Merkez Bankası enflasyon tahminlerini güncelledi... 2023 yüzde 65, 2024 yüzde 36

MERKEZ Bankası, yüzde 58 olan bu yıl sonu enflasyon tahminini Orta Vadeli Program’daki (OVP) hedef olan yüzde 65’e, 2024 enflasyon tahmini ise yüzde 33’ten yüzde 36’ya yükseltti. MERKEZ Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, “Merkez Bankası olarak görevimiz, fiyat istikrarı amacımız doğrultusunda dezenflasyonun en kısa sürede tesis edilmesi ve enflasyonun yeniden tek haneye indirilmesidir. Merkez Bankası olarak, toplumsal refaha en büyük katkıyı, fiyat istikrarını sağlayarak sunacağımızın bilincindeyiz. Bu sebeple, haziran ayında başlattığımız güçlü parasal sıkılaştırma ile enflasyonla kararlı bir şekilde mücadele ediyoruz” dedi.

Erkan dün yılın son enflasyon raporunu açıkladı. Toplantı sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erkan enflasyonun eylül ayı itibarıyla yüzde 61.5’e çıktığını hatırlatarak, haziran ayına göre 23.3 puanlık bir yükseliş olduğunu ifade etti. Haziran-eylül arasında yükselmenin temel sebebinin büyük şokların bir araya gelmesi olduğunu söyleyen Erkan, “Bu artışa katkıları alt kalemler bazında incelediğimizde, 7.9 puan ile hizmet, 5.3 puan ile temel mal ve 4.8 puan ile gıda grupları öne çıkmaktadır” dedi.

KİRA İLANLARINDA FİYAT DÜŞÜYOR

Hizmet enflasyonunun son dönemde artan katılığında kiraların ön plana çıktığını vurgulayan Erkan, “Yüksek enflasyon, tasarruf amaçlı konut talebi ve arz sorunları gibi birçok kaynaktan etkilenen kiralarda, artış yüksek oranlarda sürmektedir. Bununla birlikte, özellikle büyükşehirlerde, kiralık ev ilanlarındaki fiyat artışlarında yavaşlama sinyalleri alıyoruz. Ancak, yeni konut fiyatları ve kira artışlarında öngörülen yavaşlamanın enflasyona yansıması zaman alacaktır. Bu durumun temelinde, hizmet enflasyonundaki atalet bulunuyor. Hizmet kalemlerinde zamana bağlı fiyat güncelleme davranışının yaygın oluşu, fiyat artışlarının daha uzun süreye yayılmasına sebep olmaktadır” diye konuştu.

DEZENFLASYON GECİKMEYECEK

Enflasyona yönelik yıl sonu tahminlerini güncellediklerini belirten Erkan, “2023 için yüzde 65, 2024 için yüzde 36 ve 2025 için yüzde 14 olarak güncelledik. Tahmin aralıklarının alt ve üst noktalarını da 2023 yılı için yüzde 62 ve 68, 2024 yılı için ise yüzde 30 ve 42 olarak revize ettik. Jeopolitik riskler ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlara ilişkin belirsizliklerin artması nedeniyle tahminlerimiz üzerindeki belirsizlik aralığını genişlettik. Tahminlerimizi yukarı yönlü güncellemiş olsak da dezenflasyonun başlama zamanı, dezenflasyonun hızı ve seyrinde bir değişiklik olmayacağını değerlendiriyoruz” diye konuştu. Erkan, enflasyon tahminlerindeki güncellemenin kaynaklarını anlatırken de, 2023 yılındaki 7 puanlık artışın 2.9 puanının öngörülerin üzerinde gerçekleşen enflasyonun yansımasından, 1.3 puanının gıda fiyatlarından, 2 puanın da petroldeki fiyat artışından geldiğini söyledi. Erkan, 2024 yılı enflasyonundaki 3 puanlık güncellemenin ise 1.4 puanının enflasyonun yüksek çıkmasının getirdiği etkiden, 1.5 puanının da yönetilen-yönlendirilen fiyatlardan geldiğini dile getirdi.

KASIM, OCAK VE MAYISA DİKKAT

Erkan, aylık enflasyonun ana eğiliminde de gerileme beklediklerini, bununla birlikte kasım, ocak ve mayıs aylarında para politikasının etki alanı dışında kalan unsurlara bağlı olarak geçici yükselişler olacağını değerlendirdiklerini vurguladı. Erkan, “Örneğin, kasım ayında doğalgaz tüketiminin artmasıyla birlikte, hanelerin, bedelsiz kullanım sınırını aşacağını öngörüyoruz. Bu durum, enflasyonda yukarı yönlü mekanik bir etki oluşturarak, aylık enflasyonun kasım ayında geçici olarak yükselmesine sebep olacaktır. 2024 yılı ocak ayında ise, asgari ücret ayarlaması, fiyatları zamana bağlı belirlenen hizmet kalemlerindeki gelişmelerin ve otomatik vergi güncellemelerinin devreye girmesini bekliyoruz” dedi. 2024 yılı mayıs ayında ise, doğalgaz kaynaklı baz etkileriyle yıllık enflasyonda tepe noktasının gerçekleşeceğinin görüleceğini dile getiren Erkan, “2024 yılının ikinci yarısında parasal sıkılaştırmanın birikimli etkilerinin de devreye girmesiyle güçlü ve sürekli bir dezenflasyon sürecinin başlayacağını öngörüyoruz” dedi. Erkan, enflasyonun mayısta yüzde 70-75 arasında tepe yapmasının beklendiğini ifade etti. Erkan, ücret artışlarına ilişkin bir soruya da “Hassasiyet analizlerine baktığımızda, ücretlerdeki her yüzde 10 artışın enflasyona 1 ila 1.2 puan eklediğini göstermektedir” yanıtını verdi.

% 61.6 - Eylül enflasyonu

% 23.3 - İkinci çeyrek ile üçüncü çeyrek enflasyonu arasındaki artış

7.9 Puan - Artıştaki hizmet sektörü payı

5.3 Puan - Temel mal fiyatlarının payı

4.8 Puan - Gıda fiyatlarının payı

26.5 Puan - Haziran-ekim arasında politika faizi artışı

Dezenflasyona başlama zamanının mayıstan sonra olacağını belirten Erkan, “Henüz enflasyonun görünümünde (belirgin bir iyileşme var) diyecek kadar bir süre geçmedi. Daha bunu söylemek için erken. Enflasyonda belirgin bir iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırmayı güçlendirmeye devam edeceğiz” değerlendirmesini yaptı.

KKM’DE ZORUNLU KARŞILIKLAR 5 PUAN ARTIRILDI

- Erkan, KKM için dün yeni bir kararla zorunlu karşılık oranlarını 5’er puan daha artırıldığını, ilgili vadelerde sırasıyla yüzde 30 ve yüzde 10’a çıkarıldığını kaydetti. Yabancı para mevduata Türk lirası olarak tesis edilmek üzere ilave yüzde 4 zorunlu karşılık tesisi kararı aldıklarını vurgulayan Erkan, “İlave 350 milyar Türk lirası likiditenin daha sistemden çekilmesiyle, toplam sterilizasyon 1 trilyon Türk lirasının üzerine çıkacaktır” dedi.

DİJİTAL PARA 1. FAZ RAPORU YAYINLANACAK

Erkan, dijital para 1. faz çalışmaları raporunun yıl sonuna kadar yayınlanmasını planladıklarını belirterek, “İkinci fazda, 2024’te hukuki, iktisadi güvenlik boyutları ele alınacak. Çevrim dışı ödeme, donanım, cüzdanlar gibi ürünler üzerinde çalışılacak. Üçüncü fazda da dijital Türk lirasının tüm boyutlarıyla etkilerine ilişkin nihai çalışmalar ve hukuki altyapısı tamamlandıktan sonra yaygınlaşma değerlendirilecek” ifadelerini kullandı.