Kasım ayında kira artış hızı yükseldi. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM), sahibinden.com verileri ile ‘Kiralık Konut Piyasası Görünümü: Aralık 2022’ raporunu yayımladı. Buna göre kasımda Türkiye genelindeki kira fiyatlarındaki yıllık değişim mayıs ve ekim arasındaki düşüşten sonra arttı.
#KasımTürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonuna sunum yaptı. Karahan "Yılın ikinci yarısında iç talepte zayıflama olacağını ve cari dengede iyileşmenin devam edeceğini öngörüyoruz. Enflasyon görünümünde bozulmaya imkan vermeyeceğiz" dedi.
#Fatih KarahanSon iki yılda milyonlarca vatandaşın ortak sorunu kiralar oldu. Fahiş artışlar kiracıları, yüzde 25 zam sınırı ev sahiplerini üzdü... Zam sınırının bitmesine sayılı günler kala sürenin uzatılmayacağı yönünde en net açıklama Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten geldi. Şimşek, “Kira artışında yüzde 25 sınırının devam etmesi için bir sebep görmüyorum, etmemesi gerektiğini düşünüyorum. Devam etmesi yönünde de yapılan bir çalışma yok” dedi. Böylece zam sınırının sona ereceği, 2 Temmuz tarihi itibarıyla yeni dönemin başlayacağı da belli oldu. Peki, yeni dönem ev sahibi ve kiracıları nasıl etkileyecek? İşte tarafların hakları...
#KiraArtan fiyatlar, yüksek faiz ve yatırımcının piyasadan uzaklaşması konutta sert fren etkisi gösterdi. Ülke genelinde nisan ayında 75 bin 569 konut satıldı. Böylece tam kapanma tedbirlerinin yaşandığı Mayıs 2021’den bu yana en düşük konut satışı gerçekleşti. Yabancıya satışta da son dört yılın en düşük rakamı kayıtlara geçti.
#KonutTURYİD Başkanı Kaya Demirer, son dönemde restoranlarla ilgili fiyat eleştirileri ve boykota dair konuştu. “Giderlerimiz pandemiden bu yana enflasyonun çok üzerinde artıyor. Restoran matematiği tutmuyor” diyen Demirer, tüm segmentlerde müşterinin bir alta indiğini ve eskisi gibi harcama yapmadığını söyledi. Demirer, restoran ihracatına yönelik önerilerini de Ticaret Bakanlığı’na ileteceklerini ifade etti.
#RestoranÜlke genelinde konut fiyatları artık eski hızında artmıyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) şubat ayı verilerine göre; konut fiyat endeksi aylık yüzde 2.2, yıllık ise yüzde 58.3 arttı. Reel azalış yüzde 5.1 olarak kaydedildi. Açıklanan son rakamlarla, hem son 27 ayın en düşük yıllık artış oranı görüldü, hem de Aralık 2019 tarihinde sonra ilk kez yıllık artış enflasyonun gerisinde kaldı. Şubat ayında Türkiye’de yıllık enflasyon yüzde 67.07 olmuştu.
#Konutİstanbul'da et fiyatlarına gelen son zamlardan sonra market ve kasaplardaki fiyatlar da değişti. Et ve Süt Kurumu'nun da fiyatları göz önüne alındığında kentte kırmızı etin 3 farklı tarife üzerinden fiyatlandırıldığı görüldü. Semtten semte de değişkenlik gösteren et fiyatlarıyla ilgili konuşan Türkiye Kasaplar, Besiciler Et ve Et Ürünleri Esnaf ve Sanatkârları Federasyonu Bölge Başkanvekili Veysel Günal, "Bazı besicilerin yaptığı spekülasyonlar yüzünden fiyatlar bu kadar artıyor. En çok zamlanan et çeşidi kuzu oldu" ifadelerini kullandı.
#İSTANBULKonut liginde sıralama değişti. Şehirlerdeki yıllık fiyat artış oranına bakıldığında İstanbul 81 il içinde 70’inciliğe düştü. Geçtiğimiz yıllarda zirveyi zorlayan Antalya 9’uncu sıradan 78’inci sıraya geriledi. Büyük şehirlerde fiyat artışı yavaşlarken zirveye Anadolu kentleri yerleşti. İşte konutta ligden düşenler ve zirvedekiler...
#Konut FiyatlarıTürkiye’de konut sahibi olmak isteyenler ve uygun fiyatla kirada oturmak isteyenlerin sayısı her geçen gün artıyor. Kredi faizlerindeki yükseklik konuta olan talebi düşürürken bir de kiralara getirilen yüzde 25’lik artış sınırı yatırımcıyı gayrimenkulden uzaklaştırıyor. Önümüzdeki dönem için konuta verilmesi planlanan uygun faizli kredi ve Temmuz ayından itibaren yürürlükten kalkacak olan kira artış sınırını uzmanlar değerlendirdi.
#KonutKonut fiyatları ve kiralar cep yakmaya devam ederken artış hızlarında yavaşlama dikkat çekiyor. TCMB verilerine göre, ülke genelinde konut fiyatları ekimde aylık yüzde 3.8, yıllık yüzde 86.5 arttı. Aylıkta son 5 ayın, yıllıkta 21 ayın en düşük oranı görüldü. 3 büyük ilde kiralar da eski hızında yükselmiyor. Kiralar İstanbul’da ekim ve kasımda 3 yıl sonra sınırlı da olsa geriledi. Ankara’da yüzde 21’e kadar yükselen aylık artış 30 ay sonra düşüşe geçti. İzmir’de çift haneli artışlar geride kaldı.
#Konut FiyatlarıTürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Dr. Hafize Gaye Erkan, İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meslek Komiteleri Ortak Toplantısında konuştu. Erkan "Enflasyonun ana eğiliminde de bir gerileme başladı. Kasım ayı öncü göstergeleri enflasyondaki gerilemenin devam ettiğini göstermektedir. Enflasyon tepe noktasına ulaştıktan sonra 2024 yılının ikinci yarısında gerileyecek" dedi. Erkan konuşmasında "Vadeli mevduata olan talep arttı, TL'ye geçiş zamanı gelmiştir. Türkiye'ye olan yatırımcı güveni finansal koşullara, döviz kurlarına belirgin katkıda bulunmaktadır" ifadelerine de yer verdi.
#Hafize Gaye ErkanYılın son enflasyon raporunu açıklayan Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan enflasyon tahminlerini güncelledi. Buna göre enflasyon oranı OVP ile paralel şekilde yıl sonunda yüzde 65, 2024 sonunda ise yüzde 36 olarak hedeflendi. Erkan, “Görevimiz enflasyonun tek haneye inmesi. Konut fiyatlarındaki düşüş ve kira artışlarında öngörülen yavaşlamanın enflasyona yansıması zaman alacak. Bunun temelinde, hizmet enflasyonundaki atalet bulunuyor” dedi.
#Merkez BankasıBugünlerde İstanbul’da dar ve orta gelirli hanelere göre kiralık ev bulmak oldukça zor. Lükste ise sınır yok. İlan sitelerinde aylık kirası 100-650 bin lira bandından yüzlerce ev var. Kimi şehrin merkezinde olması, manzarası ile pazarlanırken, kimi de lüks bir sitede olduğu için bu rakamlara ulaşıyor. Birçok ilçede 100-200 bin liraya kadar çıkan rakamlar ‘Bu nasıl kira!’ dedirtiyor.
#KiraCumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, CNN Türk ekranlarında yayınlanan Gece Görüşü programında Hande Fırat ve Zafer Şahin'in sorularını yanıtladı. Ekonomide yeni döneme ilişkin mesajlar veren Yılmaz, "Öngörülebilir 5 yıllık perspektifimiz var. Şeffaf istişare odaklı bir programımız var. İstikrar ve güven içinde zorlukları aşacağız" ifadelerini kullandı. "KKM mekanizmasını ani şekilde bitirme anlayışımız yok" diyen Yılmaz, "Aşamalı şekilde hareket edeceğiz. TL cinsi enstrümanları cazip hale getirerek, gerekli tedbirleri alarak devam edeceğiz" şeklinde konuştu
#Cevdet YılmazMilyonlarca kişinin ortak sorunu fahiş kira artışları. Birçok ilde kiracılar zam baskısı ile uğraşırken, kiralık ev arayanlar bütçesine göre seçenek bulmakta zorlanıyor. Peki bugünlerde yeni bir ev kiralayacaklar ne kadar hane gelirine sahip olmalı? İstanbul’da merkezi ilçelerde 2+1 ev kiralamak için hane gelirinin en az 30-60 bin lira bandında olması gerek. Şehrin gelişim çeperlerinde dahi en düşük gelir beklentisi 20-25 bin lira. Ankara’da hane gelirinin en az 20-52 bin lira, İzmir’de ise 22-60 bin lira olması bekleniyor.
#İzmirİnşaat sektöründe en temel sorunun acemi mühendis ve müteahhit ile yetersiz denetim mekanizması olduğunu söyleyen Dekar Yapı ve Yatırım Yönetim Kurulu Başkanı Salih Kuzu, “Hem yapım hem de denetimde sil baştan düzenlemeler gerek. Acemi mühendis çiziyor, tecrübesiz müteahhit yapıyor ve yetersiz firmalar da denetliyor. Sonuç ortada... Avrupa’da da olduğu gibi mühendis-lerin projelerine sigorta şartı getirilmeli. Şirketler güvenilir olmayan projelere sigorta yapmaz ve doğal bir denetim işler. Yapı denetimde de yüzlerce şirket var ama çoğu yetersiz. Bunun yerine büyük müşavirlik şirketleri kurulmalı ve şehirler bölge bölge denetlenmeli. Sayı az, denetim etkin olmalı” dedi.
#Sponsorlu İçerikHak sahipleri ile inşaat firmalarının kentsel dönüşümü rant kapısı olarak görmesi nedeniyle istenilen hızda yenileme yapılamadığını belirten Tahincioğlu Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Özcan Tahincioğlu, 8-10 yıl süren ve hâlâ kazma vurulmamış çalışmalar olduğunu söyledi. Dönüşümü üstlenecek müteahhit bulmanın zorlaştığını ve artık yeni bir model gerektiğini dile getiren Tahincioğlu, “Kamu hak sahipleri ile geliştiriciler arasına girerek düzenleyici bir rol oynarsa kentsel dönüşüm hızlanır” diye konuştu.
#Özcan TahincioğluTürkiye nüfusu, yıllar içinde sürekli artma eğilimi göstererek 2021 yılında 84 milyon 680 bin 273 kişiye ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021 yılı Nüfus ve Konut Sayımı verilerini paylaştı. Buna göre, Türkiye nüfusu yıllar içinde sürekli artma eğilimi göstererek 2021 yılında 84 milyon 680 bin 273 kişiye ulaştı. 2021 yılında doğan bebeklere verilen isimler incelendiğinde, erkeklerde Yusuf, kızlarda ise Zeynep isminin ilk sırada yer aldığı görüldü
#TÜRKİYEBütçesine uygun ev bulmakta zorlanan vatandaşlar, bir de kefil şartına takıldı. Kiralık ev ilanlarında ‘kefilsiz ev verilmez’ ‘memur kefil zorunlu’ gibi şartlar artış gösterdi. Ev sahipleri düzenli kira alamama endişesi ile bu yola başvururken, kiralık ev arayanlar bitmek bilmeyen şartlardan dertli. Kira sözleşmesine kefil istenmesinde yasal bir engel olmadığını belirten uzmanlar, küçük detayların büyük mağduriyetler yaratacağı konusunda uyarıda bulunuyor.
#Kiralık EvUlaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, “Yap-işlet-devret modeli ile ihale edilen Antalya Havalimanı'nda devletten bir kuruş çıkmadan yapılacak olan 765 milyon 252 bin 109 euro yatırımı başlattık. 25 yıl işletme süresi karşılığı olarak KDV dahil toplam 8 milyar 555 milyon euro kira alacağız. Kira bedelinin yüzde 25’i, 2 milyar 138 milyon 750 bin euro Mart 2022 tarihinde devletimizin kasasına girmiştir” dedi.
#Adil Karaismailoğlu