Kansere yakalananların artması hepimizi endişelendiriyor. Uzmanlar önlem alınmazsa 2030’lu yıllarda kanserden ölenlerin sayısının koroner kalp hastalığından ölenleri geçebileceğini belirtiyorlar. Peki, bu kötü gidişin sebebi ne? Ne oldu da sorun adeta patlama noktasına geldi?
Havaların soğumasıyla birlikte norovirüs vakalarında artış gözlemleniyor. İngiltere'de son iki haftada vaka sayısı beşte bir oranında yükselirken, Türkiye'de de benzer bir durum yaşanıyor. Uzmanlar, norovirüsün grip ve Covid gibi diğer virüslere benzer şekilde kolayca mutasyona uğrayabildiğini vurgularken, dünya genelinde her yıl bu virüs nedeniyle yaklaşık 200 bin ölüm gerçekleştiği konusunda uyarıyor. Peki, norovirüsün belirtileri neler? Nasıl yayılıyor, ne kadar süre varlığını sürdürüyor ve en çok hangi yaş grubunu etkiliyor? Bunun gibi pek çok soruyu Doç. Dr. Hüsrev Diktaş ile mercek altına aldık.
#SağlıkAnkara'da, kalıtsal bir cücelik hastalığı olan 'akondroplazi' ile mücadele eden Selim Aydın (5), tedavi için mahkeme kararı ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanan 800 bin liralık ilacın da etkisiyle 11 ayda 8 santim uzadı. Bilkent Şehir Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Kliniği'nden Dr. Fatih Gürbüz, “Bu ilaç tedavisi akustiklerdeki durumu tamamen düzeltmez. En azından uzama hızını eskiye göre ortalama yıllık 1,5 santim uzamayı arttırıyor” dedi.
#AkondroplaziCinsel yolla bulaşan hastalıklar listesine henüz birkaç ay öncesinde eklenmiş olması ve tedavisinin zor ve uzun süreli olması nedeniyle ‘süper mantar’ olarak nitelendirilen bir mantar türü ortaya çıktı. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) tarafından, yeni ortaya çıkmış bir mantar türü olarak sınıflandırılan ‘Trichophyton mentagrophytes tip VII’ (TMVII) ABD ve Fransa'nın ardından İngiltere'de de görüldü. Uzmanlar bu mantar türünün 'sessizce' yayıldığı konusunda uyarıyor.
#CYBHBioNTech’in kurucuları Prof. Dr. Uğur Şahin ve Prof. Dr. Özlem Türeci’nin geliştirdiği mRNA tabanlı dünyanın ilk akciğer kanseri aşısının ilk faz denemeleri, kısa süre önce Türkiye de dahil olmak üzere 7 ülkede başlatıldı. Bu sevindirici haberin ardından kanserle mücadelede umut verici iki müjde daha geldi. Nobel ödüllü Prof. Dr. Aziz Sancar, beyin kanserine çare olabilecek bir tedavi yöntemini duyururken, Oxford Üniversitesi’nden bilim insanları da yumurtalık kanserine karşı aşı geliştirdiklerini açıkladı.
#BiontechYakın zaman önce kanser atlatmış bir gazeteci olarak dünya çapındaki çalışmaları sadece gazeteci gözüyle değil hasta hakları savunucusu kimliğimle de bir farkındalık yaratabilmek adına takip etmeye çalışıyorum. Bu kez önce Türkiye’nin doğusuna Muş’a gittim; 11. Onkoloji Günleri için. Ardından da Barselona’da düzenlenen ve 149 ülkeden, 34 bin kişinin katıldığı, dünyanın saygın kongrelerinden birine; Avrupa Onkoloji Kongresi’ne... Muş’tan Barselona’ya kanser köprüsü kurulmuş gibiydi. Zira Türk bilim insanlarının her iki kongreye de ilgisi muazzamdı. Ortak sonuç ise standart bir tedavi olarak görülen ve 100 yıldan fazladır kullanılan kemoterapinin yerini spesifik ve hedefe yönelik tedavilerin aldığıydı. Bu yeni tedaviler sayesinde sağ kalım süresi eskiye oranla hayli uzarken hastanın yaşam kalitesi de düşmüyor. Bu da demek oluyor ki kanser ‘ölümcül’ olmaktan çıkıp, ‘kronik’ bir hastalık olma yolunda gidiyor.
#KANSERUniversity of California San Francisco Parnassus Campus (UCSF - Kaliforniya Üniversitesi San Francisco Parnassus Kampüsü) ve University of California, Davis’teki (UC Davis - Kaliforniya Üniversitesi) araştırmacılar, emziren kadınların süt üretimi nedeniyle kalsiyum kaybına uğramalarına rağmen güçlü kemiklerini nasıl koruduklarına dair uzun zamandır devam eden bir gizemi çözdüler.
#Kemik ErimesiSokak hayvanlarıyla ilgili düzenlemeler içeren yasa yürürlüğe girdi. Yasaya tepki gösteren pek çok hayvansever sokak köpeklerini sahiplendirmek için kolları sıvadı. İşin iki tarafıyla da konuştuk. Sahiplenenler “Hayatımı bir köpeğin sorumluluğunu alacak kadar iyi bir düzene sokabilmiş olmasam da maalesef yürürlüğe giren bu yeni yasa sebebiyle doğru zaman olduğuna karar verdim” diyor. Sahiplendirenlerse yurtdışına çok sayıda köpek gönderebilmek ve barınaklarda kalanların hayat kalitesini arttırmak için çalıştığını anlatıyor. Uzmanlara da sokaktan bir köpek sahiplenmeye hazır olup olmadığımızı anlamanın yollarını ve bu sorumluluğun neleri kapsadığını sorduk.
#Uygar TaylanDünyada ilk kez nedeni bilinmeyen ölümcül bir hastalığın tanısını koyup kesin tedavisini geliştirdi, Avrupa İmmünoloji Dernekleri Federasyonu’nun en prestijli ödüllerinden ‘Doğu’nun Yıldızı’ ödülüne layık görüldü. Bu hastalık nedeniyle 7 çocuğunu kaybeden bir anne ve 6,5 yaşındaki kızına, bu keşfi sayesinde can olan Türk doktor Prof. Dr. Ahmet Oğuzhan Özen, nadir görülen ve bir tür bağışıklık sistemi hastalığı olan 'CHAPLE sendromu'nun teşhis ve tedavisini bulmasıyla tıp literatürüne adını yazdırdı. Bir hastalığın tedavisinde yeni bir ilacın geliştirilmesi on yıllar sürerken, Prof. Dr. Özen ve ekibinin hem hastalığın kendisini keşfedip hem de uluslararası işbirliği ile 6 yılda çalışmalarını tamamladığı ilaç, ABD Gıda ve İlaç Dairesi FDA onayını da alarak hastalarda kullanılmaya başlandı.
#Ahmet Oğuzhan ÖzenDünyada ilk kez nedeni bilinmeyen ölümcül bir hastalığın tanısını koyup kesin tedavisini geliştirdi, Avrupa İmmünoloji Dernekleri Federasyonu’nun en prestijli ödüllerinden ‘Doğu’nun Yıldızı’ ödülüne layık görüldü. Bu hastalık nedeniyle 7 çocuğunu kaybeden bir anne ve 6,5 yaşındaki kızına, bu keşfi sayesinde can olan Türk doktor Prof. Dr. Ahmet Oğuzhan Özen, nadir görülen ve bir tür bağışıklık sistemi hastalığı olan 'CHAPLE sendromu'nun teşhis ve tedavisini bulmasıyla tıp literatürüne adını yazdırdı. Bir hastalığın tedavisinde yeni bir ilacın geliştirilmesi on yıllar sürerken, Prof. Dr. Özen ve ekibinin hem hastalığın kendisini keşfedip hem de uluslararası işbirliği ile 6 yılda çalışmalarını tamamladığı ilaç, ABD Gıda ve İlaç Dairesi FDA onayını da alarak hastalarda kullanılmaya başlandı.
#Prof. Dr. Ahmet Oğuzhan ÖzenYepyeni bir araştırmada, emziren kadınlarda kemikleri güçlendiren, osteoporozu tedavi edebilen ve kırık iyileşmesini hızlandırabilen CCN3 adlı yeni bir hormon tespit edildi. Uzmanlara göre bu keşif, osteoporoz başta olmak üzere çok sayıda farklı kırıkların tedavisinde kullanılabilecek. İşte tıp dünyasında çığır açacak nitelikteki keşfin detayları…
#Kemik ErimesiBildiğimiz kalıpların yıkıldığı, geleceğe farklı bir noktadan bakmak zorunda kaldığımız bir çağı yaşıyoruz. Pandemi ve onu izleyen yapay zekâ döneminin etkisiyle artık 5 yıl önce tahmin bile edemeyeceğimiz mesleklerden bahsetmeye başladık.
#Pandemi Asist YaptıUzun yıllardır sigara kullanan 52 yaşındaki Avusturyalı bir tiryaki; ses kısıklığı, nefes almada zorluk ve kronik öksürük şikâyetleriyle hastaneye başvurdu. Doktorların incelemesi sonucunda boğazının arka kısmında saç gibi kılların varlığı tespit edildi. Bilim dünyasında şaşkınlıkla karşılanan bu vaka, sigaranın sağlık üzerindeki potansiyel zararlarını bir kez daha gözler önüne serdi. Peki sigara nasıl oluyor da böyle bir soruna neden oluyor? Nasıl bir tedavi yöntemi uygulanıyor? Prof. Dr. Çiğdem Kalaycık Ertugay ile mercek altına aldık.
#SağlıkAile üyeleri çok genç yaşta birbiri ardına kansere yakalanıp hayatını kaybediyordu. Olağan sebepler durumu açıklamaya yetmiyor, doktorlar bile "şanssızlık" demekten başka bir çare bulamıyordu. Ta ki bir onkolog bir testten bahsedene kadar...
#Kanser140 yaşınızı, belki de daha ötesini görmek istiyorsanız şimdiden hazırlıklara başlamanızda fayda var. Teknolojideki hızlı gelişme tıp dünyasını da etkiledi. İşin uzmanları yakın gelecekte yaşlanmanın durdurulabileceğini hatta daha ileri adımların atılabileceğini söylüyor. Belli ki bilim dünyası insanlığa sürprizler hazırlıyor. Peki, ömrümüz neredeyse iki katına çıkarsa nasıl bir dünyada yaşayacağız? Prof. Dr. Derya Unutmaz, Dr. Ayşegül Çoruhlu o günleri görebilmemiz için yapmamız gerekenleri, fütürist Ufuk Tarhan uzun ömrün dünyayı nasıl değiştireceğini anlattı.
#TeknolojiSevgili Hürriyet okurları… Dünya genelinde hem kadınlarda hem de erkeklerde en sık görülen kanserlerden birisi olan akciğer kanseri yüzde 80 oranında çevresel etmenlerle ortaya çıkmaktadır. Bu etmenlerin başında da sigara kullanımı geliyor.
#Prof. Dr. Uğur Coşkun