TCMB verilerine göre yapılan kabaca bir hesapla yılbaşından bu yana tahvil bonoya yabancı girişleri 25 milyar dolar civarında. Bu ilgi artarak devam ediyor. Tahvil bonoyu tercih etmelerinin arkasında halen yüksek olan faizde sonbahar veya yıl sonu gibi enflasyondaki düşüşle birlikte indirim beklentisi var. Talep yetersizliği ve beklenti ihtiyacına bağlı olarak Borsa İstanbul’da temkinli görünüm korunuyor. Umutlar eylül ayına kalmış görülüyor.
#BonoTürkiye’den ev alan yabancı sayısı düşerken, Türkiye’deki yatırımcılar da rotayı yurtdışına çevirdi. Yerli konut yatırımcısının yurtdışı gayrimenkul yatırımlarının bu yıl 3 milyar doları aşacağını söyleyen KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova, “Türkiye’ye gelen yabancı gayrimenkul yatırımları ise 2 milyar doların altına gerileyecek. Sektör tarihinden ilk kez bu yıl cari açık verecek” dedi.
#GayrimenkulMerkez Bankası verilerine göre, geçen ay itibarıyla 22 yılın zirvesine ulaşan mevduat faizi, son bir haftada 4.4 puan birden geriledi. Banka şubesine gidip bire bir görüşmelerde ‘müşteri bazlı’ sunulan mevduat faizi de, bir ay içinde yüzde 60’tan yüzde 47’ye indi. Hürriyet’e konuşan uzmanlara göre, bu düşüşün ana nedeni piyasada oluşan TL likidite fazlası. Son haftalarda bu nedenle hızlı gerileyen mevduat faizi oranlarının TCMB’nin son günlerde aldığı önlemlerle yeniden yükselişe geçmesi bekleniyor.
#Merkez BankasıGeçen hafta yabancı yatırımcılar tahvil bonoda haftalık bazda 2.832 milyon dolar, hisse senetlerinde ise 84.7 milyon dolarlık alım yaptılar. Yüksek faize bağlı olarak özellikle tahvil bonodaki alım haftalık bazda 2013 yılından bu yana en yüksek rakamdı. Son üç haftalık tahvil bono alımı 4.2 milyar dolar oldu. Son iki haftada hisse senetlerindeki alım tutarı ise 393 milyon dolara ulaştı. Türkiye’nin gri listeden çıkması yönündeki beklentiler gerçekleşirse piyasadaki iyimser tutum daha da güçlenecek.
#BonoBorsa İstanbul’da kâr satışlarına bağlı yorgunluk emareleri görülse de çıkış hareketi sürüyor. Döviz kurları ve tahvil faiz oranında gerileme söz konusu. Yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yönelik portföy yatırımları sürüyor. İleriye yönelik beklentiler de iyileşmeye başladı. CDS’teki düşüş, notlardaki artış gibi tüm bu olumlu gelişmelerin arkasında ise ekonomik programa olan güven var.
#TCMBBorsa İstanbul’daki yükselişte yabancı yatırımcılara yerlilerin de katıldıkları anlaşılıyor. BIST100 Endeksi’nde kâr satışlarına bağlı geri çekilmeler derinleşmeden alımların gelmesi ise yükseliş trendinin gücünü gösteriyor. Yani yükseldikçe güç kazanan bir borsa söz konusu. Psikolojik direnç noktası 10.000 seviyesinin üzerine yerleşen BIST100’de yılbaşından bu yana prim yüzde 37’yi aştı. “Prim var ama yükseklik korkusu yok” algısı güçleniyor.
#Borsa İstanbulPiyasaların gözü, seçim sonrasında yabancı yatırımcıların tavrında. 22 Mart sonrasındaki haftada yabancılar 325 milyon dolarlık net alım yaptı. Merkez’in faiz artırımından sonra gelen bu alımlar, yabancıların uygulanan politikalara desteğinin devam ettiği şeklinde yorumlanabilir. Şimdi seçim sonuçları kadar uygulanan ekonomik programın devamlılığı konusundaki beklentiler de önem kazanmış durumda.
#TCMBMerkez Bankası’nın mart enflasyonu ve yerel seçimleri beklemeden yaptığı faiz artırım hamlesi, ‘piyasa dostu’ olarak görüldü ve iyimserlikle karşılandı. Perşembe günü TCMB’nin faiz artırımıyla birlikte Borsa İstanbul’a gelen alım dalgasında yabancı yatırımcıların payının olması çok muhtemel. Ayrıca CDS’deki düşüş yabancı finans çevrelerinin olumlu tepkisi olarak da görülebilir. Seçim sonrası mevcut sıkı para politikasının devamı konusunda kararlı duruş mesajı gelirse ayrıca motivasyon sağlar.
#Merkez BankasıYabancı satışları, yaklaşan yerel seçimler, ocak ayının ilk günlerinden bu yana oluşan primler ve mevduat faizlerindeki yükseliş kâr satışlarının gerekçeleri olarak görülebilir. Yatırımcılardaki temkinli duruş seçimlere bağlı olarak bekle-gör tavrını beraberinde getirebilir. Ancak yüksek enflasyona karşı getiri arayışı ve dıştaki rekor denemeleri Borsa İstanbul’a ilginin sürmesini sağlıyor.
#BORSA İstanbulBorsa İstanbul’da işlem hacminin artması, yabancı alımların sürüyor olması olumlu havanın devam etmesine neden oluyor. Ama asıl etkili olan yerli yatırımcıların artan ilgisi. Alternatif piyasalardaki durgunluk yerli yatırımcıyı tekrar borsaya döndürdü. Son dönemde yerli yatırımcıların BIST100 Endeksi’ndeki yükselişe katkısı yabancının önüne geçti. Bu da iyimserliğin sürmesinin ana nedeni olarak görülüyor.
#BORSA İstanbulBorsa İstanbul’da yeni yılın ilk günlerinden itibaren başlayan ralli devam ediyor. Yabancı yatırımcıların devam eden alımlarına yerli yatırımcıların da katılımıyla BIST100 Endeksi 9.000 puan seviyesine ulaştı. Yılbaşından bu yana yüzde 25 prim oluştu. Konut, döviz, faiz, altın gibi yatırım araçlarıyla karşılaştırıl-dığında BIST100 Endeksi’nin getirisi açık ara önde. Elbette henüz ‘zirve oluştu’ demek için erken ama Borsa İstanbul’da iyimserlik sürebilir.
#TCMBİç piyasalarda olumlu hava sürüyor. Yabancı yatırımcıların pozitif hareketleri dikkat çekici. 12 Ocak ile biten haftada yabancı yatırımcılar; hisse senetlerinde 157.4 milyon dolar, tahvil bonoda 424.9 milyon dolarlık alım yaptılar. Tekrar alıma geçmeleri olumlu bir gelişme. Bunda uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının son dönemde Türkiye ile ilgili açıkladıkları raporlar da etkili oldu. Bu aşamada yabancı yatırımcıların katkısıyla Borsa İstanbul’da olumlu havanın korunduğunu söylemek mümkün. Gelecek hafta ise 25 Ocak’taki PPK toplantısı dikkatle takip edilecek.
#Piyasa2024’e girerken devreden bakiye her şeye rağmen fena sayılmaz. Deprem, savaş, seçimler gibi önemli sınavlar verilen bir 2023’ü geride bıraktık. Borsa İstanbul yılı primli kapatıyor. Özellikle son aylardaki gelişmeler nedeniyle Türkiye’de piyasalar 2024’e umutla giriyor. Bu umudun temelinde, ekonomik programa duyulan güven ve dışarıdan sermaye akışının başlaması var.
#Borsa İstanbulPiyasalarda iyimserlik hâkim. Dışarıdaki olumlu havaya iç piyasalar da uyum sağlamaya başladı. Bunda son haftalarda artan yabancı sermaye girişlerinin de önemli payı var. 8 Aralık ile biten haftada yabancı sermaye girişi uzun bir aradan sonra ilk defa toplamda 1 milyar dolar sınırını geçti. Yabancı alımları yerli tasarrufları da biraz tetiklemeye başladı. Bu talep yabancı ağırlıklı olmakla birlikte BIST100 Endeksi’ni 7.500’lerden 8.000 seviyesine yaklaştırdı. Çıkışın devamı yine yabancı yatırımcıya ve yerli yatırımcının çıkışa ne ölçüde katılacağına bağlı olacak.
#Yabancı YatırımcıSon dönemde Borsa İstanbul’da yabancı yatırımcı girişlerinde artış var. Daha yoğun giriş için hem programın uygulamasını biraz daha görmek hem de yerel seçimleri bekliyor olabilirler. Ön almak için küçük montanlı girişler de sürebilir. Bunu zamanla göreceğiz. Ancak şimdiye kadar gözlenen durum, küçük rakamlarla istikrarlı bir yönelimin başladığı şeklinde. Hisse senetlerinde son beş haftalık yabancı alımları 800 milyon doları bulurken, tahvil bonodaki alımlar 400 milyon doları geçti.
#Borsa İstanbulMKK’nın verileri, kasımda borsadaki yerli yatırımcı sayısının ekime göre 350 bin kişi azaldığını ortaya koydu. En hızlı düşüş, 20-25 yaşındaki gençler ve yatırım tutarı 1001-5 bin TL arasında olan küçük yatırımcılar tarafında gerçekleşti. Peki neden? Uzmanlara göre sadece halka arzlardan kazanç sağlamak için borsaya giren küçük yatırımcılar, hem arzlar azaldığından hem de ufak getiriler sonrasında umduklarını bulamadıklarından borsadan çıkmayı tercih etti.
#BorsaKredi derecelendirme kuruluşu S&P’nin takvim dışı bir kararla Türkiye’nin görünümünü “durağandan pozitife” yükseltmesi sürpriz ve olumlu bir gelişme. Eylül ayında hatırlanırsa negatiften durağana revize etmişti. Bunun bir sonraki adımı not artırımı olabilir. 15 Aralık’ta Moody’s’den takvim gereği Türkiye’nin kredi notu açıklaması bekleniyor. Büyük bir olasılıkla S&P benzeri bir açıklama oradan da gelebilir. Olumlu görünümün korunduğu Borsa İstanbul’da çıkışın devamı için yabancı yatırımcıların ilgisinin sürmesi daha önemli hale geliyor.
#TCMBMerkez Bankası’nın sürpriz faiz kararı piyasada küçük çaplı bir dalgalanmaya neden oldu. “Parasal sıkılaştırma hızı yavaşlatılacak ve sıkılaştırma adımları kısa bir zaman diliminde tamamlanacaktır” ifadesi faiz artışının gelecek ayki toplantıda son kez olacağı ve miktarsal parasal sıkılaşmanın süreceği şeklinde değerlendirildi. TCMB’nin bu kararıyla mevduat, kredi, tahvil faiz oranlarının daha da artması muhtemel bir gelişme olacak. Bu durum faizin hisse senetleri ve Borsa İstanbul için daha ciddi bir alternatif ve rakip olarak güç kazanması demek.
#Merkez BankasıŞirket evliliklerinde çok sayıda işleme aracılık eden Ünlü&Co’nun Kurucusu Mahmut Ünlü, yabancı yatırımcılardan 10 yıl önceki pozitif tavırları görmeye başladıklarını belirtti. Ünlü, “Stratejik yatırımcı duygusal değil, daha uzun vadeli bakıyor. Şu anda 20 proje üzerinde çalışıyoruz. İki yılda doğrudan yatırım girişlerinin yeniden iki kat artarak 11 milyar dolarlara çıkacağını öngörüyoruz” dedi.
#Ünlü&CoYaklaşık 1.5 milyar Euro’luk rüzgâr sektöründe Türkiye’nin yenilenebilir enerjide ihracatçı konuma yükseldiğini belirten 4T Platformu (Temiz çevre, temiz enerji, temiz tarım, temiz beslenme) Başkanı ve Enerji Uzmanı Ali Rıza Öner, “Yenilenebilir enerji yatırımcısı Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Makedonya, Ukrayna, Arnavutluk, İtalya, Fransa, Almanya ve İngiltere’de yatırıma yöneldi. Bundan sonraki süreçte ABD ve Afrika ülkelerinde daha fazla Türk yatırımcı göreceğiz” dedi.
#Yenilenebilir Enerji2023’e ağır bir gündemle başlayan turizm sektörü, Şampiyonlar Ligi Finali’ni bir milat olarak kabul ediyor. TÜROB Başkanı Müberra Eresin, ‘‘Şehirde doluluklar yüzde 90’ın üzerine çıktı. Turist başı harcama katlandı. Daha da önemlisi İstanbul dünyaya 1. sınıf bir destinasyon olduğunu kanıtladı. Bu maç İstanbul için güzel, hareketli günlerin başlangıcı’’ dedi.
#UEFAYeni ekonomi yönetimi belli oldu. Bundan sonra piyasaların gözü Mehmet Şimşek ve ekonomi kurmaylarının politikalarında olacak. Kabinenin netlik kazanması sonrası iç piyasalar ileriye yönelik bir projeksiyon yapma imkânına kavuşacak. Gerek iç gerekse dış piyasalar seçim sonrası oluşacak yeni tabloya bir kredi tanımış durumda.
#Mehmet ŞimşekMalum; piyasalar belirsizliği sevmez. 14 Mayıs seçimlerinin ardından Borsa İstanbul’da dalgalı seyir hâkim. Kararsız yatırımcılar seçim gibi çok önemli bir gündemi geride bırakıp önüne bakmak istiyor. Bunun için de 28 Mayıs bekleniyor. Öte yandan sanayi hisselerindeki primler ve hisse bazlı hareketlilik de yakından izleniyor.
#BorsaFed faiz artırımları enflasyonunun belini kırarken ekonomide yavaşlamaya neden oluyor. Gelen veriler ve yapılan açıklamalar bunu gösteriyor. Şimdi Fed, faiz artırımlarına devam edecek ve ekonomideki yavaşlamayı göze alıp yüzde 2.0 hedefine daha da yaklaşmak mı isteyecek? Yoksa, faizde frene mi basacak? Son tutanaklardan anlaşıldığı kadarıyla ikinci şık daha güçlü görünüyor.
#ABDBankaların yarattığı sarsıntı devam ediyor. Janet Yellen’ın “gerekirse ek önlemler” alabileceklerini söylemesi olumlu algılansa da kafaları karıştırdı. Tam borsalarda stabil görünüm oluşmaya başlamıştı ki Deutsche Bank’ın risk primlerindeki (CDS) yükseliş, tedirginliği artırdı. Bu aşamada yaygın bir bulaşıcılık ve domino etkisinden söz etmek fazla karamsarlık olur. Görünen o ki piyasalar, artan güvenli liman ihtiyacıyla bir süre daha bankacılık sektörünün etkisinde kalacak.
#EuroTürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, yılın ilk enflasyon raporunun tanıtımı amacıyla düzenlenen bilgilendirme toplantısında sunum yaptı. Kavcıoğlu "Enflasyonun 2023 yıl sonunda yüzde 22,3 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz" dedi.
#Şahap Kavcıoğlu