Duty Free

360 derece İstanbul Havalimanı... Altından girdim üstünden çıktım

Terminalin altındaki dev alanlar hiçbir kör nokta olmadan kameralarla izleniyor. En ufak bir aksaklığa izin verilmiyor. Ekipler, sistem sorumluları ekran başında sadece terminali değil tüm havalimanını kontrol ediyor. Acil olaylarda kırmızı telefonlar çaldığında kimin nereye gideceği, kimlerin toplanacağı her şey önceden belli. Yani özellikle terminal içindeki rahatlık ve huzur aşağıdan sağlanıyor. Güvenlikten elektriğe, sudan bagaj eşleştirmelerine kadar. Yukarıdaki huzur aşağının temeli üstünde kurulu.

Güney Kore ‘dalgasına’ kapılın

Dizileri, ikonlaştırılan müzik grupları, e-sporcularıyla dünyayı fet-heden Güney Kore, bütün bu kültürel birikimi dev bir ‘Hallyu’ya çevirdi. Hallyu, Kore dalgası demek. Çocuk-ergen, genç-yaşlı bütün kuşaklar bu dalgadan payına düşeni aldı. Kimi yemeklerine tutkun, kimi sinemasına… Hakkında pek az şey bilerek gittim ve yaratılan bu dalganın az bile kaldığını; tarihi, kültürü ve coğ-rafyasıyla ziyaretçilerine sunacak pek çok şeyi olduğunu gör-düm.

Havaalanında ilk kare!

İki aydır birlikte olan Dilan Çiçek Deniz ve Rafael Cemo Çetin, Cannes-Roma-Dubai arasında uğradıkları İstanbul Havalimanı’nda ilk kez objektiflere takıldı. 

Sani Bey şantiyeye geri döndü

Atatürk Havalimanı yeni terminali inşaatı ile başlayan müthiş bir serüven. Havalimanları, terminaller yaptı. TAV’ı bir dünya markası haline getirdi. TAV Havalimanları Holding üst yöneticisi Dr. Sani Şener artık TAV İnşaatı yönetecek. Yani şantiyesine döndü. Ama geride bıraktıkları onun imzasını, aklını, fikrini ve gerçekliklerini yaşatıyor. Yoğun çalışma temposundan şimdi bambaşka bir tempoya koşuyor. Emeklilik sözü onun hayatına sanırım hiç girmeyecek.

Gözünüz bavulunuzda olsun

Son yıllarda uçaktan indirilip bagaj konveyörlerine gelen bavulların bir kısmının hiç bulunmadığı gerçeği, ciddi bir olay. Bavul hırsızları sizin iyi cins bavulunuzu alıp kendilerininmiş gibi çıkıp gidiyorlar. Siz dönüp duran sistemden bavulunuzu beklerken onlar çoktan havalimanından ayrılıyorlar. Bu yüzden konveyör döndüğünde gözünüz bavullarınızın üstünde olsun.

Hedef 85 milyon yolcu

İstanbul Havalimanı artık kabına sığmıyor. Koridorlarında yolculardan adım atarken boşluk yok denecek kadar az. 2019 yılında yolcu sayısı 52 milyon 748 bin, 2023 yılına 76 milyon 525 bin oldu. 2024 hedefi ise 85 milyon yolcunun üzerinde. Bana göre bir talihsizlik olmazsa 90 milyona yaklaşabilir. 2024 ve sonrası İstanbul Havalimanı için çok yoğun olacak. Büyüme hızı zorunlu olarak artacak. Yeni yatırımlar birbirini kovalayacak. Sanırım gelecek 5 yıl içinde dünyanın birçok büyük havalimanına kafa tutacak.

Cebelitarık Havalimanında iki saat

Cebelitarık İspanya’nın güneyinde Tarık Dağı’nın yanı başında sakin bir yerleşim yeri. Başkenti olacak kadar büyük değil ama merkezinin adı Gibraltar. İki saat havalimanı pistinde geziniyorum. Sakin, gerçekten yavaş bir şehir ya da bölge olan Cebelitarık’ın sessizliğini sadece inip kalkan uçaklar bozuyor.

Havacılıkta 2023’ün en iyileri

Pandemiden sonraki en hızlı toparlanma bu yıl oldu. Hem yolcu sayıları arttı, hem de uçak sayıları. Elbette uçulan nokta sayısı, havalimanlarındaki uçak indi-kalktı grafikleri hızla yükseldi. Uçak fabrikalarının imalat hızları arttıkça sistem doruğa ulaşacak. Ancak uçak imalatlarının artması için yan saniyelerinde hıza ayak uydurması bekleniyor. Uçak bilet fiyatlarının yüksekliğine rağmen hemen her havayolu kapasitesinde ya da üstün de bir doluluk yakalıyor. Dünyada ortalama uçak dolulukları yüzde 70-80 hatta zaman zaman üstünde gerçekleşiyor. Dünyanın en çok noktasına uçan havayolları arasında liste başı olan THY taşıdığı 85 milyon yolcu ile bir rekora imza attı.

Bilet fiyat sistemi basitleşmeli

Havayolu yolcuları bilet fiyatlarına sonradan eklenen el bagajı ağırlığı ya da koltuk seçiminden kaynaklanan fiyat artışlarından şikâyetçi. Genel olarak bilet için rezervasyon yapılırken net bir rakam görmek isteniliyor. Ama şirketler arasındaki standart farklılıkları sorun yaratıyor. Avrupa’da yeni bir düzenleme gündemde.

Gökyüzü çok kalabalık olacak  

TAV Havalimanları Holding CEO’su Serkan Kaptan Riga Havacılık Forumu’nda gelecek 20 yılda gökyüzünün nasıl kalabalıklaşacağını, havalimanlarının nasıl büyüyeceğini ve çok fazla personele ihtiyaç olacağını anlattı. Kaptan,  havacılığın her dalının gelecekte de en cazip mesleklerden olacağını söyledi.

Yer gök uçak dolacak… 20 yıla uçak sayısı ikiye katlanacak, hava trafiği yeri aratmayacak, havalimanları coşacak

"2042’ye kadar Airbus ve Boeing yılda yüzde 3.6-3.8 büyüme bekliyor. Şu anda 23 bin 600 aktif uçak var. Bu 2042’ye kadar 41 bin yeni uçak demek. Tabii her yıl emekliye ayrılacak uçaklar da olacak. Yatırımların tamamlanması, trafik artışı, servis şirketlerinin artan katkısı ve operasyonel kaldıraç etkisiyle 2025’ten itibaren güçlü bir büyüme patikasına gireceğiz. 2040’a kadar küresel yolcu trafiğinin iki kattan fazla artarak 19 milyarı aşması bekleniyor. Bu da beraberinde 2.4 trilyon dolarlık havalimanı yatırımı getirecek. Hedef bölgelerimizdeki çeşitli ihtiyaçlara cevap verebilen havalimanı projeleri için gereken bilgi birikimi, finansal ve operasyonel yeteneklere sahibiz.”

Paris’in lideri Airbus oldu

Paris Air Show bu yıl yine uçak ve helikopter siparişlerinde rekorların kırıldığı en önemli platform oldu. Kimine göre 80 milyar, kimine göre 100 milyar doların üzerinde tutarlarda sipariş verildi. Airbus ve Boeing’in ezeli rekabeti burada da sürdü. Hem 737 Max hem de 787 ve 777X uçaklarının imalatlarında sıkıntılar yaşayan Boeing, siparişlerde geri kalsa da bu üç modelde ticari başarıyı yakalayacak gibi görünüyor.

Türkiye’nin ilk ve tek ‘aile çocuk dostu’ havalimanı

İGA İstanbul Havalimanı için “Türkiye’nin ilk ve tek aile-çocuk dostu havalimanı” desek yanlış söylemiş olmayız. Çünkü çocuklu aileler için seyahati kolaylaştıracak birçok yenilikçi uygulamaya imza atılmış. Artık otopark veya geçiş kapısı derdi yok. Oyun alanlarından ücretsiz bebek arabası hizmetine kadar birçok hizmet de sizi bekliyor.

Faik Kaptan: "Hayalimiz cihana değdi"

Uzun yıllar Hürriyet Gazetesi'nde foto muhabirliği yapan Faik Kaptan, meslek geçmişine ve anılarına dair bir yazı kaleme aldı.

TAV, Ankara Esenboğa ihalesini kazandı

TAV Havalimanları, Ankara Esenboğa Havalimanı’nın kapasitesinin geliştirilmesi ve 25 yıllık işletme hakkı için düzenlenen ihalede 475 milyon avro artı KDV ile en iyi teklifi verdi. TAV, işletme süresi boyunca Ankara Esenboğa’da yaklaşık 300 milyon avro yatırım yapacak.

2023’ün yıldızı Antalya olacak

Nürnberg Havaalanı Genel Müdürü Dr. Michael Hupe, Türkiye’den personel alımının önümüzdeki dönemlerde de devam edeceğini söyledi. Geçen yıl Nürnberg’ten uçan yolcuların tatil için en çok Antalya’yı tercih ettiğini belirten Dr. Hupe, “Bir önceki yıla göre yolcuların tatil için en çok gitmek istediği destinasyonlardan birinin Antalya diğerinin ise Palma olacağı görülüyor. 2023’te 5 milyonun üzerinde yolcunun herhangi bir kaos yaşamadan güven içinde uçmalarını sağlamak hedefimiz olacak” dedi.

Bagaja konulması yasaklanan ürünlerin sayısı sürekli artıyor Havacılığın başı pillerle dertte

Uçaklarda her gün bagaja konulması yasaklanan ürünlerle ilgili yeni listeler çıkıyor. Bu listede son dönemde öne çıkan başlıklardan biri de lityum piller oldu. Bazı havayolları lityum pilli hiçbir şeyin bavula konulmasını istemiyor; bazı durumlarda bavullardaki ürünlere el konulabiliyor.

En sinir bozan yolcular

Havayolu yolcularının kâbusu yanlarına, arkalarına ya da önlerine oturan, yerinde duramayan sorunlu yolculardır. Yandaki yolcu ile sürekli sohbet etmek ister. Dirsek koyma yerinin mülkünü ele geçirmek için sürekli çaktırmadan itip kakmalar yapar. Hele alkolü fazla kaçıran yolcu yanındaki yolcu için tam bir kâbus oluşturur. Uzun uçuşlarda bir yolcunun başına gelebilecek en büyük sorundur bu.

Havalimanına ‘sadakat’ getirdi

Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı (ISG), Türkiye’nin ilk havalimanı sadakat ödül programı ISG PORTPAL’ı duyurdu.

Nürnbergli, Antalya’yı tercih etti

Nürnberg Havalimanı, bu yıl yaz tatili raporunu açıkladı. Rapora göre Antalya, 400 uçuş ve yaklaşık 130 bin yolcuyla en çok tercih edilen destinasyon oldu.

‘Dijital’ tasarruf: Yayın ve bilgilendirme ekranları pazarı 20 milyar doları aştı

Mağaza, restoran ve banka gibi pek çok alanda kullanılan dijital yayın ve bilgilendirme ekranlarının maliyetleri yüzde 60’a kadar düşürdüğü belirtilirken pazarın (digital signage) tüm dünyada 20 milyar doları aşan bir hacme ulaştığı kaydedildi. Bu alanda yerli yazılım geliştiren Sistem 9’un Yönetim Kurulu Başkanı S. Kaan Akın, “Dijital ekranların çoğu enerjiyi koruyup, ekranın ömrünü uzatarak orta ve uzun vadede yüzde 30’a varan enerji tasarrufu sağlıyor” dedi.

Bilgi ve iletişim teknolojileri alanında yatırımlar artıyor

Mağaza, restoran, banka, üretim tesisi, sinema veya çalıştığınız kurumda, kısacası hayatın içinde her yerde karşımıza çıkan dijital yayın ve bilgilendirme ekranları, kurumsal iletişimi güçlendirip satışları artırmakla kalmıyor aynı zamanda alışılagelmiş maliyetleri firmalar için ortadan kaldırıp hem marka hakkında hem de günlük hayata dair haber ve bilgiler veriyor.

Sadık çalışan bizi kurtardı

TAV CEO’su Serkan Kaptan, Riga Havacılık Forumu’nda yaptığı açıklamada Avrupa’daki havalimanlarında yaşanan personel krizini yaşamadıklarını söyledi. Çalışanları pandemi döneminde de iyi şekilde koruduklarını belirten Kaptan, karşılıklı sadakat sayesinde bugün hızlı büyümede herhangi bir sorunla karşılaşmadıklarını anlattı.

Hem tatil hem alışveriş

Turizmde, küresel anlamda pandemi öncesi seviyeler yakalanmış olmasa da BM Dünya Turizm Örgütü’nün son raporu toparlanmaya dikkat çekti. Bu gelişmeler seyahat perakendesine de olumlu yansımış durumda. Seyahat edenlerin valiz ihtiyacı artarken, bazı duty free şirketleri ocak-şubat ve ocak-nisan ayları karşılaştırıldığında cironun iki katından fazla artış gösterdiğini belirtti. Turistlerin yaptığı alışverişlerde ön plana çıkan iki ülke ise Türkiye ve Yunanistan oldu.

Kokpitte tehlikeli uygulama

Türk Hava Yolları uzun bir süre önce kokpitte uyguladığı önemli bir kuraldan vazgeçti. Özellikle iki pilotlu uçuşlarda, pilotlardan biri kokpitten çıkınca yerine kabin ekibinden bir kişinin içeri girmesi kuralından çeşitli bahanelerle vazgeçildi. Ve yaşanmış olaylardan alınan tüm dersler unutuldu.

Philip Morris, Türkiye'deki bağlı ortaklıklarının hissesini satın aldı

Philip Morris International (PMI), Türkiye’deki bağlı ortaklıklarının kalan yüzde 25'lik hissesini Sabancı Holding'den satın aldı.

Berlin Havalimanı Almanları çıldırttı

Berlin Brandenburg Havalimanı’nın açılışına gitmek istedim. Yıl 2012. Ama açılış 5 kez ertelendi. 2 milyar Euro’ya mal olacak havalimanı 6 milyar Euro’ya çıktı. Hâlâ avuç dolusu para harcanıyor. On binlerce hata çıktı. Almanya’nın ‘En utanç verici şantiyesi’ damgasını da yedi. Salgının en hızlı günlerinde gitmek istedim. Aşı, izinler vs... Ancak uçtum. Gördüklerime inanamadım. Koca Alman teknolojisinin nasıl da kıvrandığına tanıklık ettim.

Havayollarında gündem yine virüs

Koronavirüsten olumsuz etkilenen havacılık sektörü tam nefes alacaktı ki, yeni varyantlar ortaya çıktı. Daha tehlikeli denilen bu virüslere karşı yeni önlemler alınmalı. Ancak havalimanlarında tedbirlerin gevşetildiğini görüyoruz. Yaşamlarımızı tehlikeye atacak kontrollerdeki ‘boşvermişlik’ ya da ‘dikkatsizlik’ son bulmalı. Hem havalimanı otoriteleri, hem de havayolu şirketleri maskeden, sosyal mesafeye, aşı kontrolden PCR testi belgelerine kadar ciddi kontroller yapmalı.