul’a kayıtlı. Megakentte ikamet edip kütüğü başka illerde olan 12 milyon 904 bin kişinin dağılımına bakıldığında ise 754 bin kişiyle Sivaslıların ilk sırada olduğu görülüyor. Yani 650 bin 401 kişinin yaşadığı Sivas’ın nüfusundan daha fazla Sivaslı İstanbul’da ikamet ediyor.

Benzer durum Kastamonu’da da görülüyor. Kastamonu’nun nüfusu 388 bin 990’da kalırken, İstanbul’da 554 bin Kastamonulu yaşıyor. Ordu’nun nüfusu ise 775 bin 800 olurken, 515 bin Ordulu İstanbul’da ikamet halinde. 

KARADENİZ AĞIRLIĞI

Bölgesel bazlı bakıldığında ise Karadeniz’in ağırlığı dikkat çekiyor. Giresunlu 482 bin 530, Tokatlı 478 bin 587, Samsunlu 415 bin 22, Trabzonlu 411 bin 65, Sinoplu 365 bin 925, Rizeli 304 bin 722 kişi megakentte yaşıyor. İstanbul’daki toplam Karadenizli sayısı 4 milyon 464 bini buluyor. Kütükleri Doğu ve Güneydoğu illerinde kayıtlı olup İstanbul’da yaşayanlara bakıldığında ise Erzurum 450 bin 286, Malatya 419 bin 224, Kars 306 bin 869, Erzincan 300 bin 404, Mardin 263 bin 995, Van 263 bin 921 ve Diyarbakır 236 bin 257 ile öne çıkıyor. Toplamda ise İstanbul’da Doğu ve Güneydoğu illerinden 4 milyon 623 bin 903 kişi yaşıyor.

İŞTE MEGAKENTTEKİ İLK 10 ŞEHİR

SİVASLI: 754 BİN

KASTAMONULU: 554 BİN

ORDULU:

DÜNYANIN en büyük güvenlik şirketlerinden biri olan Securitas’ın hem küresel hem de Türkiye’ye yönelik güvenlik riskleri durum değerlendirme raporu yayımlandı. Türkiye’de güvenlik birimlerine yansıyan 800 bin bildirim üzerinden hazırlanan raporda, 2023 yılında Türkiye’de karşılaşılan en büyük güvenlik riskinin hırsızlık olduğu tespit edildi. Yapılan risk bildirimlerinin yüzde 51.1’i (408 bini) hırsızlık kaynaklı olurken, yüzde 10.4’le yangın ikinci sırada yer aldı.

Rapora göre Türkiye’de 2023 yılında tüm sektörlerin en sık karşılaştığı risk hırsızlık olurken, bu suç en fazla perakende ve endüstri/üretim sektörlerinde görüldü. Konut sektöründe en fazla hırsızlık ihbarı yaz aylarında ve tatillerde; perakende sektöründe kış aylarında; turizm sektöründe ise yaz aylarında gerçekleşti.

‘HIRSIZLIK AZALACAK’

Yapay zekânın, son üç yılın verileriyle yaptığı analize göre ise önümüzdeki 3 ayda hırsızlık riski yüzde 15 azalacak, gasp ve vandalizm (kamu ve özel mala saldırı) risklerinde artış olacak.

5 YEREL TEHDİT

Securitas Türkiye Ülke Başkanı Murat Kösereisoğlu, “Rapora göre işletme sahipleri makro risklerle ilgilenirken, öncelikli olarak personellerinin güvenliği, mülklerinin ve sahip olduklarının güvenliği üzerinde duruyorlar. Bu doğrultuda işletmeler için yerel riskler sırasıyla; izinsiz giriş, hırsızlık, vandallık, yangın ve soygun olarak öngörülüyor.”

Türkiye, Milli Uzay Programı çerçevesinde Türk astronot Alper Gezeravcı’nın uzaya çıkmasıyla büyük bir sevinç yaşarken dün de Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’ndeki (NASA) görevinden ayrılıp ülkesine dönen Astrofizikçi Dr. Umut Yıldız için heyecanlandı. Gezeravcı’nın Uluslararası Uzay İstasyonu’na gidişiyle sevinç gözyaşları döktüğünü anlatan Yıldız, 21 yıl sonra ülkesine dönüp deneyimlerini paylaşmak istediğini söyledi.

Dr. Umut Yıldız - Aysel ALP YAZDI

BAKAN KACIR: HOŞ GELDİNİZ

Yıldız’ın dönüş kararını duyurduğu videoyu, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır da ‘Hoş geldiniz’ notuyla kendi hesabından paylaştı. Hürriyet’in sorularını yanıtlayan Yıldız, şunları söyledi:

ESKİDEN UZAYLA KARIN DOYMAZDI

“20-25 yıl önce Türkiye’de aileler ‘bu işten karın doymaz’ düşüncesiyle çocuklarının uzay okumasını istemiyordu. Ben de benzer bir süreçten geçtim. İtirazlara rağmen Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri’ni tercih ettim. Burada optik teleskoplarla çalışılıyordu, ben ise radyo antenlerini çok sevdiğim için radyo astronomi yapmak istediğimden ülkeden ayrıldım. İngiltere, Hollanda ve Kanarya Adaları’ndaki enstitülerde hem okudum hem çalıştım; dünyanın başka yerlerindeki teleskoplara gönderildim ve oralarda gözlemler yaptım. Space X’in maliyetleri düşürmesiyle çok daha fazla şirket uzaya yük gönderebilecek duruma geldi. Böylece dünya genelinde çok fazla uzay şirketi kuruldu. Türkiye de buna kayıtsız kalmadı, ben de Türkiye’de bir uzay şirketine, Ankara’da Plan-S Uydu ve Uzay Teknoloijileri şirketine genel müdür yardımcısı olarak dönüş yaptım.

Sakarya’da 28 Aralık 2023’te zincirleme trafik kazasında 11 kişi yaşamını yitirirken 57 kişi yaralanmış; 2 Ocak’ta Malatya’daki otobüs kazasında 4 kişi ölmüş, 36 kişi yaralanmış; 5 Ocak’ta Kars’taki kazada ise 2 kişi ölmüş, 8 kişi yaralanmıştı. 16 Ocak’ta Mersin’deki kazada ise 9 kişi ölürken 13’ü ağır, 30 yaralı olduğu açıklanmıştı. Son 24 saatte ise Kütahya’da devrilen yolcu otobüsünde 18 kişi, Sivas’ta yolcu minibüsü kazasında 26 kişi ve Van’da yolcu midibüsü kazasında 27 kişi yaralanırken uzmanlar, Hürriyet’e “Bu kazaları durdurmak mümkün ama önlem almak şartıyla” dedi.

Van - Dün 27 yaralı

YÜKSEK HIZ, YALANCI KIŞ LASTİĞİ

Trafik Kazalarını Önleme Derneği Başkanı Onur Orhon, otoyollarda hız sınırının artmasının sefer sayısını artırmak anlamına geldiğini belirterek yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

“19 günde 4 ölümlü kaza bir felaket. Bunların önlenmesi için otoyollarda hız sınırının düşürülmesinin yanısıra gerçek kış lastiğinin zorunlu kılınması, deneyimsiz sürücülerin araç kullanımının engellenmesi. Sürücülerin, araç bagajı yerine otel, ev odalarında dinlenmelerinin sağlanması. Takograf kontrollerinin, polis tarafından gerekli takograf veri indirme cihazları ve veri analiz yazılımıyla yapılması. Otobüslerin fabrika çıkışı takılı ve ayarlı (100km/h) olan hız sınırlayıcı düzeneklerinin (Speed Limitor) devre dışı bırakılmasının önlenmesi. Araç muayenesinde ‘Elektronik Sürüş Destek Sistemleri’nin arıza tespit cihazıyla (OBD) ile denetlenmesi. Araç bakımlarının, sürücü sağlık taramalarının periyodik olarak yapılması. Yolcuların, çıkarmaksızın emniyet kemeri takmalarının sağlanması.”

Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı’nın da aralarında bulunduğu Axiom Mission 3 (Ax-3) ekibini Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) taşıyacak roket, bu gece 00.49’da fırlatılacak. Dün yapılması planlanan fırlatma Space X’in insanlı uzay uçuşu kıdemli direktörü Benji Reed’in açıklamasına göre, mühendislik ekiplerinin Dragon kapsülünün iniş paraşütlerinin açılma biçiminde ve Falcon 9 roketine nasıl bağlanacağında bazı teknik sorunlar keşfettmesi üzerine ertelendi. Reed açıklamasına her iki sorunun da çözüldüğünü ekledi. Gezeravcı, 36 saatlik yolculuğun ardından uzay istasyonuna ulaşacak. Uzayda 14 gün kalacak olan Gezeravcı, 13 uzay deneyine imza atacak.

SAVAŞ PİLOTU VE MÜHENDİS

Mersin Silifke’de 1979’da doğan Gezeravcı, bir TV programında “Küçüklüğünden itibaren, hayalinin sınırı gökyüzü olan bir çocuğun, hayalinin eşiğini uzaya taşıyan bir adımdır bu” sözleriyle özetlemişti duygularını. Türk Hava Kuvvetleri’nde 15 yıl pilotluk yapan Gezeravcı, lisans eğitimini Hava Harp Okulu’nda elektronik mühendisliği alanında tamamladı. Wright-Patterson Üssü’ndeki Hava Kuvvetleri Teknoloji Enstitüsü’nde yüksek lisans yapan Gezeravcı aralarında F-16’nın da bulunduğu birçok uçağı kullandı, THY’de 7 yıl kaptan pilot olarak çalıştı. “Uzayla ilgili bir hayalim yoktu. Hayalim gökyüzü ile limitliydi” diyen Gezeravcı, Türkiye’nin insanlı ilk uzay projesi için başvuru çağrısı haberlerini görmesinin ardından, yapabileceğine kanaat getirerek başvurduğunu anlatmıştı.

HANGİ DENEYLERİ YAPACAK

Alper Gezeravcı uzayda 13 deneye imza atacak. Bunlardan bazıları şöyle: 

UYNA

Kasım ayı başında Polat çifti hakkında kara para aklama suçlamasıyla başlatılan operasyonun ardından Lüleburgaz’da iki köy ortasına dökülen sıvı krem, köylüleri tedirgin etti. Lüleburgaz Eskitaşlı ve Turgutbey Köyleri ortasındaki bal ormanına dökülen sıvı üzerine köylüler, 17 Kasım’da Lüleburgaz Kaymakamlığı ve jandarma komutanlığına başvurdu. CİMER’e verilen şikâyet dilekçesinde, “Ormanlık alanda kekikle beslenen arıların mide bulandırıcı kimyasal kokular ile zehirlenmesini, çevrenin kirletilmesini istemiyoruz. Atıklar acilen kaldırılmazsa yeraltı sularını ve yanındaki Tatarköy Göleti sularını kirletecek. Acilen kaldırılmalı. Dökenlerin yakalanması ve gerekli cezanın verilmesini de saygılarımla arz ederiz” denildi.

TAHKİKAT BAŞLATILDI

CİMER aracılığıyla Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan gelen yazıda konunun Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne bildirilmesinin uygun olacağı ifade edildi. İlçe Jandarma Komutanlığı’ndan yazılan yanıtta ise tim komutanlığınca kontrole gidildiği, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün de kontrolde bulunduğu, cumhuriyet savcısının talimatıyla adli tahkikatın başlatıldığı bilgisi verildi. 25 Aralık’ta Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi ve Denetiminden Sorumlu Şube Müdürlüğü tarafından gönderilen yazıda atığın bulunduğu yerin orman bölgesi olduğu vurgulanarak, bertarafı ve atanın tespiti için Kırklareli Jandarma Komutanlığı’na, Orman İşletme Müdürlüğü’ne ve Lüleburgaz Kaymakamlığı’na yazı yazıldığı ifade edildi.

KÖY SAKİNİ HÜRRİYET’E ANLATTI: ANALİZ ETTİK KREM ÇIKTI

- HÜRRİYET’e konuşan Turgutbey sakinlerinden Kenan Gören, jandarmanın çevre timi bulunduğunu, sıvıyı onların da analiz ettiğini ancak sonucu kendileriyle paylaşmadıklarını söyledi. Sıvının tehlikeli atık olup olmadığını öğrenmek için numune alarak özel bir laboratuvarda sıvıyı analiz ettirdiklerini anlatan Gören, şunları söyledi:

BULGARİSTAN’DAN MI GELDİ

“Analiz neticesinde bu sıvının krem ham maddesi olduğunu söylediler. O günlerde Dilan Polat tutuklanmış ve sorguya alınmıştı. Onların kremlerinin de Bulgaristan’dan getirildiği ortaya çıkmıştı. Biz de köyümüze dökülen bu sıvıların Bulgaristan’dan onlar için getirilmiş ham maddeler olduğunu tahmin ediyoruz.

Yeni yıla sayılı günler kala kamuda eleman alım ilanları arttı. Tarım Bakanlığı’ndan Dışişleri’ne; Cumhurbaşkanlığı’ndan belediyelere, üniversitelere binlerce memur, işçi statüsünde mühendis, yazılım uzmanı, diplomatik kariyer sahibi memur, gelir uzman yardımcısı, göç uzman yardımcısı, tercüman, temizlik, güvenlik personel alımı için duyuru yağdı.

VERGİ DENETİMİNE DEV KADRO

Gelir İdaresi Başkanlığı 50’si Ankara, 759’u İstanbul, 100’ü Hatay olmak üzere toplam bin 321 adet gelir uzman yardımcısı alımı için ilan yayınladı. Türkiye genelinde alım yapılacak diğer iller Antalya, Adıyaman, Adana, Ağrı, Aksaray, Ardahan, Artvin, Bartın, Batman, Bingöl, Bitlis, Bursa, Çorum, Diyarbakır, Erzincan, Hakkari, Hatay, Iğdır, İzmir, Kahramanmaraş, Karabük, Kars, Kırklareli, Kilis, Malatya, Manisa, Mardin, Muş, Niğde, Osmaniye, Samsun, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tekirdağ, Tokat, Tunceli oldu.

50 KİŞİLİK ALIMA BİN KİŞİLİK SINAV

Dışişleri Bakanlığı, diplomatik kariyer memurluğu için ‘aday meslek memurluğu’ alım ilanına çıktı. İlanda 50 memur alımı için bin kişinin yazılı sınava çağrılacağı vurgulanırken, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı İngilizce, Fransızca, İspanyolca, Arapça, Bulgarca, Ermenice ve İbranice dillerinde toplam 10 mütercim-tercüman aradığını duyurdu. Türkiye’nin dört bir yanında ihtiyaç duyduğu personel için alıma çıkan kurumlar arasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 30 programcı ve çözümleyici; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı 20 adet müfettiş yardımcısı; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 15 uzman yardımcısı, Vakıflar Genel Müdürlüğü 10 müfettiş yardımcısıyla yer aldı. AFAD, genel hizmet sınıfına tabi 23 kadro için eleman ararken, Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi 30 memur ve tahsildar alımı için, Göç İdaresi 76 il göç uzman yardımcılığı için, TİKA 10 uzman yardımcılığı için eleman aradığını duyurdu. Sosyal Güvenlik Kurumu 100 denetmen yardımcısı, ÖSYM 7 Uzman Yardımcısı için ilan yayımladı.

ÜNİVERSİTE MEZUNU CANLI MODEL

Erciyes Üniversitesi ise Güzel Sanatlar Fakültesi’nin ihtiyacı için ikisi erkek, ikisi kadın olmak üzere canlı model aradığını duyurdu. Model olmak için KPSS şartı aranmazken dört yıllık üniversite mezunu, vücut bütünlüğüne sahip olma ile uzun ve hareketsiz duruşlar için elverişli sağlık durumuna sahiplik ve dayanıklılık arandığı vurgulandı.

Çukurova Üniversitesi, Kastamonu, Kırşehir Ahi Evran, Marmara Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi ile Aydın, Bayburt, Erzincan Binali Yıldırım, Bursa Uludağ gibi üniversitelerinin de ilanları var.

Bakan Bolat, paravan şirketler üzerinden naylon fatura kullanarak hayali ihracat yapan, bu şekilde haksız yere yüksek KDV iadesi alanlarla da yakından mücadele ettiklerini vurguladı. Bolat, sonradan kontrol sistemiyle 11 aylık dönemde 2.8 milyar lira ek tahakkuk ve ceza düzenlenerek devletin gelir kaybının önüne geçildiğini anlattı.

21.9 MİLYAR TL’LİK KAÇAK EŞYA

Bolat, Ankara Ticaret Odası ile birlikte düzenlenen Yasadışı Ticaretle Mücadele Konferansı’nda konuşma yaptı. Küresel düzeyde ticaret yoluyla aklanan para miktarının küresel ticaretin yaklaşık yüzde 2 ila 5’ine tekabül ettiğini belirten Bolat, gümrük muhafaza ekiplerinin kaçakçılıkla mücadele sonuçlarını ise özetle şöyle anlattı: “2023 yılının başından günümüze 4.7 milyar TL değerinde uyuşturucu madde ile 17.2 milyar TL değerinde ticari eşya olmak üzere toplam 21.9 milyar TL değerinde kaçak eşya ele geçirdik. Bakanlığımızın teknik ve beşeri kapasitesine yönelik yaptığımız yatırımlar neticesinde kaçak eşya yakalamasında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 94 artış sağlandı. Sigaradan akaryakıta, alkollü içkiden elektronik cihazlara, gıdadan tekstil ürünlerine, tıbbi malzemeden makine aksamına, tarihi eserden nesli tehlikede olan canlı hayvanlara kadar birçok türde gerçekleşen kaçakçılık teşebbüsü bertaraf edildi.”

Adana uçağından inip Hatay’a gitmek üzere yola çıktığımızda, havalimanının bulunduğu Seyhan’ın Yılmaz Güney filmlerinden tanıdığımız gecekondu bozması apartmanları dikkatimizi çekiyor. Kulağımızda depembilimci Naci Görür’ün “Adana’ya dikkat” sözleri çınlarken, demiri, çimentosu, planı, projesi, kolonu, kirişi şüpheli bu yapılar ürkütüyor içimizi. Aynı kaygılarla Ceyhan’ı geçip giriyoruz Hatay otobanına...

İÇİMİZDE BOŞLUKLAR...

Hatay Havalimanı henüz açılamadığından Adana üzerinden gittiğimiz Antakya’ya girmemizle şehrin ne kadar eksildiğini anlamamız zor olmuyor. Yıkımın büyüklüğünü boşalan parseller, ‘az, orta, ağır hasar’ tartışması nedeniyle hala yıkılamamış beş on katlı apartmanlar; binaların kalitesizliğini ise dev kamyon kasalarını dolduran ip inceliğinde demir artıkları anlatıyor bize... Antakya’nın kalbine geldiğimizde Sanat tarihçisi Zafer Yavuz’la geçen yılın Noel’inden kalma beyaz ışık takının eşliğinde, Asi Nehri’nin üzerindeki köprüden geçip üç dinin buluşma noktası; cami, kilise, havra üçgenindeki alana giriyoruz. “7 kere yıkıldı bu kent, her yıkımda yeniden doğuyor, bakın bu yıkımın altından hiç bilmediğimiz Roma sütunları, mezarları, sunakları çıktı” diye anlatıyor Yavuz, “Biz yeniden doğarız ama bunca yanlış bir daha yapılmasın; lütfen İstanbul yaşamasın” diyerek hepimizin aklındaki kaygıları, korkuları, kızgınlıkları özetleyiveriyor.

HATAY GAP’A KATILSIN

Büyükşehir Belediyesi’nin ‘Depremin 10. ayında Hatay’ temasıyla yaptığı davet üzerine gittiğimiz Hatay’da Belediye Başkanı Lütfi Savaş, şu bilgileri veriyor: “En çok yıkılan yer biziz, yüzde 45 civarında hem yıkım hem ölüm. Buranın kalkınması için ya Özel Afet Bölgesi ilan edilmeliyiz ya da GAP’a dahil edilmeliyiz. GAP’ta sadece sulama yok, sağlık, enerji, turizm, ticaret, sanayi her türlü yatırım imkânı var. Gaziantep GAP’ta, Kilis de dibimizde GAP’ta. Biz GAP’ın imkânlarından faydalanırsak birçok konuda yatırım yapma Hatay’ı canlandırma şansımız var.”

Hatay’ın Antakya ilçesinde dün akşam da 4.1 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremde herhangi bir olumsuzluk yaşanmadı.

JTI Türkiye Kurumsal İlişkiler ve İletişim Direktörü Zeynep Öztürk, mevcut yapıda üreticinin maliyetlerini yansıtmak üzere bir paket sigarada 1 liralık artış yapmasının yüksek fiyatlı sigara grubunda satış fiyatını 7 lira artırdığını söyledi. .  

NİSPİ VERGİ DÜŞSÜN MAKTU ARTSIN

Öztürk, vergi yapısının sürdürülemez noktaya geldiğini hem kamunun hem de üreticinin kazanması için sigaradan alınan nispi vergi oranının düşürülerek, maktu verginin artırılması gerektiğini belirtti. Japan Tobacco International’ın (JTI) davetiyle gittiğimiz Cenevre’de Öztürk’ün, Türkiye’de tütün piyasası üzerine yaptığı sunumu dinledik.

Sigaradan alınan KDV’nin yüzde 20’ye yükseldiğini, maktu ve asgari maktu ÖTV’nin yılda iki kez, ocak ve temmuzda, 6 aylık ÜFE oranında arttığını anımsatan Öztürk, yüksek nispi vergiyle birlikte bu vergi yapısının tütün endüstrisi için sürdürülemez bir model olduğunu söyledi. “Yüksek nispi vergi yapısı, üretici fiyat artışlarını gerektirmesinden ötürü tüketiciye zarar vermekte, bu da daha yüksek enflasyon oranlarına, satın alma gücünün kötüleşmesine, yasa dışı ticaret baskısına yol açmaktadır” diyen Öztürk, devletin ÖTV tahsilatını da riske attığını ifade etti. Öztürk, mevcut ÖTV modelinin değişmesi gerektiğini belirterek, şu tespitleri yaptı:

YASADIŞI ÜRÜNLERE YÖNELİMİ AZALTIR 

“Bu modelde vergi yükünde ya da maliyetlerde küçük bir artış bile fiyatlara kat be kat yansıyor. Örneğin bugün 1 liralık maliyet artışı yüksek nispi ÖTV nedeniyle, yüksek fiyatlı sigara grubunda bir paket sigaranın fiyatını 7 lira artırıyor. Bu da enflasyonist bir etki yarattığı gibi yüksek fiyatlar, yasa dışı ticareti artırıyor, yasal pazarı daraltıyor. Kamunun ve endüstrinin birlikte kazanması için maktu ÖTV’nin payının yükselmesi gerekir. Bu yapıda, vergi yükünde ve maliyetlerdeki değişikliklerin fiyat üzerindeki etkisi daha azdır, dolayısıyla yasadışı ürünlere yönelim azalır. Türkiye AB ülkeleriyle kıyaslandığında yüzde 2.5 ile toplam vergi içinde maktu özel tüketim vergisinin en düşük paya sahip olduğu ülkedir. AB Tütün Tüketim Vergisi Direktifi uyarınca maktu vergi, ağırlıklı ortalama fiyat üzerinden hesaplanan toplam verginin yüzde 7.5’i ile yüzde 76.5’i arasında olmalıdır ki bu oran Türkiye’de yüzde 2.5’tir.”

EN DÜŞÜK SİGARA OCAKTA 50 LİRA

- JTI’ın yaptığı tahmine göre mevcut vergi yapısıyla, 6 aylık ÜFE artışının yansıtılması sonrası ocakta en düşük sigaranın fiyatı 45 liradan 49-50 liraya çıkacak. Firmalar ÜFE artışına, maliyet artışlarını da eklemeleri halinde ise en düşük sigaranın fiyatı daha da yükselecek. 

Buna göre İstanbul Esenyurt ve Arnavutköy’ü kapsayan yatırım bölgesi ‘İstanbul, Edirne ve Tekirdağ ile Baykar Makina Özel Endüstri Bölgesi ve ilave alanları’ olarak genişletildi.

ADIM ADIM BUGÜNE

İlk olarak Eylül 2019’da alınan Cumhurbaşkanlığı kararıyla İstanbul’da yapılacak İHA ve akıllı sistem üretim tesisi yatırımı, ‘proje bazlı devlet yardımı’ kapsamına alınmış ve bir dizi teşvikten yararlanılması için düzenleme yapılmıştı. 600 milyon TL yatırımla 8 yıl içinde, bin 212 kişi istihdam edilecekti. Burada haberleşme, avionik ve yer istasyon sistemlerinin de sayısı artırılacaktı. Bu kararın hemen ardından Ekim 2019’da çıkan bir başka kararla ‘Baykar Makina İstanbul Özel Endüstri Bölgesi’ ilan edildi.

İKİ İL DAHA EKLENDİ

2021’de çıkarılan ikinci bir kararla İstanbul Arnavutköy’de Baykar Makina mülkiyetinde bulunan bazı alanlar da Baykar Makina Özel Endüstri Bölgesi’ne dahil edildi.

Tüm bu gelişmelerden sonra dünkü Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararıyla, İstanbul’da ‘insansız hava araçları ve akıllı sistem üretim tesis  yatırımı yapılmasına ilişkin kararda değişiklik yapıldı.

Buna göre projenin yatırım alanı İstanbul’la sınırlı kalmadı. Yayımlanan yeni kararla, Türkiye için stratejik öneme sahip bu projenin yatırım yeri ‘Edirne ve Tekirdağ illeri ile Baykar Makina İstanbul Özel Endüstri Bölgesi ve ilave alanları’ olarak genişletildi.

38 YILDA OTOMOTİVDEN İHA’YA UZANDI

UÇAĞININ düşmesiyle 17 Şubat 1993 yılında yaşamını yitiren Eşref Bitlis’in torunu Hazal Şahin, e-ticaret okumak üzere Güney Kore’de Kyungbok Üniversitesi’ne kaydolmuştu. Hazal Şahin’in 4 gün önce şeker komasına girerek vefat ettiği öğrenildi. Yakınlarına acı haberin ancak 24 saat sonra ulaştığı belirtildi. Baba Rıza Şahin’in, büyük bir acı yaşadığı ve Türk Büyükelçiliği’nden kızının naaşının bir an önce Türkiye’ye getirilmesi için yardım istediği öğrenildi.

PAZARTESİ İSTANBUL’DA

Şahin’in cenazesinin İstanbul’a getirilmesi için işlemler ise Türk Büyükelçiliği tarafından yürütülüyor. Edinilen bilgiye göre Şahin’in naaşı, 2018 yılında yaşamını yitiren Eşref Bitlis’in eşi, anneanne Şükran Bitlis’in yanına defnedilecek. Hazal Şahin’in annesi Meltem Şahin ise daha önce vefat etmişti.

KALKIŞTAN 7 DAKİKA SONRA DÜŞMÜŞTÜ

17 Şubat 1993’te, Orgeneral Eşref Bitlis’i Diyarbakır’a götürmek üzere Ankara’dan havalanan VIP uçağı, kalkıştan yaklaşık 7 dakika sonra Ankara Posta İşleme Merkezi’nin bahçesine düşmüştü. Olayda Orgeneral Eşref Bitlis, Albay Fahir Işık, 1. Pilot Binbaşı Yaşar Erian, 2. Pilot Yüzbaşı Tuğrul Sezginler ve Uçuş Makinisti Astsubay Emin Öner de yaşamını yitirmişti. Kaza fotoğraflarını inceleyen Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ve Emniyet uzmanları, hazırladıkları raporda “uçağın düşüş nedeninin tespit edilemediğini” belirtmişti. Eşref Bitlis’in ölümüne ilişkin yürütülen soruşturmada, zamanaşımı süresi dolduğu gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmişti. Soruşturma kapsamında Arif Doğan, Aytekin Özen, İbrahim Özmen ve Tayyar Tarhan ‘nitelikli adam öldürme suçundan’ şüpheliler arasında yer alıyordu.

 Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Eşref Bitlis’in oğlu Tarık Bitlis, babasının hayatını kaybetmesinin 29’uncu yılında verdiği demeçte “Ben babamı kaybettim, o ayrı bir acı… Herkes babasını kaybediyor, ben de babamı kaybettim. Bunun ötesinde, bazı şeyler var.  Bu kadar senedir Türk halkı Eşref Bitlis’i unutmadı” demişti.

Tarık Bitlis, Eşref Bitlis dosyasının zaman aşımından kapanmasına da dikkat çekmişti.

Rekabet Kurumu, kırmızı et fiyatlarındaki artışı mercek altına aldı. Son dönemde meydana gelen fiyat artışlarının rekabet karşıtı eylemlerden ziyade sektörün genelinde karşılaşılan çeşitli ‘yapısal sorunlardan’ kaynaklandığını değerlendiren Rekabet Kurulu, sorunlara çözüm önerileri getirilebilmesi ve pazardaki rekabet koşullarının iyileştirilmesine yönelik adımların tespiti için sektör incelemesi başlattı.

TÜİK verilerine göre kırmızı et üretimi 2022’de yüzde 12.3 artarak 2 milyon 191 bin 625 ton oldu. TÜİK’in kasım ayı enflasyon verilerine göre ise işlenmemiş gıda ürünlerinde artış bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 67.27 seviyesinde gerçekleşti.

BESLENMEDE ÖNEMLİ

Rekabet Kurumu için kırmızı et, beslenmedeki önemi nedeni ve sektörün yapısı nedeniyle başlıca inceleme alanlarından birini oluşturuyor. Son iki yılda sektöre yönelik bir soruşturma ile iki önaraştırma yürütülmüştü. Perakendecilerin raf fiyatlarını belirlediği iddiasıyla yürütülen bir soruşturmada, hayvan besiciliğinin yanı sıra et ve et ürünleri üretim ve satışını yapan bir firmaya rekabeti ihlalden para cezası verilmişti.

FİYATLAR YAPISAL ARTIYOR

Kırmızı ette yaşanan fiyat artışları ve arz ile ilgili sıkıntıların sürmesinin yanı sıra yeni şikâyetler de önaraştırma başlatılmasının nedeni olarak gösterildi. Sektörde faaliyet gösteren teşebbüs ve birliklerin aralarında anlaşmalar yoluyla rekabeti ihlal edip etmediklerine ilişkin bu önaraştırmalarda kırmızı et fiyatlarında son dönemde meydana gelen fiyat artışlarının rekabet karşıtı eylemlerden ziyade sektörün genelinde karşılaşılan çeşitli yapısal sorunlardan kaynaklandığı değerlendirildi. Rekabet Kurulu, bu tespitler sonrasında yaptığı açıklamada “Sektöre ilişkin piyasa dinamiklerinin derinlemesine incelenmesi, pazarda faaliyet gösteren oyuncuların karşılaştığı yapısal sorunların ayrıntılı bir şekilde tespiti, söz konusu sorunlara çözüm önerileri getirilebilmesi ve pazardaki rekabet koşullarının iyileştirilmesine yönelik rekabet politikası önerilerinin geliştirilmesi amacıyla kırmızı et piyasasına yönelik bir sektör incelemesi başlatılmıştır” duyurusu yaptı. 

ANTEP FISTIĞINA SORUŞTURMA

-Rekabet Kurumu ayrıca Antep fıstığı alım ve satımında faaliyet gösteren 35 teşebbüs hakkında Rekabet Kanunu’nun 4. Madde’sini ihlal edip etmediklerinin tespiti amacıyla soruşturma açtı. Soruşturma sonunda teşebbüsler arasında fıstık fiyatlarını anlaşma, uyumlu eylem yoluyla tespit etme şeklinde bir ihlal tespit edilirse firmalara, bir önceki yıl ciroları üzerinden para cezası kesilebilecek.

Herkesin telefonuna ücretsiz olarak indirebileceği uygulamayı geliştiren ise Başarsoft şirketi. Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Alim Küçükpehlivan, ambulanslar için geliştirdikleri sistemin dünyada bir ilk olduğunu ve patentini aldıklarını açıkladı. Gazetecilerle bir araya gelerek navigasyon sistemlerine yönelik yenilikçi uygulamaları anlatan Küçükpehlivan, “Bu uygulamayla 112’den ambulans istenip yönlendirme işlemi yapıldığı anda ambulansın güzergâhındaki tüm araçlara ‘Birazdan bu yoldan bir ambulans geçecek, solu boşaltın’ mesajı gönderilecek” dedi. 

SÜRE KISALDI, KAZA AZALDI

Projenin adı ‘112 Yeni Nesil Acil’. Projede Sağlık Bakanlığı’nın 81 ildeki çağrı merkezleri ile 30’u büyükşehir olmak üzere 48 ilde ambulanslara özel navigasyon uygulaması geliştirdiklerini, ambulanslar için özel haritalama yaptıklarını kaydeden Küçükpehlivan, bu sayede ambulansların hastaya ulaşma süresinin kısaldığını söyledi. Küçükpehlivan, şu bilgileri verdi: “Örneğin kalp krizi geçiren biri için dakikalar çok önemli. Geliştirdiğimiz yazılımla 112 Çağrı Merkezi’ne gelen aramanın konum bilgisi anında ambulansa ulaştırılıyor. Bu sayede ambulansın olay yerine ulaşmasında, net bir dakikalık zaman kazanılıyor. Yine olay yerine yetişme kaygısı ile birçok ambulans kazasının da yaşandığını görüyoruz. Bizim altyapımız sayesinde ambulansların dahil olduğu kaza oranları da yüzde 50 oranında azaldı. Güzergâhtaki araçlara giden mesaj sayesinde hastaneye erişim hızlandı.”

Ancak dünyadaki petrol rezervlerinin 40 yıl, doğalgaz rezervlerinin 67 yıl ve kömür rezervlerinin ise 227 yıl sonra tükeneceği tahmini yapılıyor. Bu gerçek bütün ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırımı artırıyor. Kamuda ve özel sektörde birçok şirketin gerek güneş gerekse rüzgar santralı yatırımlarına yenileri ekleniyor. 

Borsa İstanbul da güneşe yatırım yapanlar kervanına katıldı. Şirketin Batman Gercüş’te 20 hektarlık hazine arazisi üzerinde kuracağı 16.5 MWm’lik santral için ÇED süreci başladı. 30 bin güneş panelinin yer alacağı proje, yaklaşık 326 milyon liraya mal olacak.

Öte yandan Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) da Ankara Polatlı’da 546 milyon liralık yatırımla 84 MWm büyüklüğünde güneş santralı kurmak üzere başvurdu. 13 Aralık’ta inceleme değerlendirme toplantısı yapılacak olan ÇED dosyasına göre 546 milyon liralık proje kapsamında 152 bin 720 adet 550 Wp gücünde paneller kullanılacak. İnşaat ve montajı ise 24 ay sürecek.

KARDEMİR DE VAR TURKCELL DE

Güneş enerjisi santralı için ÇED süreci başlayan özel şirketler de var. Kardemir Van Tuşba’da 27.3 MWm’lik, Migros Kars Merkez ile Erzincan Tercan’da; Galata Wind Antalya Korkuteli’nde, Adana Mensucat Malatya Arapgir’de, Gemak Gemi Nevşehir Avanos’ta, Naturelgaz Muş Bulanık’ta yatırıma hazırlanıyor. Turkcell’in Şanlıurfa Viranşehir’de 11.3 MWm’lık, Türk Telekom’un Ağrı Doğubeyazıt ve Sivas Zara’daki yatırımları, Egesa Elektrik’in Batman Merkez’de 19.5 MWm’lik projesi için de ÇED süreci devam ediyor. Batman Gercüş’te Altın Yenilenebilir Enerji’nin beş projesi içinse halkın katılımı toplantısı aşamasına gelindi.

KALYON EKSİM RÜZGÂR’DA

Rüzgar yatırımlarına bakıldığında ise Kalyon İnşaat Bilecik’in Söğüt ve Eskişehir’in Tepebaşı; IC İçtaş Tokat’ın Niksar; Eksim Enerji Samsun’un Havza, Tokat’ın Merkez ve Yozgat’ın Sorgun; SYCS İnşaat da Tekirdağ’ın Malkara ile Edirne’nin Uzunköprü ilçelerini tercih etti.

Halen 6 milyar dolarlık projenin de devam ettiğini söyleyen Bakan Uraloğlu, Montrö Boğazlar Sözleşmesi hükümlerinde belirtilen ‘Altın Frank’ biriminde son iki yılda yapılan güncellemelerle boğaz geçişinden sağlanan 35 milyon dolarlık yıllık gelirin 185 milyon dolara çıkarıldığını açıkladı.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 2024 yılı bütçe görüşmeleri kapsamında bakanlık çalışmaları hakkında bilgi veren Uraloğlu, İstanbul başta olmak üzere yapımı devam eden projeleri anlattı.

Uraloğlu, “Tersane İstanbul projemizi, 2024’te tamamlamayı hedefliyoruz. Yılda 30 milyon ziyaretçi beklenen projeyle aynı zamanda 1.8 km’lik sahil hattını İstanbul’a kazandırıyoruz. İstanbul Boğazı’nı kullanan gemilerin her geçen yıl boyutu büyümekte. Gemi geçişlerinde ortalama bekleme  süresi 14 saati buluyor, önümüzdeki yıllarda 4-5 gün olacağı tahmin ediliyor” diye konuştu.

Danıştay’a verilen dava dilekçesinde yönetmelik hükümlerinin soyut olduğu, objektif kriterlere bağlanmadığı, uygulanması halinde küçük çiftçilerin tarımı ve kırsalı terk edeceği ileri sürüldü. Bitkisel, hayvansal ve suda üretimin işletme veya havza bazında planlanmasını öngören ve 14 Eylül’de Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğin iptali için Çevre ve Tüketici Koruma Derneği ile Antakya, İskenderun, Mersin, Tarsus, Fatsa Doğa, Ordu, Muğla, Meşe  çevre ve doğa koruma dernekleri Danıştay’da dava açtı. 13 Kasım 2023 tarihli dava dilekçesinde kamu yararı olmayan yönetmeliğin, Anayasa’ya da aykırı olduğu vurgulanarak özetle şu noktalara dikkat çekildi:

“Yakın gelecekte depremlerin, iklim krizinin, yağış rejimindeki dengesizlikle kuraklığın ve sellerin, küresel pandemilerin, gıda krizlerinin şiddetini arttıracağı gerçeğinden hareketle, bilimsel delilleri ve hukuki dayanaklarımızı ortaya koyduğumuz, köyden kente göçü hızlandıracak olan, hukuka açıkça aykırı bu yönetmeliğin telafisi imkansız zararları göz önünde bulundurularak, davalı idarenin savunması alınmaksızın, yürütmesinin durdurulması ve iptalini talep ediyoruz.”

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, partisinin dünkü Meclis grup toplantısında şunları söyledi: “Geçen günlerde Erdoğan ‘50+1 şartının değişmesi isabetli olur, yanlış işler yapılıyor’ diyor. MHP’nin yanlış bir yol, sırtında kambur olduğunu açıkça ifade ediyor. Hep birlikte beklendi ki Devlet Bey buna ne diyecek? Devlet Bey, ‘Eksiklikleri olabilir ama taviz verilemez, Cumhurbaşkanımız ile aramızı da kimse açamaz’ dedi. Bizim CHP olarak bunlarla meşgul olmamız mümkün değil. Sayın Erdoğan, sen ne değiştireceksin bilmiyorum, sistem mi değiştireceksin, ortak mı, ittifak mı değiştireceksin? Ne değiştirirsen değiştir, emin ol bizimle birlikte anayasa değiştiremeyeceksin.

YÜRÜMEYEN EVLİLİĞİ BİTİRMEK İSTİYOR

Anayasa toplumsal mutabakatla yapılır, öyle MHP ile baş başa verdik, noktasını virgülünü değiştirmez dersen, seni böyle esir alırlar kardeşim, derdine kendin yan. Git derdini başka tarafta anlat. Öbür taraftan enteresan bir ilişki. Bir yandan bakıyorsunuz, biri diyor ki; ‘Yanlış yollara saptım’, diğeri ‘Sistem çok güzel, Cumhurbaşkanımızla aramızı kimse bozamaz’ diyor. Yürümeyen bir evliliği biri devam ettirmek istiyor, biri bitirmek istiyor gibi.

KARINCANIN KARDEŞİ CHP’DİR

Emekliler nereden nereye geldi 20 yılda gördük. Herkese verdikleri promosyonu vermiyorlar. Emekliyi de emekçiyi de karınca gibi ezdirmeyeceğiz. Karıncanın kardeşi CHP’dir.”

FİLİSTİN’E GİDECEĞİZ

- Özgür Özel Gazze’deki drama ilişkin şöyle konuştu: “Olaylar Filistin halkına en büyük zararı veren Hamas’ın sınır aşmasıyla başladı. İsrail hükümeti de bir soykırıma girişti. CHP bundan sonra Sosyalist Enternasyonel’de genel başkan seviyesinde temsil edilecek. Bütün liderlere birer mektup yazdım, orada yaşananlara karşı sol değerlere sahip olanların sessiz kalamayacağını yazdım. İlk fırsatta  soruna dikkat çekmek için Filistin’e gideceğiz. Girişimlerde bulunuyoruz.”

İMAMOĞLU’NU TEBRİK ETTİ

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın bütçe görüşmelerine ‘deprem turisti’ tartışması damga vurdu. Bakan Mehmet Özhaseki’nin 6 Şubat depremlerinin etkilediği bölgelere yardımlarla ilgili  “En büyüklerini Hatay’a gönderdik ki en büyük sıkıntı orada diye. Bundan dolayı da arkadaşlarımız orada aylarca çalıştı. Buna herkes şahit zaten, bizler de gayret ettik. Orada birçok CHP’li belediye de vardı, bunu da söyleyelim. Ama nüfusu milyonları aşmış bazı belediyeler var ki, deprem turisti gibi geldi, görüntü verdi. Benim sitemim onlara” sözlerine muhalefet tepki gösterdi.

SELFIE ÇEKİP GİTTİLER

CHP’li belediyelerin tüm gücüyle deprem bölgesine gittiğini söyleyen CHP’li vekillere Özhaseki şöyle dedi: “Neden üzerinize alındınız? Öyle değil miydi? Ben kendi partimizin içinden bile ’Oraya git, çalış’ dediğim halde gitmeyenlerin canına okudum o dönem, deprem turisti olduğu için. Gitti, selfie verdi geldi. Milyonlarca nüfusu olan bazı belediyeler gitmedi, yine söylüyorum; rahatsız etmemek adına hiçbir partiyi kastetmedim ve ismini vermedim.”

100 BİN ÇELİK KÖY EVİ

- Bakan Özhaseki, tek katlı köy evlerini çelikten yapacaklarını belirterek, “Ne kadar çelik gideceğini çıkardık, çelikçilerle konuştuk, fiyatlarını aldık ve zannedersem önümüzdeki haftadan itibaren ihaleler çıkmaya başlıyor. Ne kadar çelik ev üreten arkadaş varsa buyursun, 100 bine yakın çelik ev yapılacak. Çelik karkaslı, 4 -4.5 ton kadar sadece hafif çelik diye geçiyor bu. Dış duvarlar arasında 10 santimetre kadar taş yünü olan, dışında betopan, iç tarafta alçıpan olan SBS’yle çevrilmiş” dedi.

CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in yeni MYK listesini açıklayacağı basın toplantısı iki saate yakın rötarla başladı. 15.00 olarak ilan edilen toplantı 17.00 civarında başlarken, PM’de bazı isimlere itiraz olduğu kulislerde konuşuldu.

SON DAKİKA RÖTUŞU

İtirazların odağında Ensar Aytekin’in olduğu, bazı isimlerde de son dakikada görev değişiklikleri yapıldığı belirtilirken Özel de basın toplantısında, “MYK listemize ilişkin sunum yaptım, eleştirileri aldım, bir iki küçük rötuş da yaptık. Sonuçta ortak akılla yaptık” dedi.

YAŞ ORTALAMASI 46

Özel, yaş ortalamasını 46 olarak açıkladığı 24 kişilik MYK’sını “idari görevler” ve “gölge kabine” olarak iki bölümde oluşturdu. Özel’in “idari görevli” MYK üyeleri şu isimlerden oluştu: Genel Sekreter Selin Sayek Böke, Parti Sözcüsü Deniz Yücel, Medya ve Halkla ilişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Burhanettin Bulut, Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek, Örgütlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ensar Aytekin, Mali İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Özgür Karabat, Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gül Çiftçi, Yurtdışı Örgütlenmesinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Tüm.

İŞTE GÖLGE KABİNE

- Özel, MYK’sında yer verdiği şu isimleri de “gölge kabine” olarak görevlendirdi: Cumhurbaşkanı Yardımcılığı Selin Sayek Böke, Milli Savunmadan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Yankı Bağcıoğlu, Enerji Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, Hazine Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe, İçişleri Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Murat Bakan, Adalet Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökçe Gökçen, Çevre Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gülşah Deniz Atalay, Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı İlhan Uzgel, Gençlik Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Sevgi Kılıç, Kültür Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Koza Yardımcı, Ticaret Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Volkan Demir, Sağlık Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Zeliha Aksaz Şahbaz, Sanayi ve Teknoloji Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Pınar Uzun, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Suat Özçağdaş, Tarım Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Erhan Adem, Ulaştırma ve Altyapı Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu.

ÇEVRE, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, deprem bölgesinde şehir merkezlerini ve şehirlerin en önemli prestijli caddelerini Bakanlık olarak yapacaklarını belirterek, “İnşallah buradaki imar faaliyetimizden sonra, şehir merkezlerinin çeperlerindeki zemin etütleri yapılmış güvenli alanlarda vatandaşlarımız Yerinde Dönüşüm’le kendi konutlarını yapacaklar” dedi. Bakan Özhaseki, deprem bölgesinde 200 bin konutun yapımının devam ettiğini, yıl sonuna kadar 41 bin konut ve 5 bin köy evini hak sahiplerine teslim edeceklerini söyledi.

2 MİLYON BİRİM ACİL DÖNÜŞMELİ

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının 2024 yılı bütçe görüşmelerinde konuşan Özhaseki, Türkiye genelinde yaklaşık 6 milyon bağımsız bölümün risk altında olduğunu, 2 milyon bağımsız bölümün acil dönüşmesi gerektiğini, bu sayının 600 bininin İstanbul’da olduğunu belirtti. Özhaseki, bakanlığın şehir meydanları projesiyle ilgili şöyle konuştu:

“Şehir merkezlerimizi ve şehirlerimizin en önemli prestijli caddelerini Bakanlık olarak biz yapacağız. Bir şehrin sembolü; merkezleridir, kent meydanlarıdır. Bu meydanlar yüzlerce sene yaşayacak ve kartpostallara, şiirlere, şarkılara konu olacak. İnşallah buradaki imar faaliyetimizden sonra, şehir merkezlerinin çeperlerindeki zemin etütleri yapılmış güvenli alanlarda vatandaşlarımız Yerinde Dönüşüm’le kendi konutlarını yapacaklar.”

Mehmet Özhaseki

MALİYETİ 110 MİLYAR DOLAR

6 Şubat’ta yaşanan depremin maliyetine değinen Özhaseki şu değerlendirmeyi yaptı: “18 şehrimize zarar verdi, 14 milyon insanımızı etkiledi. 680 bin konut, 170 bin dükkân/depo/ahır gibi bağımsız bölümün ağır hasar alarak kullanılamaz hale geldiğini tespit ettik. Ortaya çıkan maliyet 110 milyar dolar.”

İSTANBUL’DA 14 BİN BİNADA UZLAŞILDI

Ceza olmazsa denetimin anlamı olmayacağını belirten Bolat, “Cezanın anlamı caydırıcılık. Bakanlık olarak hazırlıklarımızı yaptık. Meclise giden bir kanun teklifi olursa biz de hazırladığımızı sunacağız. Bu tür cezalar ciddi anlamda artırılacak, hatta geçici kapatma cezasını da önereceğiz. Meclis takdir ederse, sizler takdir ederseniz çıkaracaksınız” dedi. Milletvekillerinden gelen AVM ve zincir marketlerin küçük esnafa verdiği zararların azaltılması için Perakende Yasası’nda değişiklik yapılması yönündeki talepleri de yanıtlayan Bolat, “Arkadaşlarımız çalışıyor” dedi.

AB VİZE KOLAYLIĞI SÜRECİ BAŞLATACAK

Bakan Bolat, “Vizesiz seyahat etme hakkımız olduğu halde uygulananlardan şikayetimizi dile getirdiğimizde ‘yeni bir hazırlık içindeyiz, bir vize kolaylığı süreci başlatacağız’ cevabını aldık” dedi.

Bolat, araç fiyatlarındaki köpüğü ortadan kaldırdıkları gibi emlak piyasasında da bunu yapacaklarını ifade etti.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlık bütçe görüşmelerinde konuşan Bolat, konut satış ilanlarında haksız ve adil olmayan fiyat artışlarına aracılık eden 545 emlak işletmesine 54.5 milyon TL idari para cezası uyguladıklarını belirtti. Otomotiv ve emlak sektöründe dün yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle ilan platformlarına, ilan verenlerin kimlik ve iletişim bilgilerini doğrulama, bununla birlikte ilan verme yetkilerinin bulunup bulunmadığını kontrol etme yükümlülüğü getirdiklerini vurgulayan Bolat, “Satış kampanyaları ve ciddi fiyat indirimleri ile vatandaşımız lehinde olumlu sonuçlar elde ettik. Otomotiv sektöründe elde ettiğimiz bu başarıyı, spekülatif ilanları engelleyerek kısa süre içinde emlak piyasasında da yakalayacağımıza inanıyoruz” dedi.

HEDEF LOJİSTİK ÜS OLMAK

Bakan Bolat, 2028 yılına dair ihracat hedeflerini de sıraladı. “2028’de küresel mal ihracatında Türkiye’nin payını yüzde 1.3’e, KOBİ’lerin ihracattaki payını yüzde 32’ye, e-İhracat’ın toplam ihracattaki payını yüzde 10’a, yüksek ve orta-yüksek teknolojili ürün ihracatı payını yüzde 50’ye çıkarmayı hedefliyoruz” diyen Bolat, şöyle devam etti: “Yurt Dışı Lojistik Dağıtım Ağları Kararı (YLDA) ile yurtdışında etkin yapılanmalara gidiyor ve tüm lojistik süreçlerin uçtan uca yönetildiği entegre bir model kuruyoruz. Lojistik dağıtım ağları sayesinde ülkemizi küresel ölçekte lojistik bir üs haline getirerek mal ve hizmet ihracatımızı artırmayı amaçlıyoruz. Karar kapsamında, dördü Avrupa’da ve ikisi de ABD merkezli olmak üzere altı başvuruya onay verdik. Diğer taraftan, Orta Asya ve Afrika’da da dağıtım ağları kurulmasını planlıyoruz.”

İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu’nun kararıyla otomotiv ve gemi yapımı başta olmak üzere doğalgaz, petrol, su nakil boruları, yüksek basınçlı kap ve kazanlar, LPG tüpleri imalatında kullanılan sıcak haddelenmiş yassı çelik ithal fiyatının, kabul edilebilir damping marjlarından yüksek olduğu tespit edildi. 1 Ocak 2020 ile 30 Haziran 2023 dönemine ilişkin incelemede Çin, Hindistan, Japonya ve Rusya’dan yapılan ithalatın hem miktar hem de pazar payı olarak arttığı görüldü. Söz konusu ülkelerden yapılan ithalat fiyatlarının yerli üretimin satış fiyatını kırdığı ve baskıladığı belirtilen tebliğde alınan soruşturma kararının gerekçesi özetle şöyle anlatıldı:

KÂRLILIK DÜŞTÜ

“Yerli üretim firmaları tarafından zarara ilişkin olarak sunulan bilgi, belge ve deliller kullanılarak yapılan değerlendirmede, yerli üretim dalının soruşturma konusu ürünün üretim, yurtiçi satış miktarı, stok miktarı ve stok değeri, ürün nakit akışı, kapasite kullanım oranı ve pazar payı gibi temel ekonomik göstergelerinde bozulma olduğu ve yurtiçi satışlardan birim kârlılığın düştüğü görülmektedir.

DAMPİNGLİ İDDİASI

Başvuru konusu ülkelerin üretim kapasitesi ve ihracat kabiliyeti bakımından soruşturma konusu ürün bağlamında küresel pazarda önemli bir konuma sahip olduğu anlaşılmıştır. Başvuru aşamasında sunulan deliller ve ithalata ilişkin bakanlık istatistik veri tabanında yer alan veriler esas alınarak yapılan tespitler ışığında, dampingli olduğu iddia edilen Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan, Japonya ve Rusya menşeili ithalatın yerli üretim dalının ekonomik göstergelerinde maddi zarara/maddi zarar tehdidine yol açtığı değerlendirilerek, damping soruşturması açılmıştır.” 

BİLGİ NOTU: Damping bir firmanın ürettiği malı, kendi iç piyasasında sattığından daha düşük bir fiyatla başka ülkeye ihraç etmesidir.

Muhalefetin eleştirilerine yanıt veren Ak Parti Milletvekili Mustafa Demir, Yarısı Bizden kampanyasında hibe ve kredi tutarlarının artırıldığını anımsattı. Demir, idari mahkemelerde dosyaların ortalama ömrünün iki yıl olduğunu, teklifin yasalaşmasıyla bu sürenin dörtte bir oranında azalarak altı aya kadar inmesini beklediklerini kaydetti.

2 MİLYON RİSKLİ KONUTU KAPSIYOR

Yasa teklifi Türkiye genelinde riskli 6 milyon bağımsız bölümden 2 milyonunun acilen dönüştürülmesini hedefliyor. Kentsel dönüşüm kararları üçte iki çoğunluk yerine yüzde 50+1 ile alınabilecek, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Teklifi’yle getirilen yeniliklerden bazıları şöyle:

- Riskli yapı tespiti maliklerce yaptırılacak ve sonuç Kentsel Dönüşüm Başkanlığı ya da belediyelere, yani idareye bildirilecek.

- Maliklerin karar sürecinde üçte iki çoğunluk şartı yerine artık salt çoğunluğun kararı geçerli olacak. Salt çoğunluğun aldığı karara katılmayan mülk sahiplerinin hisseleri diğer paydaşlara rayiç bedel üzerinden satılacak.

- Paydaşların almaması halinde dönüşümü yapacak olan Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, TOKİ ya da belediye satın alabilecek. Rayiç bedele yapılan itirazlar da kentsel dönüşüm sürecini artık durduramayacak.

- Teklifle, rezerv yapı alanı tartışmalarına son veriliyor. Mevcut uygulamada bir yerin rezerv alanı olabilmesi için ‘üzerinde yapı olmaması ve meskun mahal dışında yer alması’ gerekiyordu. Yeni düzenlemeyle meskun mahal şartı kaldırılıyor. Böylece şehir merkezlerindeki gerekli görülen tüm alanlar rezerv yapı alanı ilan edilebilecek.

Önümüzdeki hafta komisyonda görüşülecek teklifin yasalaşması halinde süreç şöyle işleyecek: Teklifle, mahkemelere konu olan rezerv yapı alanı tartışmalarına son veriliyor. Mevcut uygulamada bir yerin rezerv alanı olabilmesi için ‘üzerinde yapı olmaması ve meskun mahal dışında yer alması’ gerekiyordu. Ancak acil ihtiyaç gerekçesiyle İstanbul, Ankara, İzmir gibi bazı kentlerin merkezlerinde yer alan ve üzerinde yapı olan yerler rezerv yapı alanı ilan edilmiş, hak sahipleri de mahkemelere baş vurarak kararın iptalini istemişlerdi.

MESKUN MAHAL ŞARTI KALKIYOR

Yeni düzenlemeyle rezerv yapı alanı tanımındaki ‘yeni yerleşim alanı olarak’ ifadesi yasadan çıkarılarak, meskun mahal şartı kaldırılıyor. Böylece şehir merkezlerindeki değeri yüksek yerler de dahil olmak üzere gerekli görülen tüm alanlar rezerv yapı alanı ilan edilebilecek. Rezerv yapı alanı ilan edilen yerler dönüşüm için boşaltılıp yerine depreme dayanıklı binalar yapılacak.

Yeni düzenlemeyle rezerv alanı ilan edilen yerlerde de artık yapıların riskli olup olmadığına bakılmaksızın elektrik, su ve doğalgazı kesilebilecek. Verilen tüm kamu hizmetleri durdurulabilecek. Mevcut uygulamada sadece riskli alanlardaki yapılarda bu hizmetler durdurulabiliyordu.

MÜLK SAHİBİ DE TALEP EDEBİLİR

Rezerv yapı alanını kamunun dışında mülk sahibi olan kişi ya da şirketler de talep edebilecek. Bu durumda talep edilen alanlar incelenecek ve arsanın yüzde 30’u tapu olarak ya da bu orandaki değeri nakten Kentsel Dönüşüm Başkanlığına devredilerek rezerv alanı ilan edilebilecek. Teklifin hazırlık sürecinde de yer alan Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Dr. Ali Yüksel, yeni düzenlemeyle Kentsel Dönüşüm Başkanlığına kamu kurumlarına tahsis edilmiş olan mülkiyeti Hazine ait yerleri kurumlardan isteme yetkisi verildiğine dikkat çekti. Yüksel, “ÇŞİB’nin kendi başına tüzel kişiliği olmaması önemli bir engeldi. Bu yüzden tapu edinemiyor, doğrudan hazine mallarını tahsis alabiliyordu. Bu kez Başkanlık tüzel kişiliği olduğu için, Başkanlık daha güçlü bir şekilde tapu edinecek, mülkiyeti kendisine geçirebilecek. Bu şekilde riskli alan ya da rezerv alanı ilan edilen yerdeki hazine taşınmazlarının tapusunu doğrudan isteyebilecek” dedi.

SÜREÇ BÖYLE İŞLEYECEK

Teklifin bu haliyle yasalaşması halinde riskli yapıların dönüşüm süreci kısalacak ve hızlanacak. Uygulama şöyle işleyecek:

Kurul, Erikli ve Pınar Su hakkında açılan ön araştırmada elde edilen bilgi ve bulguları yeterli bularak, haklarında soruşturma açılmasına karar verdi. Söz konusu dosyayla firmaların su fiyatlarını birlikte tespit etmek suretiyle rekabeti ihlal edip etmedikleri soruşturulacak. Kurul, Buzdağ Su’yu da aynı gerekçeyle soruşturma dosyasına ekleme kararı aldı.

Ağustos ayında  ambalajlı su sektöründe faaliyet gösteren üretici/tedarikçi teşebbüslerin ürün fiyatlarını birlikte tespit etmek suretiyle Rekabet Kanunu’nu ihlal ettikleri iddiasıyla ön araştırma açan Rekabet Kurulu, 21 Eylül tarihli toplantısında ön araştırma sonuçlarını değerlendirdi. Kurul, Erikli Su ve Pınar Su hakkında ‘bilgi değişimi’ yoluyla Rekabet Kanunun 4.maddesini ihlal edip etmediklerinin tespitine yönelik soruşturma açılmasına karar verdi. Kurul, yine ürün fiyatlarını birlikte tespit etmek suretiyle rekabeti ihlalden yürütülen ön araştırmada elde edilen bulgular çerçevesinde yeniden satış fiyatlarını belirlemek suretiyle rekabeti ihlal edip etmediğinin tespiti için Susa Gıda (Buzdağı Su) hakkında da soruşturma açılmasına karar verdi.

Kahramanmaraş depremlerinde evleri yıkılan ya da orta ve üzeri hasar gören depremzedelere, evlerini bulundukları yerde kendileri yaptırmaları için devlet 750 bin TL hibe verecek. Bu kişilere hibenin yanı sıra üç bağımsız bölüme kadar yine 750’şer bin TL de kredi kullandırılacak. Krediler faizsiz, 2 yılı ödemesiz, 10 yıl vadeli verilecek. Yıkılan evini bulunduğu yerde yaptıramayanlar da aynı hibe ve kredi desteğinden yararlanacak. Konutla birlikte ahırı yıkılanlara verilecek kredi miktarı 1 milyona çıkarken; iş yeri yıkılanlara da 400 bin TL hibenin yanı sıra 400 bin TL de faizsiz, 2 yıl ödemesiz, 10 yıl vadeli kredi verilecek. Hem konut hem iş yeri yaptıracak olanlara ayrıca yapı denetimi, jeolojik etüt raporu gibi işler için 40 bin TL hibe verilecek.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, deprem illerinde başlattıkları ‘yerinde dönüşüm’ kampanyası çerçevesinde verilecek hibe ve kredilerin miktarının artırıldığını belirterek, konutlar için verilecek hibe ve kredi tutarlarının 500 binden 750 bin TL’ye çıkarıldığını; işyerleri için verilecek hibe ve kredilerin 250 binden 400 bin TL’ye yükseltildiğini; köy evleri için de 750 bin TL hibe, 1 milyon TL kredi imkanı sağlanacağını duyurdu.

KİMLER YARARLANACAK

6 Şubat depremlerinde ev, ahır ve işyerleri yıkılan, orta ve üzeri hasar alanlara verilecek hibe ve kredi koşulları dünkü Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’yle belli oldu. Buna göre hibe ve kredilerden ev, ahır ve işyeri yıkılanlar ile orta ve üzeri hasar alanlar, yapıların bulunduğu yerde yaptırılması koşuluyla yararlanabilecek.

Ancak zemin etütü gereği yerin imara kapatılması ya da kat yüksekliğinin azaltılması, 10 katın 5 kata indirilmesi, gibi nedenlerle konut veya iş yerini yaptıramayanlar da aynı il sınırları içinde kendisine ait başka bir arsa için inşaat ruhsatı alarak hibe ve krediden yararlanabilecek.

Hak sahibinin ölmüş olması durumunda, mirasçıları hibe ve kredilerden yararlanabilecek. Hasarlı taşınmazı afetten sonra satış veya başka şekilde devralan üçüncü şahıslar da hak sahibi sayılarak, hibe ve kredi kullanabilecek.

6 Şubat depremlerinin ardından gözler İstanbul’a çevrildi ve korkutucu tablo ‘hızlı dönüşüm’ zorunluluğunu ortaya koydu. 600 bini çok riskli olmak üzere dönüşüm bekleyen 1.5 milyon konut için yeni bir yasa hazırlanarak, sürecin tıkanan noktalarının giderileceği açıklandı. Beklenen yeni yasa ve yol haritasıyla ilgili en somut açıklamalar Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’den geldi.

Deprem Gerçeği ve Kentsel Dönüşüm Şurası’nın sonuç bildirgesini Ankara’da bilim insanlarının katılımıyla yaptığı toplantıda duyuran Özhaseki, 6 Şubat depremlerinin 18 ili etkilediğini, 14 milyon insanın zarar gördüğünü, 680 bin konut ile 180 bin işyeri, depo, ahırın yıkıldığını, 100 milyar doları aşkın hasar oluştuğunu belirtti. “İşin manevi boyutunu ölçecek aygıt ise yok. Doğa ile savaş olmaz, onunla barışık yaşamak zorundayız” diyen Özhaseki, Türkiye genelinde kentsel dönüşümü hızlandırmak için atacakları adımları anlattı...

Mehmet Özhaseki

YENİ YOL HARİTASININ DETAYLARI

50 ARTI 1 İLE KARAR ALINACAK

Kentsel dönüşümde ilk adım uzlaşma. Ancak kimi riskli yapılarda yasal zorunluluk olan 3’te 2 çoğunluğa ulaşılamıyor ve henüz yolun başında işler çıkmaza giriyor. Bu sorunun yeni yasa ile çözüleceğini anlatan Özhaseki,“Kentsel Dönüşüm Şurası’na katılan 110 uzmanımız, günlerce çalışarak dönüşümü hızlandırmak için atılması gereken adımları ortaya koydu. Dönüşüm kararlarını yüzde 50+1 ile alalım; sadece yıkım safhasında değil, inşaatın yapım ve ruhsat aşamasında yüzde 50 artı 1 yeterli olsun diyorlar” dedi.

DÖNÜŞÜMÜN FİNANSMANI HAZİNE ARAZİLERİ

Ülke

MERKEZ Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, fiyat istikrarını tesis etmekte kararlı olduklarını belirterek, toplumsal refaha azami katkıyı sağlayabilmek için gece-gündüz çalıştıklarını söyledi. Erkan, “Bu bir süreç, bunun çabuk ve kolaycı bir çözümü yok. Toplumun geniş kesimlerinin desteği ve patikamızı benimsemesi bu süreci hızlandırır” dedi.

DEZENFLASYON SAĞLANABİLİR

Erkan dün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı sunumda, merkez bankalarının toplumsal refah artışına en büyük katkısının, fiyat istikrarını sağlamak olduğunu söyledi. Erkan, şöyle devam etti:

“Dezenflasyonun her koşul ve durumda kaçınılmaz olarak büyümeden feragat yoluyla gerçekleşeceği yönündeki yanlış algı ve kaygılar kamuoyunda zaman zaman ifade edilmektedir. Oysa, enflasyonun yüksek ve oynak olduğu durumlarda, enflasyon belli eşik değerlere gerileyene kadar, ‘doğru’ politika tasarımlarıyla, büyümeden ödün vermeden de dezenflasyon sağlanabilir. Büyüme-enflasyon ödünleşimi ise ancak; enflasyondaki ‘aşırılık’ devre dışı bırakıldıktan sonra gelinen eşik değerlerde devreye girecektir. Amaç, kararlı bir şekilde dezenflasyon sürecini devam ettirmek ve sürdürülebilir büyüme için gerekli olan büyüme kompozisyonundan vazgeçmemek olmalıdır.”

Enflasyon ile ilgili değerlendirmede bulunan Erkan, “Fiyatlama davranışlarında ilave bozulmaya neden olan akaryakıt fiyatları, uluslararası arz koşulları nedeniyle önümüzdeki dönemde de enflasyon üzerinde bir risk unsuru olmayı sürdürecektir” dedi.

KARARLILIK VURGUSU

KDV ve akaryakıt maktu ÖTV güncellemesinin yıllık enflasyona etkisini 6.3 puan olarak hesapladıklarını dile getiren Erkan, sanayiye yönelik elektrik ve doğalgaz fiyat artışları gibi devam eden gelişmelerin, üretim maliyetleri kanalıyla yıllık enflasyonun artışına katkı sunmaya devam edeceğini kaydetti. Erkan, “Tüm araçlarımızı enflasyon tekrar tek haneye ve orta vadeli hedefimize gerileyene kadar kararlılıkla kullanmaya devam edeceğiz” diye konuştu.

Kastamonu’nun Bozkurt ve Abana ilçelerinde 2021 yılında meydana gelen sel felaketinde 70 kişi hayatını kaybetmiş, bir yıl geçmeden Ezine Deresi ikinci kez taşmış, köprüler yıkılmış, evler sular altında kalmıştı. Devlet Su İşleri (DSİ), Bozkurt’tan başlayarak Abana’ya uzanan Ezine Deresi’nin taşkın sahası içinde kaldığı gerekçesiyle 600’e yakın daireyi kamulaştırıp onlarca binayı yıkmıştı. Bu çalışmalar devam ederken dere yatağına okul temeli atılması Abanalıları ayağa kaldırmış, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi şikâyet yağmuruna tutulmuştu. Aradan geçen sürede okul inşaatı devam etmese de bu kez Sağlık Bakanlığı’nca Abana Devlet Hastanesi’nin Ezine Deresi’ne yapılacağı bilgisi Abanalıları üzdü.

Ancak halkı rahatlatan karar Kastamonu Valiliği’nden geldi. 18 milyon liralık okul projesinin iptal edildiği, önceki gün Bilgi Sistemi’ne (KASTABİL) yapılan yüklemeyle öğrenildi. KASTABİL’de 8 derslikli okul projesinin gerçekleşme oranının yüzde 5 olduğu, 374 bin lira harcandığı belirtilirken, proje durumu olarak, “İptal edildi” bilgisi verildi.

TÜM ABANALILAR MUTLU

- Abanalı kuş fotoğrafçısı Mehmet Şenol, yanlıştan dönülmesinde Hürriyet’in manşetinin büyük etkisi olduğunu belirtirken, kararın tüm Abanalıları mutlu ettiğini, herkesin birbirini arayarak sevincini paylaştığını söyledi. Kendisine de çok sayıda telefon geldiğini kaydeden Şenol, “Bizler için yatırıma dinozorlar karşı çıkıyor, demişlerdi. Biz ne okula ne hastaneye karşıyız. Valimize de ‘Size okul yapılabilecek 5 yer gösteririm ama dere yatağına yapmayın’ demiştim. Halkın üzerinde yaşadığımız selin etkisi devam ediyor, halen en ufak yağmurda çocuklar okula gitmek istemiyor. Sağlık Bakanlığı’nın da dere yatağına hastane yapımından vazgeçtiğini öğrendik. Tüm Abana rahat bir uyku uyudu” dedi.

ASO Başkanı Seyit Ardıç, Muğla’da yapılan meclis toplantısı ile meslek komiteleri ortak toplantısında sanayicilere dönüşüm için hemen harekete geçmeleri uyarısında bulunurken hükümete de sanayide ikiz dönüşümün gerçekleşmesi için teşvik çağrısında bulundu. Ardıç, şunları söyledi: 

“Dijital teknolojilerin Türkiye’de kullanımı OECD ülkeleri içerisinde en düşükler arasında. İkiz dönüşüm, en gelişmiş ve zengin ülkelerde bile yoğun devlet destekleriyle yürütülüyor. ABD sanayide yeşil dönüşüme 2023 federal bütçesinin dörtte biri olan 391 milyar dolar tahsis etti. Avrupa Komisyonu, Avrupa Yeşil Mutabakatı hedeflerine ulaşmak için en az 1 trilyon Euro’yu harekete geçirme sözü verdi. AB, 270 milyar dolar tutarında ek kaynak tahsis etti. Japonya hükümeti, kamu-özel sektör ortaklıkları aracılığıyla 1.1 trilyon dolar tutarında teşvik veriyor. Ülkemizde de devletimizin yeşil dönüşümü, mevzuatıyla finansmanı ve teknik yardımlarıyla sahiplenmesi büyük önem taşıyor.”

Ardıç, ABD’li Nike’ın 147 milyar dolarlık piyasa değerinin Türkiye’nin en değerli ilk 22 firmasına eşdeğer olduğunu, Almanya’nın sandalet üreten Birkenstock’un da 10 milyar dolarlık piyasa değerinin Tüpraş, Arçelik, Vestel ve Turkcell gibi Türk şirketlerinden fazla olduğunu belirterek markalaşma ile ileri teknolojili üretimin önemine dikkat çekti. Çevre, iklim değişikliği, sürdürülebilirlik, döngüsel ekonomi ve yenilenebilir enerji gibi tematik alanların ülkelerin gelecek vizyonlarında kritik konular olarak öne çıktığını kaydeden Ardıç, meclis toplantısında ise şöyle konuştu:

‘İŞÇİ BULAMIYORUZ’

“Yüksek enflasyon, maliyet kaynaklı gelişmeler ve fiyat oluşturmadaki zorluk üretim yapma gücünü ciddi anlamda azaltıyor. İşgücünün nitelik ve nicelik bakımından yetersizliği üretimi olumsuz etkiliyor. Ülkemizde işsizlik yaşanırken, sanayicinin yaşadığı işçisizlik sorunu gündemin ilk sıralarına yükseldi. Bu sorunun bir an önce ele alınmasını bekliyoruz.”

İmar durumu ticaret alanı” olan taşınmazın, 28 Eylül’de yapılacak ihalede fiyatının çok daha yukarılara çıkacağı tahmin edildi. Yetkililer, Tarihi Yarımada’da gastronomi bölgesi içinde yer alan taşınmazın, imar durumunun 9.50 olduğunu yani 3 katlı bina yapımına olanak sağlaması dolayısıyla fiyatının belirlenenin çok üzerine çıkabileceğini ifade ettiler. İhaleye katılmak isteyenlerin 1 milyon 624 bin liralık geçici teminat tutarını İstanbul Defterdarlığına yatırması veya bu tutarda teminat mektubu sunması gerekiyor.

3 KAT İMAR İZNİ

Hürriyet’e bilgi veren yetkililer Ayasofya Camii, Topkapı Sarayı, Gülhane Parkı gibi eşsiz değerdeki yapıları içinde barındıran Tarihi Yarımada’nın İstanbul’un en pahalı yerleri arasında bulunduğuna dikkat çekerek, buralarda metrekare fiyatlarının 1 milyona çıkabildiğini hatta geçebildiğini belirttiler. Tarihi Yarımada sınırları içinde tescilli yapıların yıkılamadığını ancak içinde tadilat yapılabildiğini kaydeden yetkililer, Hocapaşa Sokakta’ki 38.5 metrekarelik alanın imar durumunun ise 9.50 olduğunu yani sıfırdan 3 katlı bina yapmaya uygun olduğunu vurguladılar.

Bir yetkili ise, “İhaleye ilgi büyük olacaktır. Bölgede metrekaresi 1 milyonu bulan satışlar oluyor, 100 metrekare bir yer 100 milyona satılabiliyor” bilgisini verdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın G-20 Zirvesi’nde de dile getirdiği emisyon azaltma hedefleri doğrultusunda OVP’yle Türkiye yeşil dönüşüme odaklanacak. Kamu alımlarında yeşil ürün öncelikli olacak, yenilenmiş ürün sistemi yaygınlaştırılırken, geri kazanılmış ikincil ürün standartları belirlenecek.

CARİ AÇIKTA KALICI İYİLEŞME

Yeşil dönüşümü öncelikleyen küresel yatırımların da Türkiye’ye çekilmesini hedefleyen programda, cep telefonundan beyaz eşyaya yenilenmiş ürün sisteminin yaygınlaştırılması, kamunun yeşil alım yapması gibi  31 tedbir yer aldı. Yeşil dönüşüm ve dijitalleşme alanında atılacak adımlarla Türkiye’nin mal ve hizmet ihracatının nicelik ve niteliği artırılarak, dünya ihracatından alacağı pay yükseltilecek. Cari işlemler açığında kalıcı iyileşme sağlanacağı belirtilen programda atılacak adımlar özetle şöyle sıralandı:

EMİSYON TİCARETİNE HAZIRLIK

“Ulusal Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) hukuki altyapısı tamamlanarak, Avrupa Birliği Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’na (SKDM) uyumlu bir yapıda geliştirilecek. 2053 net sıfır karbon emisyon hedefi doğrultusunda uzun vadeli düşük emisyonlu kalkınma stratejisi hazırlanacak. Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında sektörel yol haritaları hazırlanacak. Tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarının korunması, sürdürülebilir tüketim modeli kapsamında yenilenmiş ürün sisteminin yaygınlığı artırılacak. Yeşil kamu alımları stratejileri geliştirilecek, yeşil dönüşümü destekleyen satın alma kriterleri belirlenecek. Çevreye duyarlı çok modlu taşımacılık terminalleri oluşturulacak. Neredeyse Sıfır Enerjili Binalar (NSEB) yaklaşımı yaygınlaştırılacak. Çevresel, Sosyal ve Yönetişimsel kriterler çerçevesinde uluslararası finans piyasalarına katılım hızlandırılacak, yeşil dönüşüme yönelik yenilikçi ve sürdürülebilir finansman araçları geliştirilerek yatırımların finansman ihtiyaçları karşılanacak.

Dijital ve yeşil dönüşümle değişen işgücü piyasasına kadınların tam, eşit ve güvenceli katılımlarının sağlanması ve bu kapsamda ihtiyaç duyulacak yeni beceri ve yeteneklerin kadınlara ve kız çocuklarına kazandırılması için özel programlar geliştirilecek.”

CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, dün CHP 100. Yıl Hatıra Ormanı’nın açılışına katıldı. Beytepe’deki açılış sonrası basının sorularını cevaplayan Kılıçdaroğlu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın yeniden adayları olduğunu belirterek “Mansur Bey bizim belediye başkanımızdır ve adayımızdır” dedi. Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun TSK hakkındaki sözleri sorulunca Kılıçdaroğlu, “O konuda parti sözcümüz görüşümü alarak düşüncelerini açıkladı. TSK bizim göz bebeğimizdir. Biz TSK’nın kurumsal olarak hedef alınmasını asla doğru bulmayız” dedi. CHP’nin 100. yıl videosunda Rum örgüt EOKA’nın fotoğrafına ilişkin de Kılıçdaroğlu, “Kıbrıs çıkartması sırasında EOKA’cıların nasıl gömüldüklerini anlatan bir karedir o. Önce onlar gösteriliyor, arkasından nasıl gömüldükleri ve arkasından da Türk bayrağının nasıl çıktığı gösteriliyor” dedi.

Mansur Yavaş’da adaylığına ilişkin “Büyük bir oy farkı ile seçilebileceğimize inanıyoruz. 4,5 yıldır hizmet ettik. Farklı bir belediyecilik anlayışı ortaya koyduk. İsraf etmeden, sadece Ankara halkının ihtiyaçları için hizmet ettik. Aynen devam edeceğiz” dedi. 

‘EOKA’LI TARTIŞMA

CHP Lideri Kılıçdaroğlu’nun sosyal medyada yayınladığı 100’üncü kuruluş yıldönümü videosu, tartışmalara yol açtı. Videonun 50. saniyesinde EOKA’lı teröristlere ait görsel yer aldı. Videoda, “Türk askeri yerine EOKA teröristlerinin Türk bayrağını ele geçirdikten sonra yaptığı kutlama anının fotoğrafının kullanıldığı” iddiaları üzerine CHP’den de açıklama geldi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Aysu Bankoğlu iddiaları karalama kampanyası olarak niteleyerek, “Bu bölümde Ecevit’in bu hainleri Beşparmak dağlarına gömmesinin hikâyesi yer almaktadır” dedi.

Video KKTC’de tepkiyle karşılandı. O görüntüleri daha önce KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar şöyle anlatmıştı: “Rum-Yunan ve EOKA çeteleri, 23 Nisan 1964’te bayram gününde hain bir saldırıyla Göçeri köyü üzerinde mevzi olarak kullanılan binayı mücahitlerimizi şehit ederek ele geçirdi. Rum propaganda birimleri bina önünde çekilen Türk bayrağının ele geçirildiği fotoğrafı dünya basınına servis ederek, ‘Kıbrıs’ta Türk direnişini yok ettik’ şeklinde mesajlar verdi.”    

Çocuk ve gençler kimi zaman bir İngiliz şarkıcıya kimi zaman bir ABD’li diskjokeye, sinema sanatçısına ya da bir futbolcuya, Instagram ve Tiktok gibi sosyal medya hesaplarından ulaşmaya çalışırken sahte hesaplar üzerinden tuzağa düşürülüyor.

Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Kürşat Ergün, önlerinde bu yolla işlenmiş onlarca dosya bulunduğunu belirterek,14-15 yaş grubu ağırlıkta olmak üzere en çok çocuk istismarıyla karşılaştıklarını, zaman zaman buna 16-17 yaş grubunun da eklendiğini söyledi. Sosyal medyada ünlü bir isim adına açılan sahte hesaplarla önce yazışmaların daha sonra telefon ve yüz yüze konuşmaların başladığını belirten Ergün, çocukların nasıl kandırıldıklarını şöyle anlattı:

ÇIPLAK GÖRÜNTÜ İSTİYORLAR

“14-15 yaş gruplarını kandıranlar genellikle kendilerini çocuk hesabı olarak tanıtıyor; genç grubunda ise görüşmeler bir ünlünün sahte hesabı üzerinden başlıyor. Bir ila birbuçuk ay kadar yazışmalarda, arkadaş olunuyor, güven kazanılıyor. 

Aileye, çocuğa, gence ilişkin özel bilgiler ediniliyor bu yazışmalar sırasında. Ardından sesli ve görüntülü konuşmalara geçiliyor. İstismara yönelik cinsel içerikli, pornografik sözlü mesajlar yazılıyor. Genç ve çocuktan bikinili, mayolu daha sonra çıplak fotoğraflar isteniyor; kız ya da erkek fark etmiyor bu kişiler için. 

ŞANTAJA BAŞLIYORLAR

Bu şekilde görüntülü konuşmalar yapılıyor. Sonra bunlar kaydediliyor ve buluşma isteniyor. Buluşmayanlar, fotoğraf ve videolarının ailelerine, yakın arkadaşlarına gönderilmekle tehdit ediliyor. Çocuk, genç buluşmaya gittiğinde tecavüze uğrayabiliyor. Aile öğrendiğinde ise bu kez şantaj onlar üzerinden sürüyor. Çocuğun fotoğrafı bir siteye yükleniyor, ‘Kaldırtmamız için şu kadar para ver’ deniyor. Bu paralar ailenin durumuna göre talep ediliyor, çünkü çocuk ve gençten ailenin varlığı öğrenilmiş oluyor. Tabii bu şantaj hiç bitmiyor. Çocuk ve gençler utanç, endişe ve korkuyla intihara kadar sürüklenebiliyor. Bu korkuyla mahkemelere, polise yansımamış yüzlerce olay olduğunu tahmin ediyoruz.

ASO Başkanvekili ve ASO 2.OSB Başkanı Mete Çağlayan, 6 ön kriter ve 40 performans kriteri üzerindeki çalışmalarını tamamladıklarını, ilk değerlendirmelere göre altın seviye yeşil OSB bölgesi yeterliliğini sağladıklarını söyledi. Çağlayan, sanayicileri karbon ayak izi ölçümlerini yeterli ve yetkin firmalara yaptırmaları konusunda da uyardı.

Ankara Sanayi Odası Başkanvekili Çağlayan, bir grup gazeteciyle yaptığı sohbet toplantısında sanayinin yeşil dönüşüme hazırlanması konusunda yaptıkları çalışmaları anlattı. ASO 2.OSB’nin, TSE’nin yayımladığı rehberdeki 6 ön kriter ile OSB Yönetimi, ekonomik, çevresel ve sosyal performans olmak üzere 4 ana başlık altında 40 performans kriterinin tamamını yerine getirerek, 256 OSB içinde Türkiye’nin ilk altın seviye yeşil OSB belgesini almaya hazır olduğunu, başvuru sonucunu beklediklerini söyledi.

PARANIZ BOŞA GİTMESİN

Çağlayan, sanayicileri yetkin olmayan danışmanlık şirketleri konusunda da uyardı. Çağlayan, “Karbon ayak izi ölçümünü eksik yaptıkları gibi sanayiciden altı kata kadar varan fahiş fiyat talep eden firmalar da var. Oysa bu ölçümler doğrulayıcı kuruluşlar tarafından yeniden değerlendiriliyor ve yetersiz bulunarak, geri dönebiliyor. Böylece firmalarımızın hem parası hem zamanı boşa gidebiliyor. Sanayicilerimiz karbon ayak izi ölçümlerini doğru yerlere yaptırmaları konusunda dikkatli olmalılar” diye konuştu.

Bölgede depreme rağmen ihracat yüzde 36.8 oranında artışla 1.2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Temmuz ayı rakamlarını değerlendiren GAİB Koordinatör Başkanı Ahmet Fikret Kileci, “Temmuz ayı ihracat rakamlarımıza aylık baktığımızda olumlu bir tablo hâkim. Bölge ihracatımız yüzde 36.8 oranında artarak 1.2 milyar dolar olarak gerçekleşirken bölgenin önemli ihracat kenti Gaziantep’in ihracatı ise temmuz ayında yüzde 48’lik artış ile 1 milyar dolar oldu. Gazi şehrimiz ve bölgemiz depreme rağmen bu rakamlarla tarihindeki en yüksek aylık ihracat rakamına ulaşmış durumda. Ocak-temmuz döneminde ise bölgemizden 6.5 milyar dolar, Gaziantep’ten ise 5.7 milyar dolar ihracat kayda alınmıştır’’ dedi.

194 ÜLKEYE YAYILIYOR

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin ihracatında ön plana çıkan ülke grupları arasında Ortadoğu ülkelerinin yüzde 39.1’lik payla ilk sıradaki yerini koruduğunu belirten Başkan Kileci sözlerini şöyle sürdürdü: ‘’AB ülkeleri yüzde 15.6’lık payla ikinci ve Amerika ülkeleri ise yüzde 14.9’luk payla üçüncü sırada bulunuyor. 2023 yılının ocak-temmuz döneminde 194 ülkeye ihracat yapıldı. Ocak-temmuz ayı ihracat tablomuza göre; Irak, ABD, Suriye, İngiltere, Kanada, İtalya, Almanya, Suudi Arabistan, Libya ve İsrail Bölgemiz ihracatında ilk 10 sırada yer almaktadır.”

MARAŞ TOPARLANACAK 

Depremden hasar gören Kahramanmaraş’ın dayanışma ve üretimle toparlanacağını belirten Kileci, “Kahramanmaraş’tan 86 ülkeye ihracat yapılırken ihracatta ilk 5 ülke sırasıyla İtalya, Mısır, Almanya, Bangladeş ve Bulgaristan oldu. Temmuzda 68.1 milyon dolar ihracat gerçekleştiren şehir 7 ayda 563 milyon dolar ihraca yaptı’’ dedi. Diğer illerin ihracat rakamları şöyle: Mardin 92.4 milyon dolar, Malatya 29.1 milyon dolar, Şanlıurfa 20.8 milyon dolar, Diyarbakır 19.4 milyon dolar, Adıyaman 12.8 milyon dolar ve Kilis 6.8 milyon dolar.

Eğitim Geriatri Ekolojik Tarım Turizm Vakfı (EGET) ve TED Üniversitesi, depremden etkilenen öğrenciler ve EGET’ten burs alan dar gelirli öğrencileri Doğayla Yaşam Akademisi eğitim kampında bir araya getirdi. Marmaris Turunç’taki kampta, TED Üniversitesi biliminsanları ve EGET’in uzman kadroları çevreci ve sürdürülebilir yaşam odaklı bilimsel ve uygulamalı eğitim verdiler, atölye çalışmaları yaptırdılar. Kampta, gençlere sivrisineklerden kimyasal zehirler kullanmadan kurtulabilecekleri şu doğal formül de verildi: “250 ml suya (yaklaşık bir su bardağı) onar damla, okaliptüs, nane ile lavanta yağı, gliserin ekleyip çalkalayarak ve püskürtmeli bir şişeye koyarak doğal sivrisinek kovucu sprey hazırlayabilirsiniz. Üstelik böylece kimyasalların zararlı etkilerinden de kurtulmuş olursunuz.”

BÖYLE KULLANIN

Uzmanlar bu doğal ilacın kullanma yöntemlerini de şöyle anlattı:

* İster su, hidrosol (lavanta suyu gibi) isterseniz de alkol-su kullanarak yapabilirsiniz.

* Alacağınız yağların özelliklerine, analizleri olup olmadığına dikkat edilmeli.

* Hazırlayacağınız karışımı doğrudan cilde uyguladığınızda alerjiye neden olabilir. Bu nedenle eğer cildinize de sürmek isterseniz su yerine hidrosol (lavanta hidrosolü) tercih edebilirsiniz. Sık sık sürmemelisiniz.

* Bulunduğunuz ortama sıkabilirsiniz. Kıyafetlerinize sıkabilirsiniz.

* Saklarken de buzdolabında saklayabilirsiniz.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın üç günlük Körfez turu, Türk müteahhitlerini heyecanlandırdı. Önceki yıllarda metrodan otoyola, havaalanından su iletimine kadar Körfez ülkelerinde çok sayıda projeye imza atan Türk müteahhitlerinin yeni hedefleri arasında dijital dönüşüm, yapay zekâ, altyapı, akıllı şehir uygulamalarını Körfez’e taşıma bulunuyor. Körfez ülkelerinin Türkiye hedefinde ise lojistikten finansa, petro-kimyadan yenilenebilir enerjiye kadar bir çok sektöre yatırım bulunuyor.

Ticaret Bakanlığı yetkilileri, dünyanın alım gücü en yüksek ülkelerinin içinde bulunduğu Körfez ülkeleri ile Türkiye arasındaki ticari ilişkilerin tarihi ve kültürel yakınlığın etkisiyle olumlu bir seyir izlediğine dikkat çekiyor. Bölgeye ihracatın 21 milyar dolara ulaştığı belirtilirken potansiyelin büyüklüğüne vurgu yapılıyor. Bakanlık yetkililerinin verdiği bilgiye göre Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri ile ticari ilişkiler ve önümüzdeki süreçte muhtemel işbirlikleri şöyle:

HEDEF AKILLI ŞEHİR PROJELERİ

Bir yıl önceye göre Türkiye’nin ihracatını üç kat artarak 1.1 milyar dolara çıkardığı Suudi Arabistan ile ikili ticaret hacmi 6.5 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Türk müteahhitlerinin önemli hedef ülkeleri arasında yer alan Suudi Arabistan, en fazla proje üstlenilen altıncı ülke konumunda yer alıyor. Bugüne kadar Türkler, bu ülkede otoyollardan metroya, havalimanından su iletimine kadar çok sayıda projeye imza attı. Şirketler önümüzdeki süreçte de dijital dönüşüm, yapay zekâ, altyapı, akıllı şehir, gayrimenkul geliştirme ve inşaat alanındaki deneyimlerini Suudi Arabistan 2030 Vizyonu kapsamındaki tüm projelerde göstermeyi planlıyor. Aynı şekilde Suudi yatırımcıların da Türkiye’de birçok alanda işbirliği fırsatı yakalayabilecekleri değerlendiriliyor.

DOĞALGAZDA DEV YATIRIM

Katar ile ekonomik ilişkilerini son 10 yılda geliştiren Türkiye, 2022’de ihracatını yaklaşık yüzde 31 oranında artırarak 1.5 milyar dolara yükseltti. İki ülkenin dış ticaret hacmi 2.3 milyar dolara çıktı. Katar’ın 2022 sonu itibarıyla Türkiye’deki yatırımları ise 10 milyar dolara yaklaştı.

Türk müteahhitler Katar’da bugüne kadar 20 milyar dolar değerinde 190 proje üstlenirken, son dönemde büyük çaplı metro ve karayolu projelerini aldılar. Hedeflerinde ise Katar’ın yıllık ürettiği doğalgaz miktarını yaklaşık yüzde 50 oranında artıracak olan Kuzey Sahası Genişleme Projesi (North Field Expansion-NFE) kapsamında yeni işler üstlenmek bulunuyor. Beş yıl önce imzalanan Türkiye-Katar Ticaret ve Ekonomik Ortaklık Anlaşması sayesinde Katar Ulusal 2030 Vizyonu çerçevesindeki tüm projelerde Türk firmalarının aktif şekilde yer alması da hedefler arasında.

Türkiye’nin Körfez’deki en önemli ticaret ortaklarından olan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile ticaret hacmi geçen yıl 10 milyar dolara yaklaştı. BAE’den ithalat yüzde 83 oranında arttı, 4.5 milyar dolar oldu. Türkiye’ye yapılan stok yatırım tutarı 3.4 milyar dolar olan BAE’nin önümüzdeki süreçte Türkiye’de lojistik, finans, petro-kimya, yenilenebilir enerji ve altyapı alanları başta olmak üzere yatırım payını artırması öngörülüyor. BAE yatırım fonları, kamu ve özel sektör şirketleri Türkiye’ye yatırım için özel bir çalışma yürütüyor.

Otobüsten erken inen yolcu, 30 dakika içinde otobüs firmasınca Ulaştırma Elektronik Takip ve Denetim Sistemi’ne (U-ETDS) bildirilecek. Bu kurala uymayan otobüs firmasına bildirmediği her bir yolcu için 5 uyarı verilecek. Uyarı miktarı 150’yi aşan firmanın faaliyetleri geçici olarak durdurulacak.

Yönetmeliğe göre durdurulma öncesinde uyarı alan firmaya, uyarıları 150’nin altına düşürmesi konusunda ihtar gönderilecek. 15 gün içinde durumunu düzeltmeyen firmanın yolcu taşıma faaliyeti geçici olarak durdurulacak. Yetki belgesi yenileme zamanı gelen firmalar ise, 150’nin altında bile olsa, uyarmaları kaldırmadan yetki belgelerini yenileyemeyecekler. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, “Bu yenilik sayesinde, yolcuların elektronik ortamda anlık takibinin yapılması sağlanacak” dedi.

Bakan Uraloğlu, karayolu taşımacıların e-Devlet üzerinden yapacakları işlemlerde indirim limitlerini artırdıklarını belirtti. Uraloğlu, “32 bin 854 TL’ye kadar olan işlemlerde yüzde 5 indirim uygulanacak” dedi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye’nin neredeyse tüm otomobil markalarıyla yeni yatırım için masada olduğunu açıkladı. Avrupa firmalarının yanı sıra Çin’in de aralarında olduğu Uzakdoğu’dan birkaç markayla görüştüklerini anlatan Kacır, yıl sonuna kadar bunlardan en az birinin yatırım kararını duyurmasını beklediğini söyledi.

Yeni dönemde Türkiye’de elektrikli, hibrit yeni nesil araçlar üretmeyi planlayan bu firmaların sadece Marmara’yı değil Manisa gibi şehirleri de tercih edebileceğini kaydeden Kacır, “Mesela Volkswagen yanlış yaptı, Manisa’yı kaçırdı. Umarım yanlışlarını tespit edip yeniden değerlendirme yaparlar. Gelmek isteyen için orası hazır duruyor, potansiyel bir adres” dedi.

YIL SONUNA BİR YENİ BİR ESKİ YATIRIMCI

Gazetecilerle düzenlediği sohbet toplantısında otomobilde yaşanan arz sıkıntısını çözmek üzere yeni yatırımcılarla görüşülüyor mu sorusuna yanıt veren Kacır, yabancı yatırım görüşmelerinin altını çizdi. Kacır, “Neredeyse tüm otomobil markalarıyla, yeni nesil, elektrikli, hibrit üretim için masadayız” dedi. Avrupa kökenli markaların yanı sıra aralarında Çin’in de olduğu birkaç Uzakdoğu markasıyla da görüştüklerini kaydeden Kacır, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Neredeyse tüm otomobil markalarıyla masadayız ve yeni dönemde özellikle yeni nesil, hibrit, elektrikli araçlara ilişkin yeni yatırımları hızlandırma çabası içindeyiz. Bunlar arasında Avrupa ile Uzakdoğu’dan, Çin’den birden fazla marka ile görüşmelerimiz var. Türkiye’de yatırımı olmayan markalarla da görüşüyoruz. Umarım hepsiyle neticeye varırız ama ben en az bir yatırım kararının yıl sonundan önce açıklanacağını ümit ediyorum. Artık rekabet ucuz işgücünden dijitale dönüştü. Türkiye çalışan verimliliğinde, nitelikli elemanda pek çok ülkenin önünde. Bu sektörde muazzam bir network, ekosistem var. Masada yatırımcılara bunların yanı sıra sunacağımız ilave teşvik ve imkânları da anlatmaya çalışıyoruz. Yıl sonuna kadar en az birinin yatırım ilan edeceğini öngörüyorum. Türkiye’de mevcut global markalardan birinin de yeni yatırım kararını duyacaksınız.”

TOGG DEVRİMİ SÜRÜYOR

-TOGG devriminde merdivenin ilk basamağında olduklarını, bunun sürmesi için batarya ve otonomda iddialı olunması gerektiğini anlatan Kacır, elektrikli araçlarda rekabetin bu iki alana taşındığına dikkat çekti.  Togg’un sadece iç pazarda yaşayamayacağını belirten Kacır, bu nedenle yüksek teknoloji ekseninde dünyanın en iddialı markalarından biri haline getirmek için çalıştıklarını söyledi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, dere yatakları gibi yapı yasağı olan yerlerde yasaklara uymayanlar için önümüzdeki günlerde yeni kanunlarla, sert tedbirlerin gündeme gelebileceğini söyledi. Özhaseki, “Bu depremden ders almak gerekir, diyerek ısrarla altını çizerek bahsettiğim konuyu da mutlaka önümüzdeki günlerde gündeme getireceğiz. Yeni kanunlar, yönetmelikler gelecek. Belki de daha sert, güvenlikçi tedbirler gelecek. İnşallah önümüzdeki günlerde herhangi bir sıkıntı olmasın, canlarımız yanmasın diye alacağımız tedbirleri açıklamaya devam edeceğiz” dedi. 11 ilde kendi ev ve işyerini dönüştürmek isteyen afetzedelere hem hibe, hem de faizsiz, 2 yıl ödemesiz, 10 yıl vadeli kredi verileceğini açıklayan Özhaseki, hibe ve kredilerin inşaatın büyüklüğüne göre, hakediş esasıyla verileceğini, başvuruların ise 15 Temmuz’da başlayacağını söyledi.

850 BİN BAĞIMSIZ BÖLÜM İNŞA EDECEĞİZ

Bakan Özhaseki, Yerinde Dönüşüm Projesi’nin detaylarını anlatmak üzere Ankara’da düzenlediği basın toplantısında 6 Şubat depremlerinden 11 ilde 14 milyon vatandaşın etkilendiğini, 680 bin konut ve köy evi, 114 bin 320 dükkân ve 55 bin 680 depo, ahır gibi yapılar olmak üzere toplam 850 bin bağımsız bölümün hasar gördüğünü anımsattı. 319 bin konutu bir yıl içinde vatandaşlara teslim edeceklerini, toplamda 850 bin bağımsız bölüm inşa edeceklerini kaydeden Özhaseki, sözlerini özetle şöyle sürdürdü:

“Şu anda 180 bin civarında konutumuzun ihalelerini tamamladık ve yüzde 90’ında inşaatlar yükselmeye başladı. Bu şehirlerin tarihi, kadim kültürlerinin yanı sıra derin birikimleri, şehir sakinlerinin hatıraları var. Yıllardır bu bölgede yaşayan kardeşlerimiz, afetin sarsıcı etkisine rağmen o hatıralardan kopmak, bulundukları muhitten uzaklaşmak, alıştıkları yerden ayrılmak istemiyorlar. Biz de bu talebe kayıtsız kalmayarak afet dönüşümünde yeni bir projeyi hayata geçiriyoruz.

Mehmet Özhaseki

4 KIRMIZI ÇİZGİ

Burada dört kırmızı çizgimiz var. Birincisi fay hatlarının, fay kırıklarının üzerinde yapılaşma olmayacak. Biliminsanları bu sınırı 60 metre civarında dile getiriyorlar, biz de bilimin ışığında bu kurala uyacağız. İkincisi sıvılaşmanın olduğu zeminlerde yapılaşmaya izin verilmeyecek. Üçüncüsü dere yataklarında imara izin verilmeyecek. Dördüncüsü mimarlık mühendislik hizmetlerinde sıfır tolerans uygulanacak. Yerinde Dönüşüm Projemizi bu dört kırmızı çizgiyi koruyarak uygulayacağız.

Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odası’nın söz konusu planların Uludağ’ı korumak yerine yapılaşmaya açtığı iddiasıyla yaptığı başvuruları karara bağlayan İdare Mahkemesi, planları kamu yararına, planlama esaslarına ve şehircilik ilkelerine aykırılık gösterdiği, hukuka uygun tesis edilmediği gerekçeleriyle iptal etti.

Uludağ Milli Parkı 2. Gelişim Bölgesi 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planları yürürlüğe girmişti. Ancak Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odası, planların Uludağ Milli Parkı Uzun Devreli Gelişme Revizyon Planı ve plan notlarına aykırı hazırlandığını, bölgede yapılaşma baskısını artırdığını iddia ederek, planların iptali için dava açmışlardı. Üst ölçekli planlarda tahsisi yapılmayan alanların turizm alanı olarak belirlendiğine, kongre merkezi ve otopark adı altında alanların yapılaşmaya açılarak yer altında da büyük inşaat faaliyetleri yapıldığına dikkat çeken odaların, yürütmenin durdurulması ve iptali için dava açmıştı.

Buna göre her yıl yeniden değerleme oranında artırılan market poşetleri, lastikler, aküler, piller, elektrikli ve elektronik eşyalar, ilaçlar, içecek ambalajları, kağıt-karton içecek ambalajları, ahşap ambalajlar üzerinden alınan geri kazanım katılım paylarında (GEKAP) iki katına kadar artırma yetkisi alınıyor. Teklifin yasalaşması halinde her bir market poşetinden alınan 38.5 kuruşluk GEKAP payı iki katına kadar artırılabilecek. Ya da öncelikle 38.5 kuruş üzerine yeniden değerleme oranı eklenip, ardından bu rakam iki katına kadar yükseltilebilecek. Yetkililer, 11 ilde yaşanan deprem nedeniyle artan gelir ihtiyacına dikkat çekerken, buradan geçen yıl bütçeye 3.6 milyar lira katkı geldiğini belirttiler. Bu yetkinin alınmasının kullanılacağı anlamına gelmediğini ifade eden yetkililer, market poşetlerinde tüketicinin ödediği 25 kuruş da iki katına kadar artacak mı sorusuna ise şöyle yanıt verdiler:

CUMHURBAŞKANI KARAR VERECEK

“Plastik market poşetinden alınan GEKAP, poşet başına 38.5 kuruş. Bunun üzerine poşet maliyeti de ekleniyor ve tüketiciden sadece 25 kuruş alınıyor, geri kalan maliyeti marketler üstleniyor. Yeni yetkinin kullanılıp kullanılmayacağına yani GEKAP paylarının iki katına kadar artırılıp artırılmayacağına Cumhurbaşkanımız karar verecek. Bu artış uygulandığında, poşet maliyeti ve yüzde 18’lik KDV’nin eklenmesiyle oluşacak yeni poşet fiyatına vatandaşın ne kadar katkı yapacağına ise Plastik Poşet Komisyonu karar veriyor. Komisyon, GEKAP miktarı artsa bile geçen yıl olduğu gibi bu yıl da vatandaşın ödediği 25 kuruşluk katkının artırılmaması kararı alabilir.”

TÜKETİM YÜZDE 80 GERİLEDİ

Türk Plastik Sanayicileri Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, 2019’tan itibaren başlayan ücretli poşet uygulamasının tüketimi yüzde 70 ila 80 oranında düşürdüğünü anımsatırken, marketlerin maliyeti üstlenmesiyle vatandaşa yaptığı alışveriş kadar poşet verilmeye başlandığını vurguladı. Böylece müşterinin fazladan poşet alamadığını belirten Eroğlu, GEKAP’ın iki katına kadar artması durumunda poşet maliyetinin marketler açısından daha da yükseleceğini, bununla birlikte kasiyerlerin müşteriye vereceği poşet miktarının daha da düşeceğini söyledi.

Diyetisyen, mimar, psikolog, doktor, ofis çalışanı, ev kadınları internet üzerinden önce ek gelir ardından da asıl iş olarak e-ticarete başladı. Dijital Bir Adam kurucusu Furkan Talay, dijital eğitim alarak ticarete başlayanların yüzde 85’inin kadın olduğuna dikkat çekerek, “Mevcut işlerinde maaşlı olarak çalışan kadınlar, pandemi sürecinde e-ticarete atılıp sosyal medya hesaplarından ürün veya hizmet satışı yapmaya başladılar. E-ticaretten daha fazla kazandıklarını görüp, tam zamanlıya dönüyorlar. Bu alanda eğitim alıp başarılı olanların yüzde 80’i kadın” dedi.

Kadınların e-ticarette büyük başarı gösterdiğini anlatan Furkan Talay, her ay eğitimlerine yüzlerce işletme, marka ve girişimcinin katıldığını, bunların yüzde 85’inin kadın olduğunu söyledi. Pandemi sürecinin bir bilgisayar ve telefonla her yerden çalışılabileceğini gösterdiğini, fiziksel mağazaların kapanırken, online ticaret sektörünün durmayarak para kazanmaya devam ettiğini anımsatan Talay, tüm bunların e-ticarete kadın ilgisini arttırdığını anlattı.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, seçimlerin ardından dün ilk kez katıldığı partisinin Meclis grubunda, değişim talepleri ve kurultayda yeniden adap olup olmayacağı tartışmalarına ilişkin önemli mesajlar verdi. Ayakta alkışlar eşliğinde kürsüye çıkan Kılıçdaroğlu değişimin önünü tıkamayıp sonuna kadar açacağını vurgularken özetle şöyle konuştu:

KAZANAMADIK

“Bize oy veren 25 milyonu aşkın vatandaşımızla aynı duygularla sandığa gittik. Bir değişim yapacaktık, otoriter bir rejimi demokratik yollarla yolcu edecek, ülkemize demokrasiyi getirecektik. Beklediğimizi alamadık, açıkça ifade etmek gerekirse kazanamadık. Bundan sonra da vazgeçmeyeceğiz, inançla, kararlılıkla yola devam edeceğiz. Bu ülkeye demokrasiyi gerçek anlamda getirmek için yolumuza devam edeceğiz.

DEĞİŞİP YENİLENECEĞİZ

25 milyon oy aldık. Yeni kazanacağımız gençlerle, kadınlarla 25 milyonu 30 milyon yapmak da CHP’lilerin boynunun borcudur. Saraya seslenmek isterim, bu iradeyi asla teslim alamayacaksınız. Biz değişeceğiz, yenileneceğiz, güçleneceğiz ve memleketin bu yalan ve iftira siyaseti içinde olmasına asla izin vermeyeceğiz. Devleti kuran partiyi terör örgütleriyle bir arada göstermeye çalışan utanmaz sahtekârlar oldu. Bugüne kadar hiçbir zalimin karşısında diz çökmedik, çökmeyeceğiz.

KAPTANIN GÖREVİ

Omuzlarımızdaki yükün farkındayız. Kılıçdaroğlu bu büyük mücadelenin sadece bir neferidir. CHP’nin bir üyesi, genel başkanı olma şerefini ömrüm boyunca taşıyacağım, bu benden aileme kalacak en kıymetli mirastır. Genel başkan olarak partimizin uzun hedefli yapısını da düşünüyorum, düşünmek zorundayım. Kimse unutmasın, gemiyi limana sağlam götürmek kaptanın görevidir. Gemiyi limana sağlam götüreceğimi herkes bilsin. Benim CHP kültüründen öğrendiğim en büyük derslerden biri de budur.”

DEĞİŞİMİN ÖNÜNÜ AÇACAĞIM

100. Yıl Meclisi, dün yapılan açılışla yeni vekillerini ağırladı. Parlamentodaki sandalyelerin sahipleri büyük oranda yenilendi. Ancak Genel Kurul salonunda önceki dönemki grup sıralaması değişmedi. Başkanlık Divanı kürsüsüne göre soldan sağa AK Parti, CHP, Yeşil Sol, MHP ve İYİ Parti grupları sıralandı. Yeniden Refah ve DSP milletvekillerine AK Parti ile CHP arasında kalan bölümde, DEVA, Gelecek, TİP ve Saadet Partililere de Yeşil Sol ile MHP gruplarının arkasında yer ayrıldı.

14 PARTİYLE AÇILDI

Meclis, grup kuran AK Parti, CHP, Yeşil Sol, MHP ve İYİ Parti’nin yanı sıra 9 partinin daha temsiliyle açıldı. Yeşil Sol listesinden seçilen HDP Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ile Mithat Sancar, yine HDP kurumsal kimliğiyle kayıt oldu. Yeşil Sol grubu, Başkanvekili olarak İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder’i belirledi. AK Parti listesindeki HÜDA-PAR’lı vekiller ile Türkiye Değişim Partili Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül’ün CHP’den ve ittifak bileşenlerinin Yeşil Sol’dan ayrılması durumunda parti sayısının artması bekleniyor. MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, “Öyle görünüyor ki 20’den fazla olacaktır parti sayısı” dedi. Parti yetkililerinin yeni dönemle ilgili mesajları ise şöyle oldu:

Gelecek Partisi Antalya Milletvekili görme engelli Serap Yazıcı Özbudun, dün yemin eden vekiller arasındaydı.

NEFESLERİN tutulduğu cumhurbaşkanlığı seçimleri dün yapılan ikinci turla tamamlandı  Seçimin ilk turunda Erdoğan yüzde 49.52 oy alırken, Kılıçdaroğlu ise yüzde 44.88’de kaldı. Yüzde 5.17 oy alan Sinan Oğan ikinci turda Erdoğan’ı destekledi. İlk tur öncesi yarıştan çekilen Muharrem İnce ise tarafsız kaldı. İlk turda yüzde 50 artı 1’i yakalayamayan Erdoğan, ikinci tura Meclis’te Cumhur İttifakı çoğunluğunun moraliyle katıldı.

OY KAYBETMEDEN KAZANDI

2018 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yüzde 52.6 oy alan Erdoğan, bu seçimde de oy oranını koruyarak yüzde 52.14 ile yeniden seçildi. Erdoğan, 14 Mayıs ve 28 Mayıs cumhurbaşkanlığı seçimleri ile birlikte bugüne kadar genel ve yerel seçimler ile referandumlarla 17’nci seçim başarısına ulaşmış oldu. Kılıçdaroğlu ise ilk tura göre oy oranını yüzde 47.86’ya çıkarmasına karşın kaybetti.

KATILIM YÜZDE 84.29’A DÜŞTÜ

İlk turdaki yüzde 86.98’lik katılım oranı bu kez yüzde 84.29’a düştü. Özellikle Doğu ve Güneydoğu’da seçime katılımın ülke geneline kıyasla daha düşük olması da dikkat çekti. İkinci tur öncesinde liderler katılımın düşük olmaması konusunda seçmenlerini sık sık uyarmıştı.

Ticaret Bakanlığı tarafından Ankara, Bursa ve Adana’da bulunan üç otomotiv bayisine en üst sınır olan 4 milyon 458 bin 600’er TL ceza kesilmesi için işlem yaptı. Üç bayinin toplamda ödeyeceği ceza 17 milyon 834 bin TL’ye ulaştı. Hürriyet’in edindiği bilgilere göre, Ticaret Bakanlığı hakkında şikâyet olan Ankara, Bursa ve Adana’daki bayilere denetim elemanlarını müşteri gibi gönderdi. Sıfır araç almak istediklerini söyleyen müfettişlerden Ankara’daki bayi, liste fiyatının üzerinde fiyat istedi. Ancak fiyat farkının elden ödenmesi gerektiği söylendi. Bursa ve Adana’daki bayiler ise müşteriye sıfır araç satma karşılığında aksesuar almaya zorladı. Bayilerle ilgili hazırlanan dosya Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’na yönlendirildi ve kurul yaptığı değerlendirme sonrasında üç bayiye üst sınırdan ceza kesti.

‘DEFALARCA UYARDIK’

Böylece üç bayiye 4 milyon 458 bin 600’er TL’den toplamda 17 milyon 834 bin TL’lik para cezası kesildi. Bayilerin bir yıl süreyle ikinci el araç alım satım yetkileri de iptal edildi. Bakanlık yetkilileri, kendilerine ulaşan şikâyetlerin tümünün incelemeye alındığını, 81 ilde denetçilerin müşteri gibi bayilere yönlendirilmesine devam edileceğini belirterek, “Biz bu yaptırımlar öncesinde hem bayileri hem distribütörleri bakanlığa çağırıp uyardık, bu uygulamalara son verin dedik. Dolayısıyla üç bayide yaptığımız denetim önümüzdeki günlerde devam edecek. Hiç beklemedikleri yerde karşılarına çıkabiliriz. Amacımız bundan vazgeçirene kadar bu işe devam etmek. Bir bayide tespit ettiğimiz her bir otomobil için ayrı ayrı ceza keseriz, yani tek otomobilde yaptıklarında 4 milyon 458 bin liraysa 5 otomobilde 22 milyon ceza kesebiliriz” dediler.

MUTLAKA BİLDİRİLMELİ

Sıfır araç satan bayilerin büyük bölümünün aynı zamanda ikinci el araç alım satımı yaptığına dikkat çeken Ticaret Bakanlığı yetkilileri, yönetmeliğe aykırı hareket tespit edildiğinde sadece para cezasıyla kalmadıklarını, bayilerin bir yıl süreyle ikinci el araç alım satım yetkilerinin de iptal edilmesinin ağır bir cezai yaptırım olduğunu vurguladı. Yetkililer ayrıca, bayilerin liste fiyatının 300 ila 500 bin TL üzerinde fiyat talep edebildiklerini ya da vatandaşın ikinci el araç değeri 500 bin TL iken 200 bin TL’ye saydıklarını ya da vatandaşı lüks aksesuar almaya zorladıklarını belirterek, bu tür muameleye maruz kalan kişilerin mutlaka bakanlığa bildirilmesini istediler.

CEZA ALAN BAYİLERİN İSMİ İFŞA EDİLECEK

Ticaret Bakanlığı, İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik’te 6 Mayıs’ta yaptığı değişikliğin ardından bayilere ağır ceza uygulaması başlatmış ve buna aykırı davranan yetkili satıcıların isimlerini internet sitesinde ifşa edeceğini duyurmuştu. Hürriyet’in dün kamuoyuna cezaları açıklayan bakanlığın bayi isimlerini neden internet sitesinde yayınlamadığı sorusuna ise yetkililer, buna ilişkin durumu henüz Ticaret Bakanı’na iletemediklerini, önümüzdeki hafta konuyu aktardıktan sonra üç bayinin isimlerini açıklayacaklarını bildirdiler.

STOKÇULUK OLARAK KABUL EDİLİYOR

Cezanın ardından gözler Türkiye’de Kişisel Verileri Koruma Kurulu’na çevrildi. Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Kürşat Ergün, AB’de olduğu gibi Türkiye’deki Instagram, Facebook, WhatsApp kullanıcılarının kişisel verilerinin ABD’ye aktarılıp aktarılmadığına ilişkin önümüzdeki günlerde Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun resen bir soruşturma başlatabileceğini söyledi. Ergün, Rekabet Kurulu’nun da söz konusu şirketlerin çatı kuruluşu Meta hakkında ‘hakim durumu kötüye kullanma’ hükmünü ihlal edip etmediğine dair soruşturma açabileceğini belirtti.

REKOR PARA CEZASI

İrlanda Veri Koruma Kurulu da, Meta’yı AB’nin Genel Veri Koruma Yönetmeliğine aykırı şekilde ABD’ye kişisel verileri transfer ettiği suçlamasıyla 1.3 milyar dolar cezaya çarptırdı. Komisyon ayrıca Meta’nın, ABD’ye herhangi bir kişisel veri transferini beş ay içinde askıya alması ve altı ay içinde veri işleme faaliyetlerini komisyonun kurallarıyla uyumlu hale getirmesini istedi. Bugüne kadar bir teknoloji şirketine verilen en yüksek para cezasına gerekçe olarak Avrupalı Facebook kullanıcılarının verilerinin ABD’deki sunuculara aktarıl-ması gösterildi. Brüksel’deki kurulun, 13 Nisan 2023 tarihli kararı bağlayıcı oldu. Meta’dan konuya ilişkin yapılan açıklamada kararın ‘haksız ve gereksiz’ olduğu, tehlikeli bir emsal oluşturacağı belirtildi. Karara itiraz edileceği vurgulanırken, Avrupa’da Facebook kullanımında aksama olmayacağı ifade edildi. Geçen yıl Facebook, AB verilerini ABD sunucularında işleyemezse, Avrupa’da Facebook ve Instagram’ı kapatmak zorunda kalacağını bildirmişti.