Yer gök uçak dolacak… 20 yıla uçak sayısı ikiye katlanacak, hava trafiği yeri aratmayacak, havalimanları coşacak
"2042’ye kadar Airbus ve Boeing yılda yüzde 3.6-3.8 büyüme bekliyor. Şu anda 23 bin 600 aktif uçak var. Bu 2042’ye kadar 41 bin yeni uçak demek. Tabii her yıl emekliye ayrılacak uçaklar da olacak. Yatırımların tamamlanması, trafik artışı, servis şirketlerinin artan katkısı ve operasyonel kaldıraç etkisiyle 2025’ten itibaren güçlü bir büyüme patikasına gireceğiz. 2040’a kadar küresel yolcu trafiğinin iki kattan fazla artarak 19 milyarı aşması bekleniyor. Bu da beraberinde 2.4 trilyon dolarlık havalimanı yatırımı getirecek. Hedef bölgelerimizdeki çeşitli ihtiyaçlara cevap verebilen havalimanı projeleri için gereken bilgi birikimi, finansal ve operasyonel yeteneklere sahibiz.”
Bu sözlerin sahibi dünyanın sayılı havalimanı işletmecilerinden TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Serkan Kaptan.
Uçak üreticileri önümüzdeki 20 yıl içinde aktif yolcu ve kargo uçak sayısının 23 binlerden 46 binlere çıkmasını bekliyor. Uçak sayısının ikiye katlanacak olması havalimanı işletmelerinin de iştahını kabartıyor. Bir taraftan mevcut havalimanlarının kapasitesini artıracak projeler bir taraftan da açılacak yeni havalimanları radara alınmış durumda. Türk şirketlerinin havalimanı inşası ve işletmesi konusundaki tecrübesini ise tartışmaya gerek yok.
TAV uzun yıllar işlettiği ve amiral gemisi olarak tanımladığı Atatürk Havalimanı’nın tarifeli seferlere kapanmasının ardından yeni sulara yelken açtı. Türkiye’de Antalya, Ankara Esenboğa, İzmir Adnan Menderes, Milas Bodrum ve Gazipaşa Alanya havalimanlarını işleten TAV yurtdışında ise Kazakistan’ın Almatı, Gürcistan’ın Tiflis ve Batum, Tunus’un Monastır ve Enfidha-Hammamet, Makedonya’nın Üsküp ile Ohrid, Suudi Arabistan’ın Medine ve Hırvatistan’ın Zagreb Havalimanı’nda faaliyet gösteriyor.
TAV Havalimanları’nın davetlisi olarak gittiğimiz Bodrum’da bir basın toplantısı düzenleyen İcra Kurulu Başkanı Serkan Kaptan hem havacılık sektörünün geleceğini değerlendirdi hem de şirketin altı aylık verilerini paylaştı.
Buna göre, TAV Havalimanları ilk altı ayda dış hat yolcu trafiğini önceki yıla göre yüzde 42 artırarak 24 milyondan fazla yolcuya hizmet verdi. Aynı dönemde iç hat yolcu sayısı yüzde 18 artışla 15 milyon oldu.
Serkan Kaptan
560 MİLYON EURO CİRO
Rusya ve Ukrayna’dan gelen yolcu sayısı savaş nedeniyle düşük kalsa da, Avrupa ve Ortadoğu’dan artan trafik, yurtdışı operasyonlarının ve servis şirketlerinin başarısıyla bu dönemde 560 milyon Euro ciro elde etti.
Serkan Kaptan “Geçen yıl tüm dünyada 6,6 milyar insan havayoluyla seyahat etti. Küresel yolcu trafiğinin 2024’te pandemiden önceki seviyelerine ulaşması bekleniyor. TAV Havalimanları olarak sekiz ülkede 15 havalimanı işletiyoruz. Dengeli portföyümüz sayesinde küresel toparlanma eğrisinin önünde yer alıyoruz. 2022 sonu itibariyla finansal ve operasyonel olarak pandemiyi geride bıraktık. Bu yılın ilk altı ayında da büyümemizi sürdürdük. Ciromuzun yüzde 64’ü yurtdışı operasyonlarımızdan geliyor” dedi.
Yılın ilk altı ayında 147 milyon Euro FAVÖK açıklayan TAV Havalimanları, sene sonunda 330 ila 360 milyon Euro’ya ulaşacağını öngörüyor. Türkiye’de Antalya, İzmir ve Ankara; yurtdışında da Kazakistan, Suudi Arabistan, Gürcistan ve Kuzey Makedonya’daki havalimanlarında dış hat trafiği 2019’un üzerinde seyrediyor.
TAV, iştirakleriyle birlikte havalimanı değer zincirinin her adımında hizmet veriyor. Servis şirketlerinin ürün ve hizmetleri 29 ülkede 108 havalimanında yer alıyor.
CİRODA ‘SERVİS’ ETKİSİ VAR
“Ciromuzun yüzde 43’ü servis şirketlerimizden geliyor” diyen Kaptan “Yılın ilk altı ayında servis şirketlerimizin cirosu Euro bazında yüzde 41 yükseldi. Son birkaç yılda gerçekleştirdiğimiz süreç iyileştirmeleri sayesinde tüm şirketlerimiz artan oranda pozitif FAVÖK katkısı yapıyor. Servis şirketlerimiz küresel ölçekte büyümeyi sürdürecek” dedi.
Özel salon ve ticari alan işletmeciliğine odaklanan TAV İşletme Hizmetleri 19 ülkede 40’tan fazla havalimanında faaliyet gösteriyor. İlk altı ayda cirosunu yaklaşık iki kat artıran şirket yılda 6 milyondan fazla yolcu ağırlıyor.
Türkiye’nin köklü yer hizmetleri markası Havaş, Letonya ve Zagreb’de de faaliyet gösteriyor. TGS ortaklığıyla birlikte yılın ilk altı ayında yüzde 21 artışla 263 bin uçuşa hizmet sundu.
Son olarak İstanbul Havalimanı’nda da yer alan Old Bazaar ve Luxury Square markalarını Dalaman’a da taşıyan ATÜ Duty-Free ilk altı ayda 106 milyon Euro ciro elde etti.
Yolcu başı duty-free harcaması 2019’a göre yaklaşık yüzde 30 artarak 8.7 Euro oldu. Aynı şekilde sekiz ülkede 17 havalimanında yer alan BTA noktalarında yolcu başına yiyecek-içecek harcaması da yüzde 60 arttı.
GÖZÜ NİJERYA, KARADAĞ VE KUVEYT’TE
SON iki yılda Almatı Havalimanı’nı satın alarak portföyüne ekleyen, Antalya’da işletme süresini 2052, Ankara’da da 2050’ye uzatan TAV Havalimanları ortalama işletme süresini sekiz yıldan 30 yıla çıkardı.
Serkan Kaptan “Pandemi döneminde önemli bir atılım yaparak şirketin geleceğini güvenceye aldık. Önümüzdeki üç yıl trafik, ciro ve FAVÖK’te çift haneli büyüme bekliyoruz. Böylece 2025’te yaklaşık 1.5 milyar Euro ciro, 500 milyon Euro FAVÖK ve 110 milyondan fazla yolcuya ulaşacağız. Takip ettiğimiz projeler arasında Nijerya Lagos Havalimanı, Karadağ’ın Podgorica ve Tivat havalimanları ve Kuveyt Havalimanı bulunuyor” dedi.
SAVAŞIN ETKİSİ GİDERİLDİ
SERKAN Kaptan “Suudi Arabistan’ın umre ve hac kısıtlamalarını kaldırmasıyla Medine Havalimanı’nda ciddi bir trafik artışı oldu. Rusya ve Gürcistan arasında dört yıldır devam eden uçuş yasağı mayısta kalktı. Antalya, Bodrum ve İzmir’e Batı Avrupa’dan gelen turist sayısı önemli ölçüde yükseldi. Kazakistan’dan ülkemize gelen yolcu sayısı da iki katına çıktı. Rusya-Ukrayna savaşının etkisini fazlasıyla telafi etmiş durumdayız” diye konuştu.
